Τό πρωί, στό Νεκροταφεῖο τῆς Ἀναστάσεως, στόν Πειραιᾶ, ἐψάλη ἡ ἐτησία ἐπιμνημόσυνος δέηση γιά τά θύματα τοῦ Βομβαρδισμοῦ τῆς πόλεως τήν 11η Ἰανουαρίου τοῦ 1944.
Δημήτρης Καπράνος Εφημερίδα Εστία
Χθές, εἶχα τήν τύχη νά συντονίσω τήν ἡμερίδα μέ θέμα «Ἀπό τόν Βομβαρδισμό τοῦ Πειραιᾶ στήν Εὐρώπη τοῦ σήμερα», τήν ὁποία συνδιοργάνωσαν τό Τρίτο Ἐπαγγελματικό Λύκειο Πειραιῶς καί ἡ Ἑλληνογαλλική Σχολή «Jeanne D’ Arc», ἡ μοναδική πλέον Ἑλληνογαλλική Σχολή τῆς πόλεως.
Ἦταν μία πολύ χρήσιμη, ἐντυπωσιακή καί ἄκρως ἐνδιαφέρουσα ἐκδήλωση, στήν ὁποία, ἐκτός ἀπό τούς ἐξαιρετικούς εἰσηγητές, ἔδωσαν ἰδιαίτερο χρῶμα οἱ ἀφηγήσεις δύο ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν τόν βομβαρδισμό.
Ὁ μηχανολόγος-ἠλεκτρολόγος Δημήτριος Καπετανάκης, μέ σπουδές στήν Αὐστρία (μετά τόν Πόλεμο, φυσικά) καί ἡ δρ. Αἰκατερίνη Βαλασοπούλου, ἰατρός, γυναικολόγος, μέλος τῆς Λεγεώνας τῆς Τιμῆς (Γαλλία).
Ἀφηγήσεις παραστατικές, ἀποδεικτικά στοιχεῖα τοῦ ὅτι ἐκεῖνος ὁ βομβαρδισμός ἀπό τούς Συμμάχους, γιά τόν ὁποῖο δέν ἐδόθη ποτέ καμμία ἐξήγηση, δέν κατεβλήθη κανενός εἴδους ἀποζημίωση στούς «Βομβοπλήκτους», περιέργως πῶς περιεβλήθη ἐπί σειράν ἐτῶν ἀπό πέπλο μυστηρίου καί ἀποσιωπήσεως, ἄν καί ἐπρόκειτο γιά φονική ἐπιχείρηση ἐναντίον φιλικῆς χώρας (!). Οἱ ἐπιζήσαντες τοῦ φρικτοῦ βομβαρδισμοῦ βεβαίωσαν ἅπαντες, χθές, ὅτι ἐκείνη τήν ἡμέρα, κατά τήν ὁποία ἰσοπεδώθηκαν οἱ συνοικίες γύρω ἀπό λιμάνι καί κατεστράφησαν τά κρηπιδώματα, ἐπικρατοῦσε ἀπόλυτη ἡλιοφάνεια καί ὄχι «βαρειές νεφώσεις», ὅπως ἀνέφεραν ἀργότερα «συμμαχικές πληροφορίες», σέ μία προσπάθεια νά δικαιολογηθεῖ (χωρίς ποτέ νά ἀκουσθεῖ μιά «συγγνώμη») ἐκείνη ἡ ἀποτρόπαια ἐπιχείρηση, ἡ ὁποία στέρησε ἀπό τόν Πειραιᾶ μεγάλο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ, πού ἔφυγε ἀπό τήν πόλη καί δέν ἐπέστρεψε (τότε ὁ Πειραιᾶς εἶχε πολύ περισσότερους ἀπό σήμερα κατοίκους), μέ ἀποτέλεσμα τήν δραστική ἀλλοίωση τῆς διαστρωματώσεως τῆς πειραϊκῆς κοινωνίας.
Ὅπως ἀνέφερε ὁ Δημ. Καπετανάκης, οἱ πολῖτες πίστευαν ὅτι τά συμμαχικά ἀεροπλάνα θά χτυποῦσαν γερμανικούς στόχους, ἀλλά σέ λίγη ὥρα ὁ πέριξ τοῦ λιμανιοῦ χῶρος εἶχε ἰσοπεδωθεῖ! Οἱ πιλότοι τῶν συμμαχικῶν ἀεροσκαφῶν δέν σεβάσθηκαν οὔτε τόν ναό τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τόν ἰσοπέδωσαν, ἀφήνοντας ὄρθια μόνο τά κωδωνοτάσια.
Δύο βομβαρδιστικά τῆς 99ης Σμηναρχίας ἐπλήγησαν ἀπό τά γερμανικά ἀεροσκάφη, ἐνῷ ἄλλα ἕξι ὑπέστησαν ἐλαφρές ζημιές ἀπό τά πυκνά ἀντιαεροπορικά πυρά τῶν πυροβολαρχιῶν τοῦ Πειραιᾶ, στόν Προφήτη Ἠλία καί τήν Καστέλλα. Ὑπολογίζεται ὅτι τά Β-17 ἔρριξαν στόν ἀστικό ἱστό τοῦ Πειραιῶς, τοὐλάχιστον 900 βόμβες!
Ἐπλήγησαν ὅλες σχεδόν οἱ συνοικίες: Ἀμφιάλη, Εὐγένεια, Δραπετσῶνα, Καμίνια, Κοκκινιά, Ἅγιος Διονύσιος, Ἁγία Σοφία, Ἅγιος Νικόλαος, Χατζηκυριάκειο, Καστέλλα, Πασαλιμάνι καί Τουρκολίμανο. Τά ἰσχυρότερα πλήγματα δέχθηκε τό κέντρο τῆς πόλεως. Ἀπό τόν ὑπέροχο σταθμό τῶν ΗΣΑΠ, τήν παραλιμένιο περιοχή, τήν Πλατεῖα Κοραῆ, τόν Ἅγιο Διονύσιο καί τήν περιοχή πέριξ τοῦ Δημοτικοῦ Θεάτρου.
Ἡ πρώτη βόμβα ἔπεσε πιθανότατα στόν ἱστορικό ναό τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος. Ὅταν ἔληξε ὁ συναγερμός καί καθάρισε κάπως ἡ ἀτμόσφαιρα, οἱ ἐπιζήσαντες ἀντίκρυσαν φρικτές εἰκόνες. Διαμελισμένα καί παραμορφωμένα σώματα, κτήρια γκρεμισμένα, τό ἠλεκτρικό δίκτυο διαλυμένο, αὐτοκίνητα καμένα. Ὁ Τινάνειος Κῆπος (καί ὄχι Τιτάνειος, ὅπως κακῶς ἀναφέρεται) εἶχε μετατραπεῖ σέ ἕναν μεγάλων διαστάσεων κρατῆρα, ἐνῷ τό Δημοτικό Θέατρο εἶχε «κεντηθεῖ» ἀπό χιλιάδες θραύσματα. Καί ὡς ἐπιδόρπιο, ἀκολούθησε ἡ νυχτερινή ἐπιδρομή ἀπό ἕνα σμῆνος ἀεροσκαφῶν τῆς RAF! «Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση εἶναι ἡ μόνη διέξοδος γιά νά ἀποφύγουμε νέα αἱματοχυσία» ἦταν τό συμπέρασμα τῶν εἰσηγήσεων. Αὐτό ἦταν τό κεντρικό σύνθημα ὅλων τῶν εἰσηγητῶν. Λεπτομέρειες, στό «Ἑστιάζω», στό τέλος τοῦ μηνός.