Η μοναξιά του δυτικού μετώπου κατά της Ρωσίας.
Η συμπλήρωση έξι μηνών από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία κινητοποίησε τον ΟΗΕ. Προχθές, Τετάρτη, 24 Αυγούστου, ανήμερα της επετείου, ο γ.γ. του οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες έκανε λόγο για «ένα θλιβερό και τραγικό ορόσημο σε έναν παράλογο πόλεμο». Κάμποσες ώρες αργότερα, ξημερώματα Πέμπτης πια, εκδόθηκε κοινή «αντιρωσική δήλωση» από μέλη του ΟΗΕ. Πόσες χώρες τάχθηκαν υπέρ της Ουκρανίας, καταδικάζοντας τη ρωσική επιθετικότητα; Ελάχιστες.
Το «μεγάλο αντιρωσικό μέτωπο», που ονειρεύονταν ο Μπάιντεν και οι σύμμαχοι της Δύσης, καταρρέει μέρα με τη μέρα. Από τα 193 μέλη του οργανισμού, οι 138 χώρες γύρισαν πλέον την πλάτη στη «συμμαχία υπέρ της Ουκρανίας». Μόνο οι 55 τάχθηκαν υπέρ, με τις 42 να είναι ευρωπαϊκές.
Το ξεκίνημα
Κι όμως, όλα ξεκίνησαν διαφορετικά. Στις 2 Μαρτίου ήταν 141 οι χώρες που ψήφισαν στα Ηνωμένα Εθνη για να αποδοκιμάσουν τη ρωσική εισβολή. Μόλις πέντε καταψήφισαν και οι υπόλοιπες απείχαν. Τότε τάχθηκε κατά της Ρωσίας το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού. Τώρα απέμεινε το 1/6, αφού οι 55 χώρες που στήριξαν την επετειακή ανακοίνωση δεν αντιπροσωπεύουν περισσότερους από τους 1,32 δισ. κατοίκους του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού των 8 δισ.
Επί της ουσίας, αυτοί που έχουν απομείνει στο αντιρωσικό μπλοκ είναι οι 48 χώρες που εντάχθηκαν από την πρώτη στιγμή και στις κυρώσεις, συν μια χούφτα ακόμα από μικρά κράτη και κρατίδια, δίχως δυναμική. Απέχουν ολόκληρη η αφρικανική ήπειρος, αλλά κι ένα συντριπτικά μεγάλο κομμάτι της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής.
Πρακτικά, η δυναμική του μετώπου εξαντλείται στην Ευρώπη, τη μόνη που υποφέρει από το «μπούμερανγκ» των κυρώσεων, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Ιαπωνία. Αλλες πραγματικά ισχυρές χώρες, στρατιωτικά και οικονομικά, δεν υπάρχουν. Εντύπωση προκαλεί ότι το Ισραήλ δεν βρίσκεται στη λίστα χωρών στήριξης, ενώ, αντίθετα, υπάρχει η Τουρκία, που «παίζει» και με τη Ρωσία και με την Ουκρανία.
Συγκεκριμένα, την επετειακή ανακοίνωση συνυπέγραψαν από την Ευρώπη 42 χώρες, οι Αλβανία, Ανδόρα, Αυστρία, Βέλγιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γεωργία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μονακό, Μαυροβούνιο, Ολλανδία, Σκόπια, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Μολδαβία, Ρουμανία, Σαν Μαρίνο, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία, Ουκρανία, Ην. Βασίλειο.
Εκτός Ευρώπης η λίστα περιλαμβάνει μόνο 13 χώρες: Αυστραλία, Καναδάς, Κολομβία, Γουατεμάλα, Ιαπωνία, Νησιά Μάρσαλ, Νέα Ζηλανδία, Παλάου, Ν. Κορέα, Σιγκαπούρη, Μικρονησία, Τουρκία και ΗΠΑ.
Την παρουσίαση της κοινής δήλωσης ανέλαβε ο Σεργκέι Κισλίτσια, μόνιμος αντιπρόσωπος της Ουκρανίας στα Ηνωμένα Εθνη από το 2019. Δίπλα του βρέθηκαν και τα άλλα κράτη που στήριξαν. Χαριτολογώντας, όσο περίμενε τους αντιπροσώπους να σταθούν ο ένας δίπλα στον άλλον για τις κάμερες ο Ουκρανός επιχείρησε να διασκεδάσει κάπως τις εντυπώσεις: «Είναι καλό πράγμα που είμαστε τόσο πολλοί που πρέπει να στριμωχτούμε. Δεν πρόκειται να συρρικνωθούμε, πάντως. Θα διευρυνθούμε για την υποστήριξη της Ουκρανίας».
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι όχι απλά συρρικνώθηκαν οι υποστηρικτές, αλλά μετριούνται πλέον σε μόλις λίγες δεκάδες κράτη. Επειτα ο Ουκρανός πρέσβης διάβασε το κείμενο των «55» που συνυπογράφουν. Εκεί γίνεται λόγος για την παραβίαση του Χάρτη του ΟΗΕ. «Καμία απόκτηση εδαφών που προέρχεται από χρήση στρατιωτικής βίας δεν αναγνωρίζεται ως νόμιμη» τόνισε: «Παραμένουμε δεσμευμένοι στην ανεξαρτησία, στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και στα αναγνωρισμένα σύνορά της, που φτάνουν μέχρι τα ανατολικά της σύνορα. Επαναλαμβάνουμε σήμερα την απαίτησή μας για την άμεση παύση των εχθροπραξιών από τη Ρωσία και την πλήρη, άμεση και άνευ όρων απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από το έδαφος της Ουκρανίας».
Φυσικά, η συγκεκριμένη ανακοίνωση των «55» δεν διαφημίστηκε καθόλου, αφού ο μικρός αριθμός των χωρών ήταν «απαγορευτικός» για μιντιακή αξιοποίηση. Είναι φανερό πια το αδιέξοδο της δυτικής πολιτικής στο Ουκρανικό και αρχίζει να μην κρύβεται ούτε στην Ευρώπη αλλά ούτε καν στις ΗΠΑ, που τα συμφέροντά της εξυπηρετούνται από την κατάσταση.
Χωρίς στόχο
Η διευθύντρια του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Ιδρύματος Körber στη Γερμανία παραδέχθηκε πρόσφατα ότι «από την αρχή δεν υπήρχε στρατηγικός στόχος που να συμφωνήθηκε μεταξύ των συμμάχων. Επομένως, δεν είναι σαφές ποιος ήταν ο σκοπός του εξοπλισμού της Ουκρανίας μακροπρόθεσμα ή ποιος ήταν ο τελικός μας στόχος».
Απομένει πλέον να δοκιμαστεί τον χειμώνα που έρχεται και η συνοχή της Ευρώπης, η οποία ενεπλάκη σε μια διαμάχη χωρίς καμία στρατηγική για το πώς και πότε θα τελειώσει όλο αυτό. Η γηραιά ήπειρος -και η χώρα μας φυσικά- στήριξε πιστά στο πρώτο εξάμηνο τη στάση των ΗΠΑ, αλλά είναι ακόμα… Αύγουστος. Από τα μέσα φθινοπώρου, όμως, η Ευρώπη θα αρχίσει να απειλείται ευθέως πια από ενεργειακό παγετό, σκληρή ακρίβεια και τα αντίποινα του Πούτιν για τις κυρώσεις.