Γράφει ο Βασίλης Σκουρής από τις ieidiseis.gr
Μέσα στο τρίτο δεκαήμερο του τρέχοντος Μαΐου -και μόλις ένα μήνα και κάτι μετά την κυκλοφορία του «Μετέωρου βήματος της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας»- θα δει το φως της δημοσιότητας, από τις εκδόσεις «Ευρασία», ένα νέο πανεπιστημιακό «πόνημα» του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου.
Είναι έτοιμο ακόμη και το τελικό σχέδιο του εξωφύλλου, που μας παραχωρήθηκε ευγενικά.
Πρόκειται για μια σημαντική συμβολή στη συνταγματική μας ιστορία -για την ακρίβεια στην ιστορία του ελληνικού συνταγματισμού- με τον εύγλωττο τίτλο «Τα συνταγματικά θεμέλια του Νεότερου Ελληνικού Κράτους». Είναι, κατά κάποιο τρόπο, το ερευνητικό αφιέρωμα του Προκόπη Παυλόπουλου, ως Επίτιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, στην επέτειο των 200 χρόνων από την Εθνεγερσία του 1821.
Στο νέο σύγγραμμά του ο Προκόπης Παυλόπουλος κάνει μια εκτενή ιστορική αναδρομή στις συνταγματικές ρίζες, πάνω στις οποίες βασίστηκε η ίδρυση του Νεότερου Ελληνικού Κράτους, το 1830 με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου. Ξεκινάει από κείμενα του Ρήγα Φεραίου, που υπενθυμίζουν το «συνταγματικό όραμα» του μεγάλου Έλληνα,ο οποίος εκτελέστηκε στον Πύργο Νεμπόϊσα στο Βελιγράδι, στις 24 Ιουνίου 1798, πριν δει την «έκρηξη» της Επανάστασης του 1821. Ακολουθούν αναλύσεις για τα κείμενα των «Τοπικών Πολιτευμάτων», δηλαδή των «τοπικών συνταγμάτων» της Σάμου, της Ανατολικής και της Δυτικής «Χέρσου Ελλάδος», της Πελοποννησιακής Γερουσίας και της Κρήτης. Τέλος, εκτενέστερη αναφορά γίνεται στα «προσωρινά» Συντάγματα της Επιδαύρου (1822) και του Άστρους (1823), ιδίως δε στο οριστικό Σύνταγμα της Τροιζήνας του 1827, στο λεγόμενο «ΠολιτικόνΣύνταγμα της Ελλάδος».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι παρατηρήσεις του Προκόπη Παυλόπουλου για τη διακυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια, και ιδίως για τη στάση του να αναστείλει την εφαρμογή του «Πολιτικού Συντάγματος της Ελλάδος» του 1827, λόγω των τότε συνθηκών. Εδώ ο Προκόπης Παυλόπουλος «δικαιολογεί» απόλυτα τη στάση του Ιωάννη Καποδίστρια, απέναντι σε εκείνους που κατηγόρησαν τον
«Πρώτο Κυβερνήτη» για δικτατορικές τάσεις. Και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αν το εγχείρημα της διακυβέρνησης του Ιωάννη Καποδίστρια είχε επιτύχει και αν είχε αποφευχθεί η δολοφονία του, τότε μάλλον δεν θα είχαμε καταλήξει να προστρέξουμε σε «ξέναςΑυλάς» για την αναζήτηση Μονάρχη, όπως συνέβη με τον Όθωνα λίγο αργότερα.
Το νέο βιβλίο του Προκόπη Παυλόπουλου συμπληρώνεται από ένα διπλό παράρτημα. Το πρώτο αφορά το έργο του Ιωάννη Κοκκώνη «περί Πολιτειών», που κατά τον συγγραφέα είναι ο πρόδρομος της γενικής πολιτειολογίας στην Ελλάδα. Και το δεύτερο περιλαμβάνει όλα τα σχετικά συνταγματικά κείμενα, από τα κείμενα του Ρήγα ως το Σύνταγμα της Τροιζήνας του 1827.
Και με τη συγγραφική του αυτή συμβολή ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος επιβεβαιώνει πως όταν είπε, μετά το τέλος της θητείας του -όπως συνέβη και για τους λόγους που συνέβη- ότι θα γυρίσει πίσω στα πανεπιστημιακά έδρανα, το εννοούσε πλήρως. Και στο διδακτικό και στο ερευνητικό πεδίο. Άρα λάθεψαν εκείνοι που πίστεψαν ότι, με τη μη ανανέωση της θητείας του, θα του επέβαλαν «σιωπητήριο». Συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, κάτι που έπρεπε να γνώριζαν αν είχαν κάνει το μικρό κόπο να ανατρέξουν στην όλη προγενέστερη διαδρομή του Προκόπη Παυλόπουλου.
Οι νεότεροι συνάδελφοί του στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, που τον υποδέχθηκαν με ιδιαίτερη θέρμη, έχουν να λένε ότι ο Προκόπης Παυλόπουλος «ξαναγύρισε», μετά τη μακρά πορεία του στην πολιτική, «σαν να μην πέρασε μια μέρα»!