Χάνουν τη μπάλα: Απαγωγές και πράκτορες στη Γερμανία

Ένα πρώην μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Βιετνάμ φέρεται να έπεσε θύμα απαγωγής το περασμένο καλοκαίρι στο Βερολίνο. Σήμερα δικάζεται στη χώρα του. Η περίπτωσή του δεν είναι μεμονωμένη.

Η περίπτωση του Τριν Χουάν Ταν είχε προκαλέσει το περασμένο καλοκαίρι διπλωματική κρίση μεταξύ Γερμανίας και Βιετνάμ. Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε κάνει τότε λόγο για «αρπαγή ανθρώπου» και «παράβαση του νόμου»με αφορμή την απαγωγή του 51χρονου πρώην στελέχους του Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ στους δρόμους του Βερολίνου και ακολούθως τη μεταφορά του στην πατρίδα του. Η κυβέρνηση του Βιετνάμ αντιθέτως ισχυρίζεται ότι ο Ταν επέστρεψε στη χώρα του οικειοθελώς.
Από χθες κάθεται στο εδώλιο της βιετναμέζικης δικαιοσύνης μαζί με 21 ακόμη κατηγορούμενους στο Ανόι. Ο επί σειρά ετών επικεφαλής της κρατικής εταιρείας εγκαταστάσεων άντλησης πετρελαίου PetroVietnam Construction κατηγορείται για κακοδιαχείριση. Επιπλέον του επιρρίπτεται ότι υπεξαίρεσε ένα ποσό εκατομμυρίων και διέφυγε στο εξωτερικό.
Ο Τριν Χουάν Ταν υπέβαλε αίτηση χορήγησης ασύλου στη Γερμανία. Η απαγωγή του στο Βερολίνο, όπως εικάζεται από πράκτορες του Βιετνάμ, δεν ήταν το πρώτο περιστατικό τέτοιου είδους στη Γερμανία. Αντιθέτως ανάλογες απαγωγές έχουν γίνει επανειλημμένα στο παρελθόν –κυρίως την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Τζέφρυ Μ. Κάρνεϊ
Όταν ο 27χρονος Γερμανός υπήκοος Γενς Κάρναϊ βγήκε από το διαμέρισμά του στις 22 Απριλίου 1991 στη συνοικία Φρίντριχσχαϊν του Βερολίνου, τον πλησίασαν έξι άνδρες. Τον άρπαξαν και τον έβαλαν σε ένα αυτοκίνητο, το οποίο αναχώρησε προς άγνωστη κατεύθυνση. Το συμβάν δεν προκάλεσε τότε μεγάλες διαμαρτυρίες από πλευράς γερμανικής κυβέρνησης.
Η αιτία ήταν απλή: Ο Γενς Κάρναϊ στην πραγματικότητα ονομαζόταν Τζέφρι Μ. Κάρνεϊ. Είχε σταθμεύσει ως Αμερικανός στρατιώτης στο δυτικό Βερολίνο και είχε στρατολογηθεί κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του από τη μυστική αστυνομία της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, τη διαβόητη Στάζι, για την οποία δούλευε από τότε με την κωδική ονομασία “Kid”. Μετά την επιστροφή του στις ΗΠΑ ταξίδεψε το 1985 στο Μεξικό για να καταφύγει εκεί στην πρεσβεία της πρώην Ανατολικής Γερμανίας και εν συνεχεία να περάσει με συνωμοτικό τρόπο στην Ανατολική Γερμανία. Από τότε ζούσε με άλλο όνομα εκεί. Ώσπου έπεσε το Τείχος του Βερολίνου.
Η απαγωγή του Κάρνεϊ ήταν παρόλα αυτά κατά την άποψη νομικών επιστημόνων σαφής παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, δεδομένου ότι πέντε εβδομάδες πριν από το συμβάν είχε λήξει και το δικαίωμα της αμερικανικής κατοχής στη Γερμανία μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ως εκ τούτου οι ΗΠΑ απώλεσαν τα ειδικά δικαιώματα που κατείχαν στη χώρα.
Ισάνγκ Γιουν
Και ο Νοτιοκορεάτης μουσικοσυνθέτης Ισάνγκ Γιουν είχε πέσει θύμα αντίστοιχης απαγωγής στο άλλοτε διχοτομημένο Βερολίνο. Νωρίς το πρωί της 17ης Ιουνίου 1967 δύο συμπατριώτες του ζήτησαν τηλεφωνικά συμβουλές για μια μουσική διοργάνωση. Αρνήθηκαν να μεταβούν στο διαμέρισμα του Γιουν στο Σπάνταου του Βερολίνου και τελικά συμφώνησαν να συναντηθούν με τον συνθέτη στο κέντρο του δυτικού Βερολίνου. Εκεί ακινητοποίησαν τον Ισάνγκ Γιουν, ο οποίος ζούσε από τη δεκαετία του 1950 στη Γερμανία, τον οδήγησαν στην νοτιοκορεατική πρεσβεία στη Βόννη και από εκεί στη Σεούλ. Αργότερα οδήγησαν πίσω στην πατρίδα της μέσω της πρεσβείας και τη σύζυγο του συνθέτη, καθώς και 17 ακόμη Νοτιοκορεάτες. Η κατηγορία που τους επέρριψαν ήταν προετοιμασία πραξικοπήματος και κατασκοπεία προς όφελος της Βόρειας Κορέας.
Ο Ισάνγκ Γιουν καταδικάστηκε αρχικά σε ισόβια κάθειρξη. Η ποινή του μειώθηκε εν συνεχεία σε 10 χρόνια. Μετά από διεθνείς διαμαρτυρίες αφέθηκε ελεύθερος το1969 και επέστρεψε στη Δυτική Γερμανία, όπου έλαβε δύο χρόνια αργότερα τη γερμανική υπηκοότητα.
Ο Καρλ Βίλχελμ Φρίκε
Βασικοί δράστες τέτοιας φύσης απαγωγών στη Γερμανία υπήρξαν η Στάζι και η KGB. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 είχαν απαγάγει περί τα 400 άτομα, μεταφέροντας τα στην πρώην Ανατολική Γερμανία. Συχνά επρόκειτο για πολέμιους του εκεί σοσιαλιστικού καθεστώτος.
Στις πιο γνωστές περιπτώσεις συγκαταλέγεται ο Ανατολικογερμανός δημοσιογράφος Καρλ Βίλχελμ Φρίκε, ο οποίος είχε διαφύγει το 1949 στη Δυτική Γερμανία και έγραφε επικριτικά άρθρα για το καθεστώς στην πατρίδα του. Όταν πράκτορες της Στάζι τον απήγαγαν την 1η Απριλίου 1955 από το διαμέρισμά του στο Βερολίνο ήταν αναίσθητος εξαιτίας μιας αναισθητικής ουσίας που είχε ρίξει νωρίτερα στο ποτήρι του μια γυναίκα που εργαζόταν για τη Στάζι.
Ο δημοσιογράφος μεταφέρθηκε το βράδυ στο ανατολικό Βερολίνο και υπέστη βασανιστήρια στη φυλακή της Στάζι Χοχενσενχάουζεν (Hohenschönhausen). Σε μια μυστική δίκη του επιβλήθηκε κάθειρξη τεσσάρων ετών υπό τους πιο αυστηρούς όρους, με καταναγκαστική εργασία και απομόνωση.
Μετά την αποφυλάκισή του πήγε αρχικά στο Αμβούργο, εξακολουθώντας να βρίσκεται υπό την παρακολούθηση του ανατολικογερμανικού καθεστώτος. Μερικά χρόνια αργότερα εγκαταστάθηκε στην Κολωνία ως διευθυντής του επονομαζόμενου τμήματος Ανατολικής-Δυτικής Γερμανίας στη Γερμανική Ραδιοφωνία Deutschlandfunk, όπου διακρίθηκε με το έργο του.
[DW]