Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ: 1. ΠΟΝΤΙΟΙ

 
Επιθυμώ να απευθυνθώ σε σας δημόσια διαμέσου αυτής της επιστολής. Αυτός ο τόπος παρ’ όλες τις κακοποιήσεις που υπέστη διατηρεί το πνεύμα του, το πνεύμα του τόπου κατά τον Αριστοτέλη. Παραμένει ένας τόπος της Αγοράς, της Εκκλησίας του Δήμου, της παιδείας του θεάτρου, της Διαφάνειας, του φωτός.
Είχα πλήρη συνείδηση ότι η ομιλία μου στην Φιλαδέλφεια (ΗΠΑ) στις 9 Σεπτεμβρίου 2006 κατά τα αποκαλυπτήρια του μνημείου της Ποντιακής Γενοκτονίας θα προκαλούσε πολλές δυσαρέσκειες και αντιδράσεις σε ορισμένα περιβάλλοντα της Αθήνας αλλά πολύ περισσότερο στην Άγκυρα. Πληροφορήθηκα ότι η Άγκυρα διαμαρτυρήθηκε για το μνημείο. Δεν έμεινα πολύ στην σκέψη ότι θα αντιδρούσατε ακυρώνοντας την VISA που, οφείλω να πω, με μεγάλη ευγένεια μου παραχωρήθηκε. Το θεωρούσα ακραίο μέτρο που θα σας εξέθετε πολύ. Διέκρινα ότι ακόμα και οι υπηρεσίες σας στο αεροδρόμιο του Σικάγου κατάλαβαν ότι εκτεθήκατε.
Από τη στιγμή όμως που αποφασίσατε να ακυρώσετε την βίζα που εσείς πριν είκοσι μήνες μου παραχωρήσατε, οφείλατε να με ενημερώσετε. Αυτό κάνουν τα πολιτισμένα κράτη καθώς και οι πρεσβευτές που κάνουν καλά τη δουλειά τους. Εκτός αν επικράτησαν ευτελείς σκέψεις.
Τι είπα όμως στην Φιλαδέλφεια κατά τα αποκαλυπτήρια του μνημείου της Ποντιακής γενοκτονίας ώστε να προκληθούν αντιδράσεις. (Όπως ήταν φυσικό η ομιλία μαζί με το βιβλίο μου The Pontian question in the United Nations με την συγκινητική προσπάθεια ορισμένων Ποντίων συναθλητών μου στις ΗΠΑ έφθασε σε γερουσιαστές, μέλη του Κονγκρέσου, στους υποψήφιους για το χρίσμα Προέδρους).
Είπα, λοιπόν, ότι δεν κατανοώ γιατί οι κεντρικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ ταυτίζονται με τα Κεμαλικά Γκουλάκ, με μια ιδεολογία του θανάτου που αντιπροσωπεύει ο Κεμαλισμός. Γιατί ο Κεμαλισμός είναι κύρια μια ιδεολογία του θανάτου. Αναφέρθηκα σε μια άλλη ηθική, ανθρώπινη, διπλωματική παράδοση, σχολή θα έλεγα των αείμνηστων διπλωματών Χόρτον και Μοργκεντάου στην οποία οφείλουν οι ΗΠΑ σήμερα να ανατρέξουν αν δεν θέλουν να λερώνονται και να θεωρούνται συνένοχες εγκλημάτων. Πρότεινα μάλιστα την ανέγερση μνημείων τους τόσο στις ΗΠΑ όσο και την Καισαριανή και την Νίκαια, την Κοκκινιά. Ξέρετε η προλεταριοποίηση, η εργατική τάξη της Ελλάδας δεν γεννήθηκε διαμέσου της καπιταλιστικής συσσώρευσης αλλά δια της προσφυγοποίησης.
Είδα στην ομιλία μου την λύση του Τουρκικού προβλήματος, του Νέου Ανατολικού Ζητήματος στην πολυκεντρικότητα της Ανατολίας, της Μικράς Ασίας και όχι στην Σκύλα του Κεμαλισμού ή την Χάρυβδη ενός ιδιόμορφου και βίαιου τουρκικού Ισλάμ, ούτε στην ένοχη και εγκληματική σύνθεση τους. Οι ΗΠΑ είναι η παγκόσμια καρδιά μιας πολυκεντρικής ομοσπονδιακής παιδείας και αυτό είναι πολύ κατανοητό. Αυτό εξ’ άλλου είναι και το ευρωπαϊκό παράδειγμα της Ισπανίας μετά τον Φράνκο και της Γερμανίας μετά τον Ναζισμό. Τόνισα ότι το ζήτημα δεν είναι ο εξευρωπαϊσμός του Πόντου (ή και του Πατριαρχείου) γιατί ο Πόντος είναι Ευρώπη. Εκεί γεννήθηκαν ορισμένοι Πατέρες της Ευρώπης επόμενα και δικοί σας. Το αιτούμενο είναι η άνθιση αυτής της Ευρωπαϊκής ιστορικής πολιτισμικής ψηφίδας της Ποντιακής, αντί της δολοφονίας της.
Κύρια της Ποντιακής γλώσσας, της πλησιέστερης προς την αρχαία ελληνική ομιλούμενης σήμερα γλώσσας, την οποία ομιλούν μεγάλοι πληθυσμοί στον Πόντο σήμερα. Όπως τονίσαμε στο Συμβούλιο του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα οι τουρκικές κυβερνήσεις οφείλουν να προστατεύουν αυτήν την γλώσσα ως μέρος της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς, αντί να την δολοφονούν
Η στιγμή των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου ήταν συγκινητική, ιερή. Κάθε λαός που υπέστη πολιτικές βίας έχει δικαίωμα και χρέος να αναγείρει ένα ΣΗΜΑ, ένα μνημείο αφιερωμένο στους νεκρούς του. Επί δεκαετίες οι Πόντιοι των ΗΠΑ, πολλοί από τους οποίους έφθασαν ξεριζωμένοι από τον Πόντο χωρίς τον ενδιάμεσο σταθμό της Ελλάδας, στερήθηκαν ενός μνημείου της Μνήμης των νεκρών τους.
Αυτό ήταν το ηθικό, διανοητικό, αξιακό, πολιτικό επίπεδο της Αγοράς, του Λόγου, της Ελεύθερης έκφρασης στο οποίο κινήθηκα εγώ στην Φιλαδέλφεια. Εσείς όμως αντιδράσατε με μια πράξη βίας, χωροφυλακίστικη έλεγαν κάποτε στην Ελλάδα. Μου στερήσατε το δικαίωμα παρουσίας και έκφρασης της γνώμης μου κατα το συμπόσιο που θα γινόταν σε κεντρικό ξενοδοχείο του Σικάγου στο οποίο ήμουν προσκεκλημένος. Μου είπαν ότι καιρό πριν αποπειραθήκατε να το κάνετε με τον αληθινά δημοκράτη Τούρκο συγγραφέα Τανέρ Αξαμ. Το χειρότερο όμως είναι ότι μου στερήσατε μια ιερή στιγμή. Την παρουσία μου στο θρησκευτικό και πολιτικό μνημόσυνο των θυμάτων της Ποντιακής γενοκτονίας που θα γινόταν στην Νέα Υόρκη με αφορμή την συμπλήρωση 89 χρόνων από την διάπραξη αυτού του εγκλήματος. Αυτή είναι η σχέση σας με τη μνήμη των νεκρών της 11ης Σεπτεμβρίου;
Είναι πολύ γνωστό ότι εδώ και δύο δεκαετίες ελάχιστοι άνθρωποι, ελαχιστότατοι, ένας – δύο στην αρχή, πετύχαμε να επιστρέψει η Ποντιακή διάσταση, οι Πόντιοι, ο Πόντος στην ιστορία και την γεωγραφία. Είχε εξαφανισθεί επί δεκαετίες η λέξη Πόντος. Είχαμε όχι μαζί μας αλλά απέναντι μας, όχι συμμάχους αλλά αντιπάλους και εχθρούς τα κράτη και τους διάφορους μηχανισμούς τους ακόμη και το «Αθηναϊκό» «κράτος» και τους μηχανισμούς του.
Τα μόνα εφόδια, τα μόνα όπλα μας ήταν το ήθος, οι ιδέες, η ψυχή μας. Αυτή είναι η αλήθεια. Και η ιστορία έδειξε ότι πετύχαμε.
Διανύσαμε πολλούς κύκλους. Τώρα είμαστε στην περίοδο που το Ποντιακό Ζήτημα έρχεται στην διεθνή πολιτική ως ένα Εθνικό – Ευρωπαϊκό και Διεθνές Ζήτημα. Κανείς σοβαρός άνθρωπος και κανένα σοβαρό κράτος δεν πιστεύει ότι μπορεί αυτό να αποτραπεί. Γιατί; Είμαστε ημίθεοι; ήρωες; Όχι, απλά γιατί αυτό θέλει η ιστορία.
Ορισμένοι θέλουν να κρατήσουν τις εκφράσεις του στο επίπεδο της ενορίας της Αστόρια, ας πούμε, της Νέας Υόρκης, σε υποκριτικά μνημόσυνα ρουτίνας κάθε 19 Μαϊου, να παγιώσουν έναν Ποντιακό συναλλασσόμενο συνδικαλισμό, μια ψευτοακαδημαϊκή και ψευτοεπιστημονική ποντιολογία. Αυτές είναι οι ψευδαισθήσεις τους.
Εσείς κατόπιν παράκλησης, συμμαχικής αλληλεγγύης, διαπραγμάτευσης πάρε – δώσε, με τους ένστολους ή ημισεληνοφόρους με το σπαθί πεχλιβάνηδες νταήδες της Άγκυρας (ότι πιο βίαιο παρήγαγε η ιστορία) πιστεύετε ότι θα εμποδίσετε, περιορίσετε, θα κρατήσετε χαμηλά, θα καταργήσετε μια τάση της ιστορίας.
Με αυτές όμως τις πράξεις σας καταλήγετε να είστε απολογητές και προστάτες μιας ιδεολογίας του θανάτου, του Κεμαλισμού. Ή για να χρησιμοποιήσω έναν όρο με τον οποίο θα συμφωνούσαν τόσο οι Χόρτον και Μοργκεντάου όσο και ο πρώην Κυβερνήτης της Πολιτείας της Νέας Υόρκης George Pattaki που αναγνώρισε την Ποντιακή γενοκτονία, κυνδινεύετε να θεωρηθείτε «καπό» αυτής της ιδεολογίας και αυτού του κράτους. Αναζητήστε στους μηχανισμούς θανάτου του Ναζισμού την σημασία αυτού του τίτλου και του ρόλου του. Δεν νομίζω ότι είναι αυτό το πνεύμα της Φιλαδέλφειας, της πρώτης πρωτεύουσας των ΗΠΑ του Liberty Bell και του Αμερινανικού Συντάγματος. Ούτε σκοτώθηκε γι αυτό η Αμερικανική Νεολαία, πολλοί Ελληνοαμερικανοί στην Ευρώπη και την Ασία στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Ούτε θα σκέφθηκαν ότι μετά την θυσία τους την VISA για τις ΗΠΑ θα την παραχωρούν οι ομοϊδεάτες των Ναζί, οι ρατσιστές της Άγκυρας. Η πράξη σας όμως σας ενοχοποιεί και για ένα άλλο ζήτημα.
Είναι γνωστό ότι λόγω των εθελοντικών, αληθινά μη κυβερνητικών δραστηριοτήτων μου υπεράσπισης των δικαιωμάτων των λαών και των ανθρώπων στην Ανατολία και την Μεσσοποταμία, οι επίσημες ομάδες θανάτου της Άγκυρας σχεδίαζαν την δολοφονία μου. Αυτό μου ανέφερε το 1994 ο πρώην πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου. Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι εν ζωή που το γνωρίζουν. Αυτές οι ευγενείς δραστηριότητες μου που έχουν ως θεμελιακή αξιακή αφετηρία τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής και την αγάπη μου για τους λαούς, συνεχίσθηκαν και θα συνεχισθούν σε όλο τον πλανήτη. Λόγω παράδοσης κινήθηκα πάντοτε σε μια σφαίρα ελευθερίας. Πολύ περισσότερο όταν διάβηκα το Ιόνιο Πέλαγος καταφεύγοντας στην Ιταλία, διωκόμενος από την δικτατορία των Συνταγματαρχών. Ξέρετε εσείς για ποια δικτατορία μιλώ.
Αυτές οι εγκατεστημένες στην Άγκυρα ομάδες θανάτου παρά κυβερνήσεις και Στρατιωτικά Επιτελεία δεν αρκούνται στον περιορισμό, στην απαγόρευση των δραστηριοτήτων μου, όπως σας ζήτησαν να πράξετε. Αλλά στον περιορισμό, την απαγόρευση της ίδιας μου της ζωής. Η πράξη σας διευκολύνει, τροφοδοτεί τα βίαια ένστικτα και τις βάρβαρες επιδιώξεις τους. Οφείλω λοιπόν να πω δημόσια ότι εσείς προσωπικά και η κυβέρνηση σας θα είστε συνένοχοι αν συμβεί κάτι με τη ζωή μου.
Νομίζω ότι μια ισχυρή αυτοκρατορία θα μου ζητούσε συγνώμη. Όπως και μια έξυπνη αυτοκρατορία θα μου ζητούσε συγνώμη. Χωρίς τη συγνώμη σας νομιμοποιούμαι ηθικά και πολιτικά στην ανάδειξη της κατηγορίας την οποία σας απευθύνω, ως απολογητή μιας ιδεολογίας του θανάτου, του Κεμαλισμού. Μια δυσβάστακτη για σας εικόνα και ταυτότητα για τους άμεσους χρόνους. Γιατί στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στον πλανήτη μας, άνθρωποι καλής θέλησης λάτρεις της ιδεολογίας της ζωής και της αρμονίας ανάμεσα στους ανθρώπους κινούνται σε μιαν άλλη κατεύθυνση. Στην καθιέρωση της 19ης Μαϊου οχι μόνον ως ημέρας μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων αλλά ως κοινή ημέρα μνήμης των πολλών θυμάτων του Κεμαλισμού. Όπως καθιερώθηκε η 27η Ιανουαρίου ως ημέρα μνήμης των θυμάτων του Ναζισμού.
Αυτή η κατηγορία θα σας συνοδεύει παντού. Στην Νεμέα, στους Δελφούς, στην Ολυμπία, στην Αγορά των Αθηνών, στα Κολλέγια και ειδικά στο Κολλέγιο Ανατόλια της Θεσσαλονίκης. Ξεριζώθηκε από την Μερζιφούντα του Πόντου και εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη. Έτσι ο Πόντος αντί να παράγει σπουδαστές επιστήμονες, παράγει δολοφόνους όπως αυτούς του Καθολικού Ιταλού ιερωμένου Ανδρέα Σαντόρο και του Αρμένιου δημοσιογράφου Χράντ Ντίνκ. Ένας σπουδαστής του Ανατόλια της Μερζιφούντας, ο Συμεών Ανανιάδης, κρεμάστηκε από τους Κεμαλικούς το 1921 όπως χιλιάδες άλλα παιδιά. Τι θα πείτε εσείς στους σημερινούς σπουδαστές του Ανατόλια; Ότι σέβεστε ή δολοφονείτε την μνήμη του;
Τι θα πείτε στους κατοίκους της πόλης Υψηλάντη στο Μίτσιγκαν; Ότι ενώ ο Ουάσινγκτων συνομιλούσε με τον Κολοκοτρώνη, τον Μακρυγιάννη, τον Υψηλάντη εσείς συνομιλείτε με τον Δράμαλη και τους συνεχιστές πασάδες του; Όχι μόνο συνομιλείτε αλλά εκτελείτε και εντολές τους. Μία ερώτηση. Μήπως σας ζήτησαν να με παραδώσετε ώστε να με στείλουν στο Δεβισλίκ, στρατόπεδο εξόντωσης των Ποντίων νότια της Τραπεζούντας; Ήταν χειρότερο από το Άουσβιτς. Αυτή είναι ακόμα η δική σας οπτική για την Μικρά Ασία; Πόσο εφιαλτικό, τερατώδες είναι αλλά και πόσο μεγάλη η θλίψη για την κατάπτωση σας.
Ευτυχώς κύριε Πρέσβη, οι ΗΠΑ, η Αμερική είναι πληθυντική. Δεν γίνονται μόνο πράξεις του σκότους όπως αυτή του Σικάγου, αλλά και του φωτός όπως οι αναγνωρίσεις της Ποντιακής γενοκτονίας από πολλές Πολιτείες και πόλεις των ΗΠΑ.
Σας χαιρετώ
Μιχάλης Χαραλαμπίδης
Υ.Γ. Εσείς δυστυχώς μπήκατε στην Ελλάδα με το αριστερό πόδι. Έπρεπε να προσέξετε. Έπρεπε να μπείτε με το δεξί στο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Μιχάλης Χαραλαμπίδης
Διεθνής Ένωση για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών Ιnternational League for the Rights and Liberation of Peoples
Μη Κυβερνητική Οργάνωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ
Ερευνητής, συγγραφέας, εκδότης
Στράβωνος 29, 16674 Γλυφάδα
Τι εννούμε με τον όρο “γενοκτονία” ;
Η γενοκτονία ως όρος διαμορφώθηκε κυρίως στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, όπου δικάστηκε η ηγεσία των ναζιστών εγκληματιών του πολέμου. Συγκεκριμένα ο όρος σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας.
Πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις.
Ο γενοκτόνος δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι. Στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, επειδή ήταν Έλληνες και Χριστιανοί. Πως και πότε διαπράχθηκε η γενοκτονία;
Ο ποντιακός ελληνισμός, από την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας ( 1461 ) γνώρισε συνεχείς διωγμούς, σφαγές, ξεριζωμούς και προσπάθειες για το βίαιο εξισλαμισμό και εκτουρκισμό του, με αποκορύφωμα τη συστηματική και μεθοδευμένη εξόντωση – γενοκτονία του αιώνα μας.
Επτά χρόνια μετά την άλωση της Πόλης, οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Τραπεζούντα. Η οθωμανική κατάκτηση του μικρασιατικού Πόντου μπορεί να διαριθεί σε τρεις περιόδους.

• Η πρώτη αρχίζει με την άλωση της Τραπεζούντας το 1461 και λήγει στα μέσα του 17ου αιώνα. Την περίοδο αυτή οι Τούρκοι κρατούν μάλλον ουδέτερη στάση κατά των Ελλήνων του Πόντου.

• Η δεύτερη αρχίζει στα μέσα του 17ου αιώνα και λήγει με το τέλος του πρώτου ρωσοτουρκικού πολέμου. Χαρακτηρίζεται με τη θρησκευτική βία κατά των χριστιανικών πληθυσμών. Κατά την περίοδο αυτή πραγματοποιούνται οι ομαδικοί εξισλαμισμοί των ελληνικών πληθυσμών.

• Η τελευταία περίοδος, που τελειώνει το 1922 υποδιαιρείται σε δύο υποπεριόδους. Η πρώτη αρχίζει με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, το 1774. Χαρακτηρίζεται από τη συστηματική προσπάθεια των τοπικών αρχών να μην εφαρμόζουν προς όφελος των χριστιανώντους φιλελεύθερους νόμους. H δεύτερη υποπερίοδος αρχίζει το 1908 και χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη του τουρκικού εθνικισμού.

Από τους βαλκανικούς πολέμους και από τους επίσημους συμβούλους, των Γερμανών, οι Νεότουρκοι διδάχθηκαν ότι μονάχα με την εξαφάνιση των Ελλήνων και Αρμενίων θα έκαναν πατρίδα τους τη Μικρά Ασία. Οι διάφορες μορφές βίας δεν αρκούσαν για να φέρουν τον εκτουρκισμό.
Η απόφαση για την εξόντωσή τους πάρθηκε από τους Νεότουρκους το 1911, εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και ολοκληρώθηκε από το Μούσταφα Κεμάλ ( 1919 – 1923 ).
Το Νεοτουρκικό Κομιτάτο << Ένωση και Πρόοδος >> ιδρύθηκε το 1889. Στο συνέδριο τους, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1911 πάρθηκε η απόφαση, ότι η Μικρά Ασία πρέπει να γίνει μωαμεθανική χώρα. Η απόφαση αυτή καταδίκασε σε θάνατο διάφορες εθνότητες.
Οι Τούρκοι στον Πόντο άρχισαν με την επιστράτευση όλων από 15 έως 45 ετών και την αποστολή τους σε Τάγματα Εργασίας. Παράλληλα αμφισβήτησαν το δικαίωμα των Ελλήνων να ασκούν ελεύθερα τα επαγγέλματά τους και επί πλέον απαγόρευσαν τους μουσουλμάνους να εργάζονται επαγγελματικά με τους Έλληνες με την ποινή της τιμωρίας από τις στρατιωτικές Αρχές.
Κατ΄ αρχάς οι άτακτες ορδές των Τούρκων επιτίθονταν στα απομονωμένα ελληνικά χωριά κλέβοντας, φονεύοντας, αρπάζοντας νέα κορίτσια, κακοποιώντας και καίγοντάς τα.
Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου.
Η εφαρμογή αυτής της πολιτικής ανάγκασε χιλιάδες Έλληνες των παραλίων της Μικρασίας να εγκαταλείψουν τις προαιώνιες εστίες τους και να μετοικήσουν με πολυήμερες εξοντωτικές πορείες.
Σύμφωνα με μια έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας, με ημερομηνία τον Ιούνιο του 1915 είναι γραμμένα τα εξής: << Οι εκτοπιζόμενοι από τα χωριά τους δεν είχαν δικαίωμα να πάρουν μαζί τους ούτε τα απολύτως αναγκαία. Γυμνοί και ξυπόλητοι, χωρίς τροφή και νερό, δερόμενοι και υβριζόμενοι, όσοι δεν εφονεύοντο οδηγούντο στα όρη από τους δημίους τους. Οι περισσότεροι απʼ αυτούς πέθαιναν κατά την πορεία από τα βασανιστήρια. Το τέρμα του ταξιδιού δεν σήμαινε και τέρμα των δεινών τους, γιατί οι βάρβαροι κάτοικοι των χωριών, τους παρελάμβαναν για να τους καταφέρουν το τελειωτικό πλήγμα … >>
Σκοπός των Τούρκων ήταν, με τους εκτοπισμούς, τις πυρπολίσεις των χωριών, τις λεηλασίες, να επιτύχουν την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών και να καταφέρουν ευκολότερα των εκτουρκισμό εκείνων που θα απέμεναν.
Το τελικό πλήγμα.
Το 1919 αρχίζει νέος διωγμός κατά των Ελλήνων από το κεμαλικό καθεστώς, πολύ πιο άγριος κι απάνθρωπος από τους προηγούμενους. Εκείνος ο διωγμός υπήρξε η χαριστική βολή για τον ποντιακό ελληνισμό.
Στις 19 Μαϊου, με την αποβίβαση του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα, αρχίζει η δεύτερη και σκληρότερη φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας.
Με τη βοήθεια μελών του Νεοτουρκικού Κομιτάτου συγκροτεί μυστική οργάνωση, τη Mutafai Milliye, κηρύσσει το μίσος εναντίον των Ελλήνων και σχεδιάζει την ολοκλήρωση της εξόντωσης του ποντιακού ελληνισμού. Αυτό που δεν πέτυχε το σουλτανικό καθεστώς στους πέντε αιώνες της τυραννικής διοίκησής του, το πέτυχε μέσα σε λίγα χρόνια ο Κεμάλ, εξόντωσε τον ελληνισμό του Πόντου και της Ιωνίας.
Η τρομοκρατία, τα εργατικά τάγματα, οι εξορίες, οι κρεμάλες, οι πυρπολήσεις των χωριών, οι βιασμοί, οι δολοφονίες ανάγκασαν τους Έλληνες του Πόντου να ανέβουν στα βουνά οργανώνοντας αντάρτικο για την προστασία του αμάχου πληθυσμού. Τα θύματα της γενοκτονίας θα ήταν πολύ περισσότερα, αν δεν υπήρχε το επικό και ακατάβλητο ποντιακό αντάρτικο.
Με την επικράτηση του Κεμάλ, οι διωγμοί συνεχίζονται με μεγαλύτερη ένταση. Στήνονται στις πόλεις του Πόντου τα διαβόητα έκτακτα δικαστήρια ανεξαρτησίας, που καταδικάζουν και εκτελούν την ηγεσία του ποντιακού ελληνισμού. Το τέλος του Πόντου πλησιάζει. Οι φωνές λιγοστεύουν.
Η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο υπήρξε το αποτέλεσμα της απόφασης των Τούρκων εθνικιστών για επίλυση του εθνικού προβλήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τη φυσική εξαφάνιση των γηγενών εθνοτήτων.
Η μοίρα αυτή απετράπη με ένα εξαιρετικά οδυνηρό τρόπο: με τις; γενοκτονίες των χριστιανικών λαών, Ελλήνων και Αρμενίων, με την υποχρεωτική έξοδο όσων επιβίωσαν και με τη βίαιη τουρκοποίηση των μουσουλμανικών εθνοτήτων, όπως οι Κούρδοι, που συνέχισαν να παραμένουν στην τουρκική, πλέον, επικράτεια.
Οι Έλληνες στον Πόντο ανέρχονταν σε 700.000 άτομα την παραμονή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέχρι το τέλος του 1923 είχαν εξοντωθεί 353.000 άτομα. Ακολουθεί μαρτυρία ενός αυτόπτη μάρτυρα. Ενός ανθρώπου που έζησε τη μεγάλη ανθρωποσφαγή.

Ένα χωριό των Κοτυώρων

Ο Σάββας Κανταρτζής εξέδοσε σε βιβλίο τις φοβερές του εμπειρίες το 1975 στην Κατερίνη. Μια από τις συγκλονιστικές αφηγήσεις του αναφέρεται στην καταστροφή του χωριού Μπεϊαλαν, της περιφέρειας Κοτυώρων από τους τσέτες του Τοπάλ Οσμάν. Το Μπεϊαλάν είναι ένα από τα εκατοντάδες ελληνικά χωριά που καταστράφηκαν από τις τουρκικές συμμορίες:
“Τα χαράματα, στις 16 Φεβρουαρίου 1922, ημέρα Τετάρτη, μια εφιαλτική είδηση, ότι οι τσέτες του Τοπάλ Οσμάν έρχονται στο χωριό, έκανε τους κατοίκους να τρομάξουν και ν’ αναστατωθούν. Οι άντρες, όσοι βρίσκονταν τη νύχτα στο χωριό, βιάστηκαν να φύγουν στο δάσος… Αλλοι άντρες που είχαν κρυψώνες σε σπίτια σε σπίτια και σε σταύλους, τρύπωσαν σ’ αυτές και καμουφλαρίστηκαν έτσι που να μην τους υποπτευθεί κανείς. Τα γυναικόπαιδα και οι γέροι κλείστηκαν στα σπίτια και περίμεναν με καρδιοχτύπι να δούν τι θα γίνει… Δεν πέρασαν παρά λίγα λεπτά κι’ οι τσέτες , περισσότεροι από 150 έμπαιναν στο χωριό κραυγάζοντας και πυροβολώντας. Τους ακολουθούσαν τούρκοι χωρικοί από τα γειτονικά χωριά. Αυτούς τους είχαν μυήσει στο εγκληματικό σχέδιο τους και τους κάλεσαν για πλιάτσικο.
Μόλις μπήκαν οι συμμορίτες στο χωριό, η ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε και ο ορίζοντας πήρε τη μορφή θύελλας που ξεσπασε άγρια. Με κραυγές και βρισιές, βροντώντας με τους υποκοπάνους τις πόρτες και τα παράθυρα, καλούσαν όλους να βγουν έξω από τα σπίτια και να μαζευτούν στην πλατεία- αλλοιώς απειλούσαν, θα δώσουν φωτιά στα σπίτια και θα τους κάψουν.
Σε λίγο, όλα τα γυναικόπαιδα και οι γέροι, βρίσκονταν τρέμοντας και κλαίγοντας στους δρόμους. Οι συμμορίτες με κραυγές και απειλές υποπτεύθηκαν, από την πρώτη στιγμή, το μεγάλο κακό που περίμενε όλους και δοκίμασαν να φύγουν έξω από το χωριό. Οι τσέτες, πρόβλεψαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο και είχαν πιάσει από πριν τα μπογάζια, απ’ όπου μπορούσε να φύγει κανείς. Ετσι, μόλις έφτασαν, τρέχοντας, οι κοπέλλες στα μπογάζια, δέχτηκαν, από τσέτες που παραμόνευαν, πυροβολισμούς στο ψαχνό. Μερικές έμειναν στον τόπο σκοτωμένες, ενώ οι άλλες τραυματίστηκαν και γύρισαν πίσω.
Οι φόνοι αυτοί αποκάλυψαν για καλά τους εγκληματικούς σκοπούς των συμμοριτών κι’ έγιναν το σύνθημα να ξεσπάσει, το τρομοκρατημένο πλήθος των γυναικόπεδων, που είχε ριχτεί στους δρόμους σε ένα βουβό κι’ ασυγκράτητο κλάμα και σε σπαραξικάρδιες κραυγές απελπισίας. Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν στάθηκε ικανό να μαλάξει την σκληρότητα του τεράτων, που είχε διαλέξει ο Τοπάλ Οσμάν για την “πατριωτική” του εκστρατεία. Σκληροί σαν ύαινες, που διψούν για αίμα, και διεστραμμένοι σαδιστές, που γλεντούν με τον πόνο και τα βασανιστήρια των θυμάτων τους, χύμιξαν μανιασμένοι στα γυναικόπαιδα και τους γέρους, κραυγάζοντας, βρίζοντας, χτυπώντας, κλωτσώντας και σπρώχνοντάς τους να μαζευτούν στην πλατεία.

Η πυρπόληση

Οι μητέρες αναμαλλιασμένες, κατάχλωμες από το τσουχτερό κρύο και το φόβο, με τα βρέφη στην αγκαλιά και τα νήπια μπερδεμένα στα πόδια τους. Οι κοπέλλες άλλες με τους γέρους γονείς κι’ άλλες με γριές ή άρρωστους αγκαλιασμένες, περιμαζεύτηκαν με τον χτηνώδη αυτόν τρόπο, στην πλατεία σαν πρόβατα για τη σφαγή, μέσα σε ένα πανδαιμόνιο από σπαραχτικές κραυγές και θρήνους και κοπετούς. Η πρώτη φάση της απερίγραπτης τραγωδίας του Μπεϊαλάν έκλεισε, έτσι, θριαμβευτικά για τους θλιβερούς ήρωες του νεοτουρκικού εγκλήματος γενοκτονίας.
Οταν πια όλα τα γυναικόπαιδα κ’ οι γέροι μαζεύτηκαν στην πλατεία, οι τσέτες έβαλαν μπρός την δεύτερη φάση της σατανικής τους επιχείρησης. Διάταξαν να περάσουν όλοι στα δίπατα σπίτια, που βρίσκονταν στην πλατεία και τα είχαν διαλέξει για να ολοκληρώσουν τον εγκληματικό τους σκοπό. Η απροθυμία, που έδειξε το τραγικό αυτό κοπάδι των μελλοθανάτων να υπακούσει στην διαταγή, γιατί ήταν πια ολοφάνερο ότι όλους τους περίμενε ο θάνατος, εξαγρίωσε τους συμμορίτες που βιάζονταν να τελειώσουν γρήγορα την μακάβρια επιχείρηση. Και τότε, σαν λυσασμένα θεριά, ρίχτηκαν στις γυναίκες, τα μωρά και τους γέρους, και με γροθιές, με κοντακιές και κλωτσιές έχωσαν και στρίμωξαν στα δύο σπίτια τα αθώα και άκακα αυτά πλάσματα, που ο αριθμός τους πλησίαζε τις τρεις εκατοντάδες.
Κι’ όταν, έτσι, ήταν σίγουροι πως δεν έμεινε έξω κανένας, σφάλισαν τις πόρτες, ενώ ο άγριος αλαλαγμός από τα παράθυρα, οι σπαραξικάρδιες κραυγές, το απελπισμένο κλάμα κι’ οι βοερές ικεσίες για έλεος και βοήθεια, σχημάτιζαν μια άγριας τραγικότητας μουσική συναυλία, που ξέσκιζε τον ουρανό κι’ αντιβούϊζε στα γύρω βουνά και δάση…
Και τώρα δεν έμενε παρά η τρίτη και τελική φάση της πατριωτικής… επιχείρησης των θλιβερών ηρώων-συμμοριτών του Τοπάλ Οσμάν. Δεν χρειάστηκαν παρά μια αγκαλιά ξερά χόρτα και μερικά σπασμένα πέταυρα (χαρτόματα) ν’ ανάψει η φωτιά. Και σε λίγο τα δύο σπίτια, έγιναν πυροτέχνημα και ζώστηκαν, από μέσα κι’ απ’ έξω, από πύρινες γλώσσες και μαυροκόκκινο καπνό. Το τί ακολούθησε την ώρα εκείνη δεν περιγράφεται.
Οι μητέρες ξετρελλαμένες, έσφιγγαν, αλλαλάζοντας και τσιρίζοντας με όλη τη δύναμη της ψυχής τους, στην αγκαλιά τα μωρά τους, που έκλαιγαν και κράυγαζαν “μάνα, μανίτσα!”. Οι κοπέλλες και οι άλλες γυναίκες με τους γέρους γονείς, τα παιδιά και τους αρρώστους, κραύγαζαν και αρπάζονταν μεταξύ τους σαν να ήθελαν να πάρουν και να δώσουν κουράγιο και βοήθεια, καθώς έπαιρναν φωτιά τα μαλλιά και τα ρούχα τους κι’ άρχισαν να γλύφουν το κορμί οι φλόγες. Κραυγές, που ξέσκιζαν το λαρύγγι και τ’ αυτιά, φωνές μανιακές και κλάμματα βροντερά, άγρια ουρλιαχτά ανθρώπων, που έχασαν από τρόμο και πόνο τα μυαλά τους, χτυπήματα στα στήθη, στον πυρακτωμένο αέρα και στους τοίχους – χαλασμός κόσμου, ένα ζωντανό κομμάτι από την κόλαση στη γη! Αυτή την εφιαλτική εικόνα παρίσταναν, τα πρώτα λεπτά, τα δύο σπίτια που τα είχαν αγκαλιάσει οι φλόγες.
Μερικές γυναίκες και κοπέλλες στον πόνο, την φρίκη και την απελπισία τους, δοκίμασαν να ριχτούν από τα παράθυρα, προτιμώντας να σκοτωθούν πέφτοντας κάτω ή με σφαίρες από όπλο, παρά να υποστούν τον φριχτό θάνατο στην φωτιά. Οι τσέτες που απολάμβαναν με κέφι και χαχανητά το μακάβριο θέαμα, έκαναν το χατήρι τους – πυροβόλησαν και τις σκότωσαν.
Δεν κράτησε πολλά λεπτά, αυτή η σπαραξικάρδια οχλοβοή, από τους αλαλαγμούς, τις άγριες κραυγές, τα τσουχτερά ξεφωνητά και το ξέφρενο κλάμα. Στην αρχή ο τόνος της οχλοβοής ανέβηκε ψηλά, ως που μπορούν να φτάνουν κραυγές, ξεφωνητά και ξελαρυγγίσματα από τρεις περίπου εκατοντάδες ανθρώπινα στόματα. Γρήγορα όμως ο τόνος άρχισε να πέφτει, ως που μονομιάς κόπηκαν κι’ έσβησαν οι φωνές και το κλάμα. Κι’ ακούγονταν μονο τα ξύλα, που έτριζαν από τη φωτιά και οι καμμένοι τοίχοι και τα δοκάρια, που έπεφταν με πάταγο πάνω στα κορμιά, που κείτονταν τώρα σωροί κάρβουνα και στάχτη κάτω στο δάπεδο, στα δύο στοιχειωμένα σπίτια το Μπεϊαλάν”.

Μαρτυρίες Σοβιετικών

Οι σοβιετικοί υπήρξαν οι βασικοί σύμμαχοι του κεμαλικού εθνικισμού τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής του. Πιθανότατα, οι μπολσεβίκοι να αντάλλαξαν με τον τρόπο αυτό την υποστήριξη του παντουρκιστικού κινήματος που δρούσε στη Ρωσία στην Οκτωβριανή τους Επανάσταση.
Οι σοβιετικοί λοιπόν προμήθευσαν τους κεμαλικούς με όπλα, χρήματα, στρατιωτικούς συμβούλους. Η τουρκική αντεπίθεση στο μικρασιατικό μέτωπο κατά τωνελληνικών στρατευμάτων το 1921, οργανώθηκε από τον Μ. Φρούνζε, στρατιωτικό απεσταλμένο των σοβιετικών. Κατά συνέπεια, οι μαρτυρία των αποσταλμένων αυτών έχει ιδιαίτερη αποδεικτική σημασία.
O Φρούνζε, έδωσε μια από τις ελάχιστες μαρτυρίες για τους ηττημένους αντάρτες: “Συναντήσαμε μια μικρή ομάδα από 60-70 Έλληνες, οι οποίοι μόλις είχαν καταθέσει τα όπλα. Όλοι τους είχαν εξαντληθεί στο έπακρο… Άλλοι έμοιαζαν κυριολεκτικά με σκελετούς. Αντί για ρούχα κρέμονταν από τους ώμους τους κάτι απίθανα κουρέλια. Στο κέντρο της ομάδας βρίσκονταν ένας ψηλός κι’ αδύνατος παπάς, φορώντας το καλυμαύχι του… Φυσούσε κρύος αέρας και όλη η ομάδα κάτω από τα σπρωξίματα των συνοδών-στρατιωτών, κατευθυνόταν με πηδηματάκια προς τη Χάβζα. Μερικοί όταν μας αντίκρυσαν, άρχισαν να κλαίνε δυνατά ή μάλλον να ουρλιάζουν, μια και ο ήχος που ξέφευγε από τα στήθη τους, έμοιαζε περισσότερο με ουρλιαχτό κυνηγημένου ζώου”. Ο Φρούνζε περιέγραψε και άλλο ένα περιστατικό. Οταν περνούσαν δίπλα από μια ομάδα αιχμάλωτων Ελλήνων στη Μερζιφούντα, ένας από τους αιχμαλώτους φώναξε στη σοβιετική αντιπροσωπεία ότι ήταν και αυτοί ένοχοι γιατί ενίσχυαν τον Κεμάλ και τους Τούρκους. Το συναίσθημα αυτό των ανταρτών του δυτικού Πόντου ήταν εξαιρετικά έντονο. Ο οπλαρχηγός Κισά Μπατζάκ (Κοντοπόδης) διακύρησσε: “… oι Ρώσοι κομμουνιστές δώσανε όπλα στον Κεμάλ για να χτυπήσει εμάς, του έδωσαν υποστήριξη, απελευθέρωσαν όλους τους Τούρκους στρατιώτες που είχαν συλλάβει αιχμαλώτους όταν μπήκαν στην Τραπεζούντα”. Υποστήριζε ότι οι κομμουνιστές κατέδιδαν τις προσπάθειες προμήθειας οπλισμού των ανταρτών από τη Ρωσία και παρέδιδαν Πόντιους στους Τούρκους.
Ο Φρούνζε έγραφε τα εξής για την πολιτική του Τοπάλ Οσμάν: “…όλη αυτή η πλούσια και πυκνοκατοικημένη περιοχή της Τουρκίας, ερημώθηκε σε απίστευτο βαθμό. Απ’ όλο τον ελληνικό πληθυσμό των περιοχών της Σαμψούντας, της Σινώπης και της Αμάσειας απόμειναν μόνο μερικές ανταρτοομάδες που περιπλανιόντουσαν στα βουνά. Εκείνος που έγινε περισσότερο γνωστός για τις θηριωδίες του ήταν ο αρχηγός των Λαζών Οσμάν Αγάς, ο οποίος πέρασε δια πυρός και σιδήρου με την άγρια ορδή του όλη την περιοχή.”
Ο Αράλοβ, σοβιετικός πρέσβης στην Άγκυρα, ενημερώθηκε στη Σαμψούντα από τον αρχιστράτηγο Φρούνζε. Ο Φρούνζε του είπε ότι είχε δει πλήθος Έλληνες που είχαν σφαγιαστεί, “βάρβαρα σκοτωμένους Έλληνες -γέρους, παιδιά, γυναίκες”. Προειδοποίησε επίσης τον Αράλοβ για το τι επρόκειτο να συναντήσει πτώματα σφαγιασμένων Ελλήνων τους οποίους είχαν απαγάγει από τα σπίτια τους και είχαν σκοτώσει πάνω στους δρόμους.
Για το θέμα αυτό ο Αράλοβ είχε ιδιαίτερη συνομιλία με τον Κεμάλ. Αναφέρει ο ίδιος: “Του είπα (του Κεμάλ) για τις φρικτές σφαγές των Ελλήνων που είχε δει ο Φρούντζε και αργότερα εγώ ο ίδιος. Εχοντας υπ’ όψη μου τη συμβουλή του Λένιν να μην θίξω την τουρκική εθνική φιλοτιμία, πρόσεχα πολύ τις λέξεις μου…” Ο Κεμάλ απάντησε ως εξής στις “επισημάνσεις” του Φρούνζε: “Ξέρω αυτές τις βαρβαρότητες. Είμαι κατά της βαρβαρότητας. Εχω δώσει διαταγές να μεταχειρίζονται τους Έλληνες αιχμαλώτους με καλό τρόπο… Πρέπει να καταλάβετε τον λαό μας. Είναι εξαγριωμένοι. Ποιοί πρέπει να κατηγορηθούν για αυτό; Εκείνοι που θέλουν να ιδρύσουν ένα “Ποντιακό κράτος” στην Τουρκία…”
Ο Φρούνζε στο βιβλίο του “Αναμνήσεις από την Τουρκία” γράφει: “Από τους 200.000 Έλληνες που ζούσανε στη Σαμψούντα, τη Σινώπη και την Αμάσεια έμειναν λίγοι μόνο αντάρτες που τριγυρίζουν στα βουνά. Το σύνολο σχεδόν των ηλικιωμένων, των γυναικών και των παιδιών εξορίστηκαν σε άλλες περιοχές με πολύ άχημες συνθήκες. Πληροφορήθηκα ότι οι Τσέτες του Οσμάν Αγά (σ.τ.σ. Τοπάλ Οσμάν) έσπειραν τον πανικό στην πόλη Χάβζα. Έκαψαν, βασάνισαν και σκότωσαν όλους τους Έλληνες και Αρμένιους που βρήκαν μπροστά τους. γκρέμισαν όλες τις γέφυρες. Παντού υπήρχαν σημάδια γκρεμίσματος. Η διαδρομή από την πόλη Καβάκ προς το πέρασμα Χατζηλάρ θα μείνει για πάντα στη μνήμη μου όσο θα ζω. Σε απόσταση 30 χιλιομέτρων συναντούσαμε μόνο πτώματα. Μόνο εγώ μέτρησα 58. Σ’ ένα σημείο συναντήσαμε το πτώμα μιας ωταίας κοπέλλας. Της είχανε κόψει το κεφάλι και το τοποθέτησαν κοντά στο χέρι της. Σε κάποιο άλλο σημείο υπήρχε το πτώμα ενός άλλου ωραίου κοριτσιού, 7-8 χρονών, με ξανθά μαλιά και γυμνά πόδια. Φορούσε μόνο ένα παλιό πουκάμισο. Απ’ ότι καταλάβαμε, το κοριτσάκι καθώς έκλαιγε, έχωσε το πρόσωπό του στο χώμα, δολοφονημένο από το κάρφωμα της λόγχης του φαντάρου.”
Η γενοκτονία των Χριστιανών ήταν ένα καλά μελετημένο σχέδιο εξόντωσης όλων των μεινοτήτων της άλλοτε κραταιάς Αυτοκρατορίας. Ένα σχέδιο που άρχισε να εφαρμόζεται από το 1914, με τον πρώτο διωγμό. Και ολοκληρώθηκε μετά την καταστροφή του 1922.