Ο Χάικε Κάμερλιν Όνες (21 Σεπτεμβρίου 1853 – 21 Φεβρουαρίου 1926) ήταν Ολλανδός φυσικός και νομπελίστας ο οποίος πρωτοπόρησε σε μεθόδους κατάψυξης και διερεύνησε πως συμπεριφέρονται τα υλικά όταν ψύχονται σε θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν.
Αυτό οδήγησε στην ανακάλυψη της υπεραγωγιμότητας δηλαδή σε μερικά υλικά η ηλεκτρική αντίσταση χάνεται σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.
Ο Κάμερλιν γεννήθηκε στο Χρόνινγκεν της Ολλανδίας. Ο πατέρας του ο Harm Kamerlingh Onnes, ήταν ιδιοκτήτης εργοστασίου. Η μητέρα του ήταν η Anna Gerdina, κόρη ενός αρχιτέκτονα.
Το 1870, ο Κάμερλιν φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν. Σπούδασε υπό τον Ρόμπερτ Μπούνσεν και Γκούσταβ Κίρχοφ στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης από το 1871 ως το 1873. Και πάλι στο Γκρόνινγκεν, απέκτησε το μάστερ του το 1878 και το διδακτορικό του το 1879. Η διατριβή του έφερε τον τίτλο «Nieuwe bewijzen voor de aswenteling aarde der» (μετ. Νέες αποδείξεις για την περιστροφή της γής). Από το 1878 έως το 1882 ήταν βοηθός του Johannes Bosscha διευθυντή του Πολυτεχνείου Ντελφτ.
Από το 1882 έως και το 1923 ο Κάμερλιν ήταν καθηγητής της πειραματικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν. Το 1904 ίδρυσε ένα πολύ μεγάλο εργαστήριο κρυογονικής και κάλεσε άλλους ερευνητές στον τόπο, που τον έκανε να χαίρει μεγάλης εκτίμησης από την επιστημονική κοινότητα.
Το 1908, έγινε ο πρώτος φυσικός που υγροποίησε το ήλιο. Χρησιμοποιώντας το φαινόμενο Τζάουλ – Τόμσον χαμήλωσε την θερμοκρασία σε λιγότερο από τον ένα βαθμό πάνω από το απόλυτο μηδέν, φτάνοντας τα 0,9 Κ. Εκείνη την εποχή ήταν η πιο κρύα θερμοκρασία στη Γη. Ο αρχικός εξοπλισμός που χρησιμοποιήθηκε στο πείραμα, φυλάσσεται στο μουσείο Boerhaave στο Λέιντεν.
Υπεραγωγιμότητα
Ο Κάμερλιν Όνες έκανε (το 1911) ηλεκτρική ανάλυση σε καθαρά μέταλλα (υδράργυρος, κασσίτερος και μόλυβδος) σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Ορισμένοι, όπως ο Λόρδος Κέλβιν, πίστευαν ότι τα ηλεκτρόνια ρέουν μέσω ενός αγωγού, θα φτάσουμε σε πλήρη στασιμότητα, ή με άλλα λόγια, αντίσταση των μετάλλων θα γίνει άπειρη στο απόλυτο μηδέν. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένων του Κάμερλιν Όνες, θεώρησαν ότι ηλεκτρική αντίσταση ενός αγωγού θα μειώνεται σταθερά και μέχρι το μηδέν. Ο Augustus Matthiessen επεσήμανε ότι όταν μειώνεται η θερμοκρασία, η αγωγιμότητα των μετάλλων συνήθως βελτιώνεται δηλαδή η ηλεκτρική αντίσταση μειώνεται με μείωση της θερμοκρασίας.
Ο Κάμερλιν Όνες έλαβε ευρεία αναγνώριση για το έργο του, συμπεριλαμβανομένου το 1913 το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής για την (κατά τα λεγόμενα της επιτροπής) «για τις έρευνες στις ιδιότητες της ύλης σε χαμηλές θερμοκρασίες, οι οποίες οδήγησαν στην παραγωγή του υγρού ήλιου».
Κληρονομιά
Ορισμένα από τα εργαλεία που επινόησε για τα πειράματά του μπορεί ακόμη κανείς να τα δει στο Μουσείο Boerhaave στο Λέιντεν. Η συσκευή που χρησιμοποιήθηκε για την υγροποίηση του ήλιου εκτίθεται στο λόμπι του τμήματος Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Λέιντε, ενώ το εργαστήριο χαμηλής θερμοκρασίας ονομάστηκε προς τιμήν του. Ο μαθητής και διάδοχός του ως διευθυντής του εργαστηρίου, Βίλεμ Χέντρικ Κέσσομ ήταν ο πρώτος άνθρωπος που κατάφερε να στερεοποιήσει το ήλιο, το 1926.
Το φαινόμενο Όνες ονομάστηκε προς τιμή του. Ο κρατήρας Κάμερλιν Όνες στην Σελήνη ονομάστηκε προς τιμήν του.
wikipedia
φωτογραφία: Copyrighted free use, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=879737