5/1/1913. Οι Τούρκοι είναι αποφασισμένοι να ανακαταλάβουν την Λήμνο και όσα νησιά έχασαν κατά τη διάρκεια του Α΄ βαλκανικού πολέμου. Για να ανυψωθεί μάλιστα το ηθικό των ναυτών, έγινε και τελετουργική έπαρση της σημαίας του μεγάλου Τούρκου πειρατή Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα στο ομώνυμο πλοίο.
Το σχέδιο ήταν να παραπλανήσουν τον ελληνικό στόλο, με το καταδρομικό «Χαμιδιέ» να κατευθύνεται προς το κεντρικό Αιγαίο ώστε να αναγκάσει το θωρηκτό Αβέρωφ να το ακολουθήσει. Η ελληνική κυβέρνηση τσίμπησε το δόλωμα κι έδωσε σχετική διαταγή στον Κουντουριώτη. Όμως ο μεγάλος ναύαρχος «σήκωσε μπαϊράκι» (όπως συνήθιζε να κάνει) κι έμεινε στο λιμάνι του Μούδρου, αρνούμενος να εκτελέσει την εντολή.
Μόλις ο τουρκικός στόλος προσέγγισε την Λήμνο, είδε έκπληκτος το «Αβέρωφ» να ξεπροβάλλει. Η συνέχεια ήταν η αναμενόμενη (όπως ακριβώς στην ναυμαχία της Έλλης), με τον Κουντουριώτη να αποσπάται από τον στόλο και να κυνηγά μόνος του τα εχθρικά πλοία.
Ο απολογισμός της ναυμαχίας σχεδόν εξωπραγματικός: περίπου 200 νεκροί και τραυματίες Τούρκοι ναύτες, με πολλά πλοία τους να φέρουν βαρύτατες ζημιές. Ο δε ελληνικός στόλος είχε έναν (ελαφρά) τραυματία. Ο τουρκικός στόλος δεν θα τολμούσε να ξαναεμφανιστεί στο Αιγαίο για πάρα πολλά χρόνια.
Την επόμενη ημέρα η εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα» έγραφε:
Η ναυμαχία της Λήμνου υπήρξε το μεγαλύτερον ναυτικόν γεγονός που εσημειώθη εις το Αιγαίον μετά τα απαράμιλλα τρόπαια της επαναστάσεως…Είναι εύλογον επομένως ότι η μνήμη του έθνους στρέφεται πάντοτε με τόσην τιμήν και ευγνωμοσύνην προς τους ενδόξους ναύτας, των οποίων ο πρώτος, ο Παύλος Κουντουριώτης, παραμένει ο αγαπητότερος και σεβαστότερος Έλλην της γενεάς του.
Υ.γ. Αποτελεί ειρωνεία της τύχης το γεγονός πως το ιταλικό ναυπηγείο στο Λιβόρνο είχε κάνει πρόταση στους Τούρκους να αγοράσουν το θωρηκτό «Αβέρωφ», αλλά εκείνοι αρνήθηκαν ασυζητητί, καθώς ήθελαν να ανανεώσουν τον στόλο τους με πιο εξελιγμένα θωρηκτά…
Φωτογραφία: Ο ελληνικός στόλος αποπλέει από το Φάληρο με κατεύθυνση προς την δόξα και την αθανασία (1912) / Αναστάσιος Κ. Γαζιάδης.
5/1/1913. Οι Τούρκοι είναι αποφασισμένοι να ανακαταλάβουν την Λήμνο και όσα νησιά έχασαν κατά τη διάρκεια του Α΄ βαλκανικού πολέμου. Για να ανυψωθεί μάλιστα το ηθικό των ναυτών, έγινε και τελετουργική έπαρση της σημαίας του μεγάλου Τούρκου πειρατή Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα στο… pic.twitter.com/KeZm90Sert
— Φωτογραφία ενός πολέμου (@Apostolos_23) January 5, 2025