Το σκάνδαλο που προκαλεί τηλεφωνική συνομιλία του Τραμπ με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας περιστρέφεται γύρω από τη συμμετοχή του Χάντερ Μπάιντεν στην ουκρανική εταιρεία Burisma. Ποια είναι αυτή η εταιρεία με έδρα τη Λεμεσό;
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αρνείται ότι άσκησε πιέσεις στον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι ώστε να διεξάγει έρευνες εναντίον του πολιτικού του αντιπάλου Τζο Μπάιντεν και του γιού του Χάντερ Μπάιντεν. Ωστόσο παραδέχεται ότι μίλησε με τον Ουκρανό Πρόεδρο για τον Χάντερ Μπάιντεν σε σχέση με υπόθεση διαφθοράς στην Ουκρανία. Στο επίκεντρο της συνομιλίας τους ήταν η απασχόληση του Χάντερ Μπάιντεν από το 2014 σε μια ουκρανική εταιρεία φυσικού αερίου, εναντίον της οποίας διεξήχθησαν πράγματι έρευνες.
Ποιο είναι όμως το υπόβαθρο όλων αυτών των ισχυρισμών σε βάρος του Χάντερ Μπάιντεν;
Την άνοιξη του 2014 η Ουκρανία αντιμετώπιζε σοβαρά πολιτικά προβλήματα με την απόσχιση της Κριμαίας και την προσχωρησή της στη Ρωσία. Υπήρχαν φόβοι για αποσχισμό και άλλων τμημάτων της χώρας. Μέσα σε αυτό το χαοτικό πολιτικό περιβάλλον, η μέχρι τότε άγνωστη ουκρανική εταιρεία Burisma γνώρισε μεγάλη άνοδο. Η ίδια η εταιρεία χαρακτηρίζεται ως κορυφαίος παραγωγός φυσικού αερίου. Μέλος του διοικητικού συμβουλίου έγινε ο Χάντερ Μπάιντεν, γιος του πολιτικού των Δημοκρατικών Τζο Μπάιντεν, πολιτικού αντιπάλου του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλτ Τραμπ.
Η εταιρεία υπάρχει από το 2002 και ελέγχει σύμφωνα με δικά της στοιχεία, το ένα τρίτο της ιδιωτικής παραγωγής φυσικού αερίου στην πρώην Σοβιετική Δημοκρατία. Πώς ακριβώς πήγε ο Χάντερ Μπάιντεν στην Burisma, δεν είναι γνωστό.
Αμερικανικές διασημότητες στο διοικητικό συμβούλιο
Παράλληλα ήταν δύσκολο να εντοπιστεί ο πραγματικός ιδιοκτήτης της παράκτιας ουκρανικής εταιρείας με έδρα τη Λεμεσό. Στην αρχή, υπήρχαν εικασίες ότι ένας Ουκρανός ολιγάρχης μπορεί να ήταν πίσω από την Burisma. Το 2014 επιβεβαιώθηκε ότι πράγματι ιδιοκτήτης ήταν ο Ουκρανός εκατομμυριούχος Μίκολα Σλοτσέβσκι.
Ο 53χρονος Μίκολα Σλοτσέβσκι ήταν ένας δευτεροκλασάτος πολιτικός στο κάποτε ισχυρό κόμμα του πρώην Προέδρου Γιανουκόβιτς και διετέλεσε για λίγο υπουργός Περιβάλλοντος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει πάντως το γεγονός ότι υπήρξε και υπεύθυνος για την αδειοδότηση εταιρειών φυσικού αερίου.
Ο Χάντερ Μπάιντεν δεν ήταν όμως ο μοναδικός διάσημος στο διοικητικό συμβούλιο της Burisma. Ακόμη και ο πρώην Πρόεδρος της Πολωνίας Αλεξάντερ Κβασνιέβσκι ήταν εκείνη την εποχή μέλος του διοικητικού συμβουλίου και εξακολουθεί να είναι. Εκτός αυτού, ακόμα δυο Αμερικανοί είναι στο διοικητικό συμβούλιο: ο πρώην επενδυτικός τραπεζίτης Άλαν Άπτερ και ο Τζότζεφ Κόφερ Μπλακ, πρώην αξιωματούχος της CIA υπό τον Τζορτζ Μπους, ειδικευμένος στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Διαγραφή του αδικήματος του παράνομου πλουτισμού στην Ουκρανία
Η Burisma ανάμεσα σε άλλα έχει συμμετάσχει στη διοργάνωση διεθνών διασκέψεων για την ενεργειακή ασφάλεια και διατηρεί επαφές με τη φημισμένη αμερικανική δεξαμενή σκέψης Atlantic Council.
Την άνοιξη του 2014, όταν οι ΗΠΑ και η ΕΕ ζήτησαν προσωπικές κυρώσεις εναντίον του Γιανουκόβιτς και των ανθρώπων του περιβάλλοντός του, κατόπιν αιτήματος της νέας ουκρανικής κυβέρνησης, ο Μίκολα Σλοτσέβσκι δεν ήταν στη λίστα. Στη Μεγάλη Βρετανία όμως πάγωσαν λογαριασμοί εταιρειών που ελέγχονταν από τον Ουκρανό ολιχάρχη με την υποψία του ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Μετά από παρέμβαση του Ουκρανού Γενικού Εισαγγελέα Βιτάλι Γερέμα, ο οποίος διαβεβαίωνε ότι δεν υπάρχουν παρόμοιες υποψίες εναντίον του Σλοτσέβσκι, οι λογαριασμοί των εταιρειών ξεπάγωσαν.
Δυο χρόνια αργότερα πάντως, τον Ιούλιο του 2016 ο τότε Ουκρανός Γενικός Εισαγγελέας Γιούρι Λουτσένκο έκανε λόγο για ένα εταιρικό δίκτυο, με τη βοήθεια του οποίου ο Μίκολα Σλοτσέβσκι φοροδιέφευγε από το 2014. Το χρονικό διάστημα αφορά και την περίοδο που ο Χάντερ Μπάιντεν ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Burisma. Σύμφωνα με τα ουκρανικά ΜΜΕ τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου έπαιρναν αποζημίωση 17 εκατομμύρια δολάρια. Ο Γιούρι Λουτσένκο υποστηρίζει πάντως πως αυτό δεν σημαίνει ότι γνώριζαν ότι τα χρήματα προέρχονταν από αμφίβολες πηγές.
Δεν αποδείχθηκε τίποτα, ωστόσο ο Μίκολα Σλοτσέβσκι πλήρωσε επιπλέον φόρους 6 εκατομμύρια ευρώ. Πρόσφατα πάντως το αδίκημα του παράνομου πλουτισμού θεωρήθηκε αντισυνταγματικό στην Ουκρανία.
Ρόμαν Γκοσαρένκο, Οϊγκεν Τάιζε
Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου