Πύργοι Εορδαίας: Ένα χωριό που αφανίστηκε ολόκληρο από τους ναζί και τους συνεργάτες τους

Ένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα των ναζί στη χώρα μας, κατά τη διάρκεια της γερμανικής φασιστικής κατοχής 1941-1944, ήταν το Ολοκαύτωμα των κατοίκων στους Πύργους (Κατράνιτσα) Εορδαίας, το δεύτερο σε αριθμό νεκρών μετά τα Καλάβρυτα (με 318 θύματα) μαρτυρικό ελληνικό χωριό.

Ένα χωριό που αφανίστηκε στην κυριολεξία από τους υπανθρώπους του ναζιστικού Γ΄ Ράιχ και οι κάτοικοί του, πάνω από 318 άτομα, βρήκαν το θάνατο με απίστευτες μεθόδους που δεν τις χωράει ανθρώπου νους.
Η τραγική ιστορία των Πύργων
Η ιστορία των Πύργων Εορδαίας Κοζάνης, της Κατράνιτσας όπως ήταν γνωστή στο παρελθόν, είναι μια ιστορία γεμάτη αγώνες, θυσία και δόξα. Μια περιοχή που κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια και με συνεχή παρουσία της σε κάθε απελευθερωτικό κίνημα και ένδοξη σελίδα της πατρίδας μας.
Στα χρόνια της τουρκοκρατίας η Κατράνιτσα δεσπόζει σε όλη την περιοχή ως κεφαλοχώρι όπου οι κάτοικοί τους αναπτύσσουν την παραγωγή μάλλινων ειδών, το ζωεμπόριο και επιδίδονται με απόλυτη επιτυχία στο εμπόριο και το διαμετακομιστικό εμπόριο. Κατραντσιώτες πραματευτάδες μεταφέρουν από και προς όλες τις Βαλκανικές χώρες εμπορεύματα τα οποία τους αποφέρουν πλούτο και για αυτό το λόγο οι Τούρκοι κατακτητές την ονομάζουν «Κιουτσούκ- Σταμπούλ» δηλαδή μικρή Κωνσταντινούπολη.
Στην εποποιία του 1940 η Κατράνιτσα συνεχίζει να ποτίζει το δέντρο της λευτεριάς με το αίμα των παλικαριών της.
Και φτάνουμε στη περίοδο της κατοχής όπου το ελεύθερο φρόνημα των κατοίκων της σε συνδυασμό με τη γεωγραφική θέση των Πύργων δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους να οργανωθούν στις αντιστασιακές ομάδες και ο καθένας συμβάλει με τον τρόπο του στην αποτίναξη του Γερμανικού ζυγού.
Αυτό το επαναστατικό πνεύμα δεν συγχωρήθηκε από τους κατακτητές και τους προδότες συνεργάτες τους οι οποίοι αναζητούσαν την ευκαιρία για την παραδειγματική τιμωρία των κατοίκων.
Αρχίζει ο εφιάλτης
Το ξημέρωμα της 24ης Απριλίου 1944 οι Γερμανοί μαζί με τους ντόπιους συνεργάτες τους περικύκλωσαν το χωριό και έστησαν τα πολυβόλα σε καίρια σημεία. Ο αγώνας για τη μεγάλη Γερμανία τους είχε μετατρέψει σε λαβωμένο θηρίο που στο πέρασμά του δεν αφήνει τίποτα όρθιο.
Μάζεψαν τους χωριανούς σε δύο σημεία ένα στην πάνω συνοικία και ένα στην κάτω. Πριν καλά-καλά ξυπνήσουν παιδιά – γυναίκες – ηλικιωμένοι δεν κατάλαβαν τι συνέβαινε και ο φόβος άρχισε να τους κυριεύει. Προσπάθησαν να τρέξουν, να κρυφτούν μήπως και γλιτώσουν, πίστευαν πως όντας άοπλοι λίγο φιλότιμο θα υπήρχε στις σιδερένιες καρδιές των κατακτητών. Όμως μάταια! Δεν ήξεραν πως η λέξη φιλότιμο δεν υπάρχει στη Γερμανική γλώσσα.
Τα πολυβόλα μούγκριζαν, οι σφαίρες βροχή, τα κορμιά σωριάζονταν άψυχα στο χώμα, άλλοι κλείνονταν σε αχυρώνες και καίγονταν ζωντανοί, άλλοι σκοτώνονταν στα σπίτια τους, σε ρέματα και βουνοπλαγιές.
Οίκτος δεν υπάρχει. Τα πολυβόλα κροταλίζουν, τα κορμιά πέφτουν. Η φωτιά καίει σπίτια αχυρώνες στάβλους Απόγνωση και πανικός συνοδεύει όσους προσπαθούν να καταφύγουν στο βουνό. Βρίσκουν καταφύγιο στις ρεματιές και τις σπηλιές. Όμως νιώθουν ότι οι κατακτητές τους πλησιάζουν. Φιμώνουν τα βρέφη να μη κλαίνε τα σκεπάζουν με κλαδιά ή τα κρύβουν οι μανάδες μέσα στα φορέματά τους. Δυστυχώς συλλαμβάνονται και εκτελούνται ομαδικά 95 γυναικόπαιδα.

Καίγονται ζωντανοί στον αχυρώνα
Μέσα στο χωριό στο μεσαίο Μαχαλά όσοι συλλαμβάνονται οδηγούνται κοντά στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης και σε παρακείμενη αχυρώνα καίγονται ζωντανοί 180 άνθρωποι. Στη συνοικία των Σεβαστειανών σκοτώνουν εν ψυχρώ 35 ανυπεράσπιστα γυναικόπαιδα.
Στον κάτω Μαχαλά έχουν συγκεντρώσει σχεδόν όλους τους επιζήσαντες και αφού διαχωρίζουν τους άντρες από τα γυναικόπαιδα στήνουν τα πολυβόλα απέναντι από τους άνδρες. Ευτυχώς τη τελευταία στιγμή μοτοσικλετιστής ακυρώνει την εκτέλεσή τους με νέα διαταγή , για μεταφορά των συλληφθέντων σε χάνι της Πτολεμαΐδας. Αφήνουν πίσω τους δοσίλογους συνεργάτες τους να ολοκληρώσουν τον αφανισμό του χωριού με τη λεηλασία. Αυτοί με τη σειρά τους αφού αρπάζουν τα πάντα, για μέρες μεταφέρουν τα λάφυρα και τη δόξα της Κατράνιτσας. Έρχεται στο τέλος η φωτιά για να αποτελειώσει ότι έμεινε όρθιο. Οι καπνοί υψώνονταν από σπίτια – αχυρώνες – στάβλους, το αίμα, η καμένη σάρκα βεβαίωναν μια καταστροφή χωρίς προηγούμενο, χωριό ερημωμένο, άψυχα κορμιά που περίμεναν την ταφή τους μαρτυρούν τις φρικαλεότητες του κατακτητή.

Ο θλιβερός απολογισμός… 318 καταγεγραμμένα θύματα
Ο λαός θέλοντας να χαρακτηρίσει το ολοκαύτωμα αυτό δίκαια το ονόμασε σφαγή, γιατί έτσι μόνο μπορεί να χαρακτηριστεί ο τρόπος με τον οποίο διαπράχθηκε. Το γεγονός αυτό δεν πέρασε στην ιστορία, είναι ακόμη ζωντανό στη μνήμη των πιο ηλικιωμένων, στη μνήμη των ανθρώπων που έχασαν τόσο άδικα τις οικογένειές τους και φέρουν αιώνιο το πένθος.
farosthermaikou.blogspot.com
prlogos.gr
Φωτογραφίες από: wikipedia