Ο πλούτος της Ελλάδας

Του Ηλία Καραβόλια, 23/7
Εδώ και πολλά χρόνια, ακούμε για τον περίφημο ορυκτό πλούτο της χώρας, με αποκορύφωμα τα πετρέλαια του Αιγαίου. Με αφορμή όμως μια μελέτη από το Εθνικό Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ,( http://www.usgs.gov ,) για τον ορυκτό πλούτο της χώρας, κλήθηκα σε ραδιοφωνική εκπομπή του BBC Worldwide News, πριν δυο ημέρες, να σχολιάσω τα διάφορα σενάρια που κυκλοφορούν σε ελληνικά και ομογενειακά sites, παράλληλα με την προοπτική αξιοποίησης του δημόσιου πλούτου αλλά και ιδιωτικών χρεωμένων επιχειρήσεων, από ξένα κεφάλαια. Συγκεκριμένα μου στάλθηκαν τα εξής δεδομένα, το οποία κυκλοφορούν ευρέως- μου είπανε – σε ελληνικά ιστολόγια
‘’Η Ελλάδα είναι πρώτη στον κόσμο σε νικέλιο, πρώτη σε λευκόλιθο, σε υδρομαγνησίτη, σε περλίτη, (1.600.000 τόνοι), δεύτερη παγκοσμίως σε μπετονίτη (1.500.000 τόνοι), πρώτη στην
Ε.Ε σε βωξίτη (2.174.000 τόνοι), πρώτη και σε χρωμίτη, ψευδάργυρο, αλουμίνα. Ο χρυσός που υπάρχει στην Θράκη αξίζει 38 δις ευρώ, ενώ μαζί με αυτό στην Μακεδονία και στην Θράκη , είναι τα τρία μεγαλύτερα κοιτάσματα χρυσού της Ευρώπης. ‘’ Και συνεχίζει το κείμενο: ‘’Η Ελλάδα έχει νοτίως της Κρήτης 175 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο, το τρίτο μεγαλύτερο κοίτασμα παγκοσμίως και η αξία του, συν αυτή του φυσικού αερίου είναι 10 τρις $(!) ,όπως αναφέρει το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ’’
Ομολογώ ότι όποτε μου στέλνουν φίλοι και γνωστοί τέτοια ενημέρωση, δεν δίνω την δέουσα προσοχή ή τουλάχιστον δεν μπαίνω σε εξάντληση δεδομένων και διασταύρωση στοιχείων. Αλλά ποτέ δεν θεώρησα ότι κινούνται πλήρως στον τομέα της επιστημονικής φαντασίας. Η αλήθεια, είναι κάπου στην μέση, όπως εξήγησα και στο BBC, από αυτά μου μελέτησα τον τελευταίο καιρό. Όμως θεωρώ αξιόπιστες πηγές δεδομένων, τα τμήματα ερευνών των πολυεθνικών εταιρειών εξόρυξης πρώτων υλών: πολύ απλά , γιατί αυτές δεν μπορούν να αυτοεξαπατώνται, και προσέχουν να μην επενδύουν λάθος χρήματα, σε λάθος χρόνους.
Η μεγάλη αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα έχει ορυκτό –ανεκμετάλλευτο- πλούτο, περίπου στις ποσότητες που κυκλοφορούν κατά καιρούς σε blogs και sites. Tα χρηματικά νούμερα όμως και οι αξίες που ονομάζονται στο κείμενο που παρέθεσα στην αρχή, αναφέρονται σε πλούτο που είναι ΟΡΥΚΤΟΣ : πλούτος δηλαδή για τον οποίο υπάρχει χρονικό και οικονομικό κόστος εξόρυξης, αξιοποίησης, διανομής,’ ρευστοποίησης’. Οι αποτιμώμενες αξίες ,πχ τα τρις δολαρίων από το πετρέλαιο στο Αιγαίο, είναι ‘θεωρητικά κατασκευάσματα’, συνήθως υπερεκτιμημένης αριθμητικής εντυπωσιασμών και γεωπολιτικών συμφερόντων. Δεν θα αναφερθώ καθόλου στα δεδομένα του ορυκτού πλούτου, είναι δουλειά πρωτίστως των γεωλόγων , των φυσικών και μετά των οικονομολόγων. Πιστεύω το εξής όμως, ακράδαντα: η Ελλάδα δεν είναι τόσο πολύτιμη για τα ‘πορτοφόλια’ μεγάλων συμφερόντων. Έχουμε προσθέσει σαν λαός, αιώνες τώρα, ”φαντασιακή υπεραξία” στον τόπο μας.
Άραγε ,τί να πουν αυτή την εποχή οι Ιταλοί και οι Ισπανοί που έχουν πολλαπλάσιες ‘υπέργειες’, φανερές υπεραξίες στις οικονομίες τους( μεγάλες βιομηχανίες, μεγαλύτεροι πληθυσμοί, μεγαλύτερο ΑΕΠ) ; Αναρωτιέμαι αν έχουν δει ποτέ κάποιοι, την βιομηχανία της Βόρειας Ιταλίας, τις πόλεις φαντάσματα που έχτισαν οι Ισπανοί για την τουριστική τους ανάπτυξη. Επίσης, αν έχουν αναρωτηθεί πόσα φθηνά ανθρώπινα χέρια και πόσες φθηνές εκτάσεις σε Αίγυπτο, Β. Αφρική ,Μ Ανατολή , θα βρει το διεθνές παραγωγικό κεφάλαιο , για παραγωγή και επενδύσεις με αξιόλογα περιθώρια κέρδους. Και αναρωτιέμαι αν κατανοούμε τι σημαίνει το γεγονός ότι η Κίνα μείωσε το όριο εισαγωγής ξένων κεφαλαίων,από 5 δις στα 5 εκατομμύρια δολάρια. Αυτά λέτε να τα αγνοούν τα δυτικά μεγαλοσυμφέροντα, και να ….συνομωτούν ,εποφθαλμιώντας για την Ελλαδίτσα και την παραγωγή της;
Η τωρινή οικονομική απαξίωση πολλών περιοχών του ευρωπαικού Νότου θα κινητοποιήσει τα γεράκια των αγορών και τα αρπακτικά των επιχειρήσεων, τους περίφημους γύπες, ώστε να ‘επιτεθούν’ πχ ,στην ισχυρή βιομηχανικά, και εξαγωγικά, βόρεια Ιταλία και στην υπερ-οικοδομημένη τουριστικά και οικιστικά, Ισπανία . Τέτοιες περιπτώσεις, πολλές αναλύσεις τις παρομοιάζουν ήδη ως μια πολύ προσοδοφόρα επενδυτική στρατηγική για τα περίφημα distressed funds. Tα τελευταία, έχει ακουστεί ότι τριγυρνάνε μήνες τώρα, στα σαλόνια των αθηναικών ξενοδοχείων και σε δικηγορικά γραφεία, ώστε να καρπωθούν χρεωμένα ξενοδοχεία, φωτοβολταικά πάρκα, βιομηχανίες στα… Οινόφυτα, και άλλες εμπορικές ευκαιρίες χρεωμένων εγχειρημάτων. Δυστυχώς η Ελλάδα , που έχει αρκετές σοβαρές ευκαιρίες κερδοφορίας για επενδύσεις, αλλά μόνο για μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό (5-7 έτη) , η Ελλάδα που έχει ορυκτό πλούτο και ευκαιρίες τιτλοποίησης από την μελλοντική εξόρυξη του, έχει και μια πολύ κακής ποιότητας πρώτη ύλη: το κρατικό management , αλλά και μέρος του κακού management στον ιδιωτικό τομέα, για να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους. Το κόστος εισόδου στην ελληνική οικονομία, έχει χτιστεί εκτός απο το Δημόσιο, τόσο από πολίτες και πολιτικούς,όσο και απο επιχειρηματίες και συνδικάτα. Πρώτη ύλη; Η ελληνική νοοτροπία του βραχυπρόθεσμου κέρδους.Το παρατηρούμε όλοι, χρόνια τώρα,στην πλειοψηφία αυτών που επιχειρούν , αλλά και σε μια μερίδα αυτών που εργάζονται σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Η χώρα είναι μια γεμάτη απο τραβηγμένους στα άκρα ‘μύθους’ περί του ελληνικού επιχειρηματικού δαιμονίου, περί της διαφορετικότητας του ελληνικού πνεύματος και μυαλού, που έχουν κολλήσει στο γεμάτο προγονοπληξία υποσυνείδητο των νεοελλήνων. Αρχαία, βυζαντινά και προπολεμικά ιδεώδη προόδου, δεν μας ξεχρεώνουν πάντως, ούτε βελτιώνουν τα ελλείμματα.
Όσον αφορά τον ‘αληθινό’ ορυκτό πλούτο σε μια χώρα, αυτός είναι το πολύ ‘βαθύ’ πνευματικό και διανοητικό υλικό ιδεών και καινοτομίας. Αυτό που υπάρχει στα ορυχεία του ατομικού και συλλογικού ψυχισμού. Αυτός ο πλούτος , δεν μεγεθύνεται τόσο έυκολα όσο νομίζουμε,αν δεν τον καλλιεργούμε μέσα μας, στα έγκατα των ατομικών και συλλογικών μας σπηλαίων. Για τον υπόλοιπο ορυκτό πλούτο, στο υπέδαφος της χώρας, νομίζω ότι και να υπάρχει σε τέτοιες ποσότητες που διαβάζουμε , ακόμη δε και να απεικονίζει τεράστια μελλοντικά οικονομικά μεγέθη, δεν είναι σήμερα αυτός που θα αποτελέσει τον ανελκυστήρα της εθνικής οικονομίας και φυσικά δεν είναι συγκεκριμένος στόχος ξένων, αόρατων κέντρων ,πολιτικών και οικονομικών. Γιατί και να υπήρχε σχέδιο υπερχρέωσης και εκποίησης της χώρας, το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα,ούτως ή άλλως θα γεννούσε ένα από μόνο του, σε μια δημοσιονομικά άθλια χώρα, κλειστής κρατικοδίαιτης οικονομίας, με παράνομο πλουτισμό και φοροδιαφυγή.
Ας σοβαρευτούμε: ζούμε σε εποχή καμπής του οικονομικού μοντέλου παγκοσμιοποίησης, υπερπαραγωγής και υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων που συνδυάζεται με πιστωτική ασφυξία και μοχλευμένες υπεραξίες. Η γη, το έδαφος, ο εμπορικός πλούτος, είναι μακροπρόθεσμοι συντελεστές για κέρδος και υπεραξία. Tα funds’ γύπες’ ψάχνουν γρήγορα, εύκολα και φθηνά κέρδη. Αν δεν τα βρουν, τότε φροντίζουν για τους μετόχους τους( βιομηχάνους, τραπεζίτες, κράτη) να υποτιμήσουν τον πλέον αναγκαίο συντελεστή στην παραγωγή αξίας και υπεραξίας: την ανθρώπινη εργασία. Και αυτό το κάνουν καλά, βοηθούμενοι από τους δήθεν θεματοφύλακες της παγκόσμιας οικονομίας….