Η μακροβιότερη εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών στην Ελλάδα, η ΕΠΑ (Εργοστάσιο Παιδικών Αθυρμάτων), ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1930 από τον Θωμά Ακουαρόνε, ο οποίος αποφάσισε να παρατήσει την οικογενειακή επιχείρηση τυπογραφίας όταν είχε την ιδέα να λιώσει τα χρησιμοποιημένα και άχρηστα πλέον μολυβένια στοιχεία του τυπογραφείου και να τα μετατρέψει σε… μολυβένια στρατιωτάκια!
Από το «Μη θυμώνεις άνθρωπε», τον «Μικρό ηλεκτρολόγο», το «Σπούτνικ», την «Οδύσσεια», η ΕΠΑ συνεχίζει να δίνει το δικό της στίγμα στα παιχνίδια, και ειδικά στα επιτραπέζια.
Η ανταπόκριση από τον κόσμο ήταν τόσο μεγάλη, που η επιχείρηση σιγά-σιγά επεκτάθηκε και στην κατασκευή άλλων παιχνιδιών, με τα επιτραπέζια να προσελκύουν το ενδιαφέρον του κοινού. Μάλιστα, είναι τέτοια η διαχρονική αγάπη και η προτίμηση των καταναλωτών στα επιτραπέζια της εταιρείας με τον πρωτοποριακό σχεδιασμό στα πιόνια και τα γραφικά, που έχουν γίνει πλέον… vintage και ακριβοπωλούνται σε ιστοσελίδες δημοπρασιών, ενώ πολλά αποτελούν μέρος της συλλογής παιχνιδιών του Μουσείου Μπενάκη.
«Έχω δει στο e Bay το “Σπούτνικ” να πωλείται προς 300 ευρώ!» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θωμάς Ακουαρόνε, ένας από τους ιδιοκτήτες της ΕΠΑ, ο οποίος δεν κρύβει ότι πολλές φορές μπήκε στον πειρασμό να «χτυπήσει» και αυτός στις δημοπρασίες επιτραπέζια τα οποία δεν έχει! Είναι δε τόσο το ενδιαφέρον για τα επιτραπέζια της εταιρείας που, όπως εκμυστηρεύεται, πολλές φορές δέχονται τηλεφωνήματα από συλλέκτες που αναζητούν μανιωδώς παλιές σειρές.
Όταν ο «Γκρινιάρης» λεγόταν «Μη θυμώνεις άνθρωπε!»
Το μοναδικό παιχνίδι της εταιρείας που εξακολουθεί να βρίσκεται στον κατάλογό της ακόμη και σήμερα είναι ο «Γκρινιάρης», που πρωτοκυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του ’50 με την ονομασία «Μη θυμώνεις άνθρωπε».
«Ήμασταν οι πρώτοι που φέραμε τον “Γκρινιάρη” στην Ελλάδα και τον προσαρμόσαμε στα ελληνικά δεδομένα, όπως άλλωστε και όλα μας τα παιχνίδια» λέει ο Θωμάς Ακουαρόνε, ο οποίος μαζί με τον αδερφό του Αιμίλιο, κρατάνε πλέον τα ηνία της επιχείρησης. Το «Παιχνίδι της χήνας», το «Ποδηλατοδρόμιο», «Ο μικρός ηλεκτρολόγος», «Ο Γρηγόρης και ο Σταμάτης», το «Αναζητώντας πετρέλαιο», οι μεταλλικές κατασκευές τύπου «Μεκανό», τα τουβλάκια, η μεταγενέστερη «Οδύσσεια» είναι μερικά από τα παιχνίδια που δεν έλειπαν σχεδόν από κανένα ελληνικό σπίτι.
«Όλη η δουλειά κατασκευής και του μικρότερου εξαρτήματος, όπως ένα μικρό μεταλλικό “μεκανό” με 8 τρύπες, γινόταν στο χέρι, με ειδικά μηχανήματα, και ήταν χρονοβόρα. Ακόμα και τα κουτιά συσκευασίας ήταν χειροποίητα και πολλές φορές την πρόσοψή τους κοσμούσαν οι… παιδικές μας φωτογραφίες» αποκαλύπτει ο Αιμίλιο Ακουαρόνε.
Η έμπνευση για την κατασκευή των παιχνιδιών προερχόταν από τα γεγονότα κάθε εποχής: την εκτόξευση του «Σπούτνικ» ή τις έντονες μεταπολεμικές αλλαγές μετά το 1948 οπότε και το ενδιαφέρον στράφηκε σε στρατιωτικά τζιπ, αεροπλάνα και τανκ.
«Τεράστια επιτυχία είχε και το επιτραπέζιο “Οδύσσεια”, που κυκλοφόρησε τη δεκαετία του ’80 με το ταξίδι του Οδυσσέα από την Τροία στην Ιθάκη και πούλησε συνολικά 50.000 κομμάτια» τονίζει ο Αιμίλιο Ακουαρόνε, υπογραμμίζοντας ότι η εταιρεία είχε φτάσει σε τέτοια ανάπτυξη που απασχολούσε 77 άτομα προσωπικό.
Πουλάει το «made in Greece»
Διευθύνοντας την παλαιότερη εταιρεία κατασκευής παιδικών παιχνιδιών στην Ελλάδα, οι Θωμάς και Αιμίλιο Ακουαρόνε έχουν επεκταθεί σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια και την Κύπρο, διαθέτοντας παιχνίδια και σε μεγάλες αλυσίδες πώλησης.
Εξακολουθούν να δημιουργούν τα δικά τους επιτραπέζια παιχνίδια, τα οποία, όπως λένε, «έχουν απήχηση στην ελληνική αγορά, συνεπικουρούμενα και από το γεγονός ότι είναι κατασκευασμένα στη χώρα μας, κάτι που έχει θετικό αντίκτυπο στους καταναλωτές».
«Καταφέρνουμε παράλληλα να έχουμε και ανταγωνιστικές τιμές παρά το ότι η συναρμολόγηση των επιτραπέζιων παιχνιδιών γίνεται ακόμα με το χέρι, ο εργάτης δηλαδή παίρνει το κόκκινο, το πράσινο, το κίτρινο πιόνι και το ζάρι και τα βάζει στο σακουλάκι» αναφέρει ο Αιμίλιο Ακουαρόνε. Και αν τυχόν… ξεχαστεί, μέσα στα παιχνίδια της εταιρείας υπάρχει πάντα ένα χαρτάκι-εγγύηση, με την οποία καλούνται οι καταναλωτές, αν διαπιστώσουν ότι λείπει κάτι, να το ζητήσουν και –όπως διαβεβαιώνουν οι ιδιοκτήτες– να τους σταλεί άμεσα!
[ΑΠΕ-ΜΠΕ]
Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Νίκος Αρβανιτίδης.