Ένα ιστορικό κειμήλιο, χειρόγραφο Ευαγγέλιο του 10ου αιώνα, επιστρέφει επιτέλους «σπίτι του», στην Ιερά Μονή Παναγίας της Εικοσιφοίνισσας στο Παγγαίο.
Το χειρόγραφο με αρ. 220, πολύτιμο περγαμηνό Ευαγγέλιο, κλάπηκε από τους Βούλγαρους πριν από περίπου εκατό χρόνια, ενώ υπάρχουν επίσημα στοιχεία και καταγραφές από ερευνητές που αποδεικνύουν την προέλευσή του. Πιθανότατα το εν λόγω ελληνικό χειρόγραφο, το οποίο είναι από τα αρχαιότερα ανά τον κόσμο, είχε περάσει σε ιδιωτική συλλογή, πουλημένο και αυτό από τον συντονιστή της λεηλασίας Βλαδίμηρο Σις, και πρόσφατα εμφανίστηκε στον οίκο δημοπρασιών Christie᾽s, από όπου αγοράστηκε τον Ιούνιο του 2011 από ιδιώτη.
Ο συλλέκτης, ωστόσο, αποφάσισε τρία χρόνια μετά να το δωρίσει στο μουσείο της Βίβλου στην Ουάσινγκτον. Ο επιμελητής του μουσείου Brian Hyland όμως διαπίστωσε ότι στο χειρόγραφο υπήρχαν σημειώσεις που βεβαιώνουν ότι προέρχεται από τη μονή της ακριτικής Δράμας. Αμέσως το μουσείο επικοινώνησε με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και στις αρχές του χρόνου αντιπροσωπία ταξίδεψε στο Φανάρι και υποσχέθηκε να παραδώσει το χειρόγραφο στον Πατριάρχη τον Οκτώβριο του 2021, κατά την επίσκεψη του κ. Βαρθολομαίου στις ΗΠΑ.
Παράλληλα, ο παναγιότατος, επιβραβεύοντας την κίνηση του μουσείου, παραχώρησε την άδεια να εκθέσουν το Ευαγγέλιο και τους υποσχέθηκε πως θα τους δανείσει τρία ακόμα ιστορικά χειρόγραφα. «Είναι μια αληθινή ευλογία για τη μοναστική κοινότητα και για τον χριστιανικό κόσμο να δούμε τους θρησκευτικούς θησαυρούς που αφαιρέθηκαν από το μοναστήρι να επιστρέφουν επισήμως και τελετουργικά στη νόμιμη θέση τους που βρίσκεται κοντά στην πόλη της Δράμας στη βόρεια Ελλάδα», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ από την πλευρά της η Μητρόπολη Δράμας τρέφει την ελπίδα ότι θα επιστρέψουν και άλλα κλεμμένα χειρόγραφα και εκκλησιαστικά κειμήλια ανεκτίμητης αξίας.
Αφαίρεσαν ολόκληρη τη μοναστική βιβλιοθήκη
Άλλωστε, τον Μάρτιο του 1917 οι Βούλγαροι στρατιώτες που λεηλάτησαν το μοναστήρι αφαίρεσαν ολόκληρη τη μοναστική βιβλιοθήκη, η οποία περιελάμβανε πάνω από 430 χειρόγραφα και 470 άλλα θρησκευτικά αντικείμενα.
Να θυμίσουμε ότι το 2016 επιστράφηκε ένα ακόμη χειρόγραφο του 9ου αιώνα που είχε στην κατοχή της η Λουθηρανική Θεολογική Σχολή του Σικάγου. Η παράδοση αυτού του κειμηλίου, εξάλλου, από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο στον μητροπολίτη Δράμας Παύλο, ήταν που άνοιξε τον δρόμο για τον επαναπατρισμό κι άλλων πολύτιμων κειμηλίων.