ΕΣΕΕ: Η επόμενη μέρα των μέτρων ..στην αγορά!

Το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης σε μια προσπάθεια αντιστροφής του κλίματος και των διαθέσεων των δανειστών μας, αλλά κυρίως για να αποσπάσει  μία θετική έκθεση αξιολόγησης από την Τρόικα, που θα οδηγήσει στην καταβολή  της επόμενης δόσης, θα συμφωνήσουμε με την άποψη ότι έδωσε «γη και ύδωρ».

Εξαρχής οι δύο πλευρές γνώριζαν, εξαιτίας της αδράνειας που παρατηρήθηκε το διάστημα του χαμένου εκλογικού τριμήνου, ότι  η έκθεση αξιολόγησης δεν θα μπορούσε να είναι θετική. Ο έλεγχος προόδου του ανώτατου κλιμακίου της Τρόικα, άφησε για άλλη μια φορά την ελληνική οικονομία μετεξεταστέα, με το επόμενο και ίσως τελικό τεστ να μετατίθεται για τον Σεπτέμβριο.

Η εξειδίκευση και το τελικό κλείδωμα των νέων μέτρων των 11,6 δις που θα λάβει χώρα στις αρχές Σεπτεμβρίου, θεωρητικά θα ξεκλειδώσει την εκταμίευση και την καταβολή της δόσης των 31,5 δις. Μέχρι τότε, το δημόσιο θα καλύψει τις ανάγκες του με έντοκα γραμμάτια 4-6 δις από το EFSF, εκ των οποίων με τα 3,2 δις θα αποπληρωθεί το ομόλογο της ΕΚΤ που λήγει στις 20/8/12.

Τα ερωτήματα που εύλογα γεννώνται είναι : Κατά πόσο αυτά τα μέτρα επαρκούν; Tι θα γίνει σε περίπτωση αποκλίσεων με δεδομένη την φοροαδυναμία νοικοκυριών και επιχειρήσεων; Mε ποιο τρόπο θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα μέτρα για να ξεπεραστεί το τείχος της επαναδιαπραγμάτευσης που έχει σηκωθεί; Ποια θα είναι απέναντι στην χώρα μας η μελλοντική στάση των, παραδοσιακά, ευρωπαίων φίλων μας λόγω των δικών τους εσωτερικών προβλημάτων;  

Το καλό σενάριο για την χώρα μας είναι η διετής επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής και η προϋπόθεση ένταξης των 50 δισ. ευρώ του δανείου, που προορίζεται για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, στο απευθείας πρόγραμμα του μόνιμου μηχανισμού στήριξης ESM. Αυτό πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της επαναδιαπραγμάτευσης ώστε το κουρεμένο ελληνικό χρέος να μειωθεί από το 125% στο 100% του ΑΕΠ και να μπορέσει να καταστήσει όλο το ελληνικό πρόγραμμα βιώσιμο.

Οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές και στις πραγματικές μεταρρυθμίσεις, οι αστοχίες σε έσοδα και δαπάνες, οι ανύπαρκτες ιδιωτικοποιήσεις, οι παρατάσεις κλεισίματος οργανισμών αλλά και η αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ, αφήνουν πολλές εκκρεμότητες και όσο περνά ο καιρός το πακέτο μέτρων γίνεται μεγαλύτερο και βαρύτερο, ενώ αυξάνονται συνεχώς οι απαιτήσεις περικοπών σε μισθούς και συντάξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.

Μέχρι σήμερα εκτός από έλλειψη διαπραγματευτικής δύναμης, δεν είχαμε ένα ρεαλιστικό εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης, ενώ λανθασμένα δείχναμε ότι είμαστε μια χώρα ανεπίδεκτη σε μεταρρυθμίσεις, όταν σε χρόνο ρεκόρ έχουμε υποστεί πολύ περισσότερες αναδρομικές και βίαιες αλλαγές τρόπου ζωής, από όσες θα έπρεπε να κάνουμε σταδιακά την τελευταία δεκαετία.

Οι διαθέσεις της κοινής γνώμης των εταίρων μας του Βορρά από τις ομοβροντίες δηλώσεων κυρίως στη Γερμανία, Φιλανδία, Ολλανδία και Αυστρία φαίνεται να είναι υπέρ της εξόδου μας από την Ευρωζώνη, ενώ οι Ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις προειδοποιούν ότι στο μέλλον θα μας δώσουν «παροχές μόνο με αντιπαροχές», χωρίς βεβαίως να διευκρινίζουν ποιες είναι αυτές.

Οι περικοπές δαπανών 11,6 δις ευρώ που αναζητούνται για την διετία 2013–14 από ισοδύναμα μέτρα θα προέρχονται κυριώς από μειώσεις 5,6 δις σε συντάξεις, μισθούς, εφάπαξ και επιδόματα, από περικοπές 3,2 δις στις δαπάνες άμυνας 1 δις, υγείας 1,7 δις και παιδείας  500 εκ., καθώς και από την εξοικονόμηση 2,8 δις από Δημόσια Διοίκηση 1,2 δις, ΔΕΚΟ 1 δις, ΟΤΑ 1,1 δις, Δημόσιες Επενδύσεις 300 εκ. και τέλος από επιπλέον φόρους 300 εκ. ευρώ.

Δηλώσεις Προέδρου ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη:
«Μετά από μια διετή περίοδο υπερβολικών απαιτήσεων, όλοι νιώθουμε  εξαντλημένοι, ενώ κάθε νέο μέτρο που απαιτείται από μια κοινωνία που δεν έχει τίποτα άλλο να δώσει είναι πραγματικά επώδυνο. Τα μέτρα μείωσης των δαπανών που ακόμα δεν έχουν κλειδώσει, θα είναι λάθος, να αναζητηθούν και να υποκατασταθούν με ισοδύναμα μέτρα πρόσθετης φορολογικής απόδοσης.
Η αντιστροφή του αρνητικού κλίματος σε 30 ημέρες, σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση, ιδιαίτερα όταν πρέπει να συνοδεύεται από ενέργειες και όχι από υποσχέσεις. Οι εύθραυστες ισορροπίες απαιτούν ιδιαίτερες αποφάσεις και το δύσκολο είναι να μπορέσει ο Πρωθυπουργός στις επικείμενες καθοριστικές συναντήσεις του με Γιούνκερ, Μέρκελ, Ολάντ και Λαγκάρντ, το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου, να αποκαταστήσει την αξιοπιστία μας, να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους και να επιτύχει την επιμήκυνση των δύο ετών που χρειαζόμαστε στην εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής.
Οι άνθρωποι της αγοράς έχουμε εδώ και καιρό συνειδητοποιήσει ότι η όποια αποτυχία σημαίνει διακοπή βοήθειας από τον μηχανισμό στήριξης, εξαναγκασμό της Ελλάδας σε παύση πληρωμών, αποχώρηση από το κοινό νόμισμα, εξαθλίωση των νοικοκυριών, εξουθένωση της αγοράς, λουκέτα στις μισές επιχειρήσεις  και επιστροφή του βιοτικού μας επιπέδου σε  εποχές φτώχειας.  
Σίγουρα κουραστήκαμε όλοι στο εσωτερικό και ίσως κουράσαμε κάποιους στο εξωτερικό, όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι η αποτυχία το σενάριο της επόμενης ημέρας που θέλουμε για την χώρα μας και αυτή την κατάληξη οι ανθρωποί της αγοράς και του ελληνικού εμπορίου παλεύουμε καθημερινά πολύ σκληρά να αποφύγουμε.»

Εξειδίκευση των επιπτώσεων των μέτρων στην Αγορά

Τα εισπρακτικά μέτρα των 11,6 δισ. ευρώ συνεπάγονται και την στέρηση του συγκεκριμένου ποσού από την αγορά. Με άλλα λόγια, τα 11,6 δισ. ευρώ, αντί να καταλήξουν στην κατανάλωση ώστε να κινηθεί η ήδη τελματωμένη αγορά, θα εισπραχθούν από τους Έλληνες καταναλωτές ώστε να πληρωθούν οι πιστωτές της χώρας, με τη δικαιολογία της ισορρόπησης της οικονομίας σε χαμηλότερο επίπεδο. Σημειώνεται δε, πως οι δαπάνες κατανάλωσης δημιουργούν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα σε μια οικονομία ώστε στις «καλές εποχές» η οικονομία να καλπάζει ενώ σε περιόδους «διορθωτικής προσαρμογής» μείωση της κατανάλωσης σημαίνει και πολλαπλάσια πτώση της ζήτησης και του ΑΕΠ, εγκλωβίζοντας την οικονομία σε έναν ατέρμονα βρόγχο ύφεσης, αποπληθωρισμού και ανεργίας. Τέλος, δεν θα πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας ότι ήδη οι οφειλές του ελληνικού Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα ξεπερνούν τα 6,8 δισ. ευρώ, στερώντας από τις ελληνικές επιχειρήσεις πολύτιμη ρευστότητα και συνεισφέροντας στην καθυστέρηση πληρωμών προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Ο Πίνακας με στοιχεία της Eurostat που ακολουθεί εκτιμά τη διαμόρφωση των Δαπανών τελικής κατανάλωσης σε εκατομμύρια Μονάδες Αγοραστικής Ισοδυναμίας PPS, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορετικές τιμές που διαμορφώνονται σε κάθε χώρα. Σε όλες τις χώρες παρατηρείται πτώση των Δαπανών Κατανάλωσης το 2009 αλλά μόνο στην Ελλάδα η πτώση αυτή συνεχίζεται μέχρι και το 2013, ανελλιπώς για κάθε έτος. Τα μέτρα των 11,6 δισ. ευρώ που σχεδιάζονται από την ελληνική κυβέρνηση δεν έχουν ληφθεί υπόψη στους υπολογισμούς της Eurostat γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε αναθεώρηση επί το χείρον τις προβλέψεις της για το 2013. Σύμφωνα μάλιστα με τις πλέον μετριοπαθείς εκτιμήσεις του ΙΝ.ΕΜ.Υ. της ΕΣΕΕ, μετά τα νέα μέτρα η τελική κατανάλωση αναμένεται να μειωθεί κατά τουλάχιστον 9,9 δις σε PPS, φέρνοντας το επίπεδο των δαπανών κατανάλωσης στο επίπεδο του 2004, αν όχι παλαιότερα. Αν το σενάριο αυτό επιβεβαιωθεί, τότε οι δαπάνες κατανάλωσης στην Ελλάδα θα έχουν σωρευτικά μειωθεί κατά 16,6 % από το 2008 σε  PPS, σε αντίθεση με όλες τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης.

Πίνακας : Δαπάνες Τελικής Κατανάλωσης

(σε εκατομμύρια Μονάδες Αγοραστικής Ισοδυναμίας, ΡΡS)

Πηγή: Eurostat, *: Εκτίμηση ΙΝ.ΕΜ.Υ. –ΕΣΕΕ μετά την υιοθέτηση των νέων μέτρων