ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΝ ΖΑΧΑΡΙΑ και ΕΛΙΣΑΒΕΤ
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ο Καισαρεύς
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ο Πάριος
Αναλυτικά:
ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Έτσι προφήτευσε ο προφήτης Ησαΐας για τον Πρόδρομο του Κυρίου, Ιωάννη: “Φωνή βοώντος εν τη ερήμω, ετοιμάσατε την όδόν Κυρίου, ευθείας ποιείτε τας τρίβους αυτού”1. Δηλαδή, φωνή ανθρώπου, που φωνάζει στην έρημο και λέει: “Ετοιμάστε το δρόμο, απ’ όπου θα έλθει ο Κύριος σε σας. Κάνετε ίσιους και ομαλούς τους δρόμους, από τους οποίους θα περάσει”. Ξεριζώστε, δηλαδή, από τις ψυχές σας τα αγκάθια των αμαρτωλών παθών και ρίξτε μακριά τα λιθάρια του εγωισμού και της πώρωσης και καθαρίστε με μετάνοια το εσωτερικό σας, για να δεχθεί τον Κύριο. Η φωνή αυτή, που ήταν ο Ιωάννης, γεννήθηκε με θαυμαστό τρόπο. Ο πατέρας του, Ζαχαρίας, ήταν Ιερέας. Την ώρα του θυμιάματος μέσα στο θυσιαστήριο, είδε άγγελο Κυρίου, που του ανήγγειλε ότι θα αποκτούσε γιο και θα ονομαζόταν Ιωάννης. Ο Ζαχαρίας σκίρτησε από χαρά, αλλά δυσπίστησε. Η γυναίκα του ήταν στείρα και γριά, πώς θα γινόταν αυτό πού άκουγε; Τότε ο άγγελος του είπε ότι για να τιμωρηθεί η δυσπιστία του, μέχρι να πραγματοποιηθεί η βουλή του Θεού, αυτός θα έμενε κωφάλαλος. Πράγματι, η Ελισάβετ συνέλαβε, και μετά εννιά μήνες έκανε γιο. Μετά οκτώ ήμερες, στην περιτομή του παιδιού, οι συγγενείς θέλησαν να του δώσουν το όνομα του πατέρα του, Ζαχαρία. Όμως, ο Ζαχαρίας, έγραψε επάνω σε πινακίδιο το όνομα Ιωάννης. Αμέσως δε, λύθηκε η γλώσσα του και η χαρά για όλους ήταν μεγάλη2.
1.’Ησαΐα, μ’3 .
2. Ευαγγέλιο Λουκά, α’ 5-8.
Άπολυτίκιον. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Προφήτα και Πρόδρομε, της παρουσίας Χριστού, άξίως εϋφημήσαί σε, ουκ εύπορούμεν ημείς, οι πόθω τιμώντές σε· στείρωσις γαρ τεκούσης, και πατρός αφωνία, λέλυται τη ενδόξω, και σεπτή σου γεννήσει, και σάρκωσις Υιού του Θεού, κόσμω κηρύττεται.
Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΝ ΖΑΧΑΡΙΑ και ΕΛΙΣΑΒΕΤ
Η Εκκλησία μας, συνήθως, μετά τον εορτασμό κάποιου σημαντικού γεγονότος, κατόπιν εορτάζει τη σύναξη των προσώπων που πρωταγωνιστήκαν σ’ αυτό το εκκλησιαστικό γεγονός. (Βλέπε και βιογραφικό σημείωμα 5ης Σεπτεμβρίου: ο προφ. Ζαχαρίας).
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ο Καισαρεύς
Ο Νεομάρτυρας αυτός μαρτύρησε στην Κωνσταντινούπολη για τη χριστιανική του πίστη, το έτος 1265 και σε ηλικία 20 χρονών. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, ο μάρτυρας αυτός μαρτύρησε στις 24 Ιουνίου 1767. Το τίμιο λείψανό του ενταφιάστηκε από τους χριστιανούς με τιμές στο Ναό της Ζωοδόχου Πηγής στην Κων/πολη.
Ο ΟΣΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ο Πάριος
Επιφανής θεολόγος και μέγας διδάσκαλος του Γένους, από τους πολυγραφότερους και σπουδαιότερους συγγραφείς της εποχής του. Γεννήθηκε στο Κώστο της Πάρου το 1721/2 και πέθανε στα Ρευστά Χίου το 1813. Την πρώτη παιδεία έλαβε στη γενέτειρά του και συνέχισε στη Σμύρνη κοντά στον Ιερόθεο Δενδρινό και τον Ιατροφιλόσοφο Χριστόδουλο. Το 1752 αναχώρησε για το Άγιο Όρος και γράφτηκε στην περιώνυμη Αθωνιάδα Σχολή, που διηύθυνε ο Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης και αργότερα ο Ευγένιος Βούλγαρης. Μαθήματα άκουσε αργότερα στην Κέρκυρα και από τον Νικηφόρο Θεοτόκη. Με παράκληση του Παν. Παλαμά ήλθε στο Μεσολόγγι αλλά μετακλήθηκε στη Θεσσαλονίκη για να διδάξει (1767-1770). Από την Αθωνιάδα Σχολή, όπου κλήθηκε για να διδάξει, αναγκάστηκε να αποχωρήσει εξαιτίας της αναμίξεώς του στις έριδες των Κολλυβάδων. Έφτασε στη Θεσσαλονίκη και ανέλαβε τη διεύθυνση της εκεί Σχολής μέχρι το 1786. Επιθυμώντας να επιστρέψει στην Πάρο, αναχώρησε στα τέλη του 1786 από τη Θεσσαλονίκη, αλλά τελικά βρέθηκε στη Χίο. Διευθυντής της Σχολής της Χίου κατόρθωσε να τη διευρύνει και να την οδηγήσει σε μεγάλη ακμή (1788-1811). Σε ηλικία 90 περίπου χρόνων αποσύρθηκε στο μονίδριο του Αγ. Γεωργίου Ρευστών, όπου πέθανε στις 24 Ιουνίου 1813. Ο Αθανάσιος ανήκει στη μεγάλη χορεία των διδασκάλων του Γένους που με όλη τους τη δύναμη εργάστηκαν ακαταπόνητα για τη μόρφωσή του. Πρέπει όμως να σημειωθεί εδώ ότι ο Πάριος διδάσκαλος ήταν πολέμιος των νέων ιδεών του Διαφωτισμού και της Γαλλικής επαναστάσεως, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό, ώστε να ξεσηκώσει τη σφοδρότατη διαμαρτυρία του Κοραή. Το συγγραφικό έργο του καλύπτει ευρύτατο χώρο της θεολογικής και της θύραθεν επιστήμης. Τα έργα του, εκδομένα και ανέκδοτα, θα μπορούσαν να καταταγούν στις παρακάτω γενικές κατηγορίες: Απολογητικά, Ιστορικοδογματικά, Λειτουργικά, Υμνολογικά, Φιλοσοφικά, Παιδαγωγικά, Ποιητικά, Βιογραφίες, Ομιλίες, λόγοι, επιστολές κ.ά. Από τα πιο σπουδαία είναι τα παρακάτω: Αντίπαπας (1785) – εξυμνεί το έργο του Μάρκου Ευγενικού και κατακρίνει τις καινοτομίες των Λατίνων, Χριστιανική απολογία (1798)- καταπολεμά τις αρχές της Γαλλικής επαναστάσεως και γράφτηκε με αξίωση του Γρηγορίου Ε’. Μεταφράστηκε στη Ρουμανική. Άλεξίκακον φάρμακον- ήτοι πνευματικόν έγχειρίδιον γράφτηκε εναντίον των ιδεών του Βολταίρου, Πατρική διδασκαλία (1798)- εκδόθηκε από τον Άνθιμο Ιεροσολύμων. Προκάλεσε τη σφοδρότατη διαμαρτυρία του Κοραή, που απάντησε με το έργο Αδελφική διδασκαλία (1798), “Αντιφώνησις προς τον παράλογον ζήλον των από Ευρώπης ερχομένων φιλοσόφων, δεικνύουσα ότι μάταιος και ανόητος είναι ο ταλανισμός όπου κάμνουσι του Γένους μας και διδάσκουσα οποία είναι η όντως και αληθινή φιλοσοφία…” που εκδόθηκε το 1802 με το ψευδώνυμο Ναθαναήλ Νεοκαισαρεύς. Άλλα έργα του Αθανασίου είναι: Επιτομή γραμματικής του κυρού Νεοφύτου εκείνου (1787), Ρητορική πραγματεία, Στοιχεία μεταφυσικής.