Παρόλο που πολλές κυβερνήσεις έχουν αλλάξει από τα χρόνια της ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας, υπάρχουν ορισμένες προσεγγίσεις που δεν έχουν αλλάξει και έχουν γίνει παραδοσιακές στην πολιτική της Τουρκίας για τα Βαλκάνια.
Οι μουσουλμάνοι, τουρκική μειονότητα και η πρόβλεψη των αλλαγών
Οι πιο σημαντικές από αυτές τις προσεγγίσεις, οι οποίες μπορούν επίσης να θεωρηθούν ως κρατική πολιτική, είναι η ειρηνική και ευημερούσα διαβίωση όλων των κοινωνιών στα Βαλκάνια, η προστασία των δικαιωμάτων της μουσουλμανικής και τουρκικής μειονότητας στην περιοχή και η θετική ανάπτυξη των σχέσεων με τα κράτη της περιοχής. Δεν πρέπει επίσης να λησμονείται ότι θα πρέπει να υποστηριχθεί η ένταξη των χωρών της περιοχής στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Οι παραδόσεις, αφενός, είναι όμορφες και αντιπροσωπεύουν τη σταθερότητα, αφετέρου όμως φέρνουν και τον κίνδυνο να κλειστούν στην αλλαγή. Ένας από τους σοβαρότερους κινδύνους σχετικά με την πολιτική της Τουρκίας στα Βαλκάνια είναι το ερώτημα εάν μπορεί να προβλέψει την αλλαγή στα Βαλκάνια στην οικοδόμηση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
Οι σχέσεις της Τουρκίας με τις βαλκανικές χώρες μπορούν να εξηγηθούν από πολλά βασικά και πλευρικά στοιχεία. Αυτά μπορεί να είναι πολιτικά, στρατιωτικά, οικονομικά και πολιτιστικά. Διπλωματία, δημόσια διπλωματία, εξουσία, ήπια δύναμη κ.λπ.
Μπορεί να εκφραστεί και με ουσιαστικά. Κράτη, εταιρείες, μη κυβερνητικές οργανώσεις και άτομα μπορούν επίσης να είναι ενδιαφερόμενοι σε αυτές τις σχέσεις.
Όπως και να έχει, το πιο σημαντικό για την Τουρκία είναι να προβλέψει τις αλλαγές στην περιοχή και να δείξει αντανακλαστικά τόσο για τα συμφέροντα της περιοχής όσο και για τα δικά της συμφέροντα.
Οι τρεις άξονες
Η ιστορία έχει τρεις σημαντικούς άξονες. Το ένα είναι το παρελθόν, το ένα είναι σήμερα και το άλλο είναι το μέλλον. Ακόμα κι αν αλλάξουν οι παράγοντες στις διεθνείς σχέσεις, η εξουσία συνεχίζει να επηρεάζει και τους τρεις άξονες της ιστορίας αλλάζοντας σε διαφορετικές διαστάσεις.
Σήμερα, με την αυξανόμενη επίδραση της «Επιδημίας του Κορωνοϊού» στα Βαλκάνια, οι οικονομικές ανησυχίες έχουν γίνει μία από τις κύριες προτεραιότητες που καθορίζουν την εξωτερική πολιτική.
Όπως πολλές αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου, οι βαλκανικές χώρες έχουν επίσης ανησυχίες για την ευημερία, με τα βήματα που θα κάνουν στην εξωτερική πολιτική, τη δημιουργία υπεραξίας στο εξωτερικό εμπόριο, την προσέλκυση ξένων επενδύσεων κ.λπ. έχουν προσδοκίες.
Η Τουρκία ως εμπορικός εταίρος
Η Τουρκία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εξωτερικός εμπορικός εταίρος των χωρών της περιοχής μετά τη Γερμανία και την Ιταλία. Ο όγκος εξωτερικού εμπορίου της Γερμανίας με τις χώρες της περιοχής είναι περίπου 90 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ της Ιταλίας είναι περίπου 55 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Τουρκία βρίσκεται στην τρίτη θέση με περίπου 24 δισ. δολάρια. Οι βαλκανικές χώρες εξάγουν περίπου 43 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο στη Γερμανία. Ενώ είναι 26 δισεκατομμύρια δολάρια για την Ιταλία, είναι μόνο 9 δισεκατομμύρια δολάρια για την Τουρκία.
Ενώ οι συνολικές εξαγωγές όλων των κρατών της περιοχής είναι περίπου 375 δισεκατομμύρια δολάρια, είναι κατανοητό πόσο εξαρτάται η περιοχή από την ΕΕ από τις εξαγωγές που γίνονται μόνο στη Γερμανία και την Ιταλία.
Πρώτα από όλα, η Τουρκία χρειάζεται επειγόντως να αυξήσει την οικονομική αλληλεξάρτησή της με την περιοχή.
Το στρατηγικό σχέδιο της Τουρκίας
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να αποδεχθούμε ότι η δύναμη της Τουρκίας να ανταγωνιστεί τη Ρωσία και την Κίνα και να κάνει άμεσες επενδύσεις στην περιοχή από μόνη της είναι περιορισμένη.
Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό για την Τουρκία να προετοιμάσει ένα στρατηγικό σχέδιο για την περιοχή στο πλαίσιο της προσέγγισης της έξυπνης ισχύος.
Από αυτή την άποψη, θα πρέπει να συσταθεί ένα «Επενδυτικό Ταμείο» για την περιοχή. Εδώ, μπορούν να εξεταστούν κοινά βήματα με Τούρκους επενδυτές καθώς και επενδύσεις που προέρχονται από το Αζερμπαϊτζάν, το Πακιστάν και το Κατάρ.
Ως αποτέλεσμα των συναντήσεων και των διαπραγματεύσεων μεταξύ της ΕΕ και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στο παρελθόν, ενώ οι χώρες της περιοχής αναμενόταν να γίνουν μέλη το 2025 τώρα η ΕΕ βρήκε το 2030 σύμφωνα με τη σύνοδο κορυφής με τους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων.
Στην πραγματικότητα, δεν είναι δυνατό να προβλεφθεί ότι οι προσχωρήσεις θα ολοκληρωθούν νωρίς λόγω τόσο της στάσης των κρατών μελών της ΕΕ όσο και των ιστορικών προβλημάτων μεταξύ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
Η ασταθής συμπεριφορά της ΕΕ όσον αφορά την ένταξη ωθεί αυτές τις χώρες σε αβεβαιότητα στην εξωτερική τους πολιτική.
Ανταγωνισμός της Τουρκίας με Ρωσία και Κίνα- έξυπνα μοντέλα διείσδυσης
Αυτή η κατάσταση ανοίγει την όρεξη της Ρωσίας και της Κίνας στην περιοχή και ενισχύει τις επενδύσεις και τις κινήσεις τους.
Σε αυτό το περιβάλλον αβεβαιότητας, η Τουρκία πρέπει να ενισχύσει τις σχέσεις της με την περιοχή με πραγματικά πολιτικά βήματα.
Οι χώρες της ΕΕ, ιδίως η Γαλλία και η Αυστρία γνωρίζουν τις δραστηριότητες της Τουρκίας στην περιοχή καθώς και τη Ρωσία και την Κίνα.
Για το λόγο αυτό, οι χώρες της περιοχής δεν πρέπει να μείνουν μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ και δεν πρέπει να προτιμώνται πολιτικές που θα δημιουργήσουν προβλήματα με την ΕΕ. Για το λόγο αυτό, υπάρχει ανάγκη για μια ολιστική βαλκανική πολιτική βασισμένη στον συνδυασμό έξυπνης ισχύος και οξείας ισχύος, η οποία έχει μελετηθεί σε μοντέλα ανά χώρα καθώς και σε παραδοσιακές πολιτικές στα Βαλκάνια.
Η Τουρκία στη νέα της βαλκανική πολιτική θα πρέπει να αναλύσει τον λόγο και τις πρακτικές της Ρωσίας, της Κίνας, της Γαλλίας και της Αυστρίας, που ενισχύουν σταδιακά τη θέση της στην περιοχή, και να καθορίσει τι είδους βήματα θα γίνουν σε ποια χώρα ανάλογα.
Οι κρίσεις στην περιοχή πρέπει να διαβάζονται σωστά.
Για παράδειγμα, η Ρωσία προσπαθεί να αυξήσει τις κρίσεις στην περιοχή με την προσέγγιση του χάους και να ενισχύσει τη θέση της στη νέα τάξη πραγμάτων.
Οι μιλιταριστικές προσεγγίσεις της Σερβίας προκαλούν εντάσεις με την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο και εξυπηρετούν την προσέγγιση της Ρωσίας για το χάος στην περιοχή.
Σε αυτό το σημείο, η Τουρκία θα πρέπει επίσης να αυξήσει τον διαμεσολαβητικό της ρόλο στα Βαλκάνια.
Για το σκοπό αυτό, η Τουρκία θα πρέπει να συνεχίσει να είναι ένα σύστημα ισορροπίας και φρένων στις πολιτικές των Σέρβων απέναντι στους Αλβανούς/Βόσνιους.
Η οικονομική εξάρτηση της Ελλάδας, λύση στην εχθρότητα της
Ο οπλισμός της Ελλάδας και η συμμαχία της με τη Γαλλία είναι άλλες αλλαγές και εξελίξεις που δεν πρέπει να παραβλέψει η Τουρκία.
Η Ελλάδα αναπτύσσει τις συμμαχίες της με την εχθρότητα προς την Τουρκία που τροφοδοτεί εσωτερικά.
Σε αυτό το σημείο, η Τουρκία θα πρέπει είτε να αναπτύξει ένα ισχυρό μοντέλο συμμαχίας που θα αφήσει την Ελλάδα σε δύσκολη κατάσταση, είτε να παράγει κάποια συστηματική που θα κάνει την Ελλάδα εξαρτημένη από την Τουρκία, ιδιαίτερα σε οικονομικό επίπεδο.
Ωστόσο, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο τρόπος για να γίνει αυτό δεν είναι η χειραψία με τους Έλληνες που προσπαθούν να δώσουν τα χέρια με τις διερευνητικές συνομιλίες που (άσκοπα) περιστρέφονται.
Ως αποτέλεσμα, τα Βαλκάνια, με την οικονομική τους ικανότητα και τον δυναμικό πληθυσμό τους, με τις μουσουλμανικές και τουρκικές κοινότητες, έχει τη δυνατότητα να ενδυναμώσει τις βαθιές ρίζες σε πολιτικούς, πολιτιστικούς και διάφορους άλλους τομείς με την Τουρκία.
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι η πολιτική απέναντι στην περιοχή χτίζεται, δημιουργείται, λαμβάνοντας υπόψη τις διαρκώς μεταβαλλόμενες παραμέτρους στην περιοχή καθώς και τις παραδοσιακές προσεγγίσεις.
Του Erdem Eren- balkanpostasi.net
© Βαλκανικό Περισκόπιο –Γιῶργος Ἐχέδωρος