Η Αίγυπτος ανακοίνωσε πρόσφατα την πρόθεσή της να οριοθετήσει μονομερώς τα θαλάσσια σύνορά της με τη γειτονική της Λιβύη, η οποία τράβηξε την προσοχή της Τουρκίας, ως μία από τις χώρες που συνορεύουν με τη Μεσόγειο Θάλασσα και έχει μια συμφωνία που οριοθετεί τα θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη, γράφει η Turk Press στην αραβική.
Πριν από λίγες ημέρες, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι εξέδωσε απόφαση – που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως – σχετικά με την οριοθέτηση των δυτικών θαλάσσιων συνόρων της χώρας του στη Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένου στο πρώτο άρθρο ότι τα σύνορα της χωρικής θάλασσας της Αιγύπτου ξεκινούν από την σημείο των χερσαίων συνόρων Αιγύπτου-Λιβύης, και όριζε επίσης ότι η τροποποίηση θα ενημερωνόταν στα Ηνωμένα Έθνη.
Αντιδράσεις από τις δύο κυβερνήσεις στη Λιβύη- Χαιρέτισε η Ελλάδα
Στο αιγυπτιακό βήμα υπήρξε αντίδραση από τις δύο κυβερνήσεις της Λιβύης (η εθνική ενότητα στην Τρίπολη και αυτή που διορίστηκε από τη Βουλή), καθώς οι δύο λιβυκές κυβερνήσεις κάλεσαν το Κάιρο να μην προβεί σε μονομερή βήματα για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων και εξέφρασαν -σε χωριστές δηλώσεις- την προθυμία τους να διαπραγματευτούν διμερώς για την εξυπηρέτηση κοινών συμφερόντων.
Ενώ η Ελλάδα χαιρέτισε την κίνηση, η Τουρκία αρκέστηκε στο να προσκαλέσει την Αίγυπτο και τη Λιβύη να ξεκινήσουν διάλογο και διαπραγματεύσεις το συντομότερο δυνατό για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων των δύο χωρών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, και το πρακτορείο Anadolu επικαλείται διπλωματικές πηγές ότι « Τα παράπλευρα θαλάσσια σύνορα που μονομερώς ταύτισε η Αίγυπτος με τη Λιβύη με 9 γεωγραφικές συντεταγμένες, δεν αλληλεπικαλύπτονται με την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο».
Η απόφαση και η περιφερειακή σύγκρουση μαζί της ήρθε περίπου δύο μήνες μετά τη συμφωνία που υπέγραψαν Άγκυρα και Τρίπολη για εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου, η οποία είναι συμπληρωματική της συμφωνίας οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ των δύο χωρών στα τέλη του 2019.
Η Αίγυπτος και η Ελλάδα απέρριψαν αυτές τις συμφωνίες λόγω της αντίθεσής τους στην τουρκική δραστηριότητα στις αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές στην ανατολική Μεσόγειο και το 2020 υπέγραψαν κοινή συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων στην ανατολική Μεσόγειο.
Οι επιπτώσεις της απόφασης για την Αιγυπτο-τουρκική προσέγγιση
Στο πλαίσιο των επιπτώσεων της αιγυπτιακής απόφασης για οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων με τη Λιβύη, σχετικά με την προσέγγιση μεταξύ Άγκυρας και Καΐρου, ο Αιγύπτιος Υποστράτηγος Εθνικής Ασφάλειας Μοχάμεντ Αμπντέλ Ουάχεντ το επιβεβαίωσε, εξηγώντας ότι οι δύο χώρες έχουν προχωρήσει πολύ στη διαδικασία επικείμενης προσέγγισης, και ακόμη και αν παραμείνουν κάποια ακανθώδη και εκκρεμή ζητήματα, θα παρακαμφθούν και θα αναβληθούν.
Όσο για τον Αιγύπτιο ακαδημαϊκό και πολιτικό αναλυτή, Μοχάμεντ αλ Ζαουάβι, πιστεύει ότι αυτή η ευκαιρία θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία συνεργασίας, βελτίωσης των σχέσεων και επίτευξης κοινού συμφέροντος, ειδικά αφού η τουρκική οριοθέτηση δίνει στην Αίγυπτο περισσότερα ναυτικά μίλια εντός της αποκλειστικής οικονομικής της ζώνη, είπε.
Από την πλευρά του, ο Ιμπραήμ Φαχμί, ειδικός στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου και τις θαλάσσιες μεταφορές, εξήγησε ότι το ζήτημα της οριοθέτησης στην ανατολική Μεσόγειο είναι ακανθώδες και περίπλοκο για πολλούς λόγους στους οποίους επικαλύπτονται τα οικονομικά συμφέροντα, η γεωπολιτική επιρροή και οι σχέσεις γειτονίας, σημειώνοντας ότι η Αίγυπτος βρίσκεται ανάμεσα σε δύο ξεκάθαρους άξονες:
Ο πρώτος εκπροσωπείται από το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα και έχει ξεκάθαρους στόχους να αρπάξει τη λάθος οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων, που ζημιώνει τα δικαιώματα της Αιγύπτου, της Λιβύης και της Τουρκίας.
Ο δεύτερος, η Τουρκία και η Λιβύη, που επέστρεψαν στην Αίγυπτο μια θαλάσσια περιοχή που υπολογίζεται σε 15.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, την οποία η Αίγυπτος επρόκειτο να αφήσει υπέρ της Ελλάδας και αυτό δεν συνάδει με το υπέρτατο συμφέρον της χώρας, είπε.
Ο Φαχμί πρόσθεσε ότι αυτός ο χώρος θα είχε χρησιμοποιηθεί από τον πρώτο άξονα για να περάσει ένας θαλάσσιος αγωγός που θα έφτανε το φυσικό αέριο απευθείας στις ευρωπαϊκές αγορές, χωρίς να χρειάζεται υγροποίηση, γεγονός που αυξάνει το κόστος και τον χρόνο αρκετές φορές.
Όσον αφορά τη μονομερή οριοθέτηση των δυτικών θαλάσσιων συνόρων της Αιγύπτου, ο Φαχμί λέει ότι στόχος του είναι μια άδικη θαλάσσια βάση για τη Λιβύη για να παρακάμψει τη συμφωνία οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, η οποία έχει κατατεθεί στα Ηνωμένα Έθνη και από τα δύο μέρη .
Τουρκολιβυκή οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων
Η Άγκυρα συνήψε συμφωνία στρατιωτικής και ασφάλειας συνεργασίας και συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης τον Νοέμβριο του 2019 με την πρώην Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας που εδρεύει στην Τρίπολη. Τον Αύγουστο του 2020, η Αίγυπτος και η Ελλάδα απάντησαν στην κίνηση με μια συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων στην ανατολική Μεσόγειο.
Η θαλάσσια συμφωνία επιτρέπει στην Άγκυρα να διεκδικήσει τα δικαιώματά της σε μεγάλες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, γεγονός που εξοργίζει την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία βοήθησε στρατιωτικά την πρώην κυβέρνηση της Τρίπολης στην απόκρουση επίθεσης στα μέσα του 2020 στην πρωτεύουσα από τον απόστρατο στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ.
Στα τέλη του 2020, το τουρκικό κοινοβούλιο ενέκρινε πρόταση για παράταση της άδειας ανάπτυξης του στρατού στη Λιβύη για περίοδο 18 μηνών, καθώς η Άγκυρα συνεχίζει να ασκεί σημαντική επιρροή σε όλο το δυτικό τμήμα.
Δύο κυβερνήσεις ανταγωνίζονται για την εξουσία στη Λιβύη, η πρώτη είναι η κυβέρνηση της Τρίπολης, η οποία συγκροτήθηκε το 2021 ως μέρος μιας ειρηνευτικής διαδικασίας υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, και η δεύτερη υπό την ηγεσία του πρώην υπουργού Εσωτερικών Φατί Μπασάγκα και υποστηρίζεται από τον Χαφτάρ.
—
© Βαλκανικό Περισκόπιο –Γιῶργος Ἐχέδωρος