Έξι ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων σύμμαχοι των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, εντάχθηκαν σε ένα πρόγραμμα της ΕΕ για να παρακάμψουν τις κυρώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίες απαγορεύουν όλες τις εμπορικές δραστηριότητες με το Ιράν, αυξάνοντας την οργή του Αμερικανού πρεσβευτή στο Βερολίνο.
Το Βέλγιο, η Δανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Σουηδία εξέδωσαν κοινή δήλωση σχετικά με την πρόθεσή τους να συνδεθούν με το INSTEX (Instrument in Support of Trade Exchanges, Μέσο στήριξης των εμπορικών συναλλαγών). Η κίνηση είναι για να “διευκολυνθεί το νόμιμο εμπόριο μεταξύ Ευρώπης και Ιράν”, αλλά και να μείνει η Ισλαμική Δημοκρατία στην πυρηνική συμφωνία JCPOA του 2015.
Τα νέα – που εγκωμιάστηκαν από ορισμένους Ευρωπαίους διπλωμάτες – προκάλεσαν θυμωμένη αντίδραση του Richard Grenell, πρεσβευτή των ΗΠΑ στη Γερμανία. Ο αξιωματούχος, του οποίου η βαριά διπλωματία έχει ερεθίσει πολλούς ισχυρούς Γερμανούς, βρήκε στόχο του ένα tweet από τον Lars Nordrum, πρέσβη της Νορβηγίας στο Ιράν.
.
https://twitter.com/NordrumLars/status/1200373049247379456
https://twitter.com/RichardGrenell/status/1200524006031581185
.
Ο Nordrum δεν απάντησε στη λεκτική επίθεση, αλλά η επέκταση των συμμετεχόντων στην INSTEX έλαβε τα εύσημα από τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Jean-Yves le Drian, ο οποίος επαίνεσε τη “σημαντική απόφαση” που θα δείξει “την αυτονομία της δράσης της Ευρώπης”.
Η INSTEX, που ιδρύθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία τον Ιανουάριο, προστατεύει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις από τις κυρώσεις των ΗΠΑ επιτρέποντάς τους να εμπορεύονται με το Ιράν χωρίς να χρησιμοποιούν δολάρια ή να διενεργούν συναλλαγές μέσω αμερικανικών τραπεζών.
Η κίνηση ήταν αντίδραση στις ΗΠΑ, οι οποίες αποχώρησαν μονομερώς από την πυρηνική συμφωνία πέρυσι, επιβάλλοντας εκ νέου μεγάλες κυρώσεις στα οικονομικά, το εξωτερικό εμπόριο και την παραγωγή πετρελαίου του Ιράν και ανακύρυξαν ως τρομοκρατική οργάνωση τους Φρουρούς της Ισλαμικής Επανάστασης.
Οι Ευρωπαίοι, αντιθέτως, επέλεξαν να παραμείνουν στη συμφωνία, αν και οι Ιρανοί αξιωματούχοι ήταν σκεπτικοί για τις προσπάθειές τους να προστατεύσουν το αμοιβαίο εμπόριο από τους περιορισμούς των ΗΠΑ. Νωρίτερα φέτος, η Τεχεράνη υπερέβη επίσης αρκετές δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας, αρχίζοντας να εμπλουτίζει το ουράνιο και να κατασκευάζει νέες πυρηνικές φυγοκεντρικές.