γράφει η Φανούλα Αργυρού*
Ευχαριστώ την κα Ελίνα Σταματίου για την απάντηση της (Σημερινή 23.11.2021) στο δικό μου κείμενο (Σημερινή 15.11.2021).
Οι κύριες αναφορές της κριτικής μου για το βιβλίο της εστιάζονται στα εξής σημεία.
Έγραψε στο βιβλίο της η κα Σταματίου :
«Μια σημαντική πηγή πληροφοριών για την έρευνα, ήταν τα αρχεία των υποθέσεων των θανάτων των αγωνιστών, τα οποία φυλάσσονται στο Κρατικό Αρχείο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ωστόσο, για διάφορους λόγους , δεν κατέστη δυνατό να βρεθούν φάκελοι και για τα 14 θύματα… Υπήρξε βέβαια και μια περίπτωση, που ενώ διενεργήθηκε θανατική ανάκριση, ο φάκελος – άγνωστο γιατί – δεν βρέθηκε πουθενά. Πρόκειται για την περίπτωση Σπύρου Χατζηγιακουμή, η υπόθεση του οποίου βρέθηκε να αναφέρεται μόνο σε ένα τηλεγράφημα από τα έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν το 2013 από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το τηλεγράφημα χρονολογίας 1959, είχε αποδέκτη τον τότε Υπουργό Αποικιών με τη σημείωση «SECRET» και σε αυτό γινόταν μία σύντομη αναφορά των ευρημάτων του θανατικού ανακριτή που διενήργησε την εξέταση».
‘Εγραψα για ελλείψεις έρευνας και παραπληροφόρηση. Ναι. Η πιο πάνω κατηγορηματική αναφορά στο βιβλίο της σχετικά με τη περίπτωση του Σ. Χατζηγιακουμή αποτελεί παραπληροφόρηση και έλλειψη ολοκληρωμένης έρευνας για το θέμα. Τίποτα το «άγνωστο γιατί δεν βρέθηκε πουθενά ο φάκελος της θανατικής ανάκρισης ». Επειδή οι σχετικοί φάκελοι με την πολυσέλιδη θανατική ανάκριση και το πόρισμα βρίσκονται στο «σπίτι» τους. Στο Λονδίνο. Στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο από το 2012 όταν αποδεσμεύθηκαν ως μέρος των «Migrated Archives». Από τους οποίους έγραψα τόσο το 2012 στην «Σημερινή» παρουσιάζοντας τις αποδεσμεύσεις όσο και στις 6.5.2018 στην «Σημερινή» με αντίγραφα των εγγράφων στους σχετικούς φακέλους.
Η κα Σταματίου δεν έκανε έρευνα στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο. Περιορίστηκε κυρίως στα όσα βρήκε στο Κρατικό Αρχείο της ΚΔ, και θεώρησε ως δεδομένο ότι μόνο εκείνα υπάρχουν, τα οποία δεν αποτελούν ολοκληρωμένη έρευνα σε σχέση με βρετανικά έγγραφα γιατί ελάχιστα άφησαν οι αποικιοκράτες φεύγοντας από το νησί.
Έγραψε στην απάντησή της «Σημερινή» 23.11.2021:
«Για το «παραπλανητικό» του μοναδικού εγγράφου που «αποχαρακτηρίστηκε το 2013 από το ΗΒ»… μην κολάζεστε, κα Αργυρού, τίποτα παραπλανητικό, απλώς αυτό ήταν το μοναδικό έγγραφο που εντόπισα ψάχνοντας στο Κρατικό Αρχείο τόσο από τους εγχώριους φακέλους όσο και από τις μικροταινίες που εξασφάλισε το Κρατικό Αρχείο από τη Μ. Βρετανία και που οι πηγές μου ανέφεραν ότι ο εν λόγω φάκελος ανήκει στα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα του 2013. Ενδεχομένως να έχετε δίκιο και ο αποχαρακτηρισμός του να πάει πίσω στο 1980. Το μοναδικό ίσως έγγραφο για το οποίο ενδεχομένως η παραπομπή στο Κρατικό Αρχείο ως πηγή να είναι εσφαλμένη, είναι αυτό της σελ. 37. Σε αυτά τα δύο σημεία θα χαρώ σε μία ενδεχόμενη 2η έκδοση, εφόσον επιβεβαιωθούν οι παρατηρήσεις σας, να προβώ στις αναγκαίες διορθώσεις».
Στην σελίδα 37 του βιβλίου της όμως παρουσιάζει το έγγραφο των δικηγόρων του μ. Χατζηγιακουμή (ως από το Κρατικό Αρχείο). Αυτό βρίσκεται σε φάκελο στο Λονδίνο και αποδεσμεύθηκε το 2012. Tο δημοσίευσα στο άρθρο μου στις 6.5.2018. Παραθέτω αμφότερες τις δημοσιεύσεις προσθέτοντας και φωτοτυπία με τις παραπλεύρως σημειώσεις στο εν λόγω έγγραφο που έκοψα στο άρθρο μου στις 6.5.2018. Σύμπτωση η δημοσίευση στο βιβλίο να ταυτίζεται με την δική μου φωτοτυπία;
Η σελίδα 37 του βιβλίο της κας Σταματίου
Στην δε σελίδα 36 και ενόσω κατηγορηματικά τονίζει ότι «άγνωστο γιατί δεν βρέθηκε πουθενά» δημοσίευσε«Το πόρισμα του θανατικού ανακριτή (Κρατικό Αρχείο)».
Η σελίδα 36 του βιβλίου της κας Σταματίου
Διαβολική σύμπτωση και αυτή, το εν λόγω «έγγραφο» να ταυτίζεται πλήρως με την δική μου φωτοτυπία που δημοσίευσα στις 6.5.2018; Και εξηγώ. Λόγω του πολυσέλιδου εγγράφου της ανακριτικής, προτίμησα να δημοσιεύσω δύο αποσπάσματα, την αρχή και το τέλος της απόφασης. Με άλλα λόγια στα έγγραφα δεν υπάρχει τέτοια φωτοτυπία όπως στο βιβλίο της κας Σταματίου. Ήταν δικός μου σχεδιασμός εξού και τα είχα σε δύο μέρη. Παραθέτω αμφότερα. Διακρίνονται 5 λέξεις της προηγούμενης παραγράφου που έκοψα. Στο βιβλίο της κας Σταματίου εμφανίζονται τα δύο μέρη ως ένα μαζί με τις 5 λέξεις στο ενδιάμεσο!
Η παραπομπή στο Κρατικό Αρχείο ως πηγή να είναι εσφαλμένη τόσο στην σελίδα 37 όσο και 36.
Όσο για τον φάκελο του Γραφείου Αποικιών CO926/898 δεν χρειάζεται να επικοινωνήσω με το Κρατικό Αρχείο γιατί τον είδα εκεί πολλές φορές από το 1989/90 που αποδεσμεύθηκε. Η πρώτη το 1990 και η πολύ πρόσφατη το προπερασμένο Σάββατο 27.11.2021. Δεν περιέχει απολύτως τίποτα εκτός από το ένα σύντομο ενημερωτικό τηλεγράφημα (που ανέφερα και στις 15.11.2021) προς το Λονδίνο από την αποικιακή κυβέρνηση για τον Χατζηγιακουμή. Και το οποίο ανέφερε και η ίδια, ότι στην υπόθεση του Χατζηγιακουμή μόνο ένα τηλεγράφημα βρέθηκε. Το οποίο λανθασμένα μάλιστα, θεωρήθηκε (και γράφτηκε στο βιβλίο) ότι αποχαρακτηρίστηκε το 2013.
Το γεγονός ότι ανέφερε σε συνεντεύξεις της πως το δημοσίευμα της Daily Mail ήταν που την παρότρυνε να γράψει δεν δικαιολογεί ούτε αφαιρεί την έλλειψη ουσιαστικής αναφοράς (credit due) στο βιβλίο της. Ειδικά όταν η περαιτέρω επικοινωνία της με τους Βρετανούς πρώην στρατιωτικούς ήταν εξ΄αιτίας της δημοσίευσης της βρετανικής εφημερίδας η οποία πρωτοπαρουσίασε το θέμα σε λεπτομέρειες.
« Ο Major Stourton πέθανε το 2001, όμως άφησε πλήρες αρχείο, τώρα αποδεσμευμένο για πρώτη φορά στην Κυριακάτικη Μέιλ».
https://www.dailymail.co.uk/news/article-5669387/Britains–secret–torture–camp–stench–cover–up.html 28.4.2018
Η δική μου κάλυψη του θέματος, δεν αφορούσε μόνο τα όσα δημοσιογραφικά κάλυψα από την βρετανική εφημερίδα (αντιπαρέρχομαι τους ισχυρισμούς του «copy paste») αλλά όπως έγραψα, το αποκαλυπτικό της Polly Dunbar μου θύμισε ότι το 2012 τα αποδεσμευμένα έγγραφα είχαν σχετικές αναφορές. Και στις 6.5.2018 έγραψα από γνώση της έρευνας μου («Σημερινή» και «Ελευθερία» Λονδίνου). Έχοντας τις λεπτομέρειες της υπόθεσης και την πολυσέλιδη Ανακριτική (Inquest) και απόφαση, με την υπογραφή του Iατροδικαστή κ. Χρήστου Ιωαννίδη (Coroner), που εκδόθηκε στις 22.10.1959.
Η απόφαση του Ιατροδικαστή 22.10.1959 από το άρθρο μου 6.5.2018
http://www.sigmalive.com/simerini/politics/505941/kythrea-19586.5.2018
Η επιστολή των δικηγόρων 20.2.1960 από το άρθρο μου 6.5.2018
https://www.onisilos.gr/?p=17461 6.5.2018
Ασκούσαν υπέρμετρη βία
http://www.sigmalive.com/simerini/news/local/510672 Φεβρουάριος 2012
Και τώρα η επιστολή των δικηγόρων του Χατζηγιακουμή όπως έχει στο φάκελο. Είναι «σύμπτωση» το αντίγραφο στην σελίδα 37 του βιβλίου της κας Σταματίου να είναι ακριβώς το ίδιο με την δική μου δημοσίευση;
https://www.onisilos.gr/?p=17461
www.sigmalive.com/simerini/politics/505941/kythrea-1958
https://www.onisilos.gr/?p=17461
www.sigmalive.com/simerini/politics/505941/kythrea-1958
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος/συγγραφέας
ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 5/12/2021