Η περιφερειακή σύγκρουση για τους ενεργειακούς πόρους στη Λιβύη, που μαίνεται τα τελευταία χρόνια μεταξύ πολλών μεσογειακών χωρών, άρχισε να παίρνει νέα τροπή, αφού η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης ανακοίνωσε νέα σχέδια για την κατασκευή αγωγών για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Αίγυπτο και την Ελλάδα.Zayed Hadiya
 |
| Zayed Hadiya |
Πολλοί θεώρησαν αυτό το έργο ως απάντηση στη συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης του Αμπντέλ Χαμίντ αλ Ντμπέιμπα στην Τρίπολη πριν από λίγους μήνες, στην οποία πολλά τοπικά και περιφερειακά κόμματα αντιτάχθηκαν και είδαν σε αυτό μια παραβίαση και από τα δύο μέρη στα δικαιώματα ορισμένων μεσογειακών χωρών και παραβίαση από την κυβέρνηση ενότητας των εξουσιών που της παραχωρήθηκαν βάσει της πολιτικής συμφωνίας για τη Λιβύη στη Γενεύη το 2020.
Το σχέδιο για Ελλάδα και Αίγυπτο
Το νέο σχέδιο επέκτασης των αγωγών φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο και την Ελλάδα, το οποίο αποκάλυψε ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου, Φαρχάτ μπιν Καντάρα σε τηλεοπτική συνέντευξη, φιλοδοξεί να κατασκευάσει δύο αγωγούς φυσικού αερίου, εκτός από τον τρέχοντα αγωγό με την Ιταλία, ο ένας να εκτείνεται στην Ελλάδα μέσω της Μεσογείου και ο άλλος να φτάνει σε πρατήρια καυσίμων στη Δαμιέττα της Αιγύπτου, περίπου 200 χλμ. βόρεια του Καΐρου.
Ο υπουργός Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου στην κυβέρνηση του Αμπντέλ Χαμίντ αλ Ντμπέιμπα, Μοχάμεντ Αούν, χαρακτήρισε αυτό το έργο ως «μη εφικτό παρουσία της γραμμής Μελίτα- Σικελίας (Green Stream), καθώς το ευρωπαϊκό δίκτυο θεωρείται ένα δίκτυο και περιλαμβάνει επίσης την Ελλάδα».
Οι αναλυτές πιστεύουν ότι αυτό το νέο έργο αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, η πρώτη από τις οποίες είναι ότι η Λιβύη δεν παράγει αρκετό φυσικό αέριο αυτή τη στιγμή, καθώς η παραγωγή της έφτασε τα 9,23 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2021, σε αντίθεση με τις εσωτερικές απαιτήσεις περίπου έξι δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων.
Ωστόσο, μελέτες που διεξήγαγε η Libyan Oil Corporation σε συνεργασία με διεθνείς εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας στη Λιβύη υποστηρίζουν τη φιλοδοξία της να ολοκληρώσει αυτό το έργο, καθώς υποδεικνύουν την πιθανότητα η Λιβύη να αυξήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου της, συμπεριλαμβανομένων ιταλικών εκθέσεων που ανέφεραν ότι θα μπορούσε εξάγουν έως και 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ιταλία ετησίως μέσω της γραμμής «Green Stream», που συνδέει τη Σικελία με κοιτάσματα φυσικού αερίου στη νοτιοδυτική Λιβύη.
Τον περασμένο Απρίλιο, ο Ιταλός πρεσβευτής στην Τρίπολη, Τζουζέπε Μπουτσίνο, δήλωσε ότι «η Λιβύη μπορεί να αυξήσει την παραγωγή φυσικού αερίου κατά 30% σε ένα χρόνο με επενδύσεις που δεν υπερβαίνουν το ένα δισεκατομμύριο δολάρια, υπό την προϋπόθεση ότι η Τρίπολη έχει ισχυρή και ενοποιημένη εκτελεστική εξουσία».
Πράσινο φως από την Ουάσιγκτον
Σχολιάζοντας αυτό το έργο, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ επιβεβαίωσε το άνοιγμα της Ουάσιγκτον στη δυνατότητα σύνδεσης της ενέργειας μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης, σύμφωνα με σχέδιο που είχε προαναγγείλει η Λιβύη.
«Η ανάπτυξη πόρων στην ανατολική Μεσόγειο πρέπει να ενισχύσει τη συνεργασία για βιώσιμη ενεργειακή ασφάλεια σε ολόκληρη την περιοχή», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις.
Ο Πράις τόνισε, «συνεχίστε να υποστηρίζετε ενεργειακά έργα, ιδιαίτερα τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, που βοηθούν στην προετοιμασία για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια».
Η Λιβύη διεξήγαγε προκαταρκτικές έρευνες για κοιτάσματα φυσικού αερίου που έδωσαν υποσχόμενα αποτελέσματα τους τελευταίους μήνες, πιθανόν να πυροδοτήσουν τον ανταγωνισμό για επενδυτικά δικαιώματα σε αυτά μεταξύ διεθνών και περιφερειακών εταιρειών.
Η ιταλική (Eni) και η βρετανική (BP) θα ξεκινήσουν τη γεώτρηση και την παραγωγή φυσικού αερίου από ένα κοίτασμα στη Μεσόγειο στα ανοικτά των ακτών της δυτικής Λιβύης.
Εξήγησε ότι «το κοίτασμα φυσικού αερίου είναι παρόμοιο με το αιγυπτιακό κοίτασμα Zohr, αλλά με μεγαλύτερα αποθέματα, και ότι το κοίτασμα αναμένεται να παρέχει ένα ποσό που μπορεί να ξεπεράσει τα 120 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως προς όφελος των σταθμών παραγωγής ενέργειας, όπως συμβαίνει στην Αίγυπτο».
Ο Μπιν Καντάρα πρόσθεσε, σε μια δήλωση στο περιθώριο της Διεθνούς Έκθεσης και Διάσκεψης Πετρελαίου του Άμπου Ντάμπι «ADIPEC 2022», ότι «η ιταλική εταιρεία Eni θα πραγματοποιήσει επενδύσεις ύψους οκτώ δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη του κοιτάσματος φυσικού αερίου στη δυτική Λιβύη και το μέγεθος των αποθεμάτων στο χωράφι θα ανακοινωθούν μετά την έναρξη των παραγωγικών εργασιών». Τόνισε ότι «τα αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού αερίου της Λιβύης ξεπερνούν τα 80 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια και έχει προγραμματιστεί να ανακοινωθεί ένα χρονοδιάγραμμα για τον καθορισμό της ημερομηνίας παραγωγής».
Ενδιαφέρον από τον διεθνή Τύπο
Ο διεθνής Τύπος έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για το έργο που εξήγγειλε η Λιβύη, ιδιαίτερα στις χώρες που ασχολούνται με την ενεργειακή κρίση που βιώνει σήμερα ο κόσμος, και υπό το φως της αυξανόμενης ζήτησης για φυσικό αέριο από το ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ακόμη και το ιταλικό πρακτορείο «Nova» περίμενε ότι θα έφερε επανάσταση στη γεωπολιτική της Μεσογείου.
Από την άλλη, η ρωσική εφημερίδα «Nezavisimaya Gazeta» υποτίμησε σε ρεπορτάζ της τη σοβαρότητα και τη σημασία του πρόσφατα ανακοινωθέντος έργου ενεργειακής σύνδεσης μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας, ιδίως όσον αφορά την πρακτική πτυχή της δημιουργίας κοινής ενεργειακής πλατφόρμας.
Η εφημερίδα χαρακτήρισε το έργο ως «πειρασμό» για την Ελλάδα να επεκτείνει έναν «θρυλικό» αγωγό φυσικού αερίου με την ανατολική Λιβύη.
Η εφημερίδα επικαλέστηκε έναν ειδικό σε θέματα της Λιβύης, Γιαλίλ Χαρχαούι, που είπε ότι «ο επικεφαλής της Libyan Oil Corporation, Φαρχάτ Μπιν Καντάρα, παραπλανά όταν μιλά για έναν αγωγό που μπορεί να φτάσει σε ελληνικά εδάφη, επειδή δεν υπάρχει φυσικό αέριο στην ανατολική Λιβύη, πρέπει κανείς να εγκαταλείψει το μυαλό του για να πάρει όλα τα παραπάνω πολύ σοβαρά».
Και θεώρησε ότι «ο Μπεν Καντάρα θέλει μόνο να κινητοποιήσει περισσότερη υποστήριξη από την Αίγυπτο και την Ελλάδα, που είναι δύο χώρες σε συγκρουσιακές σχέσεις με την Τουρκία».
Ο Χαρτσάουι επεσήμανε ότι «η Τουρκία και ο Μπιν Καντάρα δεν μπορούν να συνεργαστούν, γιατί ο σημερινός επικεφαλής της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου έχει ισχυρές ιστορικές σχέσεις με τον διοικητή των δυνάμεων της Γενικής Διοίκησης, Χαλίφα Χάφταρ».
Πλήγμα στην Τουρκία
Από την πλευρά της, η ελληνική εφημερίδα «Greek Times» εστίασε στη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών στη συμφωνία ενεργειακής σύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. Και έκρινε ότι «μπορεί να προκαλέσει ισχυρό πλήγμα στην Τουρκία, δεδομένου ότι υπέγραψε προσυμφωνία για ενεργειακή εξερεύνηση με την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, η οποία ώθησε την Ελλάδα και την Αίγυπτο να δηλώσουν ότι θα αντιταχθούν σε οποιαδήποτε αμφισβητούμενη δραστηριότητα στην ανατολική Μεσόγειο».
Το Αμερικανικό Κέντρο Στρατηγικών και Μελετών Ασφάλειας, Stratfor, σχολίασε τη μαινόμενη περιφερειακή σύγκρουση για τους ενεργειακούς πόρους στη Λιβύη. Εκτίμησε ότι «οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου εκμεταλλεύονται τις εσωτερικές διαφορές στη Λιβύη για να προωθήσουν τα δικά τους ζητήματα, γεγονός που επιδεινώνει τον πολιτικό διχασμό, αυξάνει το ενδεχόμενο να μπλοκάρουν ξανά τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις και δημιουργεί περισσότερα εμπόδια στη μακροπρόθεσμη ενοποίηση της χώρας».
Το κέντρο επεσήμανε ότι «οι αγωγοί που συνδέουν τη Λιβύη με την Ελλάδα ή την Αίγυπτο, που ανέφερε ο επικεφαλής της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου, δεν θα οδηγήσουν σε καλύτερη ενοποίηση του τομέα φυσικού αερίου στη Βόρεια Αφρική εσωτερικά και θα αυξήσουν επίσης την πρόσβαση των περιφερειακών προμηθευτών στην ευρωπαϊκή αγορά».
Πρόσθεσε ότι «οι αγωγοί δεν μπορούν να κατασκευαστούν χωρίς πολιτική συμφιλίωση στη Λιβύη και αυτό το θέμα φαίνεται μακροπρόθεσμο».
Το Stratfor έγραψε: «Οι δηλώσεις του Μπενγκαντάρα ήρθαν λιγότερο από ένα μήνα αφότου η Άγκυρα επιβεβαίωσε εκ νέου τη συμφωνία του 2019 για οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας, γεγονός που είναι κατανοητό ότι η National Oil Corporation προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί από τη θαλάσσια συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της απερχόμενης κυβέρνησης».
Και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η πρόταση του Μπενγκαντάρα να συμμετάσχει στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, που ιδρύθηκε αρχικά από την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ως τρόπος απάντησης στις ευρύτερες θαλάσσιες διεκδικήσεις της Τουρκίας και προώθηση της ανάπτυξης του δικού της φυσικού αερίου, είναι μια προσπάθεια ευθυγραμμίσει την NOC πιο στενά με το Κάιρο και την Αθήνα».
Independent Arabia- Zayed Hadiya
—
© Βαλκανικό Περισκόπιο –Γιῶργος Ἐχέδωρος