Όταν ο Έλληνας Υπουργός Τουρισμού παρουσίαζε την χρεοκοπημένη Thomas Cook ως πρότυπο ανάπτυξης του ελληνικού τουριστικού κλάδου, οι Τούρκοι ήδη σχεδίαζαν την επόμενη μέρα. Το κακό δεν άργησε να έρθει, αφού οι τεράστιας σημασίας για την Ελλάδα, αγορές της Γερμανίας και της Ρωσίας περνάνε αποκλειστικά σε τουρκικό έλεγχο. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; 8 εκατομμύρια ταξιδιώτες θα ελέγχονται από τον τουρκικό όμιλο Anex Tour, στόχος του οποίου είναι να αναδειχθεί σε δεύτερο ισχυρότερο ταξιδιωτικό οργανισμό του κόσμου μετά τον όμιλο TUI, προσδοκώντας σε ετήσια έσοδα 10 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το Euro2day.
Στόχος του τουρκικού ομίλου, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο πρόεδρός του Necet Kockar, είναι να αναδειχθεί σε δεύτερο ισχυρότερο ταξιδιωτικό οργανισμό του κόσμου μετά τον όμιλο TUI διακινώντας 8 εκατ. ταξιδιώτες. Σε επίπεδο εσόδων ο τουρκικός όμιλος προσδοκά να φθάσει τα 10 δισ. ευρώ αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς των τεσσάρων θυγατρικών του του TC . Σύμφωνα, μάλιστα, με τον ισχυρό άνδρα του τουρκικού ομίλου αυτό αποτελεί την πρώτη φάση του σχεδίου. Η αμέσως επόμενη περιλαμβάνει συζητήσεις με την κινεζική Fosun για το ενδεχόμενο εξαγοράς και θυγατρικών του βρετανικού βραχίονα του Thomas Cook.
Με το μπαραζ εξαγορών (σ.σ θα οριστικοποιηθούν εφόσον εξασφαλιστούν οι σχετικές εγκρίσεις των αρχών ανταγωνισμού σε Γερμανία και Ρωσία) ο όμιλος Anex Tour αναλαμβάνει ρόλο «εθνικού πρωταθλητή» της Τουρκίας στο χώρο του τουρισμού και αναβαθμίζεται σε ένας από τους ισχυρότερους «παίκτες» της ευρωπαϊκής ταξιδιωτικής αγοράς.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Όπως εξηγούν παράγοντες της ελληνικής ταξιδιωτικής αγοράς, η Τουρκία «κλειδώνει» σε μεγάλο βαθμό υψηλά μερίδια σε στρατηγικής σημασίας αγορές όπως της Γερμανίας και της Ρωσίας με προοπτική να γίνει κάτι ανάλογο και στην αγορά της Βρετανίας.
Τα οφέλη για την Τουρκία, ωστόσο, υπερβαίνουν το πεδίο της οικονομίας. Κι αυτό καθώς μετά την αεροπορική εταιρεία Turkish Airlines (η οποία κατατάσσεται, ήδη, μεταξύ των 20 ισχυρότερων παικτών του κόσμου στο χώρο των αερομεταφορών) διαθέτει ένα δεύτερο ισχυρό «πιόνι» στην ευρωπαϊκή ταξιδιωτική «σκακιέρα».
Οι δύο εταιρείες συγκροτούν ένα ισχυρό «δίπολο» μέσω του οποίου η Τουρκία αποκτά αυξημένες δυνατότητες παρέμβασης στην ευρωπαϊκή ταξιδιωτική αγορά. Κι επειδή η οικονομία αποτελεί προνομιακό πεδίο άσκησης εξωτερικής πολιτικής, αντιλαμβάνεται κανείς τη σημασία που αποκτούν τα εν λόγω ντιλ για τις ευρύτερες εθνικές επιδιώξεις της Τουρκίας.
Η στρατηγική σημασία των εξαγορών της Anex Tour είναι αυταπόδεικτη από το όνομα των εταιρειών που περνούν στον έλεγχό της και το ρόλο που έχουν στις αγορές Γερμανίας και Ρωσίας. Δύο από τις βασικές αγορές του ελληνικού τουρισμού.
Η Anex Tour, λοιπόν, εξαγοράζει τον ταξιδιωτικό όμιλο Intourist ο οποίος αποτελούσε τον ρωσικό βραχίονα του Thomas Cook. Πρόκειται για τον ταξιδιωτικό οργανισμό που είχε δημιουργήσει το 1929 η τότε Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ) ο οποίος ιδιωτικοποιήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90, πέρασε στον έλεγχο της εταιρείας συμμετοχών Sistema του Ρώσου ολιγάρχη Vladimir Yevtushenkov για να εξαγοραστεί από τον Thomas Cook στα τέλη του 2018.
Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο πρόεδρος του ομίλου Anex Tour, στον τουρκικό τύπο, μετά την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιοργάνωση της Intourist το σχέδιο της Anex προβλέπει τη διάθεση μετοχών στο ευρύ επενδυτικό κοινό μέσω IPO.
Μετά την εξαγορά της Intourist η Τουρκία (μέσω της Anex) αποκτά σε μεγάλο βαθμό τον έλεγχο της διακίνησης του τουριστικού ρεύματος από τη Ρωσία προς την Τουρκία και όχι μόνο. Παράγοντες της ελληνικής αγοράς, ωστόσο, σημειώνουν πως η ρωσική κυβέρνηση παραδοσιακά διατηρεί στενό εποπτικό ρόλο στη διακίνηση ταξιδιωτών από και προς τη Ρωσία. Υπό αυτή την έννοια, υποστηρίζουν, η εξαγορά της Intourist από την Anex δεν αποκλείεται να εντάσσεται στο ευρύτερο πλέγμα αναβαθμισμένων σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας.
Αν η αγορά της Ρωσίας είναι σημαντική, αλλά όχι η σημαντικότερη για τον ελληνικό τουρισμό, δεν συμβαίνει το ίδιο με τη Γερμανία η οποία αποτελεί τη βασική δεξαμενή άντλησης τουριστών για την Ελλάδα.
Υπό αυτό το πρίσμα, προσλαμβάνει ευρύτερες διαστάσεις η εξαγορά από τον τουρκικό όμιλο Anex Tour, τριών γερμανικών θυγατρικών του πτωχευμένου Thomas Cook. Θυγατρικές οι οποίες αντιπροσώπευαν πρακτικά τη ραχοκοκαλιά των δραστηριοτήτων τουρ οπερέϊτορ του γερμανικού βραχίονα του TC.
Σύμφωνα με τον Neset Kockar, πρόεδρο του Anex Tour, ο τουρκικός έφθασε σε συμφωνίες εξαγοράς των τουρ οπερέϊτορ Oger Tours, Bucher Reisen και Neckermann.
Ο μεν Ogger Tours αποτελούσε εμβληματικό όνομα του τουρκικού τουρισμού στις γερμανόφωνες αγορές της κεντρικής Ευρώπης και , σύμφωνα με τον πρόεδρο του Anex, αποτελούσε ζήτημα τιμής να επιστρέψει σε τουρκικό έλεγχο. Ο Bucher Reisen από την πλευρά του αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους «παίκτες» φθηνών πακέτων διακοπών της γερμανικής αγοράς. Όσο για τον Neckermann, μάλλον δεν χρειάζεται συστάσεις αφού αποτελεί εμβληματικό, ηγετικό «παίκτη» της γερμανικής αγοράς.
Από τις δηλώσεις του προέδρου του Anex Tour στον τουρκικό τύπο (Sabah) προκύπτει πως τα σχέδια επέκτασης του τουρκικού ομίλου στις ευρωπαϊκές αγορές προϋπήρχαν. Η πτώχευση του Thomas Cook, απλώς, τα διευκόλυνε.
Αυτό που δεν ήταν ευρέως γνωστό είναι το γεγονός πως σιωπηρά, μεθοδικά, ο όμιλος Anex Tour είχε φθάσει να είναι ο δεύτερος ισχυρότερος μέτοχος του Thomas Cook μετά την κινεζική Fosun. Οπότε, εκ των πραγμάτων, βρέθηκε σε πλεονεκτική θέση έναντι άλλων «μνηστήρων» οι οποίοι εποφθαλμιούσαν κομμάτια του.
Ενδεικτικό, πάντως, της σημασίας των αγορών Γερμανίας και Ρωσίας για την Anex και τον τουρκικό τουρισμό συνολικά, είναι το γεγονός πως φέτος o όμιλος Anex διακίνησε 1,9 εκατ. ταξιδιώτες προς την Τουρκία, σύμφωνα με τον πρόεδρό του N. Kockar. Οι 150.000 προέρχονταν από τη Γερμανία ενώ 1,7 εκατ. ταξιδιώτες προέρχονταν από τη Ρωσία και τις άλλες χώρες της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων κρατών (ΚΑΚ) της πρώην ΕΣΣΔ.
Ενδεικτικό, επίσης της ισχύος που διατηρούσε η Anex στην αγορά της Ρωσίας αλλά και της μικρής παρουσίας της στη Γερμανία. Μετά τις εξαγορές, πάντως, ο επικεφαλής του Anex εκτιμά πως τα πιο πάνω μεγέθη θα αυξηθούν κατά τουλάχιστον 50% το 2020 με τον όμιλο να αναμένει πως θα διακινήσει 3 εκατ. ταξιδιώτες προς την Τουρκία.