Ιουλία Αγριππίνα: Από σόι… Αδελφή του Καλιγούλα και μητέρα του Νέρωνα

Η Ιουλία Αγριππίνα ή Αγριππίνα η Νεότερη 6 Νοεμβρίου 15 – 23 Μαρτίου 59) ήταν Ρωμαία αυτοκράτειρα.

Πατέρας της ήταν ο Γερμανικός, δημοφιλής στρατηγός και υποψήφιος κληρονόμος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τον Τιβέριο και μητέρα της η Αγριππίνα η Πρεσβύτερη, εγγονή του πρώτου Ρωμαίου αυτοκράτορα Αυγούστου. Επίσης, ήταν υιοθετημένη εγγονή του αυτοκράτορα Τιβέριου, αδελφή του αυτοκράτορα Καλιγούλα, ανιψιά και τέταρτη σύζυγος του αυτοκράτορα Κλαύδιου και μητέρα του αυτοκράτορα Νέρωνα.
Ήταν κόρη του Γερμανικού και της Αγριππίνας της Πρεσβύτερης. Είναι επίσης γνωστή ως Ιουλία η Νεότερη.
Η Αγριππίνα γεννήθηκε τον Νοέμβριο, πιθανότατα το 14 μ.Χ., στα σύνορα του Ρήνου. Η μητέρα της είχε βρεθεί σε αυτή την επαρχία, επειδή είχε συνοδεύσει τον Γερμανικό, όταν ασκούσε την εντολή του επάνω στους στρατούς της Άνω και Κάτω Γερμανίας. Η οικογένεια επέστρεψε στη Ρώμη και η μικρή Αγριππίνα, οι τρεις επιζώντες αδελφοί της και μια αδελφή της που τότε ήταν μωρό, έζησαν στο θρίαμβο του πατέρα τους. Αργότερα οι γονείς της έφυγαν από τη Ρώμη για τη Συρία.
Η Αγριππίνα και τα περισσότερα από τα αδέλφια της είχαν μείνει πίσω στη φροντίδα των παιδαγωγών και της ευρύτερης οικογένειας. Μόνο ο αδελφός της, Γάιος, γνωστός ως Καλιγούλας, πήγε ανατολικά μαζί με τους γονείς του. Η Αγριππίνα δεν θα ξαναδεί τον πατέρα της: ο Γερμανικός απεβίωσε κοντά στην Αντιόχεια. Αυτή και η υπόλοιπη οικογένεια πήγαν να συναντήσουν τη μητέρα της, όταν επέστρεψε με την τέφρα του στη Ρώμη το 20 μ.Χ.
Κατά τη βασιλεία του Καλιγούλα
Εν τω μεταξύ οι αδελφοί της Νέρων Ιούλιος Καίσαρ και Δρούσος Καίσαρ απεβίωσαν 25 ετών, το 31 και το 33 αντίστοιχα. Κατά τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του, ο Καλιγούλας έδειξε μεγάλη τιμή στην Αγριππίνα και στις αδελφές της, τη Ιουλία Δρουσίλλα και την Ιουλία Λιβίλλα. Ο νεαρός αυτοκράτορας είχε στερηθεί οικογενειακής στήριξης και έτσι ανέδειξε και τιμούσε όσους συγγενείς του μπορούσε να συγκεντρώσει: τις τρεις αδελφές του και τον θείο του Κλαύδιο. Οι αδελφές του έπρεπε να συμπεριλαμβάνονται στους όρκους, να κάθονται μαζί του στα παιχνίδια και να κατέχουν τη θέση της παραδοσιακής συζύγου στο τραπέζι. Αυτή η εμφανής προτίμηση προκάλεσε φήμες για αιμομιξία.
Αλλά αυτή η εύνοια σύντομα έληξε: το 38 μ.Χ. η Δρουσίλλα απεβίωσε. Ήταν η αδελφή, με την οποία ο Γάιος Καλιγούλας είχε τη στενότερη σχέση και επέλεξε τον σύζυγό της Μάρκο Αιμίλιο Λέπιδο, ως προσωρινό διάδοχό του. Η Λιβίλλα και ειδικά η Αγριππίνα κατηγορήθηκαν, ότι είχαν ερωτικές σχέσεις μαζί του. Αλήθεια ή όχι, ο ισχυρισμός έδωσε τη βάση στην κατηγορία, ότι ήταν ερωμένες του: ο Λέπιδος εκτελέστηκε και η Αγριππίνα και η Λιβίλλα εξορίστηκαν.
Τον Ιανουάριο τού έτους 41 απεβίωσε ο πρώτος σύζυγός της Αγριππίνας, ο Γναίος Δομίτιος Αηνόβαρβος, με τον οποίο είχαν αποκτήσει τον Νέρωνα. Ο Γάιος Καλιγούλας δολοφονήθηκε τον Ιανουάριο του 41 και μετά τον θάνατό του οι αδελφές του επέστρεψαν στη Ρώμη.
Αν και η περιουσία της Αγριππίνας -που είχε κατασχεθεί από τον Γάιο Καλιγούλα- αποδόθηκε σε αυτήν κατά την επιστροφή της, ένα μεγάλο μέρος της μπορεί να είχε διαλυθεί. Έκανε δεύτερο γάμο με τον Κρίσπο Πασσιανό, ο οποίος αργότερα απεβίωσε.
Κατά τη βασιλεία του Κλαύδιου
Ο Τιβέριος Κλαύδιος Νέρωνας έγινε αυτοκράτορας το 41 μ.Χ. μετά τον θάνατο του Γάιου Καλιγούλα. Ήταν ο αδελφός του Γερμανικού, πατέρα της Αγριππίνας και έτσι θείος της. Κατά το πρώτο μέρος της βασιλείας του, σύζυγος του Κλαύδιου ήταν η Βαλερία Μεσσαλίνα· είχαν μια κόρη, την Κλαυδία Οκταβία και στη συνέχεια έναν γιο, τον Βρεταννικό.
Το φθινόπωρο του 48, η Μεσσαλίνα χώρισε μονομερώς τον Κλαύδιο και παντρεύτηκε τον Σίλιο, τον ορισθέντα ύπατο (consul) για το επόμενο έτος, έτσι εκτελέστηκε. Ο Κλαύδιος έψαξε αμέσως για μία νέα σύζυγο και η Αγριππίνα ήταν υποψήφια. Αναφέρεται, ότι τον γοήτευσε, συμπεριφερόμενη με τρόπο πιο οικείο από ό,τι ήταν κατάλληλο για μια ανιψιά. Στην πραγματικότητα ο γάμος τους, όπως όλοι οι δυναστικοί γάμοι, ήταν μια πολιτική ρύθμιση και ωφέλησε και τους δύο.
Ο γιος της Αγριππίνας, ο Νέρων ήταν ένδεκα ετών. Γρήγορα αρραβωνιάστηκε την Οκταβία, την κόρη του Κλαύδιου και της Μεσσαλίνας και θεωρείται, ότι η Αγριππίνα έθεσε σε κίνηση αυτό το σχέδιο, που θα έφερνε τις οικογένειες πιο κοντά. Ο Κλαύδιος υιοθέτησε τον Νέρωνα, τοποθετώντας τον γιο του Βρετανικό σε δεύτερη μοίρα.
Ο Κλαύδιος απεβίωσε το 54 και ο Νέρωνας έγινε αυτοκράτορας. Σύντομα απεβίωσε ο Βρετανικός, μάλλον δηλητηριασμένος με εντολή τού Νέρωνα.
Κατά τη βασιλεία του Νέρωνα
Η ανοικτή σύγκρουση μεταξύ μητέρας και γιου προέκυψε από την υπόθεση μιας απελεύθερης, που ονομαζόταν Ακτή. Η Αγριππίνα εξακολουθούσε να θυμάται, ότι ήταν κόρη του Γερμανικού και αυτό υπολογίστηκε πολύ. Η πιθανότητα μιας ένωσης μεταξύ της και ενός δυνητικού σφετεριστή παρέμεινε παρούσα.
Η δολοφονία της ήταν “ένα μακρόβιο έγκλημα” (diu meditatum scelus). Δολοφονήθηκε, διότι αντέδρασε για την ερωμένη του Νέρωνα: αυτή τη φορά η σχέση ήταν με την Ποππαία Σαβίνα, μια γυναίκα ανώτερης τάξης με την οποία ο γάμος ήταν εφικτός. Η Ποππαία δεν είχε καμιά ελπίδα, όσο η Αγριππίνα ζούσε. Ο Νέρωνας προσπάθησε να την πνίξει, αλλά η Αγριππίνα διέφυγε από τον θάνατο κολυμπώντας· τώρα γνώριζε ξεκάθαρα, ότι η ζωή της ήταν σε κίνδυνο. Ο Νέρων τότε έστειλε δολοφόνους για να ολοκληρώσει τη δολοφονία.
wikipedia
Φωτογραφία: Από Ανώνυμος (Ρώμη) – Έργο αυτού που το ανεβάζει (BurgererSF), CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20389789