Συμφωνα με δηλώσεις του Ρώσου υπουργού εξωτερικών, κυρίου Λαβροφ, δεν θα αναπτυχθούν τουρκικές στρατιωτικές μονάδες στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ καθώς υπάρχει σαφής διάταξη σχετικά με την κοινή δήλωση των ηγετών του Αζερμπαϊτζάν, της Αρμενίας και της Ρωσίας σχετικά με την παύση των εχθροπραξιών.
Με αυτά τα λόγια η Ρωσία βάζει τέλος στη διαμαχη σχετικά με το εάν η Τουρκία θα είναι παρούσα στην παρακολούθηση της ειρηνευτικής διαδικασίας στο Ναγκόρνο-Καραμπαχ.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε συζητήσει με το Αζερμπαϊτζάν να συμμετάσχει στη διαδικασία.
Ωστόσο, από τη Ρωσία, ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αρνήθηκε τη συμμετοχή της Τουρκίας σε αυτές τις ενέργειες.
Η Ρωσία επέμεινε επανειλημμένα χθες ότι δεν θα υπάρξει τουρκική συμμετοχήστο ρωσικό σώμα ειρηνευτικών δυνάμεων που αναπτύσσεται στη γραμμή επαφής στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ μετά την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν για τον τερματισμό του πολέμου.
«Δεν θα αναπτυχθούν τουρκικές στρατιωτικές μονάδες στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Υπάρχει σαφής διάταξη σχετικά με την κοινή δήλωση των ηγετών του Αζερμπαϊτζάν, της Αρμενίας και της Ρωσίας σχετικά με την παύση των εχθροπραξιών», δήλωσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ.
Η τουρκική κυβέρνηση, από την πλευρά της, δήλωσε την Τετάρτη το βράδυ ότι υπεγράφη συμφωνία με τη Ρωσία για τη δημιουργία μηχανισμού ή κέντρου ελέγχου στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν για την επίβλεψη της κατάπαυσης του πυρός. Συγκεκριμένα, η Τουρκία επιβεβαίωσε ότι ο ρόλος της χώρας της «θα είναι ο ίδιος με αυτόν της Ρωσίας».
Οι Ρώσοι ειρηνευτές έχουν ήδη φτάσει στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Μόλις χθες ανακοινώθηκε ότι οι Ρώσοι ειρηνευτές έφτασαν στο Στεπανακέρτ, την πρωτεύουσα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
«Το τάγμα της ειρηνευτικής δύναμης της μηχανοκίνητης 15ης Ταξιαρχίας έφτασε στην πόλη του Στεπανακέρτ», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ρωσικού στρατού, Ιγκόρ Κονασένκοφ, σε συνέντευξη Τύπου.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Άμυνας, «σε όλη τη γραμμή επαφής των μερών στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στον διάδρομο Λατσίν, εντοπίστηκαν 10 θέσεις παρατήρησης και οι μονάδες εκκίνησης του σώματος έχουν ήδη αρχίσει δραστηριοποιούνται στο καθήκον της αποστολής τους στον θύλακα.
Ρωσική αυτοκινητοπομπή κοντά στο Λατσίν- φωτό 13 Νοεμβρίου 2020.
Επιστρέφοντας στη συζήτηση σχετικά με το αν η Τουρκία θα συμμετάσχει στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στον Καύκασο, μια ρωσική αντιπροσωπεία θα φτάσει στην Άγκυρα την Παρασκευή για να συζητήσει τις λεπτομέρειες αυτής της συνεργασίας, όπως ανέφερε χθες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, από το Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
Ο Λαβρόφ διευκρίνισε ότι η κινητικότητα των Τούρκων παρατηρητών θα περιορίζεται στην ανατολική κεντρική περίμετρο, έξω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
«Η κίνηση των Τούρκων παρατηρητών θα περιοριστεί στις γεωγραφικές συντεταγμένες που θα καθοριστούν από την ανάπτυξη του μελλοντικού ρωσο-τουρκικού κέντρου παρακολούθησης», δήλωσε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας.
Το Κρεμλίνο απέδωσε τη σύγχυση γύρω από «πιθανή παρεξήγηση».
«Η κατανόησή μας είναι ότι οι ρωσικές δυνάμεις θα λειτουργήσουν ως ειρηνευτικές και ήδη αναπτύσσονται στη γραμμή επαφής. Και η αλληλεπίδραση με τους Τούρκους στρατιώτες θα γίνει μέσω ενός κέντρου παρακολούθησης στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν», ανέφερε η καθημερινή του συνέντευξη Τύπου ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.
Από την περασμένη Τρίτη, όταν υπογράφηκε η συμφωνία μεταξύ του Ερεβάν και του Μπακού υπό τη διαμεσολάβηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, η Ρωσία έχει ήδη στείλει περισσότερους από 750 στρατιώτες των 1.960 που θα σχηματίσουν το ειρηνευτικό σώμα στο Καραμπάχ.
Ο Πεσκόφ τόνισε ότι οι ειρηνευτικές δυνάμεις και το κέντρο ελέγχου της κατάπαυσης του πυρός είναι δύο διαφορετικά πράγματα, και τόνισε ότι η τουρκική συμμετοχή στη διατήρηση της ειρήνης «δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης μόνο μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας, αλλά μάλλον ότι τα μέρη αντιμετωπίζουν πρέπει να δώσουν τη συγκατάθεσή τους».
Το ζήτημα της τουρκικής συμμετοχής στη διατήρηση της ειρήνης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ, στην ομιλία του στο έθνος την Τρίτη μετά την υπογραφή της τριμερούς ειρηνευτικής συμφωνίας με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικό Πασινιάν και τον Ρώσο ηγέτη, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Το κείμενο της συμφωνίας, το οποίο συντάχθηκε χωρίς τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας, των άλλων συμπροέδρων της Ομάδας του Μινσκ για την επίλυση της σύγκρουσης με τη Ρωσία, ορίζει τη δημιουργία ενός «κέντρου ειρηνευτικών δυνάμεων» για τον έλεγχο της κατάπαυσης του πυρός, αλλά δεν αναφέρει την Τουρκία.
Ο Λαβρόφ επεσήμανε ότι η Ρωσία σε καμία περίπτωση δεν θέλει να αποστασιοποιηθεί από τους συναδέλφους της στην Ομάδα του Μινσκ και τόνισε ότι οι εκπρόσωποι από την Ουάσινγκτον και το Παρίσι θα φτάσουν στη Μόσχα τις επόμενες εβδομάδες για να συζητήσουν την εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Τα σημεία της ειρηνευτικής συμφωνίας Ναγκόρνο-Καραμπάχ
Ειρηνευτικές ρωσικές δυνάμεις στο δρόμο του Λατσίν- φωτό 13 Νοεμβρίου 2020
Η ρωσική κυβέρνηση δημοσίευσε το πλήρες κείμενο της δήλωσης για την παύση του πολέμου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία αναφέρεται σε σημεία παρόμοια με αυτά που έχουν ήδη συζητηθεί στις Συμφωνίες της Μαδρίτης του 2009, όταν η Ομάδα του Μινσκ προσπάθησε να επιλύσει τη σύγκρουση.
Το πρώτο σημείο ανακοινώνει την πλήρη κατάπαυση του πυρός και την παύση όλων των εχθροπραξιών στη ζώνη σύγκρουσης Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αυτό σημαίνει επίσης ότι τόσο το Αζερμπαϊτζάν όσο και η Αρμενία σταματούν στις σημερινές θέσεις τους χωρίς να προχωρήσουν ή να υποχωρήσουν. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου σημείου συμφωνήθηκε ότι η περιοχή του Άνταμ πρέπει να επιστραφεί στο Αζερμπαϊτζάν πριν από τις 20 Νοεμβρίου 2020.
Το τρίτο σημείο επικεντρώνεται στην προβολή της ειρήνης στον σοβιετικό γείτονα. «Κατά μήκος της γραμμής επαφής στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και κατά μήκος του διαδρόμου Λατσίν θα αναπτυχθεί ρωσικό ειρηνευτικό σώμα, το οποίο θα περιλαμβάνει 1.960 στρατιώτες με μικρά όπλα, 90 θωρακισμένους μεταφορείς προσωπικού, επίσης όπως 380 μονάδες αυτοκινήτων και ειδικού εξοπλισμού», σημειώνεται στο έγγραφο.
Το ρωσικό ειρηνευτικό σώμα θα αναπτυχθεί παράλληλα με την απόσυρση των ενόπλων δυνάμεων από την Αρμενία. Αυτό αναφέρεται στο τέταρτο σημείο της συμφωνίας που προβλέπει μια περίοδο στρατιωτικής ανάπτυξης πέντε ετών που θα παραταθεί αυτόματα για άλλα πέντε χρόνια εάν κανένα από τα μέρη δεν δηλώσει την πρόθεσή του να τερματίσει την εφαρμογή αυτής της διάταξης.
Η συμφωνία εξέτασε επίσης, στο πέμπτο σημείο της, τη δημιουργία ενός κέντρου διατήρησης της ειρήνης για τον έλεγχο της κατάπαυσης του πυρός. «Αυτό θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα του ελέγχου επί της εφαρμογής των συμφωνιών από τα μέρη που βρίσκονται σε διένεξη», εξηγεί το ρωσικό έγγραφο.
Το σημείο έξι της συμφωνίας έχει επιπτώσεις στην Αρμενία και, κατά συνέπεια, στον πρωθυπουργό Πασινιάν.
«Η Αρμενία θα επιστρέψει την περιοχή Καλμπατζάρ στο Αζερμπαϊτζάν πριν από τις 15 Νοεμβρίου και την περιοχή Λατσίν, πριν από την 1η Δεκεμβρίου».
Αυτό έχει προκαλέσει πολλές διαμαρτυρίες στους δρόμους της Αρμενίας, οι διαδηλωτές έφτασαν ακόμη και στο Κοινοβούλιο ζητώντας την παραίτηση του πρωθυπουργού.
Ο διάδρομος Λατσίν έχει πλάτος 5 χιλιόμετρα και θα εγγυηθεί τη σύνδεση μεταξύ Ναγκόρνο-Καραμπάχ και Αρμενίας και ταυτόχρονα δεν θα περιλαμβάνει την πόλη Σούσι. Αυτή η πόλη θα παραμείνει υπό τον έλεγχο του ρωσικού ειρηνευτικού σώματος.
Με συμφωνία μεταξύ των μερών, θα καθοριστεί ένα σχέδιο για τα επόμενα τρία χρόνια για την κατασκευή μιας νέας διαδρομής μέσω του διαδρόμου Λατσίν που θα εγγυάται την επικοινωνία μεταξύ Ναγκόρνο-Καραμπάχ και Αρμενίας, με την επακόλουθη αναδιάταξη του ρωσικού σώματος διατήρησης της ειρήνης για την προστασία αυτής της διαδρομής.
Το Αζερμπαϊτζάν, από την πλευρά του, θα εγγυηθεί την ασφάλεια της κυκλοφορίας πολιτών, οχημάτων και αγαθών κατά μήκος του διαδρόμου Λατσίν και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Το σημείο επτά της συμφωνίας εστιάζεται στα θύματα πολιτών και στους εκτοπισμένους.
Όλοι όσοι θέλουν να επιστρέψουν στην επικράτεια του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στις παρακείμενες περιοχές θα μπορούν να το πράξουν υπό τον έλεγχο του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR).
Στο προτελευταίο σημείο, γίνεται λόγος για σαφή ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, ομήρων και κρατουμένων, καθώς και για τα πτώματα των νεκρών κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων. Και τέλος, «όλες οι οικονομικές και μεταφορικές συνδέσεις στην περιοχή θα ξεκλειδωθούν».
Η Αρμενία διασφαλίζει την ασφάλεια των συγκοινωνιακών συνδέσεων μεταξύ των δυτικών περιοχών του Αζερμπαϊτζάν και της Αυτόνομης Δημοκρατίας του Αρτσάχ , προκειμένου να οργανωθεί η απρόσκοπτη κυκλοφορία πολιτών, οχημάτων και αγαθών και προς τις δύο κατευθύνσεις. Ο έλεγχος των μεταφορών, υπενθύμισαν, «είναι ευθύνη των οργάνων της Υπηρεσίας Συνόρων της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB) της Ρωσίας».
Και τα δύο κόμματα έχουν δεσμευτεί να ανοικοδομήσουν νέες επικοινωνίες μεταξύ του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και του κράτους του Αζερμπαϊτζάν, οι οποίες ήταν χωρίς επαφή από τότε που δήλωσαν ότι είναι ανεξάρτητοι και ορκίστηκαν πίστη στην Αρμενία.
—
© Βαλκανικό Περισκόπιο -Γιῶργος Ἐχέδωρος