Το στρες έχει γίνει χωρίς αμφιβολία αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της καθημερινότητας του σύγχρονου ανθρώπου. Η αλήθεια είναι ότι, όταν βρίσκεται σε μέτρια ή χαμηλά επίπεδα, μας δίνει το απαραίτητο εκείνο κίνητρο, προκειμένου να ενεργοποιηθούμε και να προσπαθήσουμε για το παραπάνω. Κατ’ επέκταση, όταν βρισκόμαστε σε δράση, το νευρικό μας σύστημα απελευθερώνει ουσίες – νευροδιαβιβαστές σε όλο μας το σώμα, οι οποίες διεγείρουν με τη σειρά τους άλλα συστήματα, όπως το ενδοκρινικό, το ανοσοποιητικό, το κυκλοφορικό και άλλα, ώστε να εξασφαλισθεί η καλύτερη απόδοση στην καθημερινότητά μας.
Ωστόσο, όταν το στρες γίνεται συνεχές, καθημερινό και μη ανεκτό από τον οργανισμό μας, τότε η ισορροπία χάνεται και τα συμπτώματα που έρχονται στην επιφάνεια είναι συχνά δυσάρεστα. Σ’ αυτό το σημείο, ο ιατρικός βελονισμός ως μια συμπληρωματική θεραπευτική προσέγγιση, μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε και να μειώσουμε τις επιβλαβείς συνέπειες του στρες. Η Φυσίατρος και Ειδικός Ιατρικού Βελονισμού, Μαρκέλλα Σεγρέδου, μας βοηθά να κατανοήσουμε πώς επιδρά το στρες στο σώμα μας, καθώς και ποια είναι η συμβολή του ιατρικού βελονισμού στη διαχείρισή του.
Πώς επιδρά το στρες στο σώμα μας;
Θα πρέπει, αρχικά, να ξεκαθαρίσουμε πως τα όρια ανάμεσα στο παραγωγικό και στο καταστροφικό στρες είναι διαφορετικά για τον καθένα. Πολλές φορές πιέζουμε τον εαυτό μας στην προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε την κάθε πρόκληση, είτε αυτό αφορά την επαγγελματική είτε την κοινωνική είτε την προσωπική μας ζωή. Πολλές φορές, όταν υπερβαίνουμε τα όρια, το σώμα μας εκφράζει τη δυσαρέσκειά του. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, μυϊκή ένταση, εναλλαγές στη διάθεση, διαταραχές ύπνου ή ακόμα και απώλεια μνήμης και συγκέντρωσης. Συνήθως αγνοούμε αυτά τα συμπτώματα και μόνο όταν γίνονται πιο δύσκολα, τις περισσότερες φορές καταφεύγουμε σε φαρμακευτικές αγωγές.
Όταν, μάλιστα, δεν αλλάζουμε τρόπο ζωής και συνεχίζουμε να υπομένουμε, τα συμπτώματα γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα και αφορούν σε περισσότερα όργανα: πόνος στο στήθος, ταχυπαλμία, αυξημένη αρτηριακή πίεση, κατάθλιψη, αϋπνία, διαταραχές σεξουαλικής συμπεριφοράς, αίσθημα χρόνιας κόπωσης.
Το στρες αλλάζει τη φυσιολογία του οργανισμού. Η παραγωγή στεροειδών ορμονών όπως η κορτιζόλη, αυξάνει την συμπαθητική δραστηριότητα και επιδρά αρνητικά σε συστήματα, όπως για παράδειγμα το ανοσοποιητικό μας, επηρεάζοντας την απάντησή μας σε διάφορα νοσήματα. Επίσης, διαταράσσεται η παραγωγή ουσιών όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη ή και άλλων νευροδιαβιβαστών, επιδρώντας στο νευρικό μας σύστημα. Η αδρεναλίνη, με τη σειρά της, προκαλεί το αίσθημα αυξημένων παλμών και την υπέρταση. Το στρες μπορεί να επηρεάσει σε διάφορα επίπεδα όλα τα συστήματα και κατά συνέπεια τα άτομα που υποφέρουν από αυτό αναζητούν βοήθεια από ιατρούς διάφορων ειδικοτήτων, όπως καρδιολόγους, γαστρεντερολόγους, νευρολόγους, ψυχιάτρους κ.ά.
Τι δείχνουν οι έρευνες;
Αρκετά αισιόδοξα και ενδιαφέροντα είναι τα αποτελέσματα πολλών ιατρικών εργασιών για την διαχείριση του στρες και των επιπτώσεων στην υγεία μας, χρησιμοποιώντας συμπληρωματικές και εναλλακτικές τεχνικές και θεραπείας. Από τις πιο πρόσφατες, μπορούμε να αναφερθούμε σε μια τυχαιοποιημένη πιλοτική έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2020 στο ακαδημαϊκό περιοδικό PLOS One, η οποία διεξήχθη στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Χαϊδελβέργης και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Τύμπιγκεν. Το δείγμα της έρευνας αφορούσε σε 70 συμμετέχοντες με αυξημένα επίπεδα στρες, οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. Η πρώτη περιλάμβανε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία βελονισμού με πραγματικά σημεία βελονισμού (verum), στη δεύτερη ανήκαν ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με εικονικό βελονισμό σε άλλα, τυχαία σημεία (sham), ενώ η τρίτη ομάδα αποτέλεσε την ομάδα ελέγχου (λίστα αναμονής).
Χρησιμοποιήθηκαν, λοιπόν, διάφορα ψυχομετρικά εργαλεία για τη μέτρηση του στρες και των επιπέδων κατάθλιψης στους ασθενείς. Η θεραπεία με βελονισμό περιλάμβανε 10 συνεδρίες, διάρκειας 20–30 λεπτά, με ενδιάμεση απόκλιση 3-7 ημερών. Στο θεραπευτικό πρωτόκολλο τοποθετήθηκαν βελόνες σε συγκεκριμένες περιοχές οι οποίες θεωρούνται κατάλληλες για τη διαχείριση του στρες, ενώ η εφαρμογή έγινε από εξειδικευμένο θεραπευτή.
Συμπερασματικά, η παραπάνω πιλοτική έρευνα έδειξε πως το συγκεκριμένο θεραπευτικό πρωτόκολλο, το οποίο ήταν αρκετά αποδεκτό από τους συμμετέχοντες, είχε θετική επίδραση τόσο στη μείωσή του stress, αλλά και σε δευτερεύοντα συμπτώματα, εκτός του άγχους. Επιπλέον, τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι ο βελονισμός σε πραγματικά σημεία – περιοχές είναι πιο αποτελεσματικός από τον εικονικό βελονισμό στη μείωση των επιπέδων στρες. Ωστόσο, για να αποδειχθεί επιστημονικά η αποτελεσματικότητα του βελονισμού σε σύγκριση με τον εικονικό, θα πρέπει να διεξαχθεί παρόμοια έρευνα σε μεγαλύτερου μεγέθους δείγμα.
Η συμβολή του ιατρικού βελονισμού στη διαχείριση του στρες
Ο ιατρικός βελονισμός, ως ολιστικό σύστημα θεραπείας, μπορεί να ενισχύσει τους μηχανισμούς διαχείρισης του stress και συνεπώς να βοηθήσει τον ασθενή να διαχειριστεί τα συμπτώματα τα οποία συνδέονται με αυτό. Πρόκειται, γενικά, για μια θεραπευτική μέθοδο, η οποία έχει ρυθμιστικό ρόλο, αλλά και θεραπευτικό, εφόσον προκαλεί την παραγωγή ουσιών με αντίστοιχη δράση των παυσίπονων, ηρεμιστικών, αγχολυτικών, αντικαταθλιπτικών κ.ά. από το ίδιο μας το σώμα.
Η τοποθέτηση των ειδικών λεπτών βελονών σε συγκεκριμένες περιοχές στο σώμα, βοηθά στην ρύθμιση του άξονα του stress (υποθάλαμος – υπόφυση – επινεφρίδια) και του νευρικού, ενδοκρινικού και ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να ανταποκριθεί ο οργανισμός στις απαιτήσεις που καλείται. Ουσίες όπως οι ενδορφίνες, οι οποίες θεωρούνται φυσικά «παυσίπονα» του σώματος και επίσης ευνοούν την ευεξία και την καλή διάθεση, η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και πολλές άλλες, παράγονται ανάλογα με τον συνδυασμό του εκάστοτε θεραπευτικού πρωτοκόλλου που θα επιλέξει ο θεράπων ιατρός για τον συγκεκριμένο ασθενή. Πρόκειται λοιπόν, για μια εξατομικευμένη θεραπεία η οποία προσαρμόζεται κάθε φορά στις ανάγκες του ασθενούς.
Μαρκέλλα Σεγρέδου, MD, Msc
Ιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης (Φυσίατρος) | Ειδικός Ιατρικού Βελονισμού
Το ιατρείο της κας Μαρκέλλα Σεγρέδου βρίσκεται στην οδό Δημητρίου Ράλλη 21 στο Μαρούσι.
Σε περίπτωση που αναζητάτε περισσότερες πληροφορίες για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων παθήσεων ή προβλημάτων υγείας, η Φυσίατρος και Ειδικός Ιατρικού Βελονισμού κ. Μαρκέλλα Σεγρέδου είναι πάντα στη διάθεσή σας στο τηλέφωνο 210 8022142 για να απαντήσει σε σχετικές απορίες και να σας ενημερώσει αναλυτικά για τις ενδείξεις εφαρμογής του ιατρικού βελονισμού.