(απόσπασμα από το βιβλίο του Δημήτρη Ιατρόπουλου «Της Χαλιμάς τα παραμύθια» έκδοση «Κάκτος» 1992).
«…Κλείνοντας λοιπόν τα 150 χρόνια του το 1821, (δηλαδή στα 1971) με φώναξε ένα πρωί, ο μακαρίτης Αλέξανδρος Πατσιφάς, (ο πατριάρχης της νεότατης δισκογραφίας μας και εμψυχωτής του Νέου Κύματος μέσα από την ιστορική εταιρία «ΛΥΡΑ») και στομφώδικα αλλά και ρομαντικά, όπως συνήθιζε, μου ανήγγειλε ότι επρόκειτο να εκπροσωπήσω τη «νέα γενιά», σε ένα δίσκο Πνευματικής Αντίστασης, αφιερωμένο στα 150χρονα, πλάι στον Γιώργο Σεφέρη και τον Παντελή Πρεβελάκη!
Σε μουσική του Νίκου Μαμαγκάκη, που εκείνα τα χρόνια είχεν επιστρέψει δαφνοστεφής απ’ την Ευρώπη, έχοντας δώσει κιόλας τον σπουδαίο του «Ερωτόκριτο».
Τρόμαξα στην αρχή, μετά αναθυμήθηκα πως οι Αρχαίοι μας ,έλεγαν, ότι η Ευκαιρία είναι μια όμορφη γυναίκα που δεν έχει μαλλιά στο… πίσω μέρος της κεφαλής της κι έτσι και περάσει από μπροστά σου δεν μπορείς να την αδράξεις από πίσω, πάει σούφυγε!
Κι έτσι έπεσα με τα μούτρα στη δουλειά. ΄Εγραψα έξη ποιήματα πάνω στους ήρωες του 21 και με αυτά «πέρασα» από τις εξετάσεις των δύο «ιερών τεράτων» της ποίησής μας, που μετά χαράς –τι τιμή για μένα, ήμουν 26 ετών μονάχα!-συμφώνησαν να ενταχθώ στο δίσκο δίπλα τους .Έδωσαν στον Μαμαγκάκη, ο Πρεβελάκης δυό πρόζες απ την «Παντέρμη Κρήτη» κι ο Σεφέρης δυό ποιήματα, το ένα απ αυτά γραμμένο σε κρητική ντοπιολαλιά. .
Τραγούδησαν, ο μεγάλος τροβαδούρος του Νέου Κύματος ο Λάκης Παππάς και η τόσο αισθαντική Μαρία Δουράκη.
Ο δίσκος βγήκε ανήμερα στις 25 του Μάρτη, έκανε και τον γύρο των διανοουμένων στην Ευρώπη εκείνου του καιρού, έπαιξε το ρόλο του, έκανε τον κύκλο του. Μην ξεχνάμε κυκλοφόρησε μέσα στη χούντα κι αμέσως μετά την «Διακήρυξη για το Αληθινό Νόημα της Επανάστασης του 1821» που είχαμε υπογράψει 132 Άνθρωποι των Γραμμάτων κι είχε κάνει το γύρο του τότε ελεύθερου κόσμου.
Κατά καιρούς λοιπόν κάποιοι πατριώτες Έλληνες, κάθε 25η Μαρτίου, ξαναβγάζουν αυτά τα τραγούδια στον αέρα. Αυτά που έγραψα εγώ, σας τα παραδίδω εδώ:
ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
Σαν πέθανεν ο Θοδωρής Κολοκοτρώνης,
ήρθεν ο Ρήγας ο Φεραίος ο Βελεστινλής
Ο Ανδρούτσος ,ο Μιαούλης, κι ο Γαζής
Ο Πλαπούτας,ο Κανάρης,
Κι ο Αδαμάντιος ο Κοραής..
Σαν πέθανεν ο Θοδωρής Κολοκοτρώνης,
ήρθεν ο Διάκος κι ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης
Ο Μακρυγιάννης κι ο Παπαφλέσσας
Ο Κατσαντώνης κι ο Υψηλάντης
Και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης..
Και κινήσαν μοιρολόι αντρειωμένο
Σιγανάψαν τα καντήλια στη γωνιά
Τα παράθυρα σφαλίσαν κόντρα στον καραβορηά
Κι αργοσύραν του Θανάτου το Χορό…
Σαν πέθανε ο Θοδωρής Κολοκοτρώνης
Ήρθαν όλοι οι Μποτσαραίοι κι ο Τζαβέλας
Η Μαντώ η Μαυρογένους κι ο Τσακάλωφ
Η Μπουμπουλίνα και ο Κατσώνης
Ο Βησσαρίων
Και ο Νικηταράς ο Τουρκοφάγος..
Σαν πέθανε ο Θοδωρής Κολοκοτρώνης,
ήρθαν όλα τα ποτάμια, τα βουνά και τα ρουμάνια,
τα φαράγγια, τα ρυάκια, τα χορτάρια και τα δέντρα
τα λουλούδια κι οι εικόνες
Ο Απρίλης και ο Μάης κι οι Αρχαίοι ήρθαν όλοι,
Όλα τα κορίτσια κι όλα τα πουλιά..
Και κινήσαν μοιρολόι αντρειωμένο
Σιγανάψαν τα καντήλια στη γωνιά
Τα παράθυρα σφαλίσαν κόντρα στον καραβορηά
Κι αργοσύραν του Θανάτου το Χορό…
ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ
Χρυσαητέ καμαρωτέ
στα αίματα λουσμένε
Ανδρούτσε μου αδερφοχτέ
κι αδερφοσκοτωμένε..
Παίξε του ονείρου το σπαθί
μες’ στης Γραβιάς το Χάνι
κι η άγια μέρα που θα’ ρθεί
όπου και να’ ναι φτάνει..
Στήσε γιορτή, στήσε χορό,
στου χάρου το λιβάδι,
ψηλά τα κοντομάχαιρα,
ν’ αστράψει το σκοτάδι!
Νυχτοπούλι της Αθήνας
σταυραητέ της Σαμαρίνας
και της ερημιάς..
Της Αράχοβας αηδόνι
Αλεξανδριανό παγώνι
μαύρο πετροχελιδόνι
Της Μονεμβασιάς
Ανδρούτσε Ακρίτα μου ακριβέ,
Αητέ μαλαματένιε…
ΔΙΑΚΟΣ
Ο Αθανάσιος Διάκος, ο φιλημένος της Παναγιάς
ο Αθανάσιος Διάκος ο ευλογημένος απ’ το Χριστό..
Ωραίος σαν τα λούλουδα τ’ Απρίλη
Ωραίος σαν το σμάλτο του θανάτου
Ωραίος σαν του ήλιου το δοξάρι
Ωραίος σαν το νιόκοπο Φεγγάρι..
Με το Φεγγάρι
Κρεμασμένο στα μαλλιά
Κι ήταν η ώρα Δώδεκα
Δώδεκα του θανάτου..
Το στόμα του ροδόσταχτη σφραγίδα
Το μάτι του για τ’ άστρα παραθύρι
Το χέρι του γιοφύρι στην ελπίδα
Κι η φούχτα του, του ριζικού ποτήρι..
Με το Φεγγάρι
Κρεμασμένο στα μαλλιά
Κι ήταν η ώρα Δώδεκα,
Δώδεκα του Θανάτου…
ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ
Δασκαλογιάννη, Δάσκαλε της λευτεριάς
Έβγα ξανά καλέ μου, αχ, αητέ μου..
Να’ χεις μαζί σου τον αητό της Κρήτης το Λευτέρη
Και τον γλυκό Δομένικο με τ’ ασημένιο χέρι..
Γλυκιά παρέα της λεβεντιάς δεν σου αντιβγαίνει ο χάρος,
Δεν καταλυούνται τα βουνά,Χορτάτζης και Κορνάρος..
Εσιγανέψαν οι καιροί, Δάσκαλε και φοβούμαι
Θεέ μου και πούθε να σε βρω πούθε ν ‘ανταμωθούμε..
Παίρνει ο καιρός τη δύναμη κι η νύχτα την ψυχή μας,
Έβγα ν’ ακούσεις Δάσκαλε, την παραπόνεση μας..
Δασκαλογιάννη, Δάσκαλε της λευτεριάς
Έβγα ξανά καλέ μου, αχ αητέ μου…
ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ
Των κάστρων πορθητή αητέ, των άστρων καβαλάρη Αϊ-Γιώργη της Αράχωβας, Φωνή της Ρωμιοσύνης, Καραϊσκάκη!
Στήσε χορό λεβέντικο, αιμάτων κι άγιας δόξας ακριβογιέ της καλογριάς κι αγγόνι των ανέμων, Καραϊσκάκη!
Πονούν τα Μεγασάββατα την ημέρα των θρήνων κι εσύ μπαϊράκι ανέμισες κόντρα στην καταιγίδα κι έριξες απριλιάτικα στους ώμους σου το παραμύθι του Μεγαλέξαντρου..
Πιάσε κρασί της λεβεντιάς κι αστέρι της περφάνειας
να σου κεντήσω στ’ άρματα αητόπουλο μ’ ασπίδα,
Καραϊσκάκη!
ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ
Πού να βρω τόσο χώμα που θέλεις
Πού να βρω τόσον τόπο να χτίσεις
Πού να βρω τόσα δάκρυα να πλέξω
Μοιρολόι από ήλιο κι ελπίδα..
Αι Γιάννη Μακρυγιάννη,
Ποιητή ,Ασκητή, Πολεμιστή, Αστεροκυνηγέ
Σαρανταπληγιασμένε κι απροσκύνητε..
Μ ένα σκοπό λεβέντικο στο στόμα ματωμένο
Κι ένα σταυρό στο χέρι από τις βέργες του Αντάρη,
Αι Γιάννη Μακρυγιάννη, Αι Γιάννη Μακρυγιάννη..
Πόση αλήθεια στα στήθη γραμμένη
Τριαντάφυλλο μες στις πληγές σου,
Μες στα σύννεφα ξυπόλητος τρέχεις
Στ’ Αλογάκι της Παναγίας καβάλα..
Αι Γιάννη Μακρυγιάννη,
Αι Γιάννη Μακρυγιάννη..
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΑΤΡΟΠΟΥΛΟΣ.-25 Μαρτίου 1971-