Η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν – Το χρονικό

https://youtu.be/YuvA_eWKLFM
Στις 14 Ιουλίου 2015 επισφραγίστηκε μία συμφωνία, που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως ιστορική. Οι εντατικές διπλωματικές διαβουλεύσεις έξι υπερδυνάμεων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης ευοδώθηκαν κλείνοντας ένα παγκόσμιο πρόβλημα.

Μεταξύ 2003 και 2006 οι Ευρωπαίοι και το Ιράν δεν βρίσκονταν καν σε κατάσταση συνεννόησης.
Έτσι η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (Δ.Ε.Α.Ε.) ζήτησε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να επιβάλει μέτρα κατά της Τεχεράνης.
Οι κυρώσεις στόχευαν στο τραπεζικό σύστημα και στην πετρελαιοπαραγωή του Ιράν. Όσο αυξάνονταν τόσο αποδυναμωνόταν η ιρανική οικονομία.
Η έλευση της κυβέρνησης Ροχανί στην εξουσία άλλαξε και τα δεδομένα. Από την πρώτη στιγμή υπήρξε διάθεση, όπως και δέσμευση για να βρεθεί συνισταμένη με την Δύση.
Η αποκαλούμενη «Συμφωνία της Βιέννης» είναι αυτό που στην διεθνή διπλωματία έχει περάσει με τον όρο win-win δηλαδή κερδοφόρα και ικανοποιητική για όλες τις συνυπογράφουσες πλευρές.
Βασική παράμετρος του κειμένου είναι να θεσπιστούν κάποιοι συγκεκριμένοι και πλέον αυστηροί κανόνες στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Έτσι ενώ πριν ο χρόνος παραγωγής της απαιτούμενης ποσότητας εμπλουτισμένου ουρανίου για την δημιουργία πυρηνικής βόμβας ήταν μεταξύ 2 έως 3 μηνών, με την συμφωνία ξεπέρασε τον ένα χρόνο σε βάθος μιας δεκαετίας.
Ώστε να καταστεί δυνατή, ήρθησαν οι οικονομικές κυρώσεις και το Ιράν θα έπρεπε να μειώσει τα αποθέματα εμπλουτισμού ουρανίου κατά 98% για 15 χρόνια και στο ίδιο διάστημα να περιοριστεί ο εμπλουτισμός στο 3,67%. Για 10 χρόνια να αποθηκευτούν τα δύο τρίτα των συσκευών φυγοκέντρισης, να περιοριστεί η δυνατότητα εμπλουτισμού στο εργοστάσιο της Νατάνζ και να χρησιμοποιούνται μόνο IR-1 πρώτης γενιάς φυγόκεντροι.
Το Ιράν συμφωνεί να αναπτυχθούν 150 επιθεωρητές της (Δ.Ε.Α.Ε.) ώστε να παρακολουθούν συστηματικά τις πυρηνικές δραστηριότητες της χώρας κι έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση αλλά κι έλεγχο ανά πάσα ώρα και στιγμή στις εγκαταστάσεις.
Οι κυρώσεις που παρέμειναν αφορούν στην πώληση οπλικών συστημάτων.
Το θετικό κλίμα τροποποιήθηκε από την στιγμή, που ανέλαβε τα ηνία των Ηνωμένων Πολιτειών ο Ντόναλντ Τραμπ.
Με χαρακτηρισμούς όπως «φρικτή», «άθλια» και πολλούς άλλους, ο ένοικος του Λευκού Οίκου τόνιζε διαρκώς ότι είτε έπρεπε να καταργηθεί είτε να υπάρξουν συμπληρωματικά μέτρα κατά της Τεχεράνης.
Κατά τον Ντόναλντ Τραμπ, το Ιράν μπορεί ανενόχλητο να ακολουθεί πολιτική βλαπτική για τα συμφέροντα συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως της Σαουδικής Αραβίας και να εφαρμόζει συγκεκριμένες πρακτικές ελέγχου κι επιρροής στον Περσικό Κόλπο, στην Συρία, στο Ιράκ και στην Υεμένη, ακριβώς διότι ήρθησαν οι κυρώσεις.
Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να εντάξει και το βαλλιστικό πρόγραμμα του Ιράν στην συμφωνία, θεωρώντας πως ενώ υπάρχει εφησυχασμός στην διεθνή κοινότητα για τα πυρηνικά σε μία περίοδο 10-15 ετών, η Τεχεράνη ταυτόχρονα αναπτύσσει με ραγδαίους ρυθμούς το συμβατικό της οπλοστάσιο.
Γιώργος Αϊβαλιώτης
Euronews