Μπορεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης, από τη Θεσσαλονίκη, να ισχυρίστηκε ότι απλά ήθελε να θέσει στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα της θητείας στα 18 και την αύξησή της στους 12 μήνες, αλλά πρόκειται στην πραγματικότητα περί ειλημμένης απόφασης που έρχεται να ικανοποιήσει τις εδώ και καιρό εισηγήσεις που τόσο ο νυν όσο και πρώην πρωθυπουργοί δέχονταν.
Η αποκλιμάκωση που βλέπει η κυβέρνηση στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι θα υπάρξει «χαλάρωση», τόσο ως προς τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν όσο και ως προς τη γενικότερη προσπάθεια ανάταξης των Ενόπλων Δυνάμεων, που, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο πρωθυπουργός, «γνώρισε αποεπένδυση». Εκτός από το ζήτημα της θητείας, όμως, με ταχύτητα προχωρούν και τα υπόλοιπα ζητήματα που έθεσε ο πρωθυπουργός.
Χαρακτηριστικά, φαίνεται ότι ο διαγωνισμός για τις φρεγάτες βρίσκεται πολύ κοντά στη φάση των τελικών επιλογών, ενώ η ενίσχυση του οπλοστασίου των Ενόπλων Δυνάμεων με «χειρουργικές επεμβάσεις» έχει ήδη δρομολογηθεί. Ταυτόχρονα, στη Βουλή, την Τετάρτη κατατέθηκε το σχέδιο της νέας δομής των Ενόπλων Δυνάμεων, το οποίο αποτελεί επί της ουσίας το κείμενο προτάσεων των αρχηγών των όπλων για την κατανομή των δυνάμεων στις στρατιωτικές μονάδες της χώρας και στο οποίο τίθεται -σύμφωνα με πληροφορίες- και το πολύ σημαντικό θέμα του ποσοστού επάνδρωσης συγκεκριμένων μονάδων.
Ανέκαθεν, οι μειώσεις της θητείας που εξαγγέλλονταν από κυβερνήσεις προκαλούσαν πονοκεφάλους στους υπευθύνους, αφού επιδείνωναν ένα εξελισσόμενο πρόβλημα στελέχωσης των απαραίτητων για την άμυνα της χώρας μονάδων. Οι σημερινοί εννέα μήνες θητείας θεωρούνται από τους ιθύνοντες ως μη ρεαλιστική απάντηση, ιδιαίτερα με δεδομένο το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού που αντιμετωπίζει η χώρα. Ο πρωθυπουργός φέρεται ότι έχει ήδη πάρει τις αποφάσεις του στο ζήτημα και θεωρείται ότι το πότε θα ανακοινωθούν είναι απλά ζήτημα της επιλογής του σωστού χρονικού σημείου.
Η αύξηση της θητείας στους 12 μήνες, παρά το ότι δεν είναι σίγουρο ότι θα επιβληθεί σε όλους τους στρατεύσιμους ή θα υπάρξει κάποιου είδους διαχωρισμός, αναλόγως του πού υπηρετούν τη θητεία τους, θεωρείται απαραίτητο μέτρο. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, αυτή η αύξηση να γίνει σταδιακά. Όπως όμως και να αποφασιστεί να γίνει, το κέρδος από την αύξηση της θητείας δεν έχει να κάνει μόνο με τα ποσοστά επάνδρωσης των μονάδων, που σε κάποιες περιπτώσεις βρίσκονται ακόμη και στο 20%-30%, με το τουρκικό ποσοστό επάνδρωσης να φτάνει σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και το 120%, αλλά και με την καλύτερη ποιότητα εφεδρείας που θα βρίσκεται στη διάθεση των επιτελείων.
Μέσα στους 12 μήνες και με δεδομένο ότι ο αριθμός των στρατιωτών θα είναι τέτοιος που δεν θα εξαντλεί τις δραστηριότητές τους στη φύλαξη των στρατοπέδων και την ομαλή λειτουργία τους, θεωρείται ότι θα υπάρχει ο χρόνος και για την ουσιαστική τους εκπαίδευση. Και αυτό το ζήτημα, του προγράμματος εκπαίδευσης, έχει τεθεί από επιτελείς στον πρωθυπουργό και όπως συμπεραίνει κανείς από όσα είπε, μάλλον έτεινε ευήκοον ους.
Ως σημαντική αξιολογείται και η στράτευση όλων ανεξαιρέτως στα 18, αμέσως μετά το Λύκειο, στα πρότυπα της Κύπρου και του Ισραήλ. Η εμπειρία των χωρών αυτών δείχνει ότι τα πλεονεκτήματα είναι μάλλον περισσότερα από τα μειονεκτήματα, τόσο για τις Ένοπλες Δυνάμεις όσο και για τους ίδιους τους νέους που θα κληθούν να υπηρετήσουν την πατρίδα.
Οι αποφάσεις έχουν ήδη ληφθεί και η διαδικασία προχωρά, κάτι το οποίο άλλωστε δείχνει και η επιλογή του γιου του πρωθυπουργού να στρατευθεί πριν ολοκληρώσει τις σπουδές του. Όσο μικρότεροι στην ηλικία τόσο «ευκολότερα» βιώνουν, και λόγω προσαρμοστικότητας, τη θητεία τους οι νέοι, επιβεβαιώνουν όσοι έχουν εμπειρία στη διαχείριση νεοσυλλέκτων, τονίζοντας ότι είναι καλό για τους ίδιους τους στρατιώτες.
Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι ένα ολοένα αυξανόμενο μέρος των αναβολών που δίνονται καταλήγουν τελικά σε εξαγορά της θητείας σημαίνει ότι, ειδικά τα επόμενα χρόνια, ο αριθμός των οπλιτών θα αυξηθεί σημαντικά. Επιπλέον, θα επιτραπεί στα επιτελεία να έχουν καλύτερο επίπεδο προγραμματισμού, γλιτώνοντας έτσι από «ανώμαλες» καταστάσεις, με κάποιες ΕΣΣΟ να έχουν πολλή κίνηση και τις επόμενες καθόλου, που δημιουργούσαν προβλήματα ακόμη και στις ποσότητες του απαραίτητου υλικού για τους στρατευθέντες.
«Τρέχουν» και τα εξοπλιστικά
Ο,τι ακριβώς συμβαίνει με το ζήτημα της θητείας συμβαίνει και με τα εξοπλιστικά, με τη διαφορά ότι εκεί τα επιτελεία έχουν πολύ πιο ενεργό ρόλο. Στόχος είναι να συντηρηθούν και να αποκατασταθούν στο 100% οι διαθεσιμότητες όσων όπλων έχουν ήδη οι Ένοπλες Δυνάμεις και, ταυτόχρονα, να υπάρξουν «χειρουργικές» ενισχύσεις -με δημοσιονομική υπευθυνότητα, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός- όπου απαιτείται.
Ήδη, στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, οι επισκέψεις εκπροσώπων χωρών που παράγουν οπλικά συστήματα έχουν πυκνώσει και, από ό,τι φαίνεται, φτάνουμε ολοένα πιο κοντά στην απόφαση για τις φρεγάτες. Ως ιδιαίτερα σημαντικό αξιολογείται από τους υπευθύνους όχι μόνο το τελικό προϊόν, αλλά και η προσφορά μιας «ενδιάμεσης λύσης» μέχρι να παραδοθούν οι φρεγάτες, ενώ σημαντικό ρόλο θα παίξει και η δυνατότητα οι δύο τουλάχιστον από τις τέσσερις να κατασκευαστούν στη χώρα μας. Η δε επιλογή των υπόλοιπων οπλικών συστημάτων τόσο για τον Στρατό Ξηράς όσο και για το Πολεμικό Ναυτικό έχει ήδη γίνει και αυτό που μένει είναι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες απόκτησής τους.