Από τον Απόστολο Αποστόλου
Ποτέ άλλοτε όσο σήμερα δεν είχαμε μια επιτάχυνση του υπερπραγματικού. Ποτέ άλλοτε δεν θριάμβευσε τόσο πολύ το θέαμα και ποτέ δεν σιδερώθηκε τόσο πολύ η δρομολόγηση του βλέμματος και οι παρεκκλίνουσες σημασίες.
Ζούμε την ένταση του οραματικού υπερρεαλισμού και την έκταση του προφητικού υπερφουτουρισμού, όπου διαλύουν κάθε πρωτότυπο, κάθε εικόνα, κάθε έννοια και όλα οδηγούνται στην πιο θορυβώδη και εντυπωσιακή μορφή ενός θεάματος καρικατούρας και αγιογραφίας.
Τι βλέπουμε με τον πόλεμο στην Ουκρανία;
Ένα απίστευτο υπερόραμα και μια αχαλίνωτη υποκρισία. Τίποτα δε λέγεται γιατί η αλήθεια εξορίστηκε και το φεϊκ κάνει υπερορίες, αλλά και γιατί η υποκρισία έχει διαλύσει όλες τις διαφορές και τις αντιθέσεις.
Κάθε φορά που κάποιοι πολιτικοί, ή ειδικοί παντός είδους, μας ανεμίζουν με μπόλικη εγωπαθή αυτάρκεια δήθεν αποδείξεις μπροστά στα μάτια μας πίσω τους κρύβεται σχεδόν πάντα μια εκμετάλλευση.
Ας δούμε μερικούς οικότροφους του παγκόσμιου καθεστώτος που κάθε μέρα χτίζουν τη θορυβώδη και εντυπωσιακή μορφή του πολιτικού θεάματος, την εναλλακτική αλήθεια και το απρόσωπο ομοίωμα ενός μέλλοντος. Και όλα τα παραπάνω τα εντάσσουν με περίσσεια υποκρισία για το καλό της ανθρωπότητας και της προόδου. Όμως το καλό λέγεται έτσι από αντιμετάθεση και η πρόοδος από παρανόηση.
Με τον πόλεμο της Ουκρανίας (όπως και με κάθε άλλο πόλεμο), ξεκίνησε και ο απαραίτητος καταμερισμός των ρόλων. Όλοι όμως έχουν ενδυθεί τη στολή της αθωότητας, έτσι και αλλιώς ξέρουν ότι έχει σχεδιαστεί ένα διαβατήριο μόνιμης ασυλίας τους και έχουν τεθεί μονίμως υπεράνω του νόμου.
Επιπλέον εξ’ αντανακλάσεως συναιρούνται θύτες και θύματα και αθωώνονται σύμφωνα με τις νέες ιστορικές γραφές.
Πέραν τούτου όμως η αιώνια επιστροφή των γεγονότων επιβάλλει την ανακύκλωση των νικητών και ηττημένων μέσα από έναν ενεργητικό μηδενισμό.
Ο Μακιαβέλι είχε πει κάτι που μάλλον δεν το προσέξαμε «invictis victim victuri».
Κύπρος, Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και Ουκρανία για να σταματήσουμε μέχρι εδώ, επιβεβαιώνουν τον παροξυσμό του πολιτικού θεάτρου.
Ίδιο πάντα θέατρο, ίδια επίκληση των διευθυντών της εξουσιοφρένειας προς την παγκόσμια κοινότητα να δείξει την «υστερική» γενναιοδωρία της στα θύματα. Όλα όμως γίνονται μια επανάληψη της θέλησης για δύναμη που υποκρίνεται μέσα από άριες θλίψης και πένθιμα εμβατήρια.
Οι Γάλλοι έχουν ένα μότο που λέει ότι «ο διάβολος συνηθίζει να τσιτάρει τις Γραφές.»
Τελικά περισσεύει η υποκρισία στους ρόλους που αναλαμβάνουν πολιτικοί και Διεθνείς Οργανισμοί. Ας δούμε μερικά παραδείγματα από την επικαιροποιημένη παγκόσμια πολιτική σκηνή.
Ο Ζελένσκι, αποδεικνύεται ότι είναι πολύ κακός ηθοποιός, κτίζοντας ένα περιφερόμενο δράμα και επιχειρηματολογώντας με εκβιαστικά διλήμματα. Είναι σαν να μη ζει τον πόλεμο και το δράμα του λαού του, αλλά να παίζει με τον περιπαθή πλεονασμό των σημείων της εξουσίας κατ’ εντολή των δυτικών αφεντικών του. Εκ των πραγμάτων θα οδηγηθεί σε ταπεινωτική συνθηκολόγηση.
Ο Πούτιν, ακροβατεί (όπως θα έλεγε ο Ντοστογιέφσκι για το ρωσικό μέλλον, «θα μάθουμε να ζούμε ως Γερμανοί; ή ως Έλληνες;») μεταξύ γερμανικής αποφασιστικότητας και μεταξύ σλαβικής χριστιανικής ορθοδοξίας που αξιώνει υπέρβαση του ομοιώματος. Και οι δύο κατευθύνσεις ενωμένες διπλοτυπώνονται και δημιουργούν παγίδα.
Η επιθετικότητα του Πούτιν έχει και τη σφραγίδα της Δύσης. Η Μέρκελ έκανε εξαρτημένη ενεργειακά την Ευρώπη κατά το 55% από τη Ρωσία και ο Μπάϊντεν είχε καταστήσει την Ουκρανία περιφέρεια των ΗΠΑ. Ακόμη βρίσκεις τα φιλμάκια όπου ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναφέρεται στην παρεμβατικότητα του προς τη δικαιοσύνη στην Ουκρανία. Και επίσης κανείς δεν ξεχνά ότι το 2017 το Κογκρέσο των ΗΠΑ υιοθέτησε νόμο για τις πιστώσεις στο Πεντάγωνο όπου απαγορευόταν η χρηματοδότηση του τάγματος «Αζοφ» το οποίο χαρακτηριζόταν ως εξτρεμιστική οργάνωση. Τα όπλα όμως εστάλησαν στο Κίεβο και καταλήγουν έως και σήμερα (με εντολή Μπάϊντεν) στα νεοναζιστικά τάγματα της Ουκρανίας.
Ωστόσο δεν μπορείς παρά να αναγνωρίσεις ότι ο Πούτιν καταφέρνει να ξεσκεπάσει τη δυτική απεικόνιση της εξουσίας που μετατρέπεται σε ολοκληρωμένο κύκλωμα τρομοκρατικής αντίληψης της αλήθειας. Φτάνει να δει κανείς τη χειραγώγηση της εικόνας από τα Μέσα Μαζικής Αβελτηρίας σε όλες τις δυτικές κρίσεις, από την πανδημία έως τον πόλεμο στην Ουκρανία. Τα μέσα μαζικής αβελτηρίας στη Δύση έχουν εφαρμόσει το λεχθέν του Καμύ «όταν όλοι αισθανόμαστε ένοχοι τότε έχουμε δημοκρατία». Η Δύση έτσι και αλλιώς τελειώνει μέσα από την επινοητική παρανόηση της ανάγκης της, μια ανάγκη που στερείται την ελπίδα, σαν ένα ταξίδι που χάνει το νόημά του φτάνοντας στον περιορισμό του.
Ο Μπάϊντεν, βλέποντας το τέλος της διευθύνουσας παγκοσμιοποιημένης τάξης που ήθελε τις ΗΠΑ μητρόπολη του κόσμου, υιοθετεί εκείνο που έλεγε ο Βαλτάσαρ Γκρασιάν «ας μάθουμε να μετατρέπουμε το ίδιο το τέλος σε θρίαμβο».
Ο Μακρόν διακρίνει ένα θρόνο κενό στην Ευρώπη (εκείνο της Γερμανίας που μετά την Μέρκελ δεν υπάρχει αφεντικό στην ΕΕ) και επιθυμεί να κάνει κατάληψη γιατί έτσι ανεβάζει και τα εκλογικά του ποσοστά, δεδομένου ότι τα πολλά προβλήματα της Γαλλίας (προσφάτως προέκυψε και το ζήτημα της Κορσικής Αυτονομίας) έχουν θαμπώσει τη διαχειριστική του ικανότητα.
Ο Τζόνσον με τον απελπισμένο κυνισμό του ζει σ’ έναν αποσυγχρονισμό , δεν ξέρει αν ζει στο παρόν ή στο παρελθόν, μπερδεμένος μεταξύ 16ου αιώνα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και του σήμερα, θα λέγαμε ότι ζει σ’ ένα «φοντί-ανσενέ» ιστορικό κενό.
Μέσα σ’ όλα αυτά ο κ. Μητσοτάκης κοινοποιεί τον ναρκισσισμό του και γίνεται παρακολούθημα της πιο ακραίας «από-νοηματισμένης» πολιτικής και ιστορικής δράσης. Και φαίνεται να είναι ο δεύτερος μετά τον Ζελένσκι που θα «συνθηκολογήσει» με έναν ιδιότυπο τρόπο μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας, ώστε η Ελλάδα να δορυφοριοποιηθεί στη Τουρκία.
Ενώ ο Ερντογάν βάζει τη Τουρκία σε ρόλο εγγυήτριας δύναμης για μια ακόμη φορά. Μετά από την Κύπρο ως εγγυήτρια δύναμη η Τουρκία μπαίνει σε Λιβύη και Ουκρανία.
Ανάμεσα στο σύγχρονο διαχειριστικό υπερρεαλισμό που προσφέρει οραματικές πραγματικότητες (παγκοσμιοποίηση) και τον υπερφουτουρισμό που προσφέρει πραγματοποιούμενες προφητείες (Τέταρτη Πολιτική Θεωρία –Πολυπολικότητα -τραντισιοναλισμός) υπάρχει πάντα ο μεγάλος πολεοδόμος η εξουσία, που αποτελεί και το «πεδίο δράσης όλων των συγχύσεων» όπως θα έλεγε ο Μ. Φουκώ. Έτσι υπερπραγματικότητα και υπερόραμα αναπαραστούν ένα πρωτότυπο της αρετής που προέρχεται από ένα ψέμα.
Απόστολος Αποστόλου. Καθηγητής φιλοσοφίας.