Θα είναι ο νέος επικεφαλής της ΕΚΤ πρόθυμος να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να προστατεύσει τη νομισματική ένωση από οποιαδήποτε κρίση;
Η ζώνη του ευρώ έχει μόλις ανακάμψει πρόσφατα από τη διπλή ύφεση, αλλά υπάρχουν ήδη ερωτήματα σχετικά με το πόσο προετοιμασμένη θα ήταν για μια νέα κρίση.
Όλα τα βλέμματα είναι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία υπήρξε η ισχυρότερη γραμμή άμυνας ενάντια στην οικονομική επιβράδυνση, με τους απαισιόδοξους να ανησυχούν ότι η ΕΚΤ έχει λίγα εργαλεία, αν χρειαστεί να αναζωογονήσει την ανάπτυξη, ενώ οι αισιόδοξοι αναφέρουν ότι οι ανησυχίες αυτές είναι υπερβολικές.
Ένας πολύ μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η αντικατάσταση του Mario Draghi, του προέδρου της κεντρικής τράπεζας φέτος.
Θα είναι ο νέος επικεφαλής πρόθυμος να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να προστατεύσει τη νομισματική ένωση από οποιαδήποτε κρίση;
Δεν είναι καθόλου βέβαιο.
Η ΕΚΤ εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ πίσω από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve), όσον αφορά τα περιθώρια της νομισματικής της πολιτικής.
Η Fed αύξησε τα επιτόκια εννέα φορές από την οικονομική κρίση, ανεβάζοντας τα από 0-0,25% στο 2,25-2,5%.
Έχει επίσης αρχίσει να πωλεί μερικά από τα περιουσιακά στοιχεία που αγόρασε κατά την περίοδο της «ποσοτικής χαλάρωσης», σε μια διαδικασία γνωστή ως «ποσοτική σύσφιξη».
Αντίθετα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ολοκλήρωσε τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο τέλος του 2018, αφού δηλαδή πέρασαν τέσσερα χρόνια μετά την Fed.
Την ίδια ώρα, τα επιτόκια παραμένουν εξαιρετικά χαμηλά.
Το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης είναι μηδενικό και το επιτόκιο καταθέσεων είναι αρνητικό 0,4% (δηλαδή οι δανειστές πληρώνουν για το προνόμιο να αποταμιεύουν τα πλεονάσματα τους στην ΕΚΤ).
Τον Μάρτιο, ο Draghi είπε στους επενδυτές ότι δεν θα πρέπει να αναμένουν αυξήσεις των επιτοκίων τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 2020, σε μια προσπάθεια να ενθαρρυνθεί η πίστωση και να βοηθηθεί η ευρωζώνη και η ανάπτυξή της.
Ανέφερε επίσης ότι θα υπάρξει ένας νέος γύρος φθηνών δανείων προς τις τράπεζες.
Κανένα από αυτά δεν σημαίνει ότι η ΕΚΤ δεν έχει αφήσει πίσω της τον κίνδυνο της ύφεσης.
Βέβαια θα μπορούσε να ενεργοποιήσει ξανά αυτές τις καθαρές αγορές ενεργητικού για να μειώσει τις αποδόσεις των ομολόγων.
Αυτό θα προσφέρει χώρο στις κυβερνήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να δαπανήσουν περισσότερα για να στηρίξουν την ανάπτυξη.
Η ΕΚΤ μπορεί επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο μείωσης του επιτοκίου καταθέσεων ακόμα πιο πολύ σε αρνητικό έδαφος.
Αυτό θα ενθάρρυνε τις τράπεζες να δανείζουν τα χρήματά τους αντί να το αποταμιεύουν στην κεντρική τράπεζα και να μειώνουν την αξία του ευρώ συμβάλλοντας στην τόνωση των εξαγωγών.
Οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής εξετάζουν εάν οι μακροπρόθεσμοι αρνητικοί συντελεστές στα επιτόκια βλάψουν, αντί να ωφελήσουν τις τράπεζες.
Ακόμα κι αν συνέβαινε αυτό, θα μπορούσαν να μετριάσουν τον αντίκτυπο.
Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα κλιμακωτό σύστημα, βάσει του οποίου οι τράπεζες δεν θα έχουν καμία χρέωση για τη θέση των πλεοναζόντων αποθεματικών τους στην ΕΚΤ μέχρι να φτάσουν σε κάποιο επίπεδο.
Φυσικά, τα μέτρα αυτά ενδέχεται να έχουν μικρότερο αντίκτυπο από ό, τι στο πρόσφατο παρελθόν.
Αλλά μια πολύ μεγαλύτερη απειλή είναι η τράπεζα να αναπτύξει την πλήρη δέσμη εργαλείων της για τα ανορθόδοξα μέτρα που έλαβε.
Η ευρωζώνη θα βρεθεί με μια δυσλειτουργική νομισματική πολιτική, εκτός από μια ανύπαρκτη κοινή φορολογική πολιτική: Μια πραγματική τραγωδία, έχει αναφέρει πρόσφατα το Bloomberg.
Αυτός ο κίνδυνος, δυστυχώς, είναι πολύ προφανής.
Ο κατάλογος των υποψηφίων προς αντικατάσταση του Draghi περιλαμβάνει μερικούς κεντρικούς τραπεζίτες οι οποίοι αντιτίθενται σε κάποια ανορθόδοξα μέτρα.
Για παράδειγμα, ο Jens Weidmann, πρόεδρος της γερμανικής Bundesbank, έχει αμφισβητήσει από καιρό τη χρήση συστημάτων αγοράς ομολόγων, αν και δεν έχει αντιτεθεί σε μη συμβατικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών επιτοκίων.
Το 2016, ανέφερε ότι τα προγράμματα αγοράς μαζικών περιουσιακών στοιχείων ήταν επικίνδυνα αφού ενθάρρυνε τη νομισματική χρηματοδότηση των δημόσιων ελλειμμάτων, η οποία είναι παράνομη βάσει των ευρωπαϊκών συνθηκών.
Βέβαια, εάν τα πράγματα στην Ευρωζώνη επιδεινωθούν οι ηγέτες της θα μπορούσαν να επιλέξουν έναν άλλο υποψήφιο που είναι πιο διατεθειμένος να διατηρήσει τα εργαλεία του Draghi.
Και τα ονόματα είναι αρκετά, όπως ο Benoit Coeure, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΚΤ, ή ο Francois Villeroy de Galhau, διοικητής της Banque de France.
Τα ονόματα των Olli Rehn και Erkki Liikanen, της Φινλανδίας, είναι επίσης στο τραπέζι.
Όπως απέδειξε ο Draghi, η αποτελεσματικότητα της ΕΚΤ κατά τη διάρκεια της ύφεσης εξαρτάται περισσότερο από την ηγεσία της και όχι από τα χρηματοδοτικά της μέσα.
Και οι ηγέτες της ευρωζώνης πρέπει να διασφαλίσουν ότι η κεντρική τράπεζα διατηρεί την ικανότητα να κάνει σωστά τη δουλειά της.
Διαφορετικά, αν το μόνο λειτουργικό οικονομικό ίδρυμα της ευρωζώνης δεν τα καταφέρει, το ίδιο θα συμβεί και στην… ευρωζώνη…
www.bankingnews.gr
Όλα τα βλέμματα είναι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία υπήρξε η ισχυρότερη γραμμή άμυνας ενάντια στην οικονομική επιβράδυνση, με τους απαισιόδοξους να ανησυχούν ότι η ΕΚΤ έχει λίγα εργαλεία, αν χρειαστεί να αναζωογονήσει την ανάπτυξη, ενώ οι αισιόδοξοι αναφέρουν ότι οι ανησυχίες αυτές είναι υπερβολικές.
Ένας πολύ μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η αντικατάσταση του Mario Draghi, του προέδρου της κεντρικής τράπεζας φέτος.
Θα είναι ο νέος επικεφαλής πρόθυμος να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να προστατεύσει τη νομισματική ένωση από οποιαδήποτε κρίση;
Δεν είναι καθόλου βέβαιο.
Η ΕΚΤ εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ πίσω από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve), όσον αφορά τα περιθώρια της νομισματικής της πολιτικής.
Η Fed αύξησε τα επιτόκια εννέα φορές από την οικονομική κρίση, ανεβάζοντας τα από 0-0,25% στο 2,25-2,5%.
Έχει επίσης αρχίσει να πωλεί μερικά από τα περιουσιακά στοιχεία που αγόρασε κατά την περίοδο της «ποσοτικής χαλάρωσης», σε μια διαδικασία γνωστή ως «ποσοτική σύσφιξη».
Αντίθετα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ολοκλήρωσε τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο τέλος του 2018, αφού δηλαδή πέρασαν τέσσερα χρόνια μετά την Fed.
Την ίδια ώρα, τα επιτόκια παραμένουν εξαιρετικά χαμηλά.
Το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης είναι μηδενικό και το επιτόκιο καταθέσεων είναι αρνητικό 0,4% (δηλαδή οι δανειστές πληρώνουν για το προνόμιο να αποταμιεύουν τα πλεονάσματα τους στην ΕΚΤ).
Τον Μάρτιο, ο Draghi είπε στους επενδυτές ότι δεν θα πρέπει να αναμένουν αυξήσεις των επιτοκίων τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 2020, σε μια προσπάθεια να ενθαρρυνθεί η πίστωση και να βοηθηθεί η ευρωζώνη και η ανάπτυξή της.
Ανέφερε επίσης ότι θα υπάρξει ένας νέος γύρος φθηνών δανείων προς τις τράπεζες.
Κανένα από αυτά δεν σημαίνει ότι η ΕΚΤ δεν έχει αφήσει πίσω της τον κίνδυνο της ύφεσης.
Βέβαια θα μπορούσε να ενεργοποιήσει ξανά αυτές τις καθαρές αγορές ενεργητικού για να μειώσει τις αποδόσεις των ομολόγων.
Αυτό θα προσφέρει χώρο στις κυβερνήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να δαπανήσουν περισσότερα για να στηρίξουν την ανάπτυξη.
Η ΕΚΤ μπορεί επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο μείωσης του επιτοκίου καταθέσεων ακόμα πιο πολύ σε αρνητικό έδαφος.
Αυτό θα ενθάρρυνε τις τράπεζες να δανείζουν τα χρήματά τους αντί να το αποταμιεύουν στην κεντρική τράπεζα και να μειώνουν την αξία του ευρώ συμβάλλοντας στην τόνωση των εξαγωγών.
Οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής εξετάζουν εάν οι μακροπρόθεσμοι αρνητικοί συντελεστές στα επιτόκια βλάψουν, αντί να ωφελήσουν τις τράπεζες.
Ακόμα κι αν συνέβαινε αυτό, θα μπορούσαν να μετριάσουν τον αντίκτυπο.
Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα κλιμακωτό σύστημα, βάσει του οποίου οι τράπεζες δεν θα έχουν καμία χρέωση για τη θέση των πλεοναζόντων αποθεματικών τους στην ΕΚΤ μέχρι να φτάσουν σε κάποιο επίπεδο.
Φυσικά, τα μέτρα αυτά ενδέχεται να έχουν μικρότερο αντίκτυπο από ό, τι στο πρόσφατο παρελθόν.
Αλλά μια πολύ μεγαλύτερη απειλή είναι η τράπεζα να αναπτύξει την πλήρη δέσμη εργαλείων της για τα ανορθόδοξα μέτρα που έλαβε.
Η ευρωζώνη θα βρεθεί με μια δυσλειτουργική νομισματική πολιτική, εκτός από μια ανύπαρκτη κοινή φορολογική πολιτική: Μια πραγματική τραγωδία, έχει αναφέρει πρόσφατα το Bloomberg.
Αυτός ο κίνδυνος, δυστυχώς, είναι πολύ προφανής.
Ο κατάλογος των υποψηφίων προς αντικατάσταση του Draghi περιλαμβάνει μερικούς κεντρικούς τραπεζίτες οι οποίοι αντιτίθενται σε κάποια ανορθόδοξα μέτρα.
Για παράδειγμα, ο Jens Weidmann, πρόεδρος της γερμανικής Bundesbank, έχει αμφισβητήσει από καιρό τη χρήση συστημάτων αγοράς ομολόγων, αν και δεν έχει αντιτεθεί σε μη συμβατικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών επιτοκίων.
Το 2016, ανέφερε ότι τα προγράμματα αγοράς μαζικών περιουσιακών στοιχείων ήταν επικίνδυνα αφού ενθάρρυνε τη νομισματική χρηματοδότηση των δημόσιων ελλειμμάτων, η οποία είναι παράνομη βάσει των ευρωπαϊκών συνθηκών.
Βέβαια, εάν τα πράγματα στην Ευρωζώνη επιδεινωθούν οι ηγέτες της θα μπορούσαν να επιλέξουν έναν άλλο υποψήφιο που είναι πιο διατεθειμένος να διατηρήσει τα εργαλεία του Draghi.
Και τα ονόματα είναι αρκετά, όπως ο Benoit Coeure, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΚΤ, ή ο Francois Villeroy de Galhau, διοικητής της Banque de France.
Τα ονόματα των Olli Rehn και Erkki Liikanen, της Φινλανδίας, είναι επίσης στο τραπέζι.
Όπως απέδειξε ο Draghi, η αποτελεσματικότητα της ΕΚΤ κατά τη διάρκεια της ύφεσης εξαρτάται περισσότερο από την ηγεσία της και όχι από τα χρηματοδοτικά της μέσα.
Και οι ηγέτες της ευρωζώνης πρέπει να διασφαλίσουν ότι η κεντρική τράπεζα διατηρεί την ικανότητα να κάνει σωστά τη δουλειά της.
Διαφορετικά, αν το μόνο λειτουργικό οικονομικό ίδρυμα της ευρωζώνης δεν τα καταφέρει, το ίδιο θα συμβεί και στην… ευρωζώνη…
www.bankingnews.gr