Διαφημίσεις που θα μπορούσαν να προβληθούν δωρεάν από τα ΜΜΕ «κοστίζουν» πάνω από 2,5 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα δοθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, ως… δώρο από τον Θάνο Πλεύρη, λίγο πριν από τις εκλογές.
Αυτό αποκαλύπτει έρευνα του datajournalists.co.uk, το οποίο ανακάλυψε αποφάσεις για πολυδάπανη διαφημιστική καμπάνια δράσης του Υπουργείου Υγείας, ενώ κάνει λόγο και για αναθέσεις στις δυο εταιρείες που θα «τρέξουν» το πρότζεκτ, με απόφαση που ελήφθη τον Αύγουστο σε χρόνο-ρεκόρ!
Από το Ταμείο Ανάκαμψης θα δοθούν τα 2.228.000 ευρώ και από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων τα 528.000 ευρώ, βάσει απόφασης Ιουλίου 2022 του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θεόδωρου Σκυλακάκη.
Γράφει σχετικά ο Βασίλης Γαλούπης για το datajournalists.co.uk:
Στις 7 Δεκεμβρίου 2022, δηλαδή πριν από περίπου έναν μήνα, ο Υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης οργάνωσε συνέντευξη Τύπου για το νέο στρατηγικό σχέδιο που αφορά στη Δημόσια Υγεία. «Μαζί με τη γενική γραμματέα Ειρήνη Αγαπηδάκη τρέχουμε το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης». Από σήμερα μπαίνει στη διαδικασία για την υλοποίηση το πρόγραμμα για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και υπάρχουν και άλλα δυο προγράμματα για το καρκίνο του παχέος εντέρου και για τις καρδιακές παθήσεις».
Όμως, μέχρι και λίγες ημέρες πριν από τις επίσημες ανακοινώσεις υπήρχε έντονη κινητικότητα προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα σημαντικό κονδύλι από το Ταμείο Ανάκαμψης, με τον προορισμό των χρημάτων να είναι -μέσω του προγράμματος «Σπύρος Δοξιάδης»- τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Μια κίνηση με προεκλογικό χρώμα, που θυμίζει σε πολλά τη γνωστή «λίστα χρηματοδότησης Πέτσα» στις αρχές της πανδημικής κρίσης, όταν για την καμπάνια «Μένουμε Σπίτι» δαπανήθηκαν 19,8 εκατ. ευρώ σε ΜΜΕ.
Οι κατηγορίες περί χειραγώγησης Μέσων Ενημέρωσης και αδιαφανών διαδικασιών στον διαμοιρασμό εκείνων των χρημάτων το 2020, με δυσανάλογα ποσά άνευ αξιοκρατικών κριτηρίων και με επιχορηγήσεις ακόμα και προς ΜΜΕ – Φαντάσματα, οδήγησαν το 2021 στην σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής στην Βουλή, χωρίς να υπάρξουν περαιτέρω αποτελέσματα.
Αυτή τη φορά στο προσκήνιο βρίσκεται το υπουργείο Υγείας. Στις 4 Ιουλίου 2022, με αριθμό πρωτοκόλλου 93605, εξεδόθη απόφαση από το Υπουργείο Οικονομικών και την «Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης», που εδρεύει στην οδό Πανεπιστημίου 25-27, με θέμα: «Ένταξη του Έργου με τίτλο «SUB2. Δευτερογενής Πρόληψη» (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5180985) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».
Την απόφαση υπέγραψε ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο έγγραφο αποφασίζεται «η Ένταξη του Έργου με τίτλο «SUB2. Δευτερογενής Πρόληψη» και κωδικό ΟΠΣ ΤΑ 5180985 στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – NextGeneration EU».
Η απόφαση:
Ο τίτλος δράσης αφορά στην υλοποίηση του προγράμματος «Σπύρος Δοξιάδης» και ως υπουργείο ευθύνης ορίζεται το Υπουργείο Υγείας, με φορέα υλοποίησης την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας.
Ο προϋπολογισμός του προτεινόμενου έργου για την εγγραφή στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ανέρχεται «σε ποσό ύψους 2.728.000 ευρώ, περιλαμβανομένου ΦΠΑ. Το ποσό αυτό προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης (2,2 εκατ. ευρώ), με συνεισφορά του Εθνικού ΠΔΕ (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) με 528.000 ευρώ».
Ως είδος έργου αναφέρεται «Μεταρρύθμιση» και ως τύπος έργου «Παροχή Υπηρεσιών». Ημερομηνία λήξης ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2023.
Στις συμβάσεις προβλέπεται ανάδοχος, που σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, θα αναλάβει τον δημιουργικό σχεδιασμό και την παραγωγή οπτικοακουστικού και λοιπού διαφημιστικού υλικού για την καμπάνια προβολής και ενημέρωσης για τη προληπτική μαστογραφία, στο πλαίσιο υλοποίησης της δράσης «Προληπτική Ιατρική» του Προγράμματος «Φώφη Γεννηματά».
Επίσης, ο ανάδοχος θα αναλάβει τον σχεδιασμό πλάνου μέσων της διαφημιστικής καμπάνιας του Προγράμματος Πρόληψης της Δημόσιας Υγείας «Σπύρος Δοξιάδης» – Δευτερογενής Πρόληψη για τη μιντιακή καμπάνια αντί 37.200 ευρώ.
Ο ανάδοχος, σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας όπως αναφέρεται, θα αναλάβει τη διαχείριση και την προβολή σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Σχετικά με την Προβολή σε Μέσα (τηλεόραση, ραδιόφωνο, τύπος, διαδίκτυο) προβλέπεται ότι «Η ΕΚΑΠΥ πρόκειται να προχωρήσει στην υλοποίηση της καμπάνιας προβολής και δημοσιότητας η οποία θα περιλαμβάνει μια σειρά ενεργειών ενημέρωσης και προβολής, προκειμένου να προβάλλεται αποτελεσματικά όλες τις δράσεις της Δευτερογενούς Πρόληψης, ήτοι:
Α) Προληπτικός Διαγνωστικός Έλεγχος Καρκίνου του Μαστού
Β) Προληπτικός Διαγνωστικός Έλεγχος Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας
Γ) Προληπτικός Διαγνωστικός Έλεγχος Καρκίνου του Παχέος Εντέρου
Δ) Προληπτικός Διαγνωστικός Έλεγχος του Καρδιαγγειακού Κινδύνου.
Ε) Προληπτικός Διαγνωστικός Έλεγχος Ανευρύσματος κοιλιακής αορτής.
Στ) Προγεννητικός και Περιγεννητικός Διαγνωστικός Έλεγχος.
H προβολή του έργου σε ΜΜΕ για το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» θα γίνει σύμφωνα με το Πλάνο Μέσων το οποίο θα περιλαμβάνει κι επιλεγμένα και αποτελεσματικά Μέσα όπως τηλεοπτικά κανάλια και ραδιοφωνικούς σταθμούς με υψηλή τηλεθέαση και ακροαματικότητα, εφημερίδες και περιοδικά με μεγάλο αριθμό αναγνωστών, καθώς και διαδίκτυο / ιστοσελίδες με υψηλή επισκεψιμότητα στοχεύοντας με αυτό τον τρόπο στη μέγιστη προβολή και διάχυση του έργου τόσο στο ευρύ κοινό όσο και στις ομάδες στόχου. Η χρονική διάρκεια της δράσης ορίζεται στους 18 μήνες.
Το φυσικό όσο και οικονομικό αντικείμενο κατανέμεται ως ακολούθως σε ξεχωριστές κατηγορίες δαπανών, ήτοι :
Προβολή του έργου σε
α) τηλεόραση (πανελλαδικά) 464.380 ευρώ,
β) τηλεόραση (περιφέρεια) 186.180 ευρώ,
γ) Ραδιόφωνο (πανελλαδικά) 149.800 ευρώ,
δ) Ραδιόφωνο (περιφέρεια) 64.200 ευρώ,
ε) έντυπο τύπο (πανελλαδικά) 299.600 ευρώ,
στ) έντυπο τύπο (περιφέρεια) 128.400 ευρώ,
ζ) Ιστοσελίδες (Πανελλαδικά) 593.208 ευρώ,
η) Ιστοσελίδες (Περιφέρεια) 254.232 ευρώ.
Το συνολικό ποσό που αναλογεί σ’ αυτή τη διαφημιστική καμπάνια ανέρχεται σε 2.140.000 ευρώ (πλην ΦΠΑ).
Τα ερωτήματα
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά. Η χρησιμότητα του προγράμματος πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης» για την Δημόσια Υγεία είναι αυτονόητη και δεν χωρά αμφιβολία επ’ αυτού. Όμως, μετά το αρχικό ξάφνιασμα λόγω πανδημίας το 2020, το ελληνικό κράτος έχει πολλά και σύγχρονα μέσα πια για να επικοινωνήσει άμεσα και στοχευμένα στους πολίτες τα οφέλη παρόμοιων προγραμμάτων πρόληψης.
Πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών είναι εγγεγραμμένοι στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες του ΕΟΔΥ. Η ενημέρωσή τους ειδικά για τους εμβολιασμούς γίνονταν τόσο μαζικά, όσο και στοχευμένα (με ηλικίες) από την πρώτη κιόλας εμβολιαστική περίοδο με SMS απευθείας στο κινητό τους τηλέφωνο.
Ο ΕΟΔΥ έχει πλέον την τεχνογνωσία και την υλικοτεχνική υποδομή ώστε άμεσα μέσω ενός απλού μηνύματος να ενημερώνει αποτελεσματικά την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών για ανάλογες προληπτικές εξετάσεις διαφόρων ειδών καρκίνου. Μάλιστα, κατηγοριοποιώντας όποτε απαιτείται τους αποδέκτες των SMS βάσει φύλου, ηλικίας ή και ιστορικού.
Μια άλλη παράμετρος είναι ότι και σε αυτές τις συμβάσεις, οι όροι χρηματοδότησης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για την καμπάνια παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ασαφείς ως προς τα κριτήρια επιλογής των Μέσων, όπως είχε συμβεί και με τη «λίστα Πέτσα». Το μέγα ερώτημα είναι γιατί αυτή η καμπάνια να μη γίνει δωρεάν, ως κοινωνικό μήνυμα; Τα κανάλια μεταδίδουν δεκάδες τέτοια δωρεάν σποτ.
Η κυβέρνηση, διαμέσου του υπουργείου Υγείας του κ. Πλεύρη, απορροφά ένα σημαντικό κονδύλι 2.653.600 ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά κι από το εθνικό πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, προκειμένου να μοιράσει χρήματα στα ΜΜΕ. Η ενέργεια αυτή γίνεται σε ξεκάθαρο προεκλογικό τάιμινγκ, κάτι που προκαλεί εύλογα ερωτήματα για τη σκοπιμότητα της εν λόγω πρωτοβουλίας, δημιουργώντας βάσιμες υπόνοιες ότι πρόκειται για μια προσπάθεια χειραγώγησης των ΜΜΕ.
Είτε ήδη έχουν δοθεί τα χρήματα από αυτήν την καμπάνια σε ΜΜΕ, είτε θα δοθούν τους επόμενους μήνες, παραμένει αμφίβολο αν οι συγκεκριμένες λίστες διαμοιρασμού θα δημοσιοποιηθούν.
Στην έκθεσή τους που δημοσιεύθηκε το 2021, Οι «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» (RSF) ανέφεραν για την Ελλάδα, με αφορμή τη «λίστα Πέτσα»:
«Η συντηρητική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη χορήγησε γενναιόδωρες φορολογικές ελαφρύνσεις στη διαφήμιση στα Μέσα Ενημέρωσης, αλλά επεδίωξε, άμεσα ή έμμεσα, να ελέγξει τη ροή των πληροφοριών στο πλαίσιο των προσπαθειών της για την αντιμετώπιση τόσο της πανδημίας όσο και της προσφυγικής κρίσης. Τα ερευνητικά Μέσα Ενημέρωσης και τα Μέσα Ενημέρωσης που ήταν κριτικά προς την κυβέρνηση είτε παραλείφθηκαν είτε έλαβαν ένα δυσανάλογα μικρό μερίδιο της διαφήμισης που προέκυψε από μια αμφιλεγόμενη καμπάνια δημόσιας ενημέρωσης ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ».
Στη συνέχεια επεσήμαιναν στην ετήσια έκθεσή τους οι RSF: «Οι δημοσιογράφοι έπρεπε να πάρουν την άδεια της κυβέρνησης πριν κάνουν ρεπορτάζ στα νοσοκομεία, ενώ το υπ. Υγείας απαγόρευσε στο ιατρικό προσωπικό να μιλά στα μέσα ενημέρωσης. Τον Φεβρουάριο 2021 τα δημόσια τηλεοπτικά κανάλια έδωσαν εντολή να μην μεταδίδουν βίντεο που έδειχνε τον πρωθυπουργό να παραβλέπει τους κανόνες του lockdown…».
Το πράσινο φως από ΕΚΑΠΥ
Στις 13 Οκτωβρίου 2022 συνεδρίασε το ΔΣ της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας προκειμένου να εγκρίνει το «σχέδιο Προβολής και Ενημέρωσης του Προγράμματος Πρόληψης της Δημόσιας Υγείας «Σπύρος Δοξιάδης»».
Σύμφωνα με τα πρακτικά, το ΔΣ αποφάσισε ομόφωνα για την «έγκριση του επικοινωνιακού προγράμματος, συνολικού προϋπολογισμού 2.653.600 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσω του Υπουργείου Υγείας».
Όπως αναφέρεται στην απόφαση, «προς εκπλήρωση των ανωτέρω, η αρχή προτίθεται να υλοποιήσει την καμπάνια προβολής μέσω εντολών ανάθεσης στα μέσα βάσει των άρθρων άρθρα 6 και 7 του Π.Δ. 261/1997, όπως τροποποιήθηκε με τον ν.4864/2021 και μέσω αναθέσεων βάσει του ν.4412/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Η χρονική διάρκεια υλοποίησης του Σχέδιου Προβολής και Ενημέρωσης του Προγράμματος Πρόληψης της Δημόσιας Υγείας «Σπύρος Δοξιάδης» θα είναι 18 μήνες».
Το συνολικό ποσό με ΦΠΑ ανέρχεται σε 2.653.600 ευρώ. Την απόφαση του ΔΣ για λογαριασμό της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) υπέγραψε ο πρόεδρος της συγκεκριμένης υπηρεσίας προμηθειών, Άρης Αποστόλου.
Αν και ήδη για το έτος 2022 οι πιστώσεις του συγκεκριμένου επικοινωνιακού προγράμματος ανήλθαν σε 1,9 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την απόφαση Σκυλακάκη, ο υπουργός Υγείας κ. Πλεύρης δεν ανέφερε κάτι σχετικό στην ενημέρωση προς τον Τύπο στις 7 Δεκεμβρίου, σχετικά με το σχέδιο πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης».
Στην ομιλία του, που φιλοξενείται στον ιστότοπο του υπουργείου Υγείας, υπάρχει μόνο η αναφορά ότι «το πρόγραμμα Σπύρος Δοξιάδης χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Ελλάδα 2.0 με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης-Next Generation EU». Όπως είπε «το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» περιλαμβάνει τρεις πυλώνες (Πρωτογενή και Δευτερογενή Πρόληψη, Αναμόρφωση του Συστήματος Δημόσιας Υγείας) και πάνω από 20 δράσεις, με συνολικό προϋπολογισμό άνω των 300 εκατ. ευρώ».
Η απόφαση Οκτωβρίου του ΕΚΑΠΥ:
Σε χρόνο-ρεκόρ οι διαγωνισμοί
Στις 18 και 19 Αυγούστου η ΕΚΑΠΥ δημοσιεύει δυο προσκλήσεις ενδιαφέροντος για τις εταιρείες που θα «τρέξουν» την καμπάνια ενημέρωσης.
Στις 19 Αυγούστου 2022, με αριθμό πρωτοκόλλου 2724, η ΕΚΑΠΥ αναρτά«Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υλοποίηση της δράσης, με θέμα την «Διαχείριση και προβολή σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης».
Η εκτιμώμενη συνολική δαπάνη για την υλοποίηση της ανωτέρω δράσης ανέρχεται στο ποσό των 37.200 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, ενώ το ποσό συνεισφοράς του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων είναι 7.200 ευρώ. Κριτήριο κατακύρωσης είναι, όπως αναφέρεται, «η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά βάσει μόνο τιμής».
Ο ανάδοχος, βάσει σύμβασης, αναλαμβάνει «να κατανέμει τις διαφημίσεις στο σύνολο των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, ανάλογα με τη σπουδαιότητα των αναρτήσεων/περιεχομένου και την καταλληλότητα του Μέσου στο οποίο θα γίνεται η προώθηση».
Μόλις 12 μέρες αργότερα, στις 31 Αυγούστου 2022, η ΕΚΑΠΥ συνεδρίασε για να αποφασίσει (ομόφωνα) την ανάθεση της την ανάθεση της παροχής υπηρεσιών για την υλοποίηση της δράσης «Διαχείριση και προβολή σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης» στην εταιρεία «REPUTATION UNIQUE» αντί 36.208 ευρώ.
Η Reputation Unique εδρεύει στο Μαρούσι (Αιγιαλείας 5) και ανάμεσα στους πελάτες της, όπως φαίνεται στο site της, είναι o ΕΦΕΧ (Σύνδεσμος Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης), η AstraZeneca, η BASF κ.α.
H σύμβαση προβλέπει ότι ο ανάδοχος θα αναλάβει, μεταξύ άλλων, την υποχρέωση να φτιάξει προφίλ στα social media για την αναθέτουσα αρχή, θα «ανεβάζει» υλικό από την καμπάνια και θα το προβάλλει ως εξής:
Δράση 1: Διαχείριση των λογαριασμών στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης
Ο Ανάδοχος θα αναλάβει να αξιοποιήσει τα υφιστάμενα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης της Αναθέτουσας Αρχής με στόχο i. την προσαρμογή και ενημέρωση των επίσημων λογαριασμών της Αναθέτουσας Αρχής ii. τη διαχείριση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όποτε κρίνεται απαραίτητο iii. την ανάρτηση πρωτότυπου και χρήσιμου σχετικού με την καμπάνια περιεχομένου που θα του παραδώσει η Αναθέτουσα.
Απόσπασμα από την αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας που κατατέθηκε στην Βουλή τον Φεβρουάριο 2020:
Δράση 2: Προβολή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Ο Ανάδοχος θα αναλάβει τη διαφημιστική προώθηση του περιεχομένου στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Σκοπός της διαφημιστικής προώθησης είναι η μεγιστοποίηση των ποιοτικών και ποσοτικών στόχων που τίθενται και αποτελούν τους δείκτες αποτελεσματικότητας (KPIs) της προβολής.
Την ίδια μέρα, στις 31 Αυγούστου η ΕΚΑΠΥ αποφασίζει να δώσει στην εταιρεία «CHOOSE AE ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ» με έδρα το Χαλάνδρι τη σύμβαση των 35.800 ευρώ για τη δημιουργία διαφημιστικού υλικού και τον σχεδιασμό πλάνου Μέσων σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος «Σπύρος Δοξιάδης».
Όπως ήδη έχει δημοσιευτεί, η Choose ήταν η εταιρεία που στις αρχές του 2022ανέλαβε τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του νέου κύματος της εθνικής εκστρατείας επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών για τις δράσεις που αφορούν τον εμβολιασμό κατά της Covid-19.
Στην σχετική πρόσκληση ενδιαφέροντος που έγινε στις 18 Αυγούστου 2022 γινόταν σαφές ότι ο ανάδοχος θα αναλάβει όχι μόνο τα διαφημιστικά σποτ και banners για την καμπάνια, αλλά και τον «Σχεδιασμό πλάνου μέσων διαφημιστικής καμπάνιας στα ΜΜΕ». Κοινώς, σε ποια ΜΜΕ θα προβληθούν τα σποτάκια.
Συγκεκριμένα:
«Ο ανάδοχος θα αναλάβει το σχεδιασμό πλάνου μέσων της διαφημιστικής καμπάνιας του Προγράμματος Πρόληψης της Δημόσιας Υγείας «Σπύρος Δοξιάδης» – Δευτερογενής Πρόληψη στα ΜΜΕ (media plan). Το Πλάνο δημοσιότητας θα έχει ανάλυση του προϋπολογισμού, την επιλογή των Μέσων, του χρόνου και της προβλεπόμενης αποτελεσματικότητας, παρέχοντας χρήσιμες πληροφορίες για την προληπτική μαστογραφία.
Ο ανάδοχος σχεδιάζει και υποβάλλει το Πλάνο Μέσων (Media Plan) ανά κατηγορία Μέσων βάσει του Π.Δ. 261/97, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, με τεκμηριωμένη αναλυτική πρόταση διαφημιστικής προβολής στα ΜΜΕ συμπεριλαμβανομένου του κόστους, την επιλογή της διάρκειας, των μέσων και της προβλεπόμενης αποτελεσματικότητας, η οποία τίθεται υπό την έγκριση της Αναθέτουσας.
Απόσπασμα από την αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας που κατατέθηκε στην Βουλή τον Φεβρουάριο 2020:
Το Media Plan θα πρέπει να:
– είναι χρονικά κατανεμημένο και με ποσοστιαία κατανομή των ενεργειών
– επιτυγχάνει το καλύτερο δυνατό μείγμα μέσων (media mix) διατηρώντας το κόστος σε επιθυμητά επίπεδα
– διαθέτει τεκμηρίωση της επιλογής των μέσων ή του τόπου (ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια) και της αποτελεσματικότητάς τους
– στοχεύει σε συγκεκριμένα κοινά-στόχους και περιγράφει τον τρόπο επιλογής και προσέγγισης των ομάδων-στόχος
– διαθέτει τεκμηρίωση της επιλογής του χρόνου και της διάρκειας προβολής
– περιέχει ανάλυση των εργαλείων μέτρησης και αποτελεσματικότητας των δράσεων επικοινωνίας
– περιέχει ανάλυση της μεθοδολογίας υλοποίησης της δράσης (τρόπος οργάνωσης και υλοποίησης)
– περιλαμβάνει το κόστος προβολής-ανάλυση προϋπολογισμού
– περιγράφει τα παραδοτέα μετά την έγκριση του media plan
Η κατανομή του ποσοστού της προϋπολογισθείσας δαπάνης μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), ήτοι για τα έντυπα μέσα (εφημερίδες, περιοδικά και περιφερειακά έντυπα μέσα), τον ηλεκτρονικό τύπο, την τηλεόραση και το ραδιόφωνο θα επιμεριστεί βάσει του προϋπολογισμού του Πλάνου Επικοινωνίας που αφορά στα μέσα αυτά, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Προεδρικό Διάταγμα Π.Δ. 261/97 (Α’ 186/23.09.1997), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, για τη διαφάνεια στην διαφημιστική προβολή του Δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα (η συμμετοχή των περιφερειακών μέσων ενημέρωσης για κάθε κατηγορία μέσων ενημέρωσης είναι τουλάχιστον 30%).
Το Πλάνο Μέσων δύναται να περιλαμβάνει:
– Προβολή σε τηλεόραση
– Προβολή σε ραδιόφωνο
– Προβολή στον Τύπο
– Προβολή σε διαδίκτυο και μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Το φυσικό αντικείμενο του έργου θα ολοκληρωθεί σε χρονικό διάστημα τριών μηνών από την υπογραφή της σύμβασης με προϋπολογισμό 30.000 ευρώ, πλέον ΦΠΑ».
Τι είναι το προληπτικό πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης»
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο με την προληπτική δράση «Σπύρος Δοξιάδης» ψηφίστηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown για την πανδημία, την άνοιξη του 2020. Κατατέθηκε στις 21.2.2020, πέντε μέρες πριν από την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος κορωνοϊού στην χώρα. Ψηφίστηκε στις 10 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς με ΝΔ, Κίνημα Αλλαγής και Ελληνική Λύση να τάσσονται υπέρ, ΣΥΡΙΖΑ και ΜέΡΑ 25 να δηλώνουν «παρών», ενώ κατά τάχθηκε το ΚΚΕ.
Ο νόμος δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μια μέρα μετά τις διαδικασίες στην Βουλή.
Για το «Πρόγραμμα Δοξιάδης» προβλεπόταν:
«Θεσπίζεται Εθνικό Πρόγραμμα Πρωτογενούς, Δευτερογενούς και Τριτογενούς Πρόληψης με την ονομασία «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ», το οποίο εντάσσεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία. Περιλαμβάνει δράσεις δημόσιας υγείας στα πεδία της πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης, που υλοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Υγείας, παρέχονται δωρεάν από τους οριζόμενους στο πρόγραμμα δημόσιους ασφαλιστικούς φορείς και υλοποιούνται με σύμπραξη των καθοριζόμενων σε κάθε Εθνικό Πρόγραμμα εποπτευόμενων οργανικών μονάδων και φορέων υπηρεσιών δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένων των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου».
Στη συνέχεια ο νόμος κάνει αναφορά στην εξειδίκευση του συγκεκριμένου προγράμματος:
«Το Εθνικό Πρόγραμμα «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ» αποτελείται από τα ακόλουθα επιμέρους προγράμματα δημόσιας υγείας προς όφελος της υγείας των πολιτών:
Α) Σε επίπεδο πρωτογενούς πρόληψης τα προγράμματα αυτά είναι:
i) Το Εθνικό Πρόγραμμα Προαγωγής της Σωματικής Άσκησης και της Υγιεινής Διατροφής (ΕΠΠΣΑΥΔ) για τον έλεγχο και τη διαχείριση των παραγόντων κινδύνου, που σχετίζονται με την κακή διατροφή και την έλλειψη της σωματικής άσκησης.
ii) Το Εθνικό Πρόγραμμα Μείωσης της Επιβλαβούς Κατανάλωσης του Αλκοόλ (ΜΕΚΑ) για τον περιορισμό των παραγόντων κινδύνου από την αλόγιστη έκθεση στο αλκοόλ.
iii) Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών (ΕΠΕΜΒ), το οποίο απευθύνεται σε ειδικές και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, παιδιά, ανηλίκους και ενηλίκους, μετακινούμενους πληθυσμούς και πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο, και περιλαμβάνει τα προγράμματα εμβολιασμών όλων των ανωτέρω.
Β) Σε επίπεδο δευτερογενούς πρόληψης τα προγράμματα αυτά είναι:
i) Το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου (ΕΠΠΕ), το οποίο απευθύνεται στον γενικό πληθυσμό για την πρώιμη ανίχνευση νοσημάτων υψηλού επιπολασμού. Στο ΕΠΠΕ εμπεριέχονται δράσεις πρόληψης, συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης προληπτικών διαγνωστικών εξετάσεων των πολιτών για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου, τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και την έγκαιρη διάγνωση του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής.
ii) Το Εθνικό Πρόγραμμα Συστηματικού Προγεννητικού και Περιγεννητικού Ελέγχου (ΕΠΠΓΕ), το οποίο απευθύνεται στον πληθυσμό για την προάσπιση της υγείας του κατά την προγεννητική και περιγεννητική περίοδο. Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει δέσμη των επιστημονικά συνιστώμενων εργαστηριακών ελέγχων κατά την προγεννητική περίοδο, καθώς και την επέκταση του Εθνικού Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών (ΕΠΠΕΝ), ώστε η πρώιμη διάγνωση να αφορά στο σύνολο των σπάνιων αλλά σοβαρών νοσημάτων, που επιδέχονται θεραπείας και μπορούν να καταστούν ελεγχόμενα.
Γ) Σε επίπεδο τριτογενούς πρόληψης το πρόγραμμα αυτό είναι το Εθνικό Πρόγραμμα Ψυχοκοινωνικής Ένταξης και Αποκατάστασης για άτομα με σοβαρά Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα (ΕΠΨΕΑΑΨΥΠ), το οποίο περιλαμβάνει παρεμβάσεις που αφορούν στην εργασιακή ένταξη των ατόμων αυτών, στοχεύοντας στη μείωση του φορτίου των ψυχικών διαταραχών στους πάσχοντες, τις οικογένειές τους και την κοινότητα γενικά.
Στο τέλος υπάρχει και η εξής υποσημείωση:
«Με απόφαση του Υπουργού Υγείας καθορίζονται οι όροι, το περιεχόμενο, ο φορέας διαχείρισης και κάθε ζήτημα σχετικό με τη διαδικασία ανάπτυξης από το Υπουργείο Υγείας ηλεκτρονικής ιστοσελίδας ενημέρωσης για θέματα Δημόσιας Υγείας, με αντικείμενο τη διάχυση της πληροφορίας και αγωγής της υγείας στους πολίτες. Η έκταση των αντικειμένων και οι διαδικασίες παραγωγής της πληροφορίας, καθώς και τα μέσα μετάδοσης από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βασίζονται στις αρχές της τεκμηριωμένης πολιτικής δημόσιας υγείας. Στο πλαίσιο της ίδιας απόφασης δύναται να καθιερώνεται, υπό τους όρους των κείμενων διατάξεων του νόμου και υπό την επιφύλαξη των κανονισμών για την προστασία προσωπικών δεδομένων, η δυνατότητα επικοινωνίας με τους πολίτες με τη χρήση και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης».
Ξυπνούν μνήμες ΚΕΕΛΠΝΟ
Οι μνήμες γυρνούν κάποια χρόνια πίσω, στο «αμαρτωλό» ΚΕΕΛΠΝΟ, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων που «έφυγε» από τον χάρτη το 2019 όταν μετονομάστηκε σε ΕΟΔΥ. Ο ΕΟΔΥ είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, που ιδρύθηκε αρχικά με το Νόμο 4600 το Μάρτιο του 2019 ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Έλαβε την τωρινή του μορφή με το Νόμο 4633 τον Οκτώβριο του 2019 και αποτελεί τον καθολικό διάδοχο του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Στις 11 Απριλίου 2016 οι Εισαγγελείς Διαφθοράς άσκησαν ποινική δίωξη σε βάρος των μελών της Διοίκησης και του διευθυντή του ΚΕΕΛΠΝΟ, της περιόδου 2011-2013. Η ποινική δίωξη για απιστία στην υπηρεσία ασκήθηκε σχετικά με ποσά που δαπάνησε το Κέντρο σε διαφημιστικές εταιρείες για την προβολή μηνυμάτων τα οποία θα μπορούσαν να προβάλλονται δωρεάν.
Η δικογραφία για την υπόθεση των διαφημιστικών του ΚΕΕΛΠΝΟ σχηματίστηκε μετά από προκαταρκτική εξέταση που διενεργήθηκε με παραγγελία της Εισαγγελέως Εγκλημάτων Διαφθοράς Ελένης Ράικου, με αφορμή τη διενέργεια διαχειριστικού-οικονομικού ελέγχου στο ΚΕΕΛΠΝΟ.
Από τα στοιχεία που συγκέντρωσαν οι Εισαγγελείς προέκυψε ότι το ΚΕΕΛΠΝΟ δαπάνησε, το επίμαχο διάστημα, συνολικά ποσά άνω των 2 εκατ. ευρώ για διαφημιστικές προβολές θεμάτων αρμοδιότητας του, όπως ο καρκίνος, τα γενόσημα, η εποχική γρίπη κλπ., ενώ θα μπορούσαν να προβάλλονται δωρεάνκαθώς αφορούσαν μηνύματα κοινωνικού περιεχομένου.