Όσο φουντώνουν -και, μάλιστα, χωρίς να διαψεύδονται με πειστικό τρόπο- τα σενάρια για ανασχηματισμό μέσα στο καλοκαίρι, τόσο φουντώνουν και οι συζητήσεις μεταξύ των βουλευτών της Ν.Δ. για το αν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιλέξει πάλι τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης… εκ εξωκοινοβουλευτικών προσωπικοτήτων, όπως έκανε μετά τις εκλογές του Ιουλίου 2019 και διατήρησε και στον ανασχηματισμό του περασμένου Ιανουαρίου ή αν αυτή τη φορά θα προτιμήσει να εμπιστευτεί τους βουλευτές του κόμματός του και να σχηματίσει μία κυβέρνηση νεοδημοκρατική.
Από τον Πάνο Σώκο
Πολύ περισσότερο που η κυβέρνηση εισέρχεται στο δεύτερο μισό της θητείας της και η συσπείρωση της Κ.Ο. είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Η επιλογή του πρωθυπουργού να εμπιστευτεί ευθύς εξαρχής πολλούς εξωκοινοβουλευτικούς, 21 τον αριθμό (τεχνοκράτες, αλλά και πολιτικά στελέχη που δεν προέρχονται από τη Ν.Δ.), σε θέσεις-κλειδιά της κυβέρνησης, ήταν η πρώτη ψυχρολουσία που πήραν οι βουλευτές της Ν.Δ. από τον πρωθυπουργό.
Και τούτο γιατί ήταν σαφής ένδειξη ότι δεν τους εμπιστεύεται όλους και, όπως προκύπτει από παλαιότερες δηλώσεις του, θεωρεί ότι «στην προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας» τεχνοκράτες μπορούν να προσφέρουν πιο πολλά. Από τότε, αν και πέρασαν δύο χρόνια, το κλίμα στην Κ.Ο. δεν είναι καλό, με αποτέλεσμα σήμερα δεκάδες βουλευτές να θεωρούν ότι η ηγεσία δεν τους υπολογίζει. Όπως λένε πολλοί στις συζητήσεις τους, δεν έχει αναθερμάνει τις σχέσεις του μαζί τους, δεν τους εμπιστεύεται και περιορίζει τον ρόλο τους στις ψηφοφορίες…
Κι επειδή οι αριθμοί λένε πάντα την αλήθεια, ας τους δούμε:
Η πρώτη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είχε τους περισσότερους εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς – υφυπουργούς απ’ όλες τις κυβερνήσεις των προηγούμενων πρωθυπουργών, όχι μόνο από το κόμμα της Ν.Δ., αλλά και από τα άλλα κόμματα. Συγκεκριμένα, στην κυβέρνηση που σχημάτισε μετά τις εκλογές του 2019 είχε 21 εξωκοινοβουλευτικά μέλη σε σύνολο 51 μελών, ποσοστό 40% (τρεις υπουργούς, Μιχ. Χρυσοχοΐδης, Λίνα Μενδώνη, Κυριάκος Πιερρακάκης, και 18 υφυπουργούς, που λειτουργούν σαν τα μάτια και τα αυτιά του στα υπουργεία…). Βέβαια, μπορεί απ’ όσα υποσχέθηκε προεκλογικά να μην έκανε ακόμα τίποτα ή να έκανε τα ακριβώς αντίθετα -όπως έγραψε την περασμένη Κυριακή η «δημοκρατία»-, π.χ., Συμφωνία των Πρεσπών, επένδυση στο Ελληνικό, κ.λπ., όμως στο θέμα των εξωκοινοβουλευτικών ήταν συνεπής: Είχε πει από τον Ιανουάριο του 2017 σε συνέντευξή του ότι θα κυβερνήσει με πολλούς εξωκοινοβουλευτικούς και το έκανε ή, μάλλον, το παράκανε!
Στον ανασχηματισμό του Ιανουαρίου 2021 επιχείρησε να διορθώσει κάπως τα πράγματα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα: Έβαλε στην κυβέρνηση επιπλέον έντεκα βουλευτές, έβγαλε όμως από την κυβέρνηση άλλους πέντε βουλευτές. Οι εξωκοινοβουλευτικοί παρέμειναν 21 (συμπεριλαμβανομένης της κυβερνητικής εκπροσώπου). Κι όχι μόνο αυτό, αλλά αναβάθμισε αρκετούς από υφυπουργούς σε αναπληρωτές υπουργούς με σημαντικότατες αρμοδιότητες (π.χ., Κοντοζαμάνης, Παπαθανάσης, Σκυλακάκης). Για να τους χωρέσει όλους αύξησε τον αριθμό των μελών του υπουργικού συμβουλίου από 51 σε 58 – ζωή να ‘χουν! Από τα πολυπληθέστερα υπουργικά σχήματα που υπήρξαν ποτέ!
Για να δούμε το μέγεθος και να κάνουμε μία σύγκριση, ο Κώστας Καραμανλής στην κυβέρνηση που σχημάτισε το 2004, έπειτα από έντεκα χρόνια που η Ν.Δ. ήταν στην αντιπολίτευση, εμπιστεύτηκε πλήρως την Κοινοβουλευτική Ομάδα του. Η κυβέρνησή του είχε 46 υπουργούς – υφυπουργούς και οι 44 ήταν βουλευτές. Μόνο δύο ήταν εξωκοινοβουλευτικοί, ο Θ. Ρουσόπουλος, υπουργός Επικρατείας – κυβερνητικός εκπρόσωπος, και ο Θεμ. Ξανθόπουλος, υφυπουργός Περιβάλλοντος. Επίσης, σε όσους ανασχηματισμούς έκανε στα επόμενα χρόνια περίπου εκεί διατήρησε τον αριθμό των εξωκοινοβουλευτικών μελών της κυβέρνησής του.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεπέρασε ακόμα και τον Γιώργο Παπανδρέου του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος μπορεί, κατά τα… θρυλούμενα, να είχε πολλούς κηπουρούς, αλλά στην κυβέρνησή του το 2009 μόνο πέντε εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς – υφυπουργούς είχε τοποθετήσει, τους Τίνα Μπιρμπίλη, Δημ. Δρούτσα, Χ. Παμπούκη, Φώφη Γεννηματά και Γ. Πανάρετο… Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου ήταν βουλευτής από το 2007 έως τις ευρωεκλογές του 2009, μετά εξελέγη ευρωβουλευτής και παραιτήθηκε για να γίνει υπουργός Οικονομικών. Οι εξωκοινοβουλευτικοί παρέμειναν περίπου σε αυτά τα αριθμητικά επίπεδα στους ανασχηματισμούς που ακολούθησαν, καθώς προστέθηκαν μεν οι Δημ. Δόλλης, Παντ. Τζωρτζάκης και ο ευρωβουλευτής τότε Σταύρος Λαμπρινίδης, ενώ άλλοι αποχώρησαν, όπως ο Δημ. Δρούτσας και η Τίνα Μπιρμπίλη.
Και για να πάμε ακόμα πιο πίσω, ούτε ο Κώστας Σημίτης (ο οποίος έχει γερές βάσεις στο σημερινό «επιτελικό κράτος του Μεγάρου Μαξίμου», καθώς πολλοί δικοί του άνθρωποι είναι κοντά στον σημερινό πρωθυπουργό) στηριζόταν, πλην λίγων εξαιρέσεων (π.χ., μεταξύ άλλων, οι Νίκος Χριστοδουλάκης στην πρώτη περίοδο και Τάσος Γιαννίτσης), σε εξωκοινοβουλευτικούς.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ξεπερνάει σε εξωκοινοβουλευτικά μέλη ακόμα και τις κυβερνήσεις της προηγούμενης δεκαετίας, οι οποίες ως κυβερνήσεις συνεργασίας είχαν έντονα τα στοιχεία του συμβιβασμού, των παζαριών και των διακομματικών ισορροπιών και, επομένως, ήταν αυτονόητο ότι θα είχαν πολλά εξωκοινοβουλευτικά μέλη. Η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜ.ΑΡ.) το 2012 είχε 14 εξωκοινοβουλευτικούς και η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα τον Ιανουάριο και τον Σεπτέμβριο του 2015 (ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ.) είχε επίσης 14 και 11, αντιστοίχως.
Οι βουλευτές λογοδοτούν στον λαό, οι διορισμένοι στον αρχηγό
Την εξήγηση -λίγο έως πολύ- την έχει δώσει ο ίδιος σε παλιότερες συνεντεύξεις του, από τις οποίες βγαίνει εύκολα το συμπέρασμα ότι δεν έχει εμπιστοσύνη «σε παιδιά του κομματικού σωλήνα», ότι «η Ν.Δ. για χρόνια ήταν ταυτισμένη με το παλαιό πολιτικό σύστημα» και ότι θέλει ομοιογένεια στην κυβέρνηση.
Επί της ουσίας με τον τρόπο του επιβεβαιώνει τις αιτιάσεις βουλευτών, ότι δεν έχει εμπιστοσύνη σε όλη την Κ.Ο., επειδή δεν τους ελέγχει, καθώς οι βουλευτές, έχοντας τη λαϊκή νομιμοποίηση, λογοδοτούν όχι μόνο στον αρχηγό, αλλά και στους ψηφοφόρους τους, σε αντίθεση με τους εξωκοινοβουλευτικούς, που επιλέγονται με «άγνωστα κριτήρια» από τον αρχηγό, στον οποίο και λογοδοτούν…
Σε συνέντευξή του, λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, στον ΣΚΑΪ, είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ότι θα στελεχώσει το υπουργικό συμβούλιο με όσο το δυνατόν πιο κατάλληλους ανθρώπους, εξασφαλίζοντας ομοιογένεια. «Δεν μπορεί ο πρωθυπουργός να είναι διαιτητής ή τροχονόμος διαφωνιών μεταξύ των υπουργών του», είχε πει.
Όμως, και διαφωνίες και συγκρούσεις υπουργών και αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων υπάρχουν. Είχε τονίσει ακόμα: «Θα δείτε και αρκετά εξωκοινοβουλευτικά στελέχη, περισσότεροι υφυπουργοί. Ο όρος “εξωκοινοβουλευτικοί” καλύπτει όλες τις αποχρώσεις. Θα υπάρχουν αναγνωρισμένοι τεχνοκράτες, ελπίζω και εκτός Ελλάδος, οι οποίοι θα εγκαταλείψουν την καριέρα τους και θα έρθουν να υπηρετήσουν την προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας».
Σε άλλη συνέντευξή του, το 2017, είχε πει ότι «το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ν.Δ. ήταν ότι ήταν κόμμα ταυτισμένο με το παλιό πολιτικό κατεστημένο» και είχε υπογραμμίσει ότι «μια δική του κυβέρνηση θα περιέχει και αρκετούς εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς». Επίσης, είχε επιβεβαιώσει την άντληση στελεχών από την αγορά, τόσο για τη Βουλή, όσο για το κυβερνητικό σχήμα. Όπως είχε πει τότε, «δεν θέλω παιδιά του “κομματικού σωλήνα” στα ψηφοδέλτιά μας»!