ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ πάπας Ρώμης, ΚΕΝΣΟΥΡΙΝΟΣ, ΣΑΒΙΝΟΣ (ή Σαβαΐνος), ΧΡΥΣΗ ( ή Αύρα), ΦΗΛΙΞ, ΜΑΞΙΜΟΣ, ΕΡΚΟΥΛΙΟΣ (ή Έρκουλίνος), ΒΕΝΕΡΙΟΣ, ΣΤΥΡΑΚΙΟΣ, ΜΗΝΑΣ, ΚΟΜΟΔΟΣ, ΕΡΜΗΣ, ΜΑΥΡΟΣ, ΕΥΣΕΒΙΟΣ, ΡΟΥΣΤΙΚΟΣ, ΜΟΝΑΓΡΙΟΣ, ΑΜΑΝΔΙΝΟΣ, ΟΛΥΜΠΙΝΟΣ (ή Ολύμπιος), ΚΥΠΡΟΣ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ τριβούνιος, ΜΑΞΙΜΟΣ πρεσβύτερος, ΑΡΧΕΛΑΟΣ διάκονος, ΚΥΡΙΑΚΟΣ (ή Κυρίνος) επίσκοπος, ΜΑΞΙΜΟΣ άλλος πρεσβύτερος.
Η ΑΓΙΑ ΧΡΥΣΗ
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ο Νέος
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ο εκ Μυτιλήνης
Της Παναγίας Θεοτόκου, πέραν της Γωργίας.
Ανάμνησις ευρέσεως εν Τήνω της ιεράς εικόνος της Ευαγγελιστρίας το 1823.
Αναλυτικά
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ
Ή γιορτή αυτή καθιερώθηκε από τα τέλη ι του 11ου αιώνα, για να σταματήσουν οι φιλονικίες σχετικά με το ποιος είναι ανώτερος. ο Μέγας Βασίλειος; ο Γρηγόριος ο Θεολόγος; “Η ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος; Στα νεώτερα όμως χρόνια καθιερώθηκε σαν γιορτή των Γραμμάτων και γενικά της Παιδείας. Το ηθικό και πνευματικό τάλαντο του καθενός από τους τρεις δεν ήταν βέβαια, εντελώς το ίδιο. Φιλοσοφικότερος και αλύγιστος στην άμυνα ο Βασίλειος. Θεολογικότερος και ποιητικότερος ο Γρηγόριος. Εύγλωττότερος και ηγέτης τολμηρότατος ο Χρυσόστομος. Άλλα και οι τρεις είχαν σε μεγάλο βαθμό ειλικρινή και θερμή πίστη, ύπέρλαμπρη ευγλωττία, μεγάλη παιδεία, πλήρη αφοσίωση στη σημαία της Ορθοδοξίας, αγάπη στο ποίμνιο, αφοβία στους άρχοντες, ανεξάντλητη φιλανθρωπία, διαρκή νηφαλιότητα, άμεπτη σωφροσύνη, συνεχή αγώνα για τη σωτηρία των ψυχών και το θρίαμβο της βασιλείας του Θεού. ο Βασίλειος, ο Γρηγόριος και ο Χρυσόστομος λάμπουν μέσα στους αιώνες και αποδεικνύουν ότι τα μεγάλα πνεύματα γνωρίζουν να συνδέουν την εφήμερη σοφία του κόσμου με τη βαθύτερη και αληθινή πίστη στο Σωτήρα μας Χριστό. ο δε Ελληνισμός έχει αθάνατο καύχημα το ότι από τα σπλάγχνα του βγήκαν αυτοί οι μεγάλοι φωστήρες. Οι κυρίως μνήμες τους είναι: του Μ. Βασιλείου 1 Ιανουαρίου, του Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου 13 Νοεμβρίου και του Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου 25 Ιανουαρίου.
Απολυτίκιο. Ήχος α’.
Τους τρεις μέγιστους φωστήρας της τρισηλίου Θεότητας, τους την οικουμένην άκτϊσι, δογμάτων θείων πυρσεύσσντας, τους μελιρρύτους ποταμούς της σοφίας, τους την κτίσιν πόσον, θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βααίλειον τον Μέγαν, κσί τον Θεολόγοι/ Γρηγόριον, συν τω κλεινώ Ιωάννη, τω την γλώτταν χρυσορρήμονι, πάντες οι των λόγων αυτών έρασταί, συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν αυτοί γαρ τη Τριάδι, υπέρ ημών αεί πρεσβεύουσι.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ πάπας Ρώμης, ΚΕΝΣΟΥΡΙΝΟΣ, ΣΑΒΙΝΟΣ (ή Σαβαΐνος), ΧΡΥΣΗ ( ή Αύρα), ΦΗΛΙΞ, ΜΑΞΙΜΟΣ, ΕΡΚΟΥΛΙΟΣ (ή Έρκουλίνος), ΒΕΝΕΡΙΟΣ, ΣΤΥΡΑΚΙΟΣ, ΜΗΝΑΣ, ΚΟΜΟΔΟΣ, ΕΡΜΗΣ, ΜΑΥΡΟΣ, ΕΥΣΕ8ΙΟΣ, ΡΟΥΣΤΙΚΟΣ, ΜΟΝΑΓΡΙΟΣ, ΑΜΑΝΔΙΝΟΣ, ΟΛΥΜΠΙΝΟΣ (ή Ολύμπιος), ΚΥΠΡΟΣ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ τριβούνιος, ΜΑΞΙΜΟΣ πρεσβύτερος, ΑΡΧΕΛΑΟΣ διάκονος, ΚΥΡΙΑΚΟΣ (ή Κυρίνος) επίσκοπος, ΜΑΞΙΜΟΣ άλλος πρεσβύτερος.
Πάπας Ρώμης με το όνομα Ιππόλυτος ουδέποτε υπήρξε. Ισως ο Ιππόλυτος αυτός να ήταν τοποτηρητής του θρόνου προ της άναρρήσεως, στον θρόνο, του Φήλικος. Ολοι πάντως μαρτύρησαν επί αύτοκράτορος Κλαυδίου του Β’ (268-9 μ.Χ.). Ιδιαίτερα αναφέρεται το μαρτύριο της Αγίας Χρυσής.
Η ΑΓΙΑ ΧΡΥΣΗ
Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια, και μαρτύρησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Κλαυδίου. Όταν συνελήφθη απ’ τους ειδωλολάτρες, στην αρχή άνοιξαν τις πλευρές της και έκαψαν τις πληγές της με αναμμένες λαμπάδες. Έπειτα έσπασαν με πέτρες τα σαγόνια της, και με μολύβδινα σφαιρίδια τη ράχη της. ‘Αλλ’ αυτή, αν και κατατραυματισμένη και ενώ πέθαινε, ομολογούσε την πίστη της. Ή δε θηριωδία των φονέων της ήταν τέτοια, πού αφού έθεσαν στο λαιμό της μεγάλη πέτρα, την έριξαν στον βυθό της θάλασσας. Άλλα τί κι αν το σώμα της εξαφανίστηκε απ’ τα νερά, ή μνήμη της παρέμεινε αιώνια και αθάνατη, περισσότερο χρυσή από το λαμπρότατο όνομα της.
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ο Νέος
Υπήρξε στα χρόνια των αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου και Ειρήνης (780-795). Γεννήθηκε και ανατράφηκε στην Κων/πολη. Έγινε στρατηγός και τοποθετήθηκε στο “θέμα” των Κιβυραιωτών με έδρα την Κιβύρα της Μ. Ασίας. Σε μια ναυμαχία με τους Σαρακηνούς, οί δύο άλλοι στρατηγοί πού τον συνόδευαν, επειδή τον φθονούσαν, τον εγκατέλειψαν με αποτέλεσμα να συλληφθεί από τους εχθρούς αιχμάλωτος. Τον μετέφεραν στα μέρη τους και τον έκλεισαν στη φυλακή. Κατόπιν τον έβγαλαν και με κολακείες και απειλές τον παρακινούσαν ν’ αρνηθεί τον Χριστό. Επειδή όμως ο Θεόφιλος αρνήθηκε σταθερά να εγκαταλείψει την πίστη του, τον αποκεφάλισαν και έτσι έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου.
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ο εκ Μυτιλήνης
Ήταν έγγαμος με παιδιά. Κάποτε στη Μυτιλήνη βρέθηκε σε κατάσταση οργής και έγινε Μωαμεθανός. Κάποτε όμως συνήλθε, συναισθάνθηκε το αμάρτημα του και πήγε στο Άγιον Όρος. Εκεί έζησε για αρκετό χρονικό διάστημα, κοινώνησε των αχράντων μυστηρίων και προετοιμάστηκε για το μαρτύριο. Επανήλθε λοιπόν στη Μυτιλήνη, παρουσιάστηκε στον κριτή, με τόλμη ομολόγησε τον Χριστό και δήλωσε ότι ή μουσουλμανική θρησκεία είναι ψεύτικη. ο κριτής αμέσως εξέδωσε απόφαση, να θανατωθεί ο μάρτυρας με αγχόνη και κατόπιν τον παρέδωσε σ’ άλλον άρχοντα, τον Ναζίρ Όμέρ αγά, πού προσπάθησε με κολακείες και υποσχέσεις να τον μεταπείσει. ο Άγιος όμως πρόβαλλε ακατάβλητο φρόνημα και μετά από φρικτά βασανιστήρια, οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσης, όπου αφού πρώτα φίλησε το σχοινί της αγχόνης, προσευχήθηκε στον Θεό και έτσι δέχτηκε το στεφάνι της νίκης στις 30 Ιανουαρίου 1784. Το τίμιο λείψανο του ρίχτηκε στη θάλασσα, αλλά βρέθηκε αργότερα και τάφηκε με τιμές στον ναό του Άγιου Ιωάννου του Προδρόμου στη θέση Μόθονα, απ’ όπου αργότερα, άγνωστο πώς και από ποιους, εξαφανίστηκε.
Της Παναγίας Θεοτόκου, πέραν της Γωργίας.
Ανάμνησις ευρέσεως εν Τήνω της ιεράς εικόνος της Ευαγγελιστρίας το 1823.