«Κάθε φορά που επιστρέφω σπίτι, δεν ξέρω τι θα αντικρύσω. Πού θα έχει κάνει πιπί; Τι θα έχει μασουλήσει σήμερα; Με εκδικείται που τον αφήνω μόνο του!»
Αρκετοί ιδιοκτήτες σκύλων, που έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τέτοιου είδους συμπεριφορές, πιστεύουν ότι όλα αυτά οφείλονται στην εκδίκηση.
Ο σκύλος δεν εκδικείται, επειδή τον αφήσατε μόνο του. Δεν μπορεί να νοιώσει τέτοια συναισθήματα. Άλλος είναι ο λόγος. Έχει άγχος. Άγχος αποχωρισμού (separation anxiety).
Τι είναι, όμως, το άγχος αποχωρισμού; Είναι η συναισθηματική/ψυχική αδυναμία του σκύλου να διαχειριστεί τον αποχωρισμό του ιδιοκτήτη του ή/και τη μοναξιά του ή/και ακόμα την αλλαγή στη ρουτίνα του. Και αυτό τον αγχώνει, τον στρεσάρει. Οι τετράποδοι φίλοι μας, στην προσπάθειά τους να ανακουφίσουν (stress relieving actions) ή να αντικαταστήσουν (replacement actions) το άγχος, εκδηλώνουν όλες αυτές τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
Γιατί, όμως, ένα σκυλί έχει άγχος αποχωρισμού; Μπορεί να έχει κληρονομική προδιάθεση ή ακόμα να είναι μία ανώριμη/ανολοκλήρωτη προσωπικότητα. Τα αδεσποτάκια παρουσιάζουν συχνά τέτοιες συμπεριφορές («σύνδρομο πρώην αδέσποτου»), αλλά κι εκείνα που κοιμούνται μαζί με τους ιδιοκτήτες/κηδεμόνες τους, καθώς αναπτύσσεται μία σχέση εξάρτησης. Η εξάρτηση του ζώου από τον ιδιοκτήτη του ενισχύεται και όταν η επανένωσή τους εκδηλώνεται με μεγάλο ενθουσιασμό και με το συχνό χάδι. Κάθε επανένωση/συνάντηση θα πρέπει να γίνεται με ηρεμία. Το άγχος αποχωρισμού οφείλεται και στην έλλειψη ερεθισμάτων ή/και άσκησης, αλλά και στο ότι ο σκύλος δεν έχει μάθει να αποχωρίζεται ή να χάνει από το οπτικό του πεδίο τον ιδιοκτήτη/κηδεμόνα του.
Τα «σημάδια» που εμφανίζει ένας σκύλος που έχει άγχος αποχωρισμού, είναι:
Υπερενθουσιασμός κατά την επανένωση μαζί σας,
Συνοδεία παντού μέσα στο σπίτι,
Συνεχής αναζήτηση προσοχής/τρυφερότητας/χαδιού.
Συνήθως οι ανεπιθύμητες συμπεριφορές εκδηλώνονται μέσα στα πρώτα 30′ αφού φύγετε από το σπίτι.
Τα συμπτώματα του άγχους αποχωρισμού είναι τα εξής:
Επιθετικότητα,
Καταστροφή αντικειμένων,
Αυτοκαταστροφικότητα (π.χ συνεχές γλείψιμο ποδιών),
Υπερκινητικότητα,
Στερεοτυπική συμπεριφορά (π.χ κίνηση «πάει – έρχεται»),
Ούρηση ή/και αφόδευση (συχνά στο σημείο όπου μυρίζει τον ιδιοκτήτη του π.χ κρεβάτι, μαξιλάρι),
Διάρροια, εμετός,
Γαύγισμα, ή κλάψιμο, ή και ουρλιαχτό.
Βοηθήστε τον σκύλο σας να ξεπεράσει το άγχος του. Αφιερώστε του χρόνο για να το ξεπεράσει. Μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε, είναι: κάντε ψεύτικες αναχωρήσεις/επιστροφές, οι οποίες ανάλογα με την πρόοδο του σκύλου θα αυξάνονται σταδιακά. Μην τον μαλώνετε ποτέ για τις ζημιές που έχει κάνει, ούτε να του τις δείχνετε. Τις αγνοείτε, μαζεύετε και καθαρίζετε χωρίς να σας βλέπει ο «εξολοθρευτής». Για να επαναπροσδιοριστεί η σχέση σας, διδάξτε τον βασικές εντολές.