Μεγάλη Τρίτη – Των Δέκα Παρθένων
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ ο Αδελφόθεος, επίσκοπος Ιεροσολύμων
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Ομολογητής ηγούμενος Μονής Καθαρών
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΠΛΙΩΝ
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΛΟΓΙΟΣ ο Ξενοδόχος
Ο ΑΓΙΟΣ ΛΟΛΛΙΩΝ ο Νέος
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΣΥΜΕΩΝ ο νέος Στυλίτης και ΓΕΩΡΓΙΟΣ ο αδελφός του
ΑΓΙΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ “αρχαίας και νέας εγκαίνια”.
Ο ΟΣΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ο Ρώσος ηγούμενος του Σπηλαίου.
Αναλυτικά:
Μεγάλη Τρίτη – Των Δέκα Παρθένων
Εορτάζει 5 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα. Κατά την Μεγάλη Τρίτη επιτελούμε ανάμνηση της περί των δέκα παρθένων γνωστής παραβολής του Κυρίου. Η Εκκλησία μας καλεί να είμεθα έτοιμοι για να υποδεχθούμε, κρατούντες τις λαμπάδες των αρετών μας, τον ουράνιον Νυμφίο, τον Κύριον Ιησού, ο Οποίος θα έλθει αιφνίδια, είτε ειδικά κατά τη στιγμή του θανάτου μας, είτε γενικά κατά τη Δευτέρα Παρουσία.
Επίσης μας καλεί, φέρουσα ενώπιό μας και τη παραβολή των ταλάντων, να καλλιεργήσουμε και να αυξήσουμε τα χαρίσματα που μας έδωσε ο Θεός.
Ο Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός, όταν ανέβαινε στα Ιεροσόλυμα και πλησίαζε προς το εκούσιο Πάθος, έλεγε στους μαθητές Του ορισμένες παραβολές για να τους προετοιμάσει. Μερικές, μάλιστα, τις έλεγε για να καυτηριάσει και να χτυπήσει του Γραμματείς και τους Φαρισαίους. Μια από αυτές, τη σημερινή των δέκα παρθένων, την είπε για να παρακινήσει μεν όλους προς την ελεημοσύνη, αλλά και να διδάξει όλους μας να είμαστε έτοιμοι πριν μας προλάβει το τέλος του θανάτου. Επειδή έχει πολλή δόξα η παρθενία (πραγματικά είναι μεγάλο κατόρθωμα!) και για να μη βρεθεί κάποιος που κατορθώνει αυτό το μεγάλο έργο, αλλά παραμελεί τα άλλα και ιδίως την ελεημοσύνη, προβάλλει αυτή τη παραβολή. Τρέχει πολύ γρήγορα η νύκτα της παρούσης ζωής, έτσι οι παρθένες όλες νύσταξαν και κοιμήθηκαν, δηλαδή πέθαναν, γιατί ο θάνατος λέγεται και ύπνος. Καθώς κοιμόντουσαν, στη μέση της νύχτας ακούσθηκε μια δυνατή φωνή που έλεγε: «Να ΄τος ο Νυμφίος, έρχεται! Βγείτε όλες να Τον προϋπαντήσετε!». Τότε οι φρόνιμες παρθένες που είχαν φροντίσει να έχουν άφθονο λάδι, συνάντησαν τον Νυμφίο και μπήκαν μέσα μαζί Του, όταν ανοίχθηκαν οι πύλες. Αυτές κοντά στις άλλες αρετές και μάλιστα της παρθενίας, φρόντισαν να έχουν άφθονο και το λάδι της ελεημοσύνης. Αντίθετα οι άλλες πέντε παρθένες που δεν είχαν αρκετό λάδι, όταν ξύπνησαν ζητούσαν λίγο από τις φρόνιμες, αλλά μετά θάνατο δεν είναι εύκολο να αγοράσεις λάδι από αυτούς που το πουλούν, δηλαδή τους φτωχούς. Αυτές, η παραβολή, τις ονομάζει μωρές, γατί ενώ κατόρθωσαν το δυσκολώτερο, την ”παρθενία”, παραμέλησαν το ευκολώτερο γιατί ήταν ανελεήμονες καρδιές.
Όποιος λοιπόν κατορθώσει μια αρετή – έστω μεγάλη – αλλά δε φροντίσει και για τις άλλες και ιδίως την ελεημοσύνη, δε μπορεί να μπει μαζί με το Χριστό στην αιώνια ανάπαυση και γυρίζει πίσω ντροπιασμένος. Και τίποτα δεν είναι πιό λυπηρό και πιο ντροπιαστικό από μια “παρθένο” που νικιέται απ’ τον έρωτα των χρημάτων.
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ ο Αδελφόθεος, επίσκοπος Ιεροσολύμων
Ήταν ένας από τους τέσσερις γιους του μνήστορος Ιωσήφ και αδελφός του αδελφοθέου Ιακώβου, πού έγινε πρώτος επίσκοπος Ιεροσολύμων. Μετά τη δολοφονία του Ιακώβου, επίσκοπος ανέλαβε ο Συμεών. Σ’ όλη τη διάρκεια της επισκοπικής του θητείας, υπήρξε αντάξιος του αδελφού του. Η ανεξάντλητη αγωνιστικότητα του, ή τέλεια αυταπάρνηση του, καθώς και το απαράμιλλο θάρρος του, κατέστησαν τον Συμεών φωτεινό πνευματικό αστέρι, δια του οποίου στηρίχθηκαν και οδηγήθηκαν πολλές ψυχές στη σωτηρία. Το εντυπωσιακότερο, όμως, χαρακτηριστικό του Συμεών ήταν το ακατάβλητο φρόνημα του. “Αν και 120 χρονών γέροντας, δεν κάμφθηκε μπροστά στο μαρτύριο. Υπέστη με νεανική φλόγα το σταυρικό θάνατο. Και ή νεανική ψυχή του γέροντα Συμεών αποδήμησε κοντά στο στεφανοδότη Κύριο. Βέβαια, με το παράδειγμα του άφησε διδαχή στο ποίμνιο του την εντολή του Αποστόλου Παύλου: “Τα άνω φρονείτε, μη τα επί της γης”1. Δηλαδή, προς τα πάνω, προς το Θεό, διευθύνετε και προσηλώνετε τις σκέψεις σας, όχι στα γήινα και φθαρτά. Διότι και ο Συμεών, αν και 120 χρονών γέροντας, από τέτοιο φρόνημα εμπνεόμενος αντιμετώπισε παλικαρίσια το μαρτύριο. (Ορισμένοι Συναξαριστές επαναλαμβάνουν τη μνήμη του και 18 Σεπτεμβρίου). 1. Προς Κολασσαεΐς, γ’ 2.
‘Απολυτίκιον. Ήχος α’. Χορός Αγγελικός.
Χριστού σε συγγενή, Συμεών Ίεράρχα, και Μάρτυρα στερρόν, ίερώς εύφημούμεν, την πλάνην όλέσαντα, και την πίστιν τηρήσαντα’ όθεν σήμερον, την παναγίαν σου μνήμην, έορτάζοντες, αμαρτημάτων την λύσιν, εύχαίς σου λαμβάνομεν.
Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ο Ομολογητής ηγούμενος Μονής Καθαρών
Γεννήθηκε στην Είρηνούπολη της Δεκάπολης (Κοίλης Συρίας) από γονείς ευσεβείς, τον Θεόδωρο και τη Γρηγορία (περί το 778). Σε ηλικία εννιά ετών πήγε σε Κοινόβιο (άγνωστο που) και ανατέθηκε στην πνευματική φροντίδα ενός σπουδαίου άνδρα. Τον όποιο και ακολούθησε στη Νίκαια και έπειτα στην Κων/πολη (787) κατά τη συγκρότηση των εκεί Οικουμενικών Συνόδων. Όταν ο διδάσκαλος του έγινε ηγούμενος της μονής Δαλμάτων, τότε και αυτός διορίστηκε από τον Πατριάρχη Νικηφόρο, ηγούμενος της μονής των Καθαρών στη Βιθυνία πού τη διακυβέρνησε επί 10 χρόνια (804-813). Άλλα επειδή έλεγξε δυναμικά τον εικονομάχο Λέοντα τον Ε’, τον περιόρισαν σ’ ένα Μετόχι της μονής του στην Κων/πολη. Κατόπιν τον εξόρισαν σ’ ένα φρούριο το λεγόμενον Πενταδάκυλον εν τη “χώρα της Καμπής”, όπου έμεινε αλυσοδεμένος 18 μήνες. Έπειτα ξαναήλθε στην Κων/πολη, όπου ποικιλοτρόπως τον βασάνισε ο είκονομάχος Πατριάρχης Ιωάννης ο Ζ’. Άλλ’ επειδή ο όσιος Ιωάννης επέμενε στην πίστη των Πατέρων, τον εξόρισαν “εις τον Κριόταυρον κάστρον των Βουκελλαρίων”, όπου έμεινε κλεισμένος δύο χρόνια. Μετά τη σφαγή του Λέοντα, έμεινε προσωρινά στη Χαλκηδόνα, αλλά επί Θεοφίλου εξορίστηκε και πάλι στην Άφουσία. Εκεί, μετά δυόμισι χρόνια πέθανε.
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΠΛΙΩΝ
Μαρτύρησε αφού τον θανάτωσαν με μαχαίρι. Κάποια λιγοστά βιογραφικά στοιχεία πού υπάρχουν γι’ αυτόν, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΛΟΓΙΟΣ ο Ξενοδόχος
Ό Άγιος αυτός έζησε στα μέρη της Θηβαΐδας της Αιγύπτου. Το επάγγελμα του ήταν λατόμος (πετροκόπος) και ονομάστηκε Ξενοδόχος, διότι σ’ όλη του τη ζωή κύρια μέριμνα και απόλαυση είχε το να φιλοξενεί στο σπίτι του και να παρέχει κάθε βοήθεια στους πτωχούς και οδοιπόρους. Παρά τη βαριά και κοπιαστική εργασία του, το βράδυ, μόλις σχολούσε από τη δουλειά του, έτρεχε στην αγορά, κρατώντας φαναράκι το χειμώνα και αναζητούσε ξένους, για να τους δώσει στέγη και κάθε άλλη φιλοξενία. Αυτός μάλιστα κάποτε φιλοξένησε και τον αββά Δανιήλ με τον υποτακτικό του, όταν αυτοί κατέβηκαν στην πόλη και έμειναν χωρίς ψωμί και στέγη. ο ΕΥΛΟΓΙΟΣ έζησε πάνω από εκατό χρόνια, ευεργετώντας τους συνανθρώπους του και απεβίωσε ειρηνικά.
Ο ΑΓΙΟΣ ΛΟΛΛΙΩΝ ο Νέος
Μαρτύρησε αφού βίαια τον έσυραν κατά γης.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΣΥΜΕΩΝ ο νέος Στυλίτης και ΓΕΩΡΓΙΟΣ ο αδελφός του
Άγνωστοι στους Συναξαριστές και τα Μηναία. Ή μνήμη τους φέρεται στον Ίεροσολυμιτικό Κώδικα βιβλ. Β’ σελ. 372, όπου και ή Ακολουθία τους, της οποίας ο Κανόνας φέρει την ακροστιχίδα: “τους αυταδέλφους ευλογώ θεηγόρους”.
ΑΓΙΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ “αρχαίας και νέας εγκαίνια”.
Αναφέρεται στον Πατμιακό Κώδικα 266 (Μάλλον περί ναού πρόκειται).
Ο ΟΣΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ο Ρώσος ηγούμενος του Σπηλαίου.