Μάρκος Ν. Δραγούμης -Πνεύμα του φιλελευθερισμού

Έλληνας αρθρογράφος και συγγραφέας, από τους σημαντικότερους φιλελεύθερους στοχαστές στη χώρα μας. Μείζον έργο του το βιβλίο «Πορεία προς τον Φιλελευθερισμό» (1991), βιβλίο μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα, όπου η βιβλιογραφία για τον φιλελευθερισμό είναι ιδιαίτερη φτωχή.

Ο Μάρκος Δραγούμης του Νικολάου γεννήθηκε στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 1926 και ήταν γόνος της ονομαστής οικογένειας των Δραγούμηδων, με καταγωγή από το Βογατσικό Κοζάνης.
Σπούδασε ιατρική και αναμίχθηκε στο φοιτητικό κίνημα της εποχής του. Εντάχθηκε στην Αριστερά κι εκτοπίσθηκε για ένα χρόνο (1955-1956) στον Αη Στράτη. Το 1958 εκλέχτηκε βουλευτής της ΕΔΑ και παραιτήθηκε αμέσως υπέρ του συνεργαζόμενου με το κόμμα του Σταμάτη Μερκούρη, πατέρα της Μελίνας Μερκούρη, προκειμένου να σταματήσουν οι εναντίον του διώξεις.
Ασχολήθηκε με τα δικαιώματα του ανθρώπου, το κίνημα υπέρ της ειρήνης και τη δημοσιογραφία στις εφημερίδες «Αυγή» και «Δημοκρατική Αλλαγή». Το 1966 πήγε στην Αγγλία για να μελετήσει το αγγλικό σύστημα ιατρικής περίθαλψης. Με την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών αναγκάστηκε να σταματήσει τις σπουδές του και να μετάσχει στην προσπάθεια ανατροπής της χούντας ως μέλος του Πανελληνίου Αντιδικτατορικού Μετώπου (ΠΑΜ), που είχαν ιδρύσει η ΕΔΑ και το ΚΚΕ, και της αντιδικτατορικής επιτροπής των Ελλήνων του Λονδίνου.
Από το 1969 εργάσθηκε ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και από το 1973 ως υπεύθυνος του τμήματος μελετών των κοινωνικών υπηρεσιών ενός δήμου του Λονδίνου. Μετά τον λαϊκό ξεσηκωμό στην Πολωνία τον Δεκέμβριο του 1970 και την αιματηρή καταστολή του από το κομμουνιστικό καθεστώς, εγκατέλειψε την Αριστερά, έχοντας πεισθεί ότι ο υπαρκτός σοσιαλισμός είναι «ανεπίδεκτος βελτιώσεως, παραγωγός αθλιότητας και ανελευθερίας».
Με την πτώση της χούντας επιστρατεύεται από τον φίλο και συνεργάτη του την εποχή της επταετίας Τάκη Λαμπρία για να εργασθεί στο Γραφείο Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο. Το 1982, μετά την επικράτηση του ΠΑΣΟΚ, στέλνεται στο Γραφείο Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στη Βαρσοβία και το 1984 διορίζεται κατόπιν διαγωνισμού επικεφαλής του τμήματος της ελληνικής μετάφρασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το 1991 κυκλοφόρησε σε πρώτη έκδοση το σημαντικό βιβλίο του «Πορεία προς τον Φιλελευθερισμό», στο οποίο αναλύει συστηματικά τόσο τις απαρχές και τις ιδεολογικές βάσεις των φιλελεύθερων ιδεών, όσο και την πορεία τους και τις διάφορες μορφές τους μέχρι τις μέρες μας. Στην εισαγωγή του βιβλίου σημειώνει:
Ο φιλελευθερισμός ως σύνολο ιδεών, δεν λειτουργεί καν παρηγορητικώς για τους οπαδούς του διότι, σε αντίθεση με τις ολοκληρωμένες τελειωμένες τελοκρατικές ιδεολογίες, δεν προσφέρει έτοιμες λύσεις, αναπαυτικές βεβαιότητες, δεν ναρκώνει τον νου, βασίζεται στην εγρήγορση της συνδυαστικής και ανα-συνδυαστικής φαντασίας του ατόμου μάλλον παρά στην συναγωγή τελικών συμπερασμάτων από αξιωματικές αρχές. Το μόνο αξίωμα, το μόνο άρθρον πίστεως του φιλελεύθερου είναι το πρωτείο του ατόμου και τα δικαιώματά του, όλα τα άλλα στασιάζονται, ποικίλλουν, εξελίσσονται και προβληματίζουν. Οι φιλελεύθερες ιδέες δεν έχουν ένα πρόσωπο ως θεμελιωτή, ένα κόμμα ως μέσο προωθήσεώς τους, δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, αλλά λειτουργούν όπως τα αγαθά κοινής χρήσεως, όπως ο αέρας για να αναπνέουν ελεύθερα οι πολίτες, αυτό το μόνο φανερό, ξέσκεπο χαρτί στο πολιτικό παιχνίδι. Κυρίαρχο μέλημα των φιλελεύθερων είναι να μην θιγούν τα κυρίαρχα άτομα, που αρέσκονται να φιλοκαλούν μετ’ ευτελείας και να στοχοθετούν εν ασφαλεία. Ο φιλελεύθερος λόγος απευθύνεται έτσι στον καθένα, όχι σε όλους μαζί. Από το μπαλκόνι προτιμά τη συνομιλία και δεν αφίσταται ποτέ της αρχής ότι ο πολιτισμός είναι επιλογή ατόμων, όχι αποτέλεσμα τιτάνιας σύγκρουσης υπερατομικών δυνάμεων ή δώρο μιας θεότητας νοούμενης ως οριακώς επηρεάσιμης μέσω της προσευχής.
Μαχητικός και παραγωγικός συγγραφέας, δημοσιογράφος, ερευνητής και αρθρογράφος από το 1960 δημοσίευσε πλήθος άρθρων, μελέτες, βιβλία και μεταφράσεις με οικονομικό και πολιτικό – ιστορικό περιεχόμενο.
Ο Μάρκος Δραγούμης πέθανε στις 2 Ιουλίου 2011, σε ηλικία 84 ετών.
sansimera