Με τον Έλληνα ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη θα συναντηθεί αύριο στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν. Πριν από τη συνάντηση των δύο υπουργών, ο Χακάν Φιντάν μίλησε στην ελληνική εφημερίδα Τα Νέα, ενώ ο Γιώργος Γεραπετρίτης απάντησε στις ερωτήσεις της τουρκικής εφημερίδας Hürriyet.
Με τη Διακήρυξη της Αθήνας για τις Φιλικές Σχέσεις και την Καλή Γειτονία, που υπογράφηκε μεταξύ του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις 7 Δεκεμβρίου 2023, αποφασίστηκε να αποφευχθούν ενέργειες και συζητήσεις που κλιμακώνουν την ένταση μεταξύ των δύο χωρών και να επικεντρωθούν σε τομείς συνεργασίας που θα ωφελήσει τις δύο χώρες.
Εκτός από τα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών, στη συνάντηση θα συζητηθούν και οι προετοιμασίες για το 6ο Συμβούλιο Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου, το οποίο προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα το 2025 υπό την προεδρία του Προέδρου Ερντογάν και του Έλληνα πρωθυπουργού Μητσοτάκη.
«Το όραμά μου είναι μια γειτονιά όπου κυριαρχεί η μόνιμη ειρήνη και ευημερία»
Θα λυθούν τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών; Επισημαίνοντας ότι έχουν περάσει 15 μήνες από την απόφαση έναρξης του ελληνοτουρκικού διαλόγου και ερμηνεύοντας τη διακήρυξη ως ορόσημο αμοιβαίας βούλησης, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών εξήγησε το όραμά του ως εξής:
«Υπάρχει σημαντική βούληση να βάλουμε τις σχέσεις σε διαφορετικό δρόμο»
«Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, και οι δύο πλευρές έδειξαν μια αξιοσημείωτη βούληση να πάρουμε τις διμερείς μας σχέσεις σε διαφορετικό δρόμο.
Χάρη στο επίπεδο εμπιστοσύνης που φθάσαμε σταδιακά με τον Υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, μπορούμε να συναντηθούμε ειλικρινά και να αποτρέψουμε κρίσεις.
«Πρέπει να χτίσουμε στέρεες γέφυρες φιλίας για το μέλλον»
Πρέπει να χτίσουμε γερές γέφυρες φιλίας για το μέλλον, χωρίς να αγνοούμε τις ιστορικές εμπειρίες του παρελθόντος.
«Το όραμά μου είναι μια γειτονιά όπου επικρατεί μακροπρόθεσμη ειρήνη και ευημερία μεταξύ των λαών μας».
«Ενάντια ποιανού είναι ο οπλισμός ιδιαίτερα στο Αιγαίο;»
Ένα από τα πολυσυζητημένα θέματα στην Τουρκία είναι ο εξοπλισμός της Ελλάδας, ειδικά στο Αιγαίο.
«Εναντίον ποιων σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε τα όπλα που αγοράσατε;» Ο Έλληνας ΥΠΕΞ απάντησε στην ερώτηση «Είμαστε εξαιρετικά φιλειρηνικός λαός» και πρόσθεσε:
«Πιστεύουμε στον διάλογο και την ειρηνική επίλυση διαφορών με βάση το διεθνές δίκαιο και τον σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών.
«Ταυτόχρονα, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις υπάρχουσες απειλές για την ασφάλεια.
«Ζούμε σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας που ο κόσμος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν έχει ξαναζήσει. Η γενική μας γεωγραφία βρίσκεται στη μέση δύο πολέμων, στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι καθήκον μας να διασφαλίσουμε την άμυνα της χώρας μου και την ενίσχυση της αποτρεπτικής της δύναμης».
«Στόχος μας είναι να μην χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιήσουμε τα αμυντικά μας εργαλεία, γιατί αν συμβεί αυτό, η διπλωματία μας θα έχει αποτύχει».
Προβλήματα των δύο χωρών στο Αιγαίο
Η Ελλάδα λέει επίμονα «Το μόνο πρόβλημα είναι η υφαλοκρηπίδα».
Από την άλλη, στέλνει το μήνυμα ότι δεν αποκλείουν το Διεθνές Δικαστήριο.
Θα άρει η Ελλάδα τις επιφυλάξεις της κατά της δικαιοδοσίας;
Από την άλλη πλευρά, η τουρκική κοινή γνώμη πιστεύει ότι πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην εδραίωση της τάξης στο Αιγαίο, όπως τα θαλάσσια πάρκα ή ο σχεδιασμός θαλάσσιων περιοχών, χρησιμοποιούνται για να διαβρώσουν το status quo στο Αιγαίο.
Απαντώντας στις ερωτήσεις μας για το θέμα αυτό, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών είπε, «Η εθνική κυριαρχία των κρατών δεν μπορεί να υπόκειται σε συζήτηση ή διεθνή δικαιοδοσία»
Υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ
«Πιστεύω ότι μπορούμε να έχουμε μια ουσιαστική συζήτηση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με συντονισμένο τρόπο, με αμοιβαία εποικοδομητική κατανόηση.
Η οριστική λύση του ζητήματος θα είναι καθοριστική για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών σε όλα τα επίπεδα και αποτρέποντας πιθανές εντάσεις.» Το πιστεύω βαθιά.
«Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ είναι η μόνη διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που μπορεί να τεθεί σε διεθνή δικαιοδοσία».
«Αυτή δεν είναι μόνο η θέση μας, αλλά και το διεθνές δίκαιο που απαιτεί η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με αμοιβαίες ή παρακείμενες ακτές να πραγματοποιείται με συμφωνία βασισμένη στο διεθνές δίκαιο και ότι, εάν δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, τα ενδιαφερόμενα κράτη μπορούν να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης βάσει κοινής θέσης στο ναυτικό δίκαιο.
« Έχω πλήρη επίγνωση της δυσκολίας αυτού του εγχειρήματος, αλλά είναι καθήκον να αγωνιστούμε προς αυτή την κατεύθυνση».
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διατηρήσουμε καλή συνεργασία και χρήσιμους διαύλους επικοινωνίας.
Θαλάσσια πάρκα και σχεδιασμός χώρου
«Εάν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να δηλώσω ότι πιστεύω ότι η αντίδραση που παρουσιάστηκε σε αυτό το θέμα είναι δυσανάλογη.
«Η ελληνική πλευρά, όπως πάντα, είναι ανοιχτή και ειλικρινής και δεν έχει καμία πρόθεση να παραπλανήσει.
«Δύο θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο και στο Ιόνιο Πέλαγος, τα όρια των οποίων καθορίζονται με αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια, δεν παραβιάζουν τα δικαιώματα άλλων κρατών.
«Οι δύο πλευρές αντιμετωπίζουν τις ίδιες δοκιμασίες»
«Αυτές οι πρωτοβουλίες πρέπει να ενώσουν τους ανθρώπους μας, ειδικά σε μια εποχή που αντιμετωπίζουμε και οι δύο τις ίδιες προκλήσεις.
«Ο σχεδιασμός του θαλάσσιου χώρου στο Αιγαίο αποτελεί υποχρέωση βάσει του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι ένα θέμα που η Τουρκία πρέπει να λάβει υπόψη στην ευρωπαϊκή της διαδρομή».
Μήνυμα για ‘ενωμένη Κύπρο’
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είπε ότι η εξομάλυνση μεταξύ των δύο χωρών έχει ήδη δημιουργήσει θετικές συνθήκες για το Κυπριακό. Ανέφερε ότι η άτυπη συνάντηση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ με τα δύο μέρη στο νησί ήταν ένα πρώτο βήμα για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Ο Έλληνας υπουργός επανέλαβε τη θέση της Ενωμένης Κύπρου:
«Νομίζω ότι και οι δύο συμμεριζόμαστε την άποψη με τον Τούρκο ΥΠΕΞ ότι κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί χωρίς συμβουλευτική στάση και παραγωγική σκέψη.
»Συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε τον Γενικό Γραμματέα να συμβάλει στον διάλογο για την εξεύρεση δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης στο Κυπριακό, στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
»Σε έναν κόσμο γεμάτο διαιρέσεις, μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος θα αποτελούσε ένα εξαιρετικά ισχυρό παγκόσμιο σύμβολο, καθώς και την ευημερία που θα δημιουργούσε για τους πολίτες της».
Θέλει η Ε.Ε. το κλίμα της κανονικοποίησης Άγκυρας- Αθήνας;
Επισημαίνοντας ότι Ελλάδα και Τουρκία συμμετέχουν σε πολλούς διεθνείς οργανισμούς μαζί, ο Έλληνας ΥΠΕΞ είπε ότι η χώρα του υποστηρίζει την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας στην ΕΕ. Ανέφερε ότι οι θετικές σχέσεις των δύο χωρών θα ωφελήσουν και τις σχέσεις Τουρκίας-Ε.Ε. Ο υπουργός Γεραπετρίτης πρόσθεσε ότι η περιοχή δεν αντέχει άλλη ένταση και συνέχισε ως εξής:
«Η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να ζήσουν ειρηνικά»
»Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτό είναι προς το συμφέρον και των δύο μερών.
»Δεν κολλάμε σε στερεότυπες αντιλήψεις, προσπαθούμε να χτίσουμε μια γέφυρα ανάμεσα στις διαφορές μας και αν δεν μπορεί να χτιστεί μια γέφυρα, τουλάχιστον προσπαθούμε να μην προκαλέσουμε κρίση.
»Η συνεχής ένταση, η εχθρική ρητορική και ο κίνδυνος σύγκρουσης δεν ωφελούν κανέναν. Καταρχήν δεν συμφέρει τις δύο πλευρές.
»Ενώ κατανοούμε την εύλογη επιθυμία της διεθνούς κοινότητας για διατήρηση της ηρεμίας στην περιοχή μας, οι τουρκοελληνικές σχέσεις δεν καθορίζονται εξωτερικά και δεν καθορίζονται μέσω τρίτων.Πρέπει να βρούμε μόνοι μας τον δρόμο προς την ειρήνη και την ευημερία.
Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών απάντησε και στις ερωτήσεις μας για τη σφαγή στη Γάζα. Δηλώνοντας ότι η Ελλάδα έχει επιδείξει στάση αρχών από την πρώτη στιγμή, ο Υπουργός είπε ότι διασφάλιση μόνιμης και βιώσιμης εκεχειρίας, διασφάλιση της απρόσκοπτης ροής ανθρωπιστικής βοήθειας στις πληγείσες περιοχές, άνευ όρων απελευθέρωση ομήρων, προετοιμασία ολοκληρωμένου σχεδίου για την ανοικοδόμηση της Γάζας και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών επεσήμανε την ανάγκη για ένα συγκεκριμένο όραμα για την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους.
«Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα σήμερα είναι τραγική. Η εξάπλωση των συγκρούσεων στον Λίβανο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή είναι ακόμη πιο ανησυχητική.
»Παρά τις πολλές προσπάθειες, η διεθνής έννομη τάξη δυστυχώς μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να βάλει τέλος στις συγκρούσεις και να δώσει λύση σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
»Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι υποχρέωση όλων των κρατών, χωρίς εξαίρεση, να σέβονται τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων των ανθρώπων. «Αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο».
Hürriyet
—
Αποκλειστικά στο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ