σσΟ: Ντροπή που το στηλιτεύουμε αλλά είναι στο πνεύμα της ημέρας. Στη συνέντευξη εκτός των άλλων άκρως ενδιαφέροντων, μαθαίνουμε ότι ο γνωστός Βουρλούμης του ΟΤΕ ήταν και αυτός αντιστασιακός κατά της Χούντας στην… Αμερική!
Τεχνητά ο άνθρωπος δημιούργησε την τέταρτη κατάσταση της ύλης, το πλάσμα, μόλις το 1879. Στη φύση όμως υπήρχε ανέκαθεν η πιο εντυπωσιακή εκδήλωσή του: το Βόρειο και το Νότιο Σέλας. Πώς δημιουργούνται αυτά τα μαγευτικά χρώματα στον ουρανό;
Η απάντηση είναι «από τη διαπάλη του ηλιακού ανέμου με την οκτάσχημη μαγνητική ασπίδα της Γης». Τα σωματίδια του ηλιακής προέλευσης πλάσματος δημιουργούν διαφορά δυναμικού καθώς σαρώνουν τη μαγνητόσφαιρά μας και οδηγούνται- επιταχυνόμενα- προς τα σημεία όπου οι μαγνητικές γραμμές συσσωρεύονται: τους μαγνητικούς πόλους του πλανήτη μας. Εκεί, χτυπούν στην ηλεκτρικά φορτισμένη ιονόσφαιρα (τη ζώνη 48 ως 1.000 χλμ. από την επιφάνεια της Γης) και ανακλώνται ξανά προς τη μαγνητόσφαιρα. Από τη σύγκρουση των σωματιδίων του ηλιακού πλάσματος με τα σωματίδια της ιονόσφαιρας δημιουργείται το οπτικό φαινόμενο του σέλαος.
Ο άνθρωπος βρήκε τρόπο να μιμηθεί το φλερτ του ηλιακού ανέμου με την ιονόσφαιρα το 1974, όταν ο επιστήμονας του Ερευνητικού Εργαστηρίου τoυ Ναυτικού των ΗΠΑ (ΝRL) Κ. Παπαδόπουλος εφηύρε τον τρόπο δημιουργίας ρευμάτων στην ιονόσφαιρα, μέσω «εστιασμένου ψησίματός της» με μικροκύματα. Ο «φούρνος μικροκυμάτων» που επιτελεί αυτό το έργο είναι ένα σύστημα 180 ραδιοκεραιών στην Αλάσκα, το επονομαζόμενο ΗΑΑRΡ (Ηigh Frequency Αctive Αuroral Research Ρrogram, ήτοι Υψίσυχνο Ενεργό Σελαϊκό Ερευνητικό Πρόγραμμα). Πώς και γιατί κατασκευάστηκε; Τι πραγματικά μπορεί να κάνει; Οι απαντήσεις που κατά καιρούς έχουν δοθεί είναι τέτοιες και τόσες που έχουν αναγάγει το ΗΑΑRΡ στο 5ο δημοφιλέστερο σενάριο συνωμοσίας στο Διαδίκτυο- αμέσως μετά τη δολοφονία του Κένεντι.
Τέσλα, Χριστοφίλου και Ντένις
Το 1943, ο πολυμήχανος Σέρβος Νίκολα Τέσλα, ο εφευρέτης του εναλλασσόμενου ρεύματος, πέθανε χωρίς να μας αποδείξει ότι είχε δίκιο: ότι η ιονόσφαιρα είναι μια τεράστια μπαταρία που ανατροφοδοτείται από τον ηλιακό άνεμο και θα μπορούσε να παράσχει στην ανθρωπότητα απεριόριστη και δωρεάν ενέργεια. Τα αρχεία του Τέσλα κατασχέθηκαν από τον στρατό των ΗΠΑ, φωτοτυπήθηκαν και… χάθηκαν. Μαζί τους έπαψε και κάθε επίσημη έρευνα για τα της ιονόσφαιρας, ως το 1958, όταν ένας… έλληνας συντηρητής ανελκυστήρων βρέθηκε να διεξαγάγει το «μεγαλύτερο πείραμα που έγινε ποτέ» στα όρια ατμόσφαιρας-ιονόσφαιρας!
Ηταν ο Νικόλαος Κ. Χριστοφίλου (Νicholas C. Christofilos, 1916-1972), που είχε γεννηθεί στη Βοστώνη αλλά μεγάλωσε στην Ελλάδα. Τον κάλεσαν στην Αμερική το 1953, όταν ανακάλυψαν πως ο άγνωστος αυτός φυσικός είχε υποβάλει από το 1946 αίτηση κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας για κάτι που τώρα αποδείχτηκε σωστό: τον τρόπο κατασκευής «σύγχροτρου», την τεχνολογία που υιοθέτησαν οι νεότευκτοι επιταχυντές σωματιδίων στο Βrookhaven, στο Cornell και στο CΕRΝ. Το 1949, ο Χριστοφίλου είχε ζητήσει ευρεσιτεχνία για κάτι επίσης πρωτόγνωρο: την «Αρχή Ισχυρής Εστίασης» (Strong-focusing Ρrinciple), που άνοιγε τον δρόμο αξιοποίησης της ιονόσφαιρας ως «ηλεκτρικού κυκλώματος».
Ασπίδα Αrgus
Το πείραμα Αrgus που έκανε ο Χριστοφίλου, λίγο μετά την εκτόξευση του σοβιετικού «Σπούτνικ» στο Διάστημα, βασιζόταν στην ιδέα που είχε διατυπώσει έναν χρόνο πριν για τεχνητή δημιουργία ζώνης ακτινοβολίας, ως ασπίδα προστασίας από πιθανή επίθεση σοβιετικών διηπειρωτικών πυραύλων. Εκτόξευσε τρεις πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές των 1,2 κιλοτόνων και τους ανατίναξε, με αποτέλεσμα να καταστρέψει όποιον τεχνητό δορυφόρο βρέθηκε στη ζώνη ακτινοβολίας τους και να δημιουργήσει τεχνητό σέλας στον ουρανό.
Το Αrgus έκανε τον Χριστοφίλου μέλος της περίφημης οργάνωσης «Jason»- του «Συμβουλίου Σοφών του Πενταγώνου»- και ενέπνευσε το μετέπειτα γνωστό ως «Πρόγραμμα των Αστρων», που υιοθέτησε ο πρόεδρος Ρίγκαν.
Καταλύτης Τρυποκάρυδος
Την ίδια χρονιά- το 1958- ο Χριστοφίλου συνέλαβε την ιδέα αξιοποίησης των κυμάτων εξαιρετικά χαμηλών συχνοτήτων (RF ΕLF) για διηπειρωτική επικοινωνία των υποβρυχίων. Αλλά και ένας άλλος Ελληνας που εργαζόταν με τα κονδύλια του Πενταγώνου, ο Κ. Παπαδόπουλος, είχε να προτείνει μια ιδέα για το ίδιο θέμα: Να στέλνουν τα ραδιοκύματα στα φορτισμένα σωματίδια της ιονόσφαιρας, μετατρέποντάς την σε μια τεράστια κεραία επανεκπομπής των σημάτων. Η ιδέα του δεν υιοθετήθηκε, καθώς δεν μπορούσε ακόμη να αποδειχθεί πειραματικά. Ωστόσο, το 1977, οι Αμερικανοί διαπίστωσαν με έκπληξη ότι οι Σοβιετικοί είχαν ήδη στήσει τέτοιες κεραίες και… τους βομβάρδιζαν με ραδιοκύματα (το κωδικά ονομαζόμενο Πρόγραμμα ΤρυποκάρυδοςWoodpecker). Αλαφιασμένοι, έστησαν και αυτοί το δικό τους πείραμα, στις 4 Ιουλίου 1978, που απέδειξε ότι «τα πεδία ΕLF διαδίδονται κάθετα προς το έδαφος, δημιουργώντας ωστικά κύματα που μπορούν να ανακατανέμουν ενέργεια και ορμή στην ατμόσφαιρα».
Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα του πειράματος δικαίωσαν τον Παπαδόπουλο. Αναθαρρημένος, χρησιμοποίησε τη διπλωματική του μαεστρία για την άντληση κονδυλίων, που οδήγησαν στην ίδρυση του ΗΑΑRΡ, σε μια στρατιωτική βάση 322 χλμ. βορείως του Ανκορατζ της Αλάσκας. Από τότε και ως την ολοκλήρωσή του (μόλις το 2007), το ΗΑΑRΡ βρέθηκε να έχει πολλούς συναγωνιστές και ανταγωνιστές: Οι ΗΠΑ έχουν άλλες δύο εγκαταστάσεις, το Ηipas στο Φέρμπανκς της Αλάσκας και το Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο. Η ΕΕ έχει το Εiscat στο Τρόμσο της Νορβηγίας και η Ρωσία έχει το Sura, στο Βασιλσούρσκ του Νόβγκοροντ. Ωστόσο, κανένα από αυτά τα συστήματα κεραιών δεν μπορεί να εστιάσει με την ακρίβεια και την ευελιξία που κατορθώνει το ΗΑΑRΡ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δέσμες ραδιοκυμάτων του χρησιμοποιούνται ήδη για να «σαρώνουν» τη Σελήνη, εντοπίζοντας τα κοιτάσματα μεταλλευμάτων στο υπέδαφός της.
Η αρχή του ΗΑΑRΡ
Ο Ντένις Παπαδόπουλος υπήρξε αντιπρόεδρος της εταιρείας Αdvanced Ρower Τechnologies (ΑΡΤΙ), που κατασκεύασε και διαχειρίστηκε το ΗΑΑRΡ ως το 2003, τη χρονιά που εξαγοράστηκε από τη νυν ανάδοχο ΒΑΕ Systems αντί 27 εκατ. δολαρίων. Το 2004 «έγραψε ιστορία» όταν κατέθεσε στο Κογκρέσο και έπεισε τους γερουσιαστές ότι το ΗΑΑRΡ μπορούσε να παράσχει μια πραγματική ασπίδα προστασίας για τους δορυφόρους, από ενδεχόμενη εσκεμμένη έκρηξη πυρηνικών κεφαλών στην ιονόσφαιρα. Ο τρόπος θα ήταν να λειτουργήσει ως απωστικός μηχανισμός, που θα έστελνε τα σωμάτια της όποιας πυρηνικής έκρηξης μακριά από τη Γη, στη ζώνη αστεροειδών Βαν Αλεν. Ο Παπαδόπουλος κατόρθωσε να διασφαλίσει τη χρηματοδότηση του ΗΑΑRΡ- και τη βράβευσή του ως του πιο αποτελεσματικού ερευνητικού προγράμματος- από το γνωστό πρόγραμμα χρηματοδότησης αμυντικών ερευνών «Darpa».
Περιορίζονται οι δράσεις του ΗΑΑRΡ μόνο στην έρευνα των ιδιοτήτων της ιονόσφαιρας, στην άμυνα κατά των πυρηνικών εκρήξεων και στην ακτινοσκόπηση των μεταλλευμάτων σε Γη και Σελήνη; Τα σενάρια συνωμοσίας λένε όχι: Το κατηγορούν για τα μύρια όσα: από την πρόκληση του κυκλώνα Ιke, το τσουνάμι στην Ινδονησία, την πλημμύρα του Μεκόνγκ στη Βιρμανία, τον μεγασεισμό της Κίνας… ως τον μαζικό έλεγχο της ανθρώπινης συμπεριφοράς μέσω των συχνοτήτων του! Αλλά για όλα αυτά δεν υπάρχουν αποδείξεις και τα 18 πανεπιστήμια που στέλνουν φοιτητές τους στο ΗΑΑRΡ εύκολα απορρίπτουν τις αιτιάσεις ως τεχνικά ανέφικτες. Από πλευράς μας, δεν μπορούμε φυσικά να γνωμοδοτήσουμε, αλλά και δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε μια πρόσφατη εξέλιξη: Στις 20 Μαΐου 2009, η Επιτροπή του Αμερικανικής Γερουσίας για το Εμπόριο, την Επιστήμη και τις Μεταφορές ενέκρινε το νομοσχέδιο S. 601,
περί Κονδυλίου Ερευνας για τον Μετριασμό του Κλίματος. Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη επίσημη ανάληψη πρωτοβουλίας για παρέμβαση στις διεργασίες του κλίματος στον πλανήτη! Μεταξύ άλλων, το δεκαετές αυτό πρόγραμμα θα χρηματοδοτήσει την «έρευνα μετριασμού των καιρικών φαινομένων από κρατικά ερευνητικά ιδρύματα». Δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε καταλληλότερο αποδέκτη από το ΗΑΑRΡ.
Κ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Ο ΕΛΛΗΝΑΣ «ΠΟΙΗΤΗΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ»
Εδώ και πέντε χρόνια ήταν… καταζητούμενος: Από τις 25 Ιουλίου 2004, συγκεκριμένα, όταν δημοσιεύσαμε το άρθρο «Η άρπα του κλίματος». Ο λόγος; Ο Κώστας Παπαδόπουλος (κατά αμερικανικόν κόσμον Dennis Ρapadopoulos) ήταν ο άνθρωπος-κλειδί του πιο αμφιλεγόμενου ίσως ανθρώπινου πειράματος, του ΗΑΑRΡ. Την εβδομάδα που πέρασε «έπεσε στα χέρια μας», καθώς πέρασε από την Αθήνα κατευθυνόμενος προς τη Χαλκιδική, όπου θα λάβαινε χώρα διεθνές συνέδριο προς τιμήν του και μας παραχώρησε μια αποκλειστική συνέντευξη.
Εμφανισιακά είναι ένας τυπικός εβδομηντάρης Ελληνας, με καταγωγή από τον Πύργο της Ηλείας, γεννημένος στη Λάρισα και μεγαλωμένος στην Αθήνα. Ωστόσο το βάδισμά του έχει τον αέρα του νικητή και η ομιλία του τον επεξεργασμένα ήπιο τόνο ανθρώπων που κατέχουν τη διπλωματία. Εχει ένα αφοπλιστικό χαμόγελο, γνήσια μεσογειακό, που δεν σε αφήνει να σκεφτείς ότι είναι σκόπιμο. Μιλάει χωρίς κομπιάσματα, σε κοιτάζει στα μάτια και δεν έχει τικ όταν απαντάει στα δύσκολα. Με άλλα λόγια… εμπνέει εμπιστοσύνη. Μια αύρα εμπιστοσύνης που σίγουρα του στάθηκε πολύτιμος βοηθός στα όσα τόλμησε. Διότι ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος (Ντένις για τους Αμερικανούς) τόλμησε πολλά στη ζωή του. Τόσα όσα δεν φανταζόταν το 1960, όταν έπαιρνε το πτυχίο Φυσικής από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ερευνητής στον «Δημόκριτο» αρχικά, βρέθηκε το 1965 με μεταπτυχιακό (Μ.Sc.) στην πυρηνική μηχανική από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης και, το 1968, με διδακτορικό Φυσικής από το Πανεπιστήμιο του Μaryland. Από τότε εργάστηκε ως σύμβουλος σε πληθώρα ιδιωτικών και κυβερνητικών οργανισμών, έγινε μέλος φορέων όπως οι ΝΑSΑ, ΑΡS, ΑΙΡ και ΙΑΕΑ, συνέγραψε πάνω από 240 άρθρα σε διεθνή περιοδικά, επέβλεψε 17 διδακτορικές διατριβές και έλαβε βραβεία όπως το Νavy Μeritorious Civilian Service Αward, το επιστημονικό βραβείο Ηulbert, τη διάκριση επιστημονικών επιτευγμάτων από την Ακαδημία Επιστημών της Ουάσιγκτον και την τιμητική διάκριση της ΝΑSΑ για διακεκριμένη προσφορά στην επιστήμη του Διαστήματος. Χρίστηκε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Ουάσιγκτον και αυτή την περίοδο είναι διευθυντής ερευνών της Διαπανεπιστημιακής Ερευνητικής Πρωτοβουλίας για το Πείραμα Στοιχειώδους Φυσικής στη Ζώνη Ακτινοβολίας- ενός προγράμματος 7,5 εκατ. δολαρίων, που συνδυάζει θεωρία και προσομοίωση, εργαστηριακά και διαστημικά πειράματα.
Περίεργος για το ποια «χρυσή φλέβα» τον εκτόξευσε στην κορυφή, τον ρώτησα:
– Κύριε καθηγητά,ποιος νομίζετε ότι έδρασε καταλυτικά για τη σταδιοδρομία που διαγράψατε;.
«Η χούντα!» απάντησε χωρίς δισταγμό. «Βρισκόμουν στην Ουάσιγκτον όταν εκδηλώθηκε το πραξικόπημα, συγκάτοικος με τον Παναγή Βουρλούμη- του γνωστού από τον ΟΤΕ. Με το που μάθαμε τα νέα, στήσαμε μια οργάνωση κατά της δικτατορίας. Το αποτέλεσμα ήταν να μου τηλεφωνήσει ο πατέρας μουδιευθυντής τότε στον Ευαγγελισμό και αρχίατρος του Στρατού- για να μου πει ότι τον ανέκριναν εξαιτίας μου και να μην τολμήσω να πλησιάσω σε ελληνική πρεσβεία ή προξενείο γιατί θα με συλλάβουν. Ετσι, κάθε σκέψη να γυρίσω έσβησε. Τελείωσα το διδακτορικό μου στη θερμοπυρηνική σύντηξη και αφοσιώθηκα μετά στα πειράματα με το πλάσμα». – Το πλάσμα…η τέταρτη κατάσταση της φύσης,η «ακτινοβολούσα ύλη». Αλήθεια,γιατί πιστεύετε ότι ο ΙrvingLangmuir τη βάφτισε το 1928 με την ελληνική λέξη «πλάσμα»;
«Διότι μπορείς να την πλάσεις κατά βούληση. Είναι ένα εν μέρει ιονισμένο αέριο, με αρκετά ελεύθερα ηλεκτρόνια, το οποίο μπορείς να δαμάσεις μέσω μαγνητικών πεδίων. Αντίστοιχη είναι η προέλευση της ονομασίας “ορός πλάσματος” για το αίμα, που είναι ένας καταλύτης με κατιόντα».
– Το πλάσμα και η ιονόσφαιρα ήταν τα στοιχεία που σαγήνεψαν και έναν άλλομεγάλο της Φυσικής,τον Τέσλα. Ονειρευόταν να αντλήσει απεριόριστη ενέργεια από εκεί.Εσείς,μέσω του ΗΑΑRΡ, μπορέσατε να αντλήσετε 3,9 ΜWatt,από 3,6 ΜWatt…
«Μέσα στην ιονόσφαιρα είναι παγιδευμένη πολλή ενέργεια. Εκείνο που κάνουμε είναι να χρησιμοποιούμε αυτή την ενέργεια των 3,6 ΜWatt ως καταλύτη έκλυσης μεγαλύτερης ενέργειας».
– «Τι σας συνέδεε με τον επόμενο μετά τον Τέσλα μεγάλο ερευνητή της ιονόσφαιρας,τον Χριστοφίλου;» «Επαγγελματικά δεν έτυχε να συνεργασθούμε ποτέ, αλλά τον γνώριζα και πίναμε ένα ποτό πολλές φορές μαζί. Εκείνο που μας συνέδεσε ήταν μία σύμπτωση: Ο Χριστοφίλου είχε σκεφθεί- με φοβερή ενόραση, χωρίς μαθηματικά- ότι πρέπει να υπάρχει έξω από τη μαγνητόσφαιρα της Γης μία ζώνη ακτινοβολίας, αυτή που ανακαλύφθηκε μετέπειτα ως “ζώνη Βαν Αλεν”. Κατέθεσε τη σκέψη του στην αμερικανική κυβέρνηση του 1955, αλλά η πρότασή του πήγε στα χρονοντούλαπα. Οταν τον έφεραν στην Καλιφόρνια και ενόσω ετοίμαζε το γνωστό πείραμα Αrgus, ένας δορυφόρος που είχε στείλει στο Διάστημα ο Βαν Αλεν “γέμισε θορύβους”, οπότε διαπιστώθηκε η ορθότητα της πρόβλεψης του Χριστοφίλου. Τελικά, όταν προέκυψε το ζήτημα επικοινωνίας των υποβρυχίων, ο Χριστοφίλου σκέφθηκε την κατασκευή μιας τεράστιας κεραίας, αλλά συναντούσε αντιδράσεις. Τότε εγώ πρότεινα μια εναλλακτική λύση, την κατασκευή μιας μικρότερης εγκατάστασης που θα εκμεταλλευόταν τη δυνατότητα μετάδοσης των σημάτων μέσω της ιονόσφαιρας. Το Ναυτικό θεώρησε την ιδέα μου πολύπλοκη και προχώρησε με τη λύση του Χριστοφίλου».
– Οταν έληξε ο Ψυχρός Πόλεμος,έληξε και η χρηματοδότηση ελέω υποβρυχίων.Τώρα,το ΗΑΑRΡ αντλεί τους πόρους του κυρίως λόγω της χρησιμότητάς του ως “απωθητή πυρηνικών εκρήξεων”. Είναι έτσι;
«Για μένα το ΗΑΑRΡ είναι ένα ανοιχτό εργαστήρι της ιονόσφαιρας. Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι να βρίσκω τρόπους αξιοποίησής της ώστε να είναι χρήσιμη για όλους μας. Για παράδειγμα, να εντοπίζουμε μέσω αυτής κοιτάσματα υδρογονανθράκων».
– Τότε,γιατί δεν προτείνατε να χρησιμοποιήσετε αυτές τις «ανιχνευτικέςικανότητες» για να βρούμε τα κοιτάσματα πετρελαίου στο Αιγαίο μας;» «Κυρίως διότι σε κάθε τέτοια προσπάθεια θα βρίσκαμε αντιμέτωπους όσους κατά κανόνα φοβούνται ότι θα βλάψουμε το περιβάλλον. Αλλά επίσης και διότι τεχνικά δεν είχαμε παλιά τη δυνατότητα για ακριβή εντοπισμό σημάτων από τόσο μακριά- από την Αλάσκα ως το Αιγαίο. Μόλις πριν από έξι μήνες κατορθώσαμε να φθάσουμε σε τέτοιο επίπεδο. Δηλαδή τώρα μπορούμε να σπρώχνουμε τα ιόντα- χωρίς να επηρεάζουμε τα ηλεκτρόνια- για να δημιουργούμε το ρεύμα που επιθυμούμε (το λεγόμενο “current drive”)».
– Τι είναι αυτό το ρεύμα και πώς αξιοποιείται;
«Παλιότερα, κάναμε τα πειράματά μας μόνο σε περιοχές όπου υπήρχε αυτό το ρεύμα- όπως στην Αλάσκα. Τώρα, δημιουργούμε ένα είδος μπαταρίας στην ιονόσφαιρα, οπότε δεν χρειαζόμαστε τα προϋπάρχοντα ρεύματα και μπορούμε να πάμε όπου θέλουμε, είτε για ανίχνευση του υπεδάφους είτε για εξώθηση σωματιδίων προς τη ζώνη Βαν Αλεν».
– Οταν κάνετε αυτές τις ραδιοεκπομπές δεν υπερθερμαίνετε την ατμόσφαιρα; Δεν είστε «βροχοποιός»;
«Οχι… είναι τόση μικρή η ενέργεια που στέλνουμε ώστε έχουμε δυσκολία στην ανίχνευση αυτού που δημιουργήσαμε, πόσο μάλλον να κάνουμε κάτι το αισθητό για το κλίμα! Για παράδειγμα, εκπέμπουμε ενέργεια 10 εις την-4 Watt ανά τ.μ., ενώ μια καταιγίδα έχει 10 εις την 8η. Ο,τι και να κάνουμε, δεν μπορούμε να καλύψουμε αυτές τις τάξεις μεγέθους!». – Διάβασα μια μελέτη του αμερικανικούστρατού που προτείνει την επαύξηση της ισχύος του ΗΑΑRΡ σε GigaWatt.Αν γίνει μια τέτοια μετατροπή,δεν θα μπορούσατε να επηρεάζετε το κλίμα;
«Ακόμη και με ΤeraWatt δεν θα κάναμε τίποτε! Η ισχύς μας είναι αστεία μπροστά σε εκείνη των καταιγίδων. Σκεφθείτε ότι το Βόρειο Σέλας μόνον έχει 10 εις την 11η Watt- ενέργεια σχεδόν ίση με την ηλεκτρική ενέργεια όλης της ανθρωπότητας!». – Ωστόσο τα σενάρια συνωμοσίας σάς κατηγορούν για τα αντίθετα.Αισθάνεστε «θύμα των καιρών»;
«Εχω διαβάσει και ακούσει απίστευτες ιστορίες. Εγώ γνωρίζω ότι το ΗΑΑRΡ είναι απλώς ένα “πεδίο δοκιμών μοντέλων”, όπως είναι το τούνελ ανέμου για τα μοντέλα των αεροπλάνων. Οι δοκιμές που κάνουμε εκεί είναι ελαχιστότατες σε κλίμακα, ώστε να μπορέσουμε κάποτε να έχουμε εφαρμογές με βεβαιότητα».
– Το ότι στέλνετε ραδιοκύματα στη Γη και μετράτε σήματα,μου θυμίζει την προσέγγιση του καθηγητή Βαρώτσουγια την πρόβλεψη σεισμών.Δεν θα μπορούσατε να βοηθήσετε σε τέτοιες προβλέψεις;
«Οντως, οτιδήποτε αυξάνει την αγωγιμότητα μπορεί να ανιχνευθεί. Και η ηφαιστειακή δραστηριότητα και οι σεισμοί αλλάζουν την αγωγιμότητα και παρέχουν ανιχνεύσιμα σήματα. Μέσω των ραδιοκυμάτων μπορούμε να λάβουμε αυτά τα σήματα και, θεωρητικά, να οδηγηθούμε σε πρόβλεψη. Το πρακτικό πρόβλημα είναι ο διαχωρισμός του σήματος από τον θόρυβο και ο βαθμός πιθανότητας για την πρόβλεψη. Εχω κάνει σχετικές προτάσεις στο παρελθόν, αλλά για να φθάσουμε σε αποτέλεσμα χρειάζεται η συνδυαστική αξιοποίηση των δυνατοτήτων συστημάτων όπως το ΗΑΑRΡ, το δίκτυο του Βαρώτσου ή άλλες παρεμφερείς προσπάθειες». -Τι άλλες εφαρμογές προβλέπετε γιατην αξιοποίηση των ερευνών του ΗΑΑRΡ;
«Μια εφαρμογή που μας απασχολεί ήδη έντονα είναι το πρόβλημα της “ανωμαλίας του Ν. Ατλαντικού”. Τι συμβαίνει εκεί; Υπάρχουν συσσωρευμένα τόσα πολλά πρωτόνιατης τάξεως των 10-100 ΜVoltsώστε οι δορυφόροι που πετούν σε ύψος 600-800 χλμ. αναγκάζονται να διακόπτουν τη λειτουργία τους όποτε περνούν από εκεί. Το πρόβλημα θα γίνει δραματικά μεγαλύτερο τα επόμενα χρόνια, καθώς οι νέοι δορυφόροι θα έχουν μικροκυκλώματα όλο και πιο πυκνής γράμμωσης. Με τη σμίκρυνση των κυκλωμάτων η πιθανότητα ανωμαλίας αυξάνεται εκθετικά. Επειτα από δοκιμές που κάναμε στο ΗΑΑRΡ, κάνω τώρα την πρόταση να κατασκευάσουμε 3-4 ραδιοσταθμούς που θα μειώσουν τη ροή των πρωτονίων στο 1/20, μέσα σε δύο χρόνια. Πρέπει να το κάνουμε, διότι διαφορετικά σε τρία χρόνια δεν θα δουλεύει εκεί κανένας δορυφόρος».
– Σε τρία χρόνια ενδέχεται να αντιμετωπίσουμε μια σφοδρή ηλιακή καταιγίδα.Θαμπορούσατε να δράσετε αποτρεπτικά και για αυτήν;
«Οχι, διότι η ηλιακή καταιγίδα θα πλήξει τις άνω περιοχές της ιονόσφαιρας και δεν έχουμε την ενέργεια για να την αντιμετωπίσουμε». – Αν επιστρέψουμε στη θεώρηση της ιονόσφαιρας ως “ηλεκτρικού πλέγματος” γύρω από τη Γη,δεν θα μπορούσαμενα τη χρησιμοποιήσουμε για τηλεμετάδοση ηλεκτρικής ενέργειας σε όποια περιοχή του πλανήτη; «Το πλέγμα υπάρχει, αλλά το πρόβλημά μας είναι η διασπορά της ισχύος. Το ρεύμα που δημιουργούμε είναι ισχύος μικροαμπέρ ανά τ.μ. Οι τεράστιες διαστάσεις του χώρου στην ιονόσφαιρα καθιστά μη αποδοτική οποιαδήποτε τέτοια μετάδοση».
– Σχετικά με τις πρόσφατες προσπάθειες για τηλεμετάδοση της ηλιακής ενέργειας από το εξωτερικό της ιονόσφαιρας στη Γη,μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φορέας η ιονόσφαιρα;
«Θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε ένα κάτοπτρο από πλάσμα στην ιονόσφαιρα και το κύριο πρόβλημά μας είναι “πόσο λείο μπορούμε να κάνουμε το κάτοπτρο”. Πιθανότατα μπορούμε να το επιτύχουμε στο μέλλον, αλλά για την ώρα αγγίζει την επιστημονική φαντασία».
– Αν η άντληση αφιλτράριστης ηλιακής ενέργειας για τον πλανήτη γινόταν μέλημα όχι εταιρειών αλλά του ΟΗΕ,δεν θα είχαμε περισσότερες ελπίδες;
«Μπορεί. Είναι αλήθεια ότι για πρώτη φορά- και μόνο τους τελευταίους τρεις μήνες- είδα στην Αμερική να μεγαλώνει αυτό το πνεύμα συνεργασίας. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, αισθάνομαι ότι για το ενεργειακό πρόβλημα του πλανήτη θα πρέπει να εστιάσουμε σε υβριδικές λύσεις. Ιδιαίτερα στο θέμα της πυρηνικής ενέργειας, θα πρέπει προς το παρόν να συνδυάσουμε τη σχάση με τη σύντηξη, με απώτερο στόχο να έχουμε έπειτα από χρόνια “καθαρή σύντηξη”, χωρίς εκπομπή νετρονίων».
– Τι θα είχατε να προτείνετε ιδιαίτερα για τη χώρα μας;
«Πιστεύω ότι σαφέστατα πρέπει να επενδύσουμε στις φυσικές πηγές ενέργειας της χώρας μας- τον ήλιο, τον άνεμο, τα κύματα- αλλά και στην πυρηνική ενέργεια. Υπάρχουν λύσεις ασφαλείς και πρέπει να τις κυνηγήσουμε όλες».
– Κατά τα λοιπά,αν σας ζητούσαν να συνδράμετε το «συμβούλιο σοφών», του ακαδημαϊκού Δ.Νανόπουλου,τι θα προτείνατε;
«Μία ιδέα που από χρόνια με κατατρύχει είναι να δημιουργήσουμε στην Ελλάδα το μεγαλύτερο υπολογιστικό Κέντρο της Ευρώπης. Δεν είναι όμως το θέμα αν αυτή είναι η καλύτερη ιδέα ή άλλη. Το ζητούμενο για μένα είναι να εστιάσουμε σε έναν, δύο στόχους- όχι δεκαπέντε- και να δώσουμε τα πάντα για την επίτευξή τους. Έχουμε απίστευτο δυναμικό στην Ελλάδα, αλλά δεν μπορούμε να καταφέρουμε τίποτε με την πολυδιάσπαση και την ατροφία».
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artid=274659&dt=21/06/2009
http://gnomeskepistimi.wordpress.com/