Βάφτισαν μια απλή μεταβίβαση σύνταξης “ψηφιακή απονομή” και πανηγυρίζουν αδιαφορώντας για το ασφαλιστικό σύστημα που καταρρέει και τις χιλιάδες πολιτών που στήνονται καθημερινά σε ουρές για τα αυτονόητα.
Την ώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης εγκαινίαζε την “ψηφιακή σύνταξη”, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής (ΠΟΠΟΚΠ) με ανακοίνωσή της αποδομεί πλήρως την κυβερνητική ρητορεία, κάνοντας μάλιστα λόγο για «παραπλάνηση και εξαπάτηση». Συγκεκριμένα, η Ομοσπονδία καταγγέλλει ότι οι εκκρεμείς συντάξεις αυξήθηκαν από 250.000 το καλοκαίρι του 2019 σε περίπου 300.000 τον Φεβρουάριο του 2020, υπογραμμίζοντας πως από τον φετινό Μάρτιο και μετά, η κατάσταση έχει επιβαρυνθεί πολύ περισσότερο.
Επίσης, χαρακτηρίζει ως «επικοινωνιακή φούσκα» τους όρους και το περιεχόμενο της περίφημης «ψηφιακής απονομής» των συντάξεων, τονίζοντας πως οι μοναδικές συντάξεις που πληρούν τις προϋποθέσεις της ψηφιακής σύνταξης είναι οι συντάξεις χηρείας που έχουν διανυθεί αμιγώς στον τέως ΟΓΑ καθώς και ελάχιστες συντάξεις γήρατος του ίδιου Ταμείου. «Η υπόθεση δημιουργίας ενός εκσυγχρονισμένου e-ΕΦΚΑ απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό, επενδύσεις, υπέρβαση σοβαρότατων δυσχερειών, αλλά και σύγκρουση με συγκεκριμένα ιδιωτικά συμφέροντα», επισημαίνεται επίσης στην ίδια ανακοίνωση, και προστίθεται πως «αντί γι’ αυτό, Πολιτική Ηγεσία και Διοίκηση περιορίστηκαν στην “αρπαχτή” των συντάξεων προς μεταβίβαση, η οποία – όπως ήταν αναμενόμενο– “δεν τους βγήκε”».
Στο τέλος, θύματα είναι όχι μόνο οι εργαζόμενοι αλλά και εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες πολίτες «οι οποίοι άδικα περιμένουν επί σειρά ετών τη διεκπεραίωση των αιτημάτων τους, έχοντας μετατραπεί διαχρονικά σε “ζητιάνους” των βουλευτικών και υπουργικών γραφείων προκειμένου να καταφέρουν το αυτονόητο». Αναλυτικά η ΠΟΠΟΚΠ επισημαίνει σε ανακοίνωσή της:
Το φιάσκο της «ψηφιακής σύνταξης» στον e-ΕΦΚΑ και η αποθέωση του λαϊκισμού στη φιέστα του Υπουργείου Εργασίας
Σύμφωνα με πληροφορίες, τις επόμενες μέρες στο Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, παρουσία του Πρωθυπουργού κου Μητσοτάκη, θα πραγματοποιηθεί η «πανηγυρική» της έναρξης απονομής της «ψηφιακής σύνταξης» από τον e-ΕΦΚΑ, με την ηλεκτρονική καταβολή των πρώτων συντάξεων στους δικαιούχους. Η πραγματικότητα, βέβαια, είναι εντελώς διαφορετική και αγγίζει τα όρια της παραπλάνησης και της εξαπάτησης τόσο από την πλευρά της Πολιτικής Ηγεσίας όσο και από αυτήν της Διοίκησης του Φορέα. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή:
► Ιούλιος 2019
Γ. Βρούτσης – Υπουργός Εργασίας: Στη συζήτηση επί των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης Μητσοτάκη αναφέρει ότι «σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει το Υπουργείο Εργασίας, στόχος είναι σε λιγότερο από έναν χρόνο – και, συγκεκριμένα, μέχρι την 1η Ιουνίου 2020 – το 34,33% των νέων συντάξεων να εκδίδεται ψηφιακά, ενώ, έως την 1η Ιουνίου 2021, περίπου το 90% των συντάξεων να εκδίδεται ψηφιακά».
► Ιούνιος 2020
Γ. Βρούτσης: «Έχουν εκδοθεί οι πρώτες 840 ψηφιακές συντάξεις, αλλά δεν έχουν απονεμηθεί ακόμη, καθώς αξιολογούνται και φιλτράρονται για πιθανότητα λάθους. Οι 702 είναι συντάξεις αιτίας θανάτου και οι 138 αφορούν συντάξεις του ΟΓΑ, στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος. Στις αρχές Ιουλίου θα παρουσιαστεί η πλήρης εφαρμογή και υλοποίηση της “Ψηφιακής Σύνταξης ΑΤΛΑΣ”». Ας δούμε, πρώτα, τι εννοούσε ο κος Βρούτσης αναφερόμενος στις «νέες συντάξεις», καθώς ουδέποτε το ξεκαθάρισε. Ωστόσο, εάν υποθέσουμε πως εννοούσε τις αιτήσεις με ημερομηνία υποβολής από την 1η Ιουνίου 2020 (ή 1η Μαρτίου 2020) κι εντεύθεν, είναι εντελώς εκτός στόχου. Οι «840 ψηφιακές συντάξεις» (ή οι «3.000 που τελικά έχουν εκκαθαριστεί») στις οποίες αναφέρεται, αφορούν σε αιτήσεις προηγούμενων μηνών. Εννοείται ότι για καμία αίτηση συνταξιοδότησης, οποιασδήποτε κατηγορίας, η οποία υποβλήθηκε από 1/6/2020 ή από 1/3/2020 και μετά, δεν έχει πραγματοποιηθεί απονομή (ούτε ψηφιακά, ούτε βάσει του σημερινού συστήματος απονομής, δηλαδή με επεξεργασία φυσικού φακέλου). Ταυτόχρονα, ο συνολικός όγκος των ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ συνταξιοδοτικών εκκρεμοτήτων στο εννεάμηνο Ιουλίου 2019 – Μαρτίου 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΠΟΚΠ, αυξήθηκε από 250.000 το καλοκαίρι του 2019 σε περίπου 300.000 τον Φεβρουάριο του 2020 (από τον Μάρτιο και μετά, προφανώς και λόγω του κορονοϊού, η κατάσταση έχει επιβαρυνθεί πολύ περισσότερο). Το ζήτημα όμως της αστοχίας – στη βάση των ποσοτικών στόχων που αφορούν στην «ψηφιακή απονομή» – θα μπορούσε κάποιος να το αντιμετωπίσει με σχετική επιείκεια, ακόμη και με συγκρατημένη αισιοδοξία, αν έστω κι αυτές οι συντάξεις ήταν η αρχική, πιλοτική «παραγωγή» ενός εκσυγχρονισμένου συνολικού συστήματος απονομών, το οποίο σταδιακά θα αντικαθιστούσε πλήρως την υφιστάμενη χρονοβόρα διαδικασία. Δυστυχώς, όμως, δεν πρόκειται περί αυτού, αλλά για καθαρά αποσπασματική, επικοινωνιακή μεθόδευση, με αφετηρία τον Ιούλιο του 2019 και τις σχετικές κυβερνητικές δηλώσεις που προαναφέραμε.
Πιάνοντας από την αρχή το νήμα, από μόνη της η αναφορά στο «34,33%» της «ψηφιακής απονομής» παραπέμπει ίσως σε ό,τι πιο επιπόλαιο έχει ακουστεί στο Ελληνικό Κοινοβούλιο τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, ο αρμόδιος υπουργός, λαμβάνοντας υπ’ όψιν του μόνο τα στατιστικά στοιχεία των αιτήσεων συνταξιοδότησης του 2018, δεν είχε τη στοιχειώδη φρόνηση να στρογγυλοποιήσει τουλάχιστον το συγκεκριμένο ποσοστό – αφορούσε στις συντάξεις λόγω θανάτου, όπως θα πούμε παρακάτω – αναλογιζόμενος, με βάση την κοινή λογική, ότι το ποσοστό αυτό μεταβάλλεται από χρόνο σε χρόνο. Ολόκληρο, ωστόσο, το φιάσκο της «ψηφιακής απονομής» στηρίχθηκε σε αυτήν την πέρα για πέρα στρεβλή και αποσπασματική αντίληψη της πραγματικής κατάστασης από τη μεριά της Πολιτικής Ηγεσίας και, βέβαια, στον δημαγωγικό «οίστρο» του ίδιου του υπουργού.
Πριν ακόμη, λοιπόν, η Ν.Δ. αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, ήταν γνωστό ότι, μέσω του επανυπολογισμού των συντάξεων του 2018, δημιουργήθηκαν – τυπικά – οι προϋποθέσεις για την αυτοματοποιημένη απονομή των συντάξεων λόγω θανάτου. Στην ουσία, βέβαια, δεν πρόκειται για απονομή αλλά για μεταβίβαση μιας υφιστάμενης σύνταξης στα δικαιοδόχα μέλη. Ήταν, λοιπόν, η συγκεκριμένη εξέλιξη που θέλησε να αξιοποιήσει η νέα κυβέρνηση, θεωρώντας ότι ολοκληρώνοντας τη διαδικασία θα εμφανιστεί τον Ιούνιο του 2020 θριαμβολογούσα για το κατόρθωμά της. Έτσι ακριβώς προέκυψε και το ακριβές ποσοστό του «34,33%» (κατά τον κο Υπουργό), που αναφέραμε παραπάνω.
Στην πορεία, βέβαια, αποδείχθηκε ότι ακόμη κι αυτή η ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταβίβασης μιας σύνταξης ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί άμεσα λόγω αντικειμενικών δυσκολιών, λαθών, αναγκαιότητας πολλαπλών ελέγχων & διασταυρώσεων κ.λπ., ενώ η αρχική έλλειψη υποτυπώδους κατανόησης της συνολικής κατάστασης στον ΕΦΚΑ από τη νέα Διοίκηση του κου Χάλαρη προκάλεσε τον πρώτο πανικό. Πολύ γρήγορα «το πάτημα του κουμπιού», το οποίο θα μεταβίβαζε τις συντάξεις αυτές «σε μια μέρα», εξελίχθηκε σε πλήρες αδιέξοδο.
Αρχίζει, λοιπόν, ένα «σαφάρι» εντοπισμού συνταξιοδοτικών περιπτώσεων που θα μπορούσαν να ενταχθούν και να πλαισιώσουν την παραπάνω διαδικασία, η οποία βρισκόταν εντελώς εκτός στόχου, προκειμένου να πραγματοποιηθεί – έστω και συμβολικά – η φιέστα του κου Βρούτση που ζούμε το τελευταίο διάστημα. Είναι τραγικό – και οι ευθύνες, βέβαια, διαχρονικές – αλλά από ολόκληρο τον e-ΕΦΚΑ οι μοναδικέςσυντάξεις προς απονομή που πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις – όχι χωρίς εξαντλητική επεξεργασία, εξαιρέσεις, ελέγχους κ.λπ. – είναι μια συγκεκριμένη κατηγορία συντάξεων του τέως ΟΓΑ (του μοναδικού Ταμείου με μηχανογραφημένη την ασφαλιστική εικόνα όλων όσοι υπάγονται στην ασφάλισή του από το έτος 1988 κι εντεύθεν): οι συντάξεις γήρατος και ειδικότερα εκείνες όπου το σύνολο του χρόνου ασφάλισης έχει διανυθεί αμιγώς στον τ. ΟΓΑ, δηλαδή, όσες των οποίων οι αιτούντες:
- Δεν έχουν πραγματοποιήσει ασφαλιστικό χρόνο σε άλλα Ταμεία (τ. ΟΑΕΕ, τ. ΙΚΑ κ.λπ.), δηλαδή η συνταξιοδότησή τους δεν αφορά σε διαδοχική ασφάλιση.
- Δεν έχουν διαμείνει ή/και εργαστεί στο εξωτερικό (συνταξιοδότηση στο πλαίσιο των Διεθνών Ασφαλιστικών Σχέσεων και Διμερών Συμβάσεων).
- Δεν έχουν συνταξιοδοτηθεί προγενέστερα της αίτησής τους από άλλον φορέα – ελληνικό ή της αλλοδαπής.
- Δεν έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό ή δεν δηλώνουν μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού.
- Δεν οφείλουν ασφαλιστικές εισφορές άνω των 4.000 €.
- Δεν βρίσκονται σε ενεργή ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών.
- Δεν υπάγονται στις κατηγορίες των ελεύθερων επαγγελματιών και κατόχων φωτοβολταϊκών (όπου απαιτείται έλεγχος υπαγωγής).
Έτσι, η ουσία είναι ότι οι συντάξεις γήρατος του τ. ΟΓΑ που θα καταλήξουν να απονεμηθούν αυτοματοποιημένα, μετά τις αναγκαστικές παραδοχές που έχουν γίνει στα ηλεκτρονικά συστήματα, είναι ελάχιστες σε σχέση με τις χιλιάδες των εκκρεμοτήτων που υφίστανται και όσων αιτήσεων θα υποβληθούν. Επιπροσθέτως, λόγω της φύσης τους, η απονομή τους θα ολοκληρωνόταν πολύ ταχύτερα – σε όλες τις δομές – με τον τρόπο που μέχρι σήμερα ακολουθούντανˑ αυτόν του φυσικού φακέλου…
Με βάση ωστόσο τα νέα δεδομένα, υποβάθμισαν κάθε άλλη δραστηριότητα και ολόκληρος ο e-ΕΦΚΑ προσανατολίστηκε πλέον στην όσο το δυνατόν πιο γρήγορη διεκπεραίωση του συγκεκριμένου στόχου. Ακόμη και στην περίοδο της καραντίνας, ακόμη και με επιστράτευση δυνάμεων από αποδυναμωμένες και απαξιωμένες Διευθύνσεις, όπου υπηρετούντες εν μια νυκτί μετακινήθηκαν χωρίς να ερωτηθούν οι ίδιοι ή οι προϊστάμενοί τους.Η ικανοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων συνταξιοδοτικών αιτημάτων όλων των άλλων κατηγοριών και Ταμείων θεωρήθηκε δευτερεύουσα προτεραιότητα, ενώ οι εργαζόμενοι βρέθηκαν και βρίσκονται αντιμέτωποι καθημερινά με απόλυτα αυταρχικές συμπεριφορές, απειλές, προσβολές και αφόρητη πίεση από τη μεριά των διοικούντων και κάποιων «πραιτοριανών» υπηρεσιακών παραγόντων.
Οι αμαρτίες όμως του παρελθόντος – των κυβερνήσεων Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ αλλά και ΣΥΡΙΖΑ – δεν τους αφήνουν ν’ αγιάσουν. Ακόμη κι αυτός ο ψευδοστόχος της δήθεν «ψηφιακής σύνταξης», εντός του πλαισίου που αναφέραμε παραπάνω, «σκοντάφτει» συνεχώς στις δυσλειτουργίες, τις ατέλειες και τα κάθε λογής προβλήματα που προκύπτουν καθημερινά λόγω της έλλειψης διαλειτουργικότητας των εφαρμογών, της ασυμφωνίας των σχετικών δεδομένων κ.λπ. Η απάντηση της Διοίκησης είναι ακόμη μεγαλύτερη πίεση «λόγω έλλειψης χρόνου», ακόμη μεγαλύτερος αυταρχισμός, υπηρεσίες-κολαστήρια με λιποθυμίες συναδέλφων, ψυχολογική κατάρρευση και λιγοστούς υπαλλήλους να σηκώνουν όλο το βάρος.
Λόγου χάρη, στον Τομέα Αγροτών του Φορέα, έξι εισηγητές συντάξεων γήρατος (για την είσοδο στην εφαρμογή, την εκτύπωση αιτήσεων και τον έλεγχο λαθών μέσω ηλεκτρονικών διασταυρώσεων) και μία Προϊσταμένη Τμήματος (για τον β΄ έλεγχο, τις διορθώσεις και τη διαβίβαση των λαθών, τις παραμετροποιήσεις, τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις), όλοι υπηρετούντες στην Αθήνα, επωμίστηκαν το εγχείρημα για αιτήσεις υποβληθείσες σε όλη την Ελλάδα, και μόνο έπειτα από μεγάλη πίεση και τη συνεχιζόμενη έκφραση αγανάκτησης προς τη Διοίκηση για την εργασιακή εξόντωσή τους, οι αιτήσεις αναδιανεμήθηκαν και στις περιφερειακές δομές. Το μέγεθος δε της έλλειψης σχεδιασμού καταδεικνύεται επιπροσθέτως από την αναιτιολόγητη και χρονικά ακατάλληλη απομάκρυνση πολύπειρων στελεχών της ανωτέρω Διεύθυνσης και την τοποθέτησή τους σε άλλες δομές.
Έτσι, τα δεδομένα προβλήματα της εφαρμογής και της υποστελέχωσης των δομών σε ολόκληρο τον e-ΕΦΚΑ, η διάχυτη δυσαρέσκεια λόγω της ασκούμενης πίεσης από τα στενά χρονοδιαγράμματα και την καθημερινή προφορική αναπροσαρμογή των οδηγιών από τη Διοίκηση, οι όλο και πιο συχνές επισκέψεις από τον Συνήγορο του Πολίτη λόγω των δικαίως διαμαρτυρόμενων συναλλασσόμενων πολιτών,
σε συνδυασμό
- με τη σοβαρή παράλειψη να μην προβλέπεται στην εφαρμογή ασφαλιστική δικλίδα για το ενδεχόμενο ανθρώπινο λάθος κατά την έκδοση του ποσού της σύνταξης
- την άτυπη οδηγία της αρμόδιας Γενικής Διεύθυνσης να μην πραγματοποιείται έλεγχος ορθότητας παρά μόνο βάσει μηχανογραφικών στοιχείων (κατά συνέπεια δεν γίνεται έλεγχος ορθής υπαγωγής στην ασφάλιση από 1/1/2017)
είχαν ως αποτέλεσμα οι αποφάσεις «ψηφιακής απονομής» να φέρουν την υπογραφή του Διοικητή του Φορέα και όχι των καθ’ ύλην αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων, που εξέφρασαν τη σχετική επιφύλαξή τους με σθεναρό τρόπο.
Συμπέρασμα; Οι ατέλειωτες εργατοώρες που αφιερώνονται καθημερινά σε αυτήν την «εκβιαστική» και αντιπαραγωγική διαδικασία, σε ατέλειωτες αντιπαραβολές, ελέγχους, διορθώσεις κ.λπ., αν είχαν αφιερωθεί στο καθιερωμένο σύστημα απονομής, εκατοντάδες ή χιλιάδες εκκρεμείς συνταξιοδοτικές υποθέσεις θα είχαν ολοκληρωθεί – ανεξαρτήτως της πολυπλοκότητάς τους ή μη κατά την επεξεργασία τους.
Αυτοί, λοιπόν, είναι σε γενικές γραμμές οι όροι και το περιεχόμενο της περίφημης «ψηφιακής απονομής» του κου Βρούτση. Μια καθαρά επικοινωνιακή «φούσκα», ένα φληνάφημα.Ως «παλιός στο κουρμπέτι» αντιλήφθηκε από την αρχή ότι η υπόθεση δημιουργίας ενός εκσυγχρονισμένου e-ΕΦΚΑ απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό, επενδύσεις, υπέρβαση σοβαρότατων δυσχερειών, αλλά και σύγκρουση με συγκεκριμένα ιδιωτικά συμφέροντα.
Αντί γι’ αυτό, Πολιτική Ηγεσία και Διοίκηση περιορίστηκαν στην «αρπαχτή» των συντάξεων προς μεταβίβαση, η οποία – όπως ήταν αναμενόμενο – «δεν τους βγήκε». Όσο για κάποιες επιμέρους εκσυγχρονιστικές πρωτοβουλίες, τις οποίες προβάλλουν σαν τα καθρεφτάκια των αποικιοκρατών, αυτές έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί είκοσι ή είκοσι πέντε χρόνια πριν από τους ίδιους που κυβέρνησαν και κυβερνούν διαχρονικά τον τόπο και οι οποίοι σήμερα, χθες και προχθές κόμπαζαν και κομπάζουν για τη μεταρρυθμιστική τους διάθεση. Έπρεπε να απολογούνται γι’ αυτήν την καθυστέρηση και όχι να θριαμβολογούν δημόσια χωρίς αιδώ και ίχνος αλήθειας ή κοινωνικής ευαισθησίας.
Αυτά, λοιπόν, τα κωμικοτραγικά συμβαίνουν στον e-ΕΦΚΑ, με θύματα όχι μόνο τους εργαζόμενους αλλά και τους εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες πολίτες, οι οποίοι άδικα περιμένουν επί σειρά ετών τη διεκπεραίωση των αιτημάτων τους, έχοντας μετατραπεί διαχρονικά σε «ζητιάνους» των βουλευτικών και υπουργικών γραφείων προκειμένου να καταφέρουν το αυτονόητο. Η κυβέρνηση οφείλει να αντιμετωπίσει ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ το ζήτημα με την απαιτούμενη σοβαρότητα και υπευθυνότητα, λαμβάνοντας άμεσα όλες τις απαραίτητες πρωτοβουλίες σε οργανωτικό και λειτουργικό επίπεδο, διαφορετικά ο σύγχρονος και αποτελεσματικός e-ΕΦΚΑ, που παρουσιάζει και υπάρχει μόνο στη φαντασία και στον επικοινωνιακό της λόγο, γρήγορα θα μετατραπεί σε «μπούμερανγκ».