ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ
Γιάννης Α. Μυλόπουλος
Δεκαοκτώ αιώνες παρέμεναν αμετακίνητα στη θέση τους τα αρχαία του πολεοδομικού συμπλέγματος του Decumanus Maximus, της κεντρικής οδού δηλαδή που διέσχιζε από την ανατολή προς τη δύση τη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη. Ένα σύμπλεγμα έκτασης κοντά 2 στρεμμάτων με πλακόστρωτους δρόμους, πεζοδρόμια, καταστήματα, οικίες, μνημεία και υδραυλικά έργα. Μια αυθεντική και ακέραια απεικόνιση της Θεσσαλονίκης του 3ου και 4ου μ.Χ. αιώνα, μοναδική στον κόσμο για τον ολοκληρωμένο, αδιάσπαστο και εκτεταμένο χαρακτήρα της.
Ένα εύρημα που όμοιό του δεν μπορεί να αποκαλυφθεί κατά τις ανασκαφές συνήθων οικοδομικών και τεχνικών έργων, παρά μόνο αν πρόκειται για Μετρό. Λόγω της έκτασης της ανασκαφής και του βάθους του σκάμματος.
Τα Αρχαία που αποκαλύφθηκαν στο σταθμό Βενιζέλου του Μετρό της Θεσσαλονίκης το 2012 ήταν ένα δώρο για τη Θεσσαλονίκη, για τη Μακεδονία και για την Ελλάδα. Πρώτα εξ αιτίας της έκτασης, της ιστορικότητας και της σπουδαιότητας του ίδιου του ευρήματος. Δεν υπάρχουν τόσο αυθεντικά και εκτεταμένα ευρήματα πόλεων εκείνης της εποχής.
Κι ακόμη γιατί τα Αρχαία της Βενιζέλου αποκάλυψαν την αδιατάρακτη ιστορική συνέχεια της Μακεδονίας και την εξέχουσα θέση που είχε η Θεσσαλονίκη από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Προφέροντας ένα σπουδαίο Βυζαντινό τοπόσημο σε μια πόλη που αγωνίζεται για να βρει μια ταυτότητα.
Κι ύστερα γιατί η ανάδειξη αυτών των αυθεντικών ευρημάτων στα σπλάχνα ενός σύγχρονου τεχνολογικού επιτεύγματος, είναι μια πρόκληση για την ανθρώπινη ευφυία. Καθώς δίνει την ευκαιρία στην επιστήμη και την τεχνολογία να δοκιμαστούν, παραθέτοντας δίπλα δίπλα δύο έργα του ανθρώπινου πολιτισμού με διαφορά 18 αιώνων το ένα από το άλλο.
Και τέλος γιατί η μοναδική στον κόσμο ανάδειξη μιας Βυζαντινής πόλης μέσα στον πυρήνα ενός σύγχρονου Μητροπολιτικού σιδηροδρόμου αποτελεί πόλο έλξης του παγκόσμιου ενδιαφέροντος και πηγή οικονομικής ανάπτυξης για την πόλη που φιλοξενεί αυτή την ιστορική σύζευξη δύο πολιτισμών με απόσταση 18 αιώνων. Τουρισμός, εμπόριο και αγορά θα ανασταίνονταν στην παρακμασμένη οικονομικά Θεσσαλονίκη.
Ένα τέτοιο δώρο στα χέρια λαών που στερούνται της δικής μας ιστορικής διαδρομής, θα ήταν μια μοναδική ευκαιρία αξιοποίησης και ανάδειξης με πολλαπλά οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά οφέλη.
Οι γείτονές μας οι Βούλγαροι, όταν κατασκευάζοντας το Μετρό της Σόφιας, δίπλα στο Κοινοβούλιο, βρήκαν τον αντίστοιχο Decumanus Maximus της αρχαίας Σερδικής, άλλαξαν 3 φορές τον σχεδιασμό του έργου για να μετατοπίσουν τον σταθμό, προκειμένου να αναδείξουν το σπουδαίο εύρημα στη θέση του. Δεν μετακίνησαν τα Αρχαία…
Οι Τούρκοι από την άλλη μεριά, όταν κατασκευάζοντας το Μετρό της Κωνσταντινούπολης βρήκαν τα ερείπια του Λιμανιού του αυτοκράτορα Θεοδοσίου, με την προβλήτα, τους κυματοθραύστες και ακόμη και απομεινάρια από 23 ξύλινες γαλέρες της εποχής, δεν μετακίνησαν το λιμάνι.
Αντίθετα, το ανέδειξαν στη θέση όπου βρέθηκε, αποκαθιστώντας τα πλοία και μετατρέποντας τον χώρο όπου θα κατασκευάζονταν ο σταθμός Μετρό στη μεγαλύτερη έκθεση αρχαιολογικών ναυαγίων στον κόσμο.
Αλλά και οι Ιταλοί σε αντίστοιχη περίπτωση κατά την κατασκευή του Μετρό στη Νάπολη δεν τεμάχισαν για να αποσπάσουν και να μετακινήσουν τα αρχαιολογικά ευρήματα. Αντίθετα, άλλαξαν τον σχεδιασμό του Μετρό, προκειμένου ο σταθμός να ενσωματώσει στον πυρήνα του τα ευρήματα ακέραια και αμετακίνητα.
Εμείς εδώ, στην υποτίθεται πολιτισμένη Ελλάδα, είμαστε οι μόνοι στον κόσμο που αντί να αξιοποιούμε, καταστρέφουμε σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα για να κατασκευάσουμε στη θέση τους σύγχρονα έργα. Λες και δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για την ταυτόχρονη ανάδειξή τους στον ίδιο χώρο.
Μια τέτοια λύση είχε μελετηθεί, είχε εγκριθεί από το ΚΑΣ και την Αττικό Μετρό και είχε αρχίσει να κατασκευάζεται κατά το διάστημα 2015 -2019, από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Είχαν μάλιστα επενδυθεί 5 εκ. Ευρώ για την κατασκευή του σταθμού με τα αρχαία αμετακίνητα στη θέση τους.
Ήρθε όμως η κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία υπηρετώντας μικροπολιτικές επιδιώξεις και οικονομικά συμφέροντα… εξαφάνισε την τεχνική λύση της ταυτόχρονης ανάδειξης Αρχαίων και Μετρό για να παραπλανήσει την κοινή γνώμη και τους δικαστές. Αλλάζοντας τον σχεδιασμό του έργου και εφαρμόζοντας τη χειρότερη λύση που θα μπορούσε να βρεθεί. Τη λύση του τεμαχισμού, της απόσπασης και της μετακίνησης αλλού των σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων, με προφανή συνέπεια την καταστροφή του αδιάσπαστου, αυθεντικού και ακέραιου χαρακτήρα του μνημείου.
Σε πρώτο επίπεδο για να μηδενίσει το έργο που έκαναν οι προκάτοχοί της. Σε δεύτερο επίπεδο, που τώρα πια είναι ορατό, στο όνομα ανομολόγητων οικονομικών επιδιώξεων των εργολάβων.
19,5 εκ. Ευρώ ήταν το τίμημα της προδοσίας του πολιτιστικού θησαυρού.
Τόσα ενέκρινε η Αττικό Μετρό στους εργολάβους τον πρώτο μόνο χρόνο μετά τις εκλογές, ως αποζημίωση για την καθυστέρηση του έργου που το ίδιο το δημόσιο προκάλεσε, προκειμένου να αλλάξει το σχεδιασμό και να κατασκευάσει το σταθμό Βενιζέλου χωρίς τα… ανεπιθύμητα ευρήματα.
Στην ιστορία πάντοτε υπάρχει ένας Ιούδας που προδίδει για 30 αργύρια.
Στην ελληνική παράδοση ο Ιούδας, ο οποίος κρεμάστηκε όταν συνειδητοποίησε τι έκανε, καίγεται το Μ. Σάββατο, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την ελπίδα της Ανάστασης.
Μήπως οι παραδόσεις κρύβουν και πολιτικούς συμβολισμούς;