Η θέση των Βρετανών που καταγράφτηκε στα βρετανικά αρχεία, και η οποία όπως και εκείνη του 1976 δεν άλλαξαν ούτε ένα γράμμα μέχρι σήμερα
Ψηφίσματα Συμβουλίου Ασφαλείας 541/1983 και 550/1984
Της Φανούλας Αργυρού από το simerini.sigmalive.com
Καταρχήν να κάνω μια μικρή εισαγωγή. Αμφότερα τα ψηφίσματα 541/1983 και 550/1984 εκδόθηκαν επί πρωθυπουργίας Margaret Thatcher και γράφτηκαν από τους ίδιους τους Βρετανούς. Όπως όλα τα περί Κύπρου ψηφίσματα. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι «penholders» των. Με γνώμονα τα βρετανικά συμφέροντα σε σχέση με τις βρετανικές στρατιωτικές βάσεις στο νησί και δεύτερον να φαίνονται ότι σέβονται τις υποχρεώσεις των έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας σε σχέση με τις Συνθήκες που υπέγραψαν το 1960 άσχετα από την στάση της Εργατικής βρετανικής κυβέρνησης το 1974.
Από το 1976 στο Φόρειν ΄Οφις (Βρετανικό Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας) είχαν αποφασίσει ότι δεν επρόκειτο να αναγνωρίσουν το «Τουρκοκυπριακό Ομόσπονδο Κράτος στην Κύπρο» όπως το είχε ονομάσει ο Ραούφ Ντενκτάς τότε. Η πολιτική αυτή είχαν γράψει, θα συνεχιζόταν μέχρι να βρεθεί λύση εφόσον αυτός είναι ο μόνος τρόπος να νομιμοποιηθεί. Δηλαδή μέχρι να το… αναγνωρίσουμε εμείς οι ίδιοι!
Μετά την απόρριψη του «Σχεδίου Ανάν» (βλέπε βρετανικό σχέδιο), βρίσκουμε ότι η βρετανική θέση όπως διαμορφώθηκε στο ψήφισμα 550/1984 άρχισε να διαφοροποιείται ανοικτά και να αποστασιοποιείται από το κείμενο του ψηφίσματός τους.
Ο Δρ. Γιάννος Χαραλαμπίδης τον Φεβρουάριο του 2020 από το πρόγραμμα «Μεσημέρι και Κάτι» του «Σίγμα», είχε αναφέρει ότι από το 2011 οι Τούρκοι έχουν σχέδια για την Αμμόχωστο και ροκάνιζαν τον χρόνο στις διαπραγματεύσεις…
«Τα μέχρι στιγμής δεδομένα για το «άνοιγμα» της Αμμοχώστου και τι προηγήθηκε» 7.10.2020 Simerini online
Πολύ λίγο αργότερα το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας διαφοροποίησε την θέση του έναντι του θέματος της Αμμοχώστου από τα δικά του ψηφίσματα (541/83 και 550/84) όταν σε απαντητική επιστολή του ημερ. 29.6.2012 προς τον Συντηρητικό Βουλευτή τότε David Burrowes ο τότε Βρετανός Πρωθυπουργός David Cameron έγραψε ότι το θέμα της Αμμοχώστου μπορεί να διευθετηθεί οριστικά μέσω μιας συνολικής λύσης του κυπριακού προβλήματος.
«Παραμένει πεποίθηση μου (έγραψε) ότι μια συνολική λύση συνεχίζει να αποτελεί την καλύτερη ελπίδα για διευθέτηση του θέματος (των Βαρωσίων)».
Επισημάνθηκε τότε από πολιτικούς αναλυτές ότι η αναφορά εκείνη αποτελούσε «παρασπονδία» από το περιεχόμενο του ψηφίσματος 550/84 και 789/92.
Είχε προηγηθεί ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ
Οι ίδιοι αναλυτές τότε, είπαν ότι σε πρόσφατη δημοσιογραφική διάσκεψη του, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας (μ. Δημήτρης Χριστόφιας 28 February 2008 – 28 February 2013) είχε αποκαλύψει ότι παρόμοια ήταν και η θέση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος σε επιστολή του είχε αναφέρει ότι το θέμα της Αμμοχώστου θα διευθετηθεί με τη συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. ΓΓ τότε ήταν ο νοτιο-κορεάτης Ban Ki-moon (2007 – 2016).
Όμως οι εν λόγω αναλυτές δεν είχαν μελετήσει σωστά και δεν είχαν εντοπίσει προφανώς τις παγίδες σε παραγράφους του 789/92 το οποίο εκδόθηκε επί Γιώργου Βασιλείου που είχε προβεί σε απαράδεκτες παραχωρήσεις αποδεχόμενος σχεδόν όλες τις τουρκικές απαιτήσεις.
«Η βιασύνη για το 649/90 – «Νομιμότητα» στις κατευθυντήριες!»«Σημερινή» 13.9.2020 Φανούλας Αργυρού
Στο άρθρο του « Η μαύρη βίβλος» της Αμμοχώστου και της Καρπασίας» δε, στις 15 Σεπτεμβρίου 2019 στη «Σημερινή», ο Δρ. Χαραλαμπίδης είχε γράψει ότι «ήταν καλά οργανωμένο το πολιτικό παιχνίδι των Τούρκων από το 2015 εν μέσω συνομιλιών αφού προσδοκά στην ενταφίαση της επιστροφής της πόλης και της ευρύτερης περιοχής στους νόμιμους κατοίκους της ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τη χωριστή κρατική συνείδηση…»
Philip Hammond
Παράλληλα τον ίδιο χρόνο (2015) όταν ο κ. Φίλιπ Χάμοντ (Philip Hammond) Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας, μίλησε στις 10 Απριλίου 2015 σε προεκλογική συγκέντρωση των «Συντηρητικών φίλων της Κύπρου» στην Ελληνική Κυπριακή Αδελφότητα στο βόρειο Λονδίνο, ερωτηθείς τι γίνεται με την επιστροφή της Αμμοχώστου, απάντησε:
«Στις συζητήσεις μου με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη είδα ένα άτομο που είναι δεσμευμένο να φέρει εις πέρας τη δουλειά… Αυτό είναι κάτι που παρατράβηξε, νομίζω υπάρχει η θέληση απ’ όλες τις πλευρές να πάνε το επιπλέον μίλι για μια ολοκληρωμένη διευθέτηση, η οποία να επιλαμβάνεται και του ειδικού θέματος που αναφέρατε, της Αμμοχώστου, ως μέρος μιας συνολικής διευθέτησης. Νομίζω σ’ αυτήν τη φάση της διαδικασίας των Ηνωμένων Εθνών θα είναι πολύ δύσκολο να πάρει κανείς ένα συγκεκριμένο θέμα έξω από τη διαδικασία και να το χειριστεί ξεχωριστά…». Ακολούθησαν οι διαπραγματεύσεις στο Μον Πελεράν και Κράν Μοντάνα «επί κεφαλής» των οποίων ήταν αξιωματούχοι (ομάδα άνω των 30) του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας προεξάρχοντος τότε του Sir Alan Duncan…
Πρόσφατη βρετανική θέση
Στις 25 Σεπτεμβρίου 2020, το Υπουργείο Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης, όπως μετονομάστηκε από τον Σεπτέμβριο του 2020, δια της Υφυπουργού του Για την Ευρωπαϊκή Γειτονία και Βόρεια και Νότια Αμερική, κα Wendy Morton, η οποία απαντούσε επιστολή του βουλευτή Sir Roger Gale για την Κύπρο και τα Βαρώσια, απάντησε στην ίδια διαφοροποιημένη και παραπλανητική γραμμή ως εξής. Γνωρίζοντας ότι οι συγγραφείς των περί Κύπρου ψηφισμάτων στο Συμβούλιο Ασφαλείας είναι οι ίδιοι! :
«Το Ηνωμένο Βασίλειο υποστηρίζει τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με τα Βαρώσια, περιλαμβανομένων των ψηφισμάτων 550 και 789….Όπως τονίζετε στην επιστολή σας, στοιχεία των σχετικών ψηφισμάτων κάνουν ξεκάθαρο ότι «απόπειρες για εγκατάσταση μέρος των Βαρωσίων από ανθρώπους άλλους από τους κατοίκους του δεν είναι αποδεκτό και καλούν την επιστροφή της περιοχής αυτής στην διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών». Αυτό τονίστηκε πολύ πρόσφατα στο ψήφισμα 2537 (2020) το οποίο περιέχει απευθείας αναφορά στα ψηφίσματα 550 και 789. Συζήτησα την κατάσταση με τον Υπουργό Εξωτερικών Χριστοδουλίδη κατά την τηλεφωνική μας επαφή στις 21 Αυγούστου και θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση με ανησυχία.
Η Βρετανική Κυβέρνηση συνεχίζει να υποστηρίζει έντονα μια συνολική, δίκαιη και διαρκή διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος… Παραμένουμε πεπεισμένοι ότι, τελικά, μια διαρκής τακτοποίηση είναι η καλύτερη ευκαιρία για διευθέτηση περίπλοκων θεμάτων, περιλαμβανομένης και της κατάστασης στα Βαρώσια».
Οι παγίδες στο ψήφισμα 789
Όσον αφορά το ψήφισμα 789 (14.9.1992) και την σωστή του ερμηνείακαι σε σχέση με την Αμμόχωστο, παραπέμπω στο αξιόλογο και αποκαλυπτικό άρθρο του Δρ. Κλέαρχου Α. Κυριακίδη στην «Σημερινή» 4.10.2020, «Τα Βαρώσια και οι «τοξίνες» ανάμεσα στη… «ζάχαρη» στο Ψήφισμα 789». Στο οποίο αποκαλύπτει ο Καθηγητές, τις παγίδες που βρίσκονται σε παραγράφους του ψηφίσματος 789 και εξηγεί ότι ίσως χωρίς να το παίρνουν χαμπάρι, όταν εκτοπισμένοι Αμμοχωστιανοί απαιτούν την εφαρμογή του Ψηφίσματος 789, ουσιαστικά επιθυμούν τη νομιμοποιημένη τουρκοποίηση του 55 τοις εκατόν των ακτών του προτεινόμενου σχεδίου ΔΔΟ. Και διερωτάται κατά πόσο «αυτό είναι σωστό; Είναι λογικό; Είναι δίκαιο; Οι στόχοι είναι ασυμβίβαστοι. Όταν εκτοπισμένοι Αμμοχωστιανοί απαιτούν την ταυτόχρονη εφαρμογή των Ψηφισμάτων 550 και 789, επιθυμούν την… επίτευξη του ακατόρθωτου!» έγραψε.
Και προσθέτει ότι «τα Ψηφίσματα 750, 774 και 789 του 1992 αποτελούν ύπουλα κατορθώματα της πονηρής διπλωματίας του Sir David Hannay, που διετέλεσε Μόνιμος Αντιπρόσωπος του ΗΒ στον ΟΗΕ από το 1990 έως το 1995. Σε αυτόν τον ρόλο, απεικόνισε την ουσία της βρετανικής διπλωματίας».
Συμπληρώνω ότι ο Sir David Hannay το 1990 αντικατέστησε τον Sir Crispin Tickell o οποίος τον Ιανουάριο του 1964 είχε ξεκινήσει τα σχέδια ανασύστασης της ΚΔ σε δύο συνιστώντα κράτη. Ο δε Sir David Hannay αντικαταστάθηκε το 1995 από τον Sir John Weston, επίσης ανώτερο στέλεχος της βρετανικής διπλωματίας που υπηρέτησε και κατά σειρά ετών στο Φόρειν ΄Οφις.
1979/80
Όταν λοιπόν το 1979/80 οι Αμερικανοί υποστήριζαν το θέμα της Αμμοχώστου/Βαρωσίων, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της 19ης Μαΐου 1979 μεταξύ Σπύρου Κυπριανού/Ραούφ Ντενκτάς, έπρεπε να ξεκαθαρίσει ξεχωριστά, ο τότε Βρετανός ΥΠΕΞ David Owen διαφώνησε. Υποστήριξε ότι έπρεπε να περιλαμβάνεται σε λύση πακέτο, ταυτισμένη πολιτική με εκείνη των Τούρκων. Εφόσον τον ίδιο καιρό 1980, οι Τούρκοι ξεκαθάρισαν ότι η περιοχή θα μπορεί ναξαναχρησιμοποιηθεί ως τουριστική περιοχή με υπεύθυνούς τους Τουρκοκύπριους και την κατοχική δύναμη. Παράλληλα και ο τότε μόνιμος εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ Αργεντινός Ο. Γκόμπι (Hugo Gobbi), τους είπε (Βρετανούς) ότι ουσιαστικά το Βαρώσι θα διατηρείτο στα χέρια των Τουρκοκυπρίων και του τουρκικού στρατού.
Κλείνω με την πιο πάνω θέση των Βρετανών που καταγράφτηκε στα βρετανικά αρχεία, και η οποία όπως και εκείνη του 1976 δεν άλλαξαν ούτε ένα γράμμα μέχρι σήμερα.
«Ο κλειδωμένος χάρτης, η κοροϊδία του Βαρωσιού και οι επιστολές που δεν δημοσιοποιούνται» «Σημερινή» 30/6/2019 Φ.Α.
https://simerini.sigmalive.com/article/2019/6/30/o-kleidomenos-khartes-kai-e-koroidia-tou-barosiou/
Η μόνη διαφορά και εμπόδιο γι΄ αυτούς να προβούν σε αναγνώριση προκειμένου και αποφασίσουν, βρέθηκαν μπροστά τους από το 2010 δύο δικαστικές αποφάσεις μία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και μία του Εφετείου με τρείς Δικαστές η τελευταία, οι οποίοι αποφάνθηκαν ως παράνομη τέτοια αναγνώριση. Εξ αιτίας λοιπόν στην έντονη επιμονή των Τούρκων και Τουρκοκυπρίων να εξασφαλίσουν απευθείας πτήσεις άρα και αναγνώριση του κατοχικού εκτρώματός τους, είχαν κινήσει αγωγή του τότε Βρετανού Υπουργού Μεταφορών. Αμφότερα τα δικαστήρια απέκλεισαν τέτοιο ενδεχόμενο ως παράνομο που θα παραβίαζε τόσο τις βρετανικές υποχρεώσεις έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας που υπέγραψε το Ηνωμένο Βασίλειο το 1960 όσο και διεθνείς συμφωνίες…
Η μόνη περίπτωση αναγνώρισης, όπως είχαν αποφασίσει και οι Βρετανοί στο Φόρειν ΄Οφις το 1976, τόσο για την νομιμοποίηση του κατοχικού εκτρώματος όσο και του κατεχόμενου αεροδρομίου της Τύμπου, βρίσκονται στα χέρια των ιδίων των θυμάτων, Ελληνοκυπρίων και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Αίτημα Τ/κ σε Η.Β για απευθείας πτήσεις από Τύμπου και 2 δικαστικές αποφάσεις» «Sigmalive» 28.09.2020 Φ.Α.
Ανταπόκριση Φ.Α. και από το Ράδιο Πρώτο , Πρώτη Εκπομπή, 8.10.2020
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος