Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα στην περιοχή. Η βιαστική αποχώρησή τους, ακολουθούμενη από την ταχεία κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν, παρουσιάζει ευκαιρίες και προκλήσεις στις περιφερειακές δυνάμεις της Ευρασίας, ειδικά για την Κίνα.
Εκπρόσωποι των Αφγανών Ταλιμπάν και της Κίνας συναντήθηκαν στο Τιάντζιν τον Ιούλιο. Οι Αφγανοί Ταλιμπάν δήλωσαν ότι, δεν θα επιτρέψουν ποτέ σε καμία δύναμη να χρησιμοποιήσει το Αφγανικό έδαφος για να προβεί σε ενέργειες επιζήμιες για την Κίνα. Επιπλέον, ελπίζουν ότι η Κίνα θα εμπλακεί περισσότερο στη διαδικασία ειρήνης και συμφιλίωσης του Αφγανιστάν και θα παίξει μεγαλύτερο ρόλο στη μελλοντική ανασυγκρότηση και οικονομική της ανάπτυξη.
Μετά την κατάληψη της Καμπούλ, ο Yue Xiaoyong, ειδικός απεσταλμένος για τις αφγανικές υποθέσεις στο κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών, είπε ότι η Κίνα σέβεται την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα και την ανεξαρτησία του Αφγανιστάν και η Κίνα σέβεται τη βούληση και την επιλογή του Αφγανικού λαού.
Ευκαιρία για την Κίνα;
Ορισμένοι επικριτές της απόφασης του προέδρου Μπάιντεν να αποχωρήσει από το Αφγανιστάν ισχυρίζονται ότι, αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση τόσο της οικονομικής όσο και της πολιτικής επιρροής της Κίνας στη χώρα. Επιπλέον, υποστηρίζουν ότι η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων δημιουργεί κενό στο Αφγανιστάν και η Κίνα θα έχει την ευκαιρία να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ και να αποσπάσει πόρους από τη χώρα, για να βελτιώσει την περιφερειακή της θέση τόσο στην Κεντρική όσο και στη Νότια Ασία.
Πρώτον, η νέα κατάσταση στο Αφγανιστάν δημιουργεί νέες ευκαιρίες για τις κινεζικές εταιρείες, ιδίως όσον αφορά τις επενδύσεις σε μέταλλα σπάνιας γης. Τα σπάνια γήινα μέταλλα στο Αφγανιστάν εκτιμάται ότι κυμαίνονται μεταξύ 1 τρισεκατομμυρίου και 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2020. Η Κίνα παρέχει πάνω από το 85 τοις εκατό των σπάνιων γαιών στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας τα δύο τρίτα της παγκόσμιας προσφοράς. Η επένδυση σε μέταλλα σπάνιας γης του Αφγανιστάν μπορεί να αυξήσει το μερίδιο αγοράς της Κίνας και τη δυνατότητα μόχλευσης της έναντι των δυτικών δυνάμεων και της Ιαπωνίας.
Δεύτερον, η πιθανή σταθερότητα στη χώρα μπορεί να αυξήσει την ελκυστικότητα του Αφγανιστάν ως χώρας διέλευσης της κινεζικής πρωτοβουλίας Belt and Road (BRI). Τον Σεπτέμβριο του 2019, οι υπουργοί Εξωτερικών της Κίνας, του Πακιστάν και του Αφγανιστάν συμφώνησαν να πιέσουν την επέκταση του Οικονομικού Διαδρόμου Κίνας-Πακιστάν (CPEC) επειδή η μεγαλύτερη σταθερότητα στη χώρα μπορεί να οδηγήσει στην επέκταση του διαδρόμου μέσω του Αφγανιστάν. Η ενσωμάτωση του Αφγανιστάν στη ζώνη και το δρόμο βελτιώνει επίσης τη μόχλευση της Κίνας με την Ινδία, επειδή έχει περισσότερες πιθανότητες να περικυκλώσει οικονομικά την Ινδία μέσω των εμπορικών εταίρων της γύρω περιοχής.
Τρίτον, η ενσωμάτωση του Αφγανιστάν στη ζώνη και το δρόμο θα αυξήσει τη συνδεσιμότητα μεταξύ της Νότιας και της Κεντρικής Ασίας και θα μπορούσε να οδηγήσει σε άνοδο της οικονομικής επιρροής της Κίνας όσον αφορά το εμπόριο, τις επενδύσεις και τα δάνεια. Επιπλέον, νέοι σιδηροδρομικοί ή αυτοκινητόδρομοι σε όλο το Αφγανιστάν θα βοηθήσουν στη διαφοροποίηση των κινεζικών οδών εξαγωγής και εισαγωγής και θα ενισχύσουν τη χερσαία συνδεσιμότητα μεταξύ ΕΕ και Κίνας. Αυτού του είδους οι επενδύσεις και τα έργα που σχετίζονται με την ένταξη του Αφγανιστάν στο BRI θα αυξήσουν την εξάρτηση των Αφγανών Ταλιμπάν από την Κίνα και θα την αποτρέψουν από την υποστήριξη ριζοσπαστικών ομάδων εντός της Κίνας ή της Κεντρικής Ασίας.
Τέταρτον, η νέα κατάσταση θα μπορούσε να προκαλέσει έναν νέο καταμερισμό εργασίας μεταξύ Κίνας και Ρωσίας, όπως στην περίπτωση της Κεντρικής Ασίας, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω τιτλοποίηση, καθώς και οι δύο χώρες θα ήθελαν να αποτρέψουν την τρομοκρατία, να ενισχύσουν τη σταθερότητά τους στην Κεντρική Ασία και να εστιάσουν περισσότερο στις κοντινές γεωγραφικές τους περιοχές, όπως η Ανατολική Ασία για την Κίνα και η Ανατολική Ευρώπη για τη Ρωσία
Τέλος, ένα σταθερό Αφγανιστάν μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) υπό την ηγεσία της Κίνας. Από το 2012, το Αφγανιστάν είναι μόνο παρατηρητής στο SCO. Εάν οι Ταλιμπάν ελέγχουν όλα τα κρατικά εδάφη, θα μπορούσαν να υποβάλουν ξανά αίτηση για πλήρη ένταξη. Η προσχώρηση του Αφγανιστάν στον SCO θα ενισχύσει περαιτέρω τους αυταρχικούς κανόνες και τις νόρμες της περιοχής, θα μειώσει την ευπάθεια της Κίνας στη δυτική και νοτιοδυτική πλευρά της Κίνας και θα επεκτείνει την φιλοκινεζική ελεγκτική φιλοξενία της στην Κεντρική Ασία.
Συμπέρασμα
Η πρόσφατη επιτυχία των Αφγανών Ταλιμπάν εγείρει ανησυχίες και ευκαιρίες για την Κίνα. Προς το παρόν, η αστάθεια στο Αφγανιστάν, οι ομάδες αντίστασης και η απουσία κεντρικής κυβέρνησης καθιστούν δύσκολο για την Κίνα να αποκτήσει θέση στο Αφγανιστάν και η ενσωμάτωση του κράτους στο BRI φαίνεται εξωπραγματική βραχυπρόθεσμα. Αντί να υπολογίσει οποιαδήποτε νέα επιρροή στο Αφγανιστάν, η Κίνα πρέπει πρώτα να προστατεύσει τα όρια της και των εταίρων της από τον εξτρεμισμό και την τρομοκρατία. Αλλά μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, μέσω της στρατηγικής εταιρικής σχέσης του Πεκίνου με το Πακιστάν, η Κίνα έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο ως περιφερειακός πάροχος και διαμεσολαβητής δημόσιων αγαθών…
Από geopoliticalmonitor