Ο κορoνοϊός θα ανατρέψει τη ζωή μας με έναν εφιαλτικό «Μεγάλο Αδελφό»…

Παραφράζοντας τον Τσιώρτσιλ, ένα πανίσχυρο τεχνολογικό δίχτυ απλώνεται στον πλανήτη και ένας εφιαλτικός «Μεγάλος Αδελφός» εμφανίζεται πλέον στον ορίζοντα.

Η ανθρωπότητα είτε θα κτίσει μια παγκόσμια αλληλεγγύη και συνεργασία είτε θα αφεθεί να πιαστεί στα πλοκάμια μιας νέας ολοκληρωτικής τυραννίας, η οποία θα παραπέμπει σε Oργουελιανούς εφιάλτες.
Ο πλανήτης Γη ζει πρωτόγνωρες και πρωτοφανείς καταστάσεις. Η πανδημία του κορωνοϊού σαρώνει σχεδόν όλες τις χώρες. Τα κρούσματα είναι ήδη εκατοντάδες χιλιάδες. Οι νεκροί αριθμούνται σε πολλές χιλιάδες και ολοένα αυξάνονται. Όπως σημειώναμε την περ. Κυριακή, οι ηγέτες των περισσοτέρων χωρών απεδείχθησαν εγκληματικά ανεπαρκείς και υποτίμησαν την επικινδυνότητα του ιού. Αμέλησαν να πάρουν έγκαιρα προστατευτικά μέτρα για τους λαούς των.
Με μιαν απίστευτη μακαριότητα και ανεμελιά, πίστευαν ότι ο ιός ήταν μια απλή γρίπη. Οι ηγέτες παραπλάνησαν τους πολίτες τους για την έκταση της αρρώστιας για λόγους οικονομικούς και πολιτικούς. Όταν η επιδημία μετεξελίχθηκε σε πανδημία, οι κυβερνήσεις αφυπνίσθηκαν, πανικοβλήθηκαν και επιδόθηκαν σε πυροσβεστικά μέτρα, τα οποία, όμως, σε μερικές χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Αγγλία, αποδεικνύονται αναποτελεσματικά.
Είναι τραγικό: Η ανθρωπότητα βρίσκεται ουσιαστικά σε κατ’ οίκον περιορισμό. Όμως είναι σίγουρο ότι κάποτε, ίσως πολύ σύντομα, θα ξεπεράσει και αυτόν τον όλεθρο. Αλλά με ποιες συνέπειες και πώς αυτές θα αλλάξουν τη ζωή μας στα επόμενα χρόνια;
Πρώτα απ’ όλα προέχει η προστασία της υγείας των ανθρώπων. Κάποιες χώρες της Ασίας, δηλ. η Ταϊβάν, η Ν. Κορέα και η Σιγκαπούρη πέτυχαν να ανακόψουν την επέλαση του ιού με εξελιγμένα συστήματα υγείας και με τεχνολογική παρακολούθηση των πολιτών τους, ώστε ευκολότερα να ιχνηλατούν κρούσματα.
Οι πρακτικές αυτών των χωρών συγκρούονται προς τις φιλελεύθερες αντιλήψεις των δυτικών χωρών, οι οποίες θητεύουν στην υπεράσπιση ανθρώπινων δικαιωμάτων. Εδώ ακριβώς τίθεται το μέγα ερώτημα: Όταν η ανθρωπότητα θα εξέλθει νικήτρια και από αυτήν τη θανατηφόρα πανδημία, θα επιδιώξει μια παγκόσμια αλληλεγγύη και συνεργασία κρατών και λαών, πάνω στην οποία να κτίσει τις μελλοντικές δράσεις και ενέργειές της, ή θα καταφύγει στην εγωιστική μοναξιά κάθε κράτους;
Σύντομα, όλοι θα καταλάβουμε πως, μετά την πανδημία, θα βρεθούμε μπροστά σε έναν καινούργιο, διαφορετικό κόσμο. Οι οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές, πολιτιστικές, περιβαλλοντικές και άλλες επιπτώσεις θα είναι ασύλληπτες. Σήμερα, αεροπορικές εταιρείες καταρρέουν. Επιχειρηματικοί κολοσσοί οδηγούνται σε πτώχευση. Εκατομμύρια εργαζόμενοι χάνουν τις δουλειές τους. Τα κράτη αντιμετωπίζουν χειρότερη οικονομική και κοινωνική κρίση από εκείνην του 2008. Το κόστος μιας νέας αναγέννησης θα είναι ανυπολόγιστο.
Οι εργασιακές σχέσεις ανατρέπονται δραματικά. Δημιουργούνται νέα δεδομένα. Το σπίτι και όχι το γραφείο θα είναι στο εξής ο χώρος εργασίας. Οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, που αλλοτριώθηκαν ήδη από τη μοναξιά, την οποία προκαλεί η τεχνολογία, το διαδίκτυο και τα κινητά, θα οδηγηθούν σε χειρότερη αποξένωση. Η κοινωνική συνάφεια, η επαφή με τους άλλους, η φιλία, η αγάπη, η οικογένεια, η γειτονιά όπου μεγαλώσαμε, οι αξίες μας, ο τόπος μας, θα είναι τα θύματα αυτού του αόρατου εχθρού.
Προσέξτε τι γίνεται τώρα στην Κύπρο: Σημαντικό μέρος της Δημ. Υπηρεσίας, Πανεπιστήμια, Κολέγια, η δημόσια εκπαίδευση, επιχειρήσεις έχουν εκ-βιαστικά εισέλθει στην εξ αποστάσεως και διαδικτυακά, εργασία και εκπαίδευση. Δεκάδες χιλιάδες μαθητές, φοιτητές, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι, συνομιλούν, εργάζονται και εκπαιδεύονται διαδικτυακά. Χωρίς να υπάρχει η αμεσότητα και η εγγύτητα της προσωπικής επαφής. Για λόγους υγείας, φυσικά.
Τι θα γίνει όταν τελειώσει αυτός ο εφιάλτης; Δεν θα υπάρχει επιστροφή. Θα έχουν δημιουργηθεί νέα τετελεσμένα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η οικονομία πρέπει να ανοικοδομηθεί ξανά αλλά με υψηλό τίμημα. Οι κοινωνίες θα λειτουργούν διαφορετικά, δηλ. τεχνολογικά, με κωδικούς και αλγόριθμους. Οι άνθρωποι μάλλον θα χάσουν οριστικά την προσωπική και ιδιωτική ζωή τους. Δεν αποκλείεται, δημοκρατικά κράτη να προσχωρήσουν στον αυταρχισμό, δήθεν για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Η πολιτική και οι πολιτικοί θα υποστούν τα επίχειρα της ανεπάρκειας, της αμέλειας και της ανικανότητας πρόβλεψης και ανακοπής του κορωνοϊού. Αν κυβερνήσεις και κράτη συνειδητοποιήσουν σε ποιο αβέβαιο, ίσως ζοφερό μέλλον οδηγούνται, μπορεί να οικοδομηθεί μια νέα παγκόσμια, ειλικρινής αλληλεγγύη και συνεργασία κρατών και λαών, αφού βέβαια αντληθούν τα ανάλογα πικρά μαθήματα.
Για να επιτευχθεί αυτό θα απαιτηθεί μια νέα, δυναμική, φωτισμένη ηγεσία. Οι ηγέτες των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γερμανίας, απεδείχθησαν ανεπαρκείς και ανέτοιμοι, ενώ οι Τραμπ και Τζόνσον επιβεβαίωσαν ξανά πόσο επικίνδυνοι είναι για τις χώρες τους και για τον πλανήτη. Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει, επιτέλους, να ξεπεράσει αγκυλώσεις και εσωστρέφεια και να αναλάβει ηγετικό ρόλο στα ευρωπαϊκά και παγκόσμια ζητήματα.
Μετά την πανδημία, ο πλανήτης δεν θα είναι όπως σήμερα. Η δραστική χρήση της τεχνολογίας για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού έχει περιορίσει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα σε πολλές χώρες.
Παραφράζοντας τον Τσιώρτσιλ, ένα πανίσχυρο τεχνολογικό δίχτυ απλώνεται στον πλανήτη και ένας εφιαλτικός «Μεγάλος Αδελφός» εμφανίζεται πλέον στον ορίζοντα. Η ανθρωπότητα είτε θα κτίσει μια παγκόσμια αλληλεγγύη και συνεργασία είτε θα αφεθεί να πιαστεί στα πλοκάμια μιας νέας ολοκληρωτικής τυραννίας, η οποία θα παραπέμπει σε Οργουελιανούς εφιάλτες.
Σάββας Ιακωβίδης
simerini