Απόστολος Αποστόλου
«Μπορείτε να βασίζεστε στους Αμερικανούς ότι μπορεί και να πράξουν το σωστό – αφού προηγουμένως όμως έχουν δοκιμάσει όλα τα άλλα». Ουίνστον Τσόρτσιλ
Τι ήταν εκείνο που είδε ο Τράμπ και μπόρεσε να κερδίσει με μεγάλη πλειοψηφία για δεύτερη φορά τους Δημοκρατικούς; Διέκρινε ότι η παγκοσμιοποίηση ήταν ο συντελεστικός παράγοντας ο οποίος βύθιζε τις ΗΠΑ στην αποδυνάμωση. Έτσι ανέλαβε την πρωτοβουλία ο βαθύπλουτος Τράμπ να υπερασπιστεί την πλειοψηφία των μη προνομιούχων, των μη εξασφαλισμένων και περιθωριοποιημένων οι οποίοι εξ’ αιτίας των φυγόκεντρων δυνάμεων της παγκοσμιοποίησης βρέθηκαν να γίνονται πένητες, μάζες, διεκδικώντας μόνο ένα δικαίωμα εκείνο της ελεημοσύνης.
Με άλλα κατάλαβε ότι η παγκοσμιοποιημένη πολιτικό-κοινωνική θεολογία είναι εκείνη που θα γονατίσει τις ΗΠΑ και θα τις καταστήσει μια περιφερειακή δύναμη που θα σέρνεται ως παρακολούθημα πίσω από άλλες χώρες. Τι χάθηκε λοιπόν από τις ΗΠΑ; Ο πατριωτισμός, η απώλεια της πατρίδας. Ας δούμε όμως πως οι ΗΠΑ αποδυναμώθηκαν στην ιστορική διαδρομή τους.
Ο Άλαν Φρίντμαν, είναι ένας πετυχημένος Αμερικανός δημοσιογράφος στις ΗΠΑ ο οποίος έχει εργαστεί σε κολοσσούς της ενημέρωσης όπως στους The New York Times και The Wall Street Journal, στους Financial Times του Λονδίνου, στην Ιταλία στη RAI, στο κανάλι 7, ενώ έχει αρθρογραφήσει στην Corriere della Sera, στην La Stampa και προσφάτως στις 5 Οκτώβρη του 2024, παρουσίασε στο βιβλίο του στην Ιταλία με τίτλο «The end of the American Empire», από τις εκδόσεις La Nave di Teseo.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο του, μιλάει για την αμερικανική αυτοκρατορία η οποία ξεκίνησε το 1945, από το γεγονός ότι οι η Αμερική ήταν η μόνη χώρα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με πολιτική, οικονομική και στρατιωτική υπεροχή στον κόσμο, η οποία τώρα πια βρίσκεται στο λυκόφως της. Η κακοδιαχείριση από διάφορους προέδρους, των ΗΠΑ αποτέλεσε το μονόδρομο της παρακμής των ΗΠΑ, μπροστά σ’ ένα μεταβαλλόμενο κόσμο όπου η Κίνα βρίσκεται σε άνοδο, αλλά και νέες αναδυόμενες δυνάμεις εμφανίζονται στο δυναμικό τομέα της αιχμής του νέου κόσμου. Και όλα αυτά συντελούνται σε μια περίοδο κατά την οποία η αμερικανική ηγεσία και η ισχύς της, δεν είναι πια αυτό που ήταν κάποτε. Οι ΗΠΑ σήμερα δεν είναι σε θέση να υπαγορεύσουν τους κανόνες του παγκόσμιου συστήματος και να επιβάλλουν διαιτητικές διεργασίες, προσδιορισμούς και ρόλους, σε χώρες του πλανήτη. Στον πολυπολικό νέο κόσμο μας, οι νέες δυνάμεις σε περιφερειακό επίπεδο όπως η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία, το Ιράν, η Βραζιλία, η Νότια Αφρική, η Ινδία δυνάμεις που εκπροσωπούν τελικά το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου δεν θέλουν να έχουν μια μονογαμική σχέση με την Αμερική, δεν θέλουν να είναι μαριονέτες ή σύμμαχοι, αλλά θέλουν να είναι ελεύθεροι παίχτες. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ινδία, η Βραζιλία και η Νότια Αφρική υποστηρίζουν σήμερα τον Πούτιν.
Σήμερα θα τονίσει ο Άλαν Φρίντμαν βρισκόμαστε σ’ ένα μακρύ τόξο της ιστορίας, σε μια αδυσώπητη διαδικασία κατά την οποία η αμερικανική δύναμη δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί έναν πιο περίπλοκο και σχεδόν ακατάστατο κόσμο τα επόμενα δέκα χρόνια, έναν κόσμο που θα διέπεται από τους κανόνες της γεωπολιτικής ζούγκλας και έξω από τις παρελθοντικές προκαθορισμένες τάξεις. Η παγκόσμια τάξη πραγμάτων που ουσιαστικά διεπόταν από την Pax Americana φαίνεται πως έχει τελειώσει. Και αυτό γιατί οι ΗΠΑ αποσπώνται από τις δικές τους εσωτερικές συγκρούσεις, σαν εκείνο που συνέβη με το τέλος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας όταν η Ρώμη αποδυναμώθηκε από τις εσωτερικές της συγκρούσεις. Οι ΗΠΑ σήμερα θα ισχυριστεί ο Άλαν Φρίντμαν, είναι μια χώρα χωρισμένη στα δύο, στην οποία δεν υπάρχει πλέον κοινωνική συνοχή. Αυτό αναπόφευκτα επιταχύνει την παρακμή της αμερικανικής ισχύος.
Δεν είναι μόνο ο Άλαν Φρίντμαν που διατηρεί αυτές τις απόψεις για τις ΗΠΑ. Η συρρίκνωση των στρατιωτικών πλεονεκτημάτων, οι ελλειμματικές δαπάνες, η γεωπολιτική υπερβολή η νέα Woke κουλτούρα που εκβαρβαρώνει κάθε τι παραδοσιακό και ο καταχρηστικός δικαιωματισμός, έχουν συσχετιστεί με την αμερικανική παρακμή. Πολλοί μελετητές ισχυρίζονται η αμετάκλητη πορεία της δύσης των ΗΠΑ είχε από χρόνια ξεκινήσει. Σύμφωνα με τον Jeet Heer, η ηγεμονία των ΗΠΑ υποστηριζόταν πάντα από τρεις πυλώνες: «οικονομική δύναμη, στρατιωτική δύναμη και ήπια δύναμη της πολιτιστικής κυριαρχίας». Ο Paul Kennedy παρατηρώντας το φαινόμενο των μιλιταριστικών δαπανών των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι οι συνεχιζόμενες δαπάνες, είναι ο μοναδικός και πιο σημαντικός λόγος για την παρακμή κάθε μεγάλης δύναμης. Για παράδειγμα θα ισχυριστεί ο Paul Kennedy το κόστος των πολέμων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν εκτιμάται ότι το 2017 ανήλθε στις ΗΠΑ στα 4,4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Μέχρι το 2011, ο στρατιωτικός προϋπολογισμός των ΗΠΑ — ήταν σχεδόν αντίστοιχος με αυτόν του υπόλοιπου κόσμου μαζί— ήταν δηλαδή υψηλότερος σε πραγματικούς όρους από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο William J. Bennett υποστήριζε ότι στις ΗΠΑ καιρό πια είχαν αναπτυχθεί όλα τα περιθώρια μιας πολιτιστικής παρακμής. Σύμφωνα με το Index of Leading Cultural Indicators, που δημοσιεύτηκε το 1993 και απεικόνιζε με στατιστικά στοιχεία τις συνθήκες της σύγχρονης αμερικανικής κοινωνίας, η πολιτισμική κατάσταση της Αμερικής ήταν σε παρακμή αναφορικά με τις πολιτιστικές καταστάσεις που υπήρχαν το 1963. Ο δείκτης έδειχνε ότι η παραβατικότητα και η εγκληματικότητα είχαν αυξηθεί 6 φορές περισσότερο από το 1963, ενώ το ποσοστό αυτοκτονιών των εφήβων ήταν κατά τρεις φορές μεγαλύτερο από εκείνο του 1963. Η διογκωμένη ομοιομορφία του ρυθμού της ζωής στις ΗΠΑ, η αμερικάνικη κουλτούρα η οποία έγινε μια προσωπική ανακάλυψη χωρίς να ακολουθεί την κουλτούρα του παρελθόντος, περνώντας από τη μετάβαση και το πλέγμα των σημασιών, στη φετιχιστική σηματοδότηση του εμπορεύματος, όλα αυτά δημιούργησαν ένα παρασιτικό ρεύμα. Έτσι λοιπόν η ζωή στις ΗΠΑ, μεταβλήθηκε σε επιβίωση, ενώ το αμερικάνικο όνειρο βούλιαξε στην αποστερητική ιδιοποίηση του. Ενώ ο ιερός μύθος της δυνατής οικονομίας των ΗΠΑ, φαίνεται επίσης να έχει καταρρεύσει. Η μακροχρόνια μείωση της παραγωγικότητας, η μείωση της ανταγωνιστικότητας και το γεγονός ότι η Κίνα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους πιστωτές των Ηνωμένων Πολιτειών, έχοντας πάνω 859,4 δισεκατομμύρια δολάρια αμερικανικού χρέους, όλα αυτά λοιπόν, δείχνουν τη σύνθετη δομή των προβλημάτων που διαμορφώνουν τους ορίζοντες των ΗΠΑ και δρομολογούν τον παρακμιακό καλπασμό των Ηνωμένων Πολιτειών.
Έτσι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να ανταγωνιστούν το νέο ιστορικό κύκλο και να αποκτήσουν το πλεονέκτημα και το προβάδισμα των εξελίξεις που έρχονται. Εξάλλου ένα αίσθημα ιστορικής ανασφάλειας διακατέχει όλους πια στις ΗΠΑ, πολίτες και πολιτικούς. Έχουν όλοι συνειδητοποιήσει ότι αυτοκρατορία των ΗΠΑ δύει.
Απόστολος Αποστόλου. Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Φιλοσοφίας
«Μπορείτε να βασίζεστε στους Αμερικανούς ότι μπορεί και να πράξουν το σωστό – αφού προηγουμένως όμως έχουν δοκιμάσει όλα τα άλλα». Ουίνστον Τσόρτσιλ
Καλύτερα τον Τσώρτσιλ παρά τον Trump. Φέρε τον έλεγχο να σου βάλω καλώς. Όχι άριστα, γιατί στο μέλλον οι γνώμες για τον Τσώρτσιλ θα εστιάζουν στα δικά του λάθη.
Τι ήταν εκείνο που είδε ο Τράμπ και μπόρεσε να κερδίσει με μεγάλη πλειοψηφία για δεύτερη φορά τους Δημοκρατικούς; Διέκρινε ότι η παγκοσμιοποίηση ήταν ο συντελεστικός παράγοντας ο οποίος βύθιζε τις ΗΠΑ στην αποδυνάμωση.
Όχι. Είδε την απαξίωση του πολιτικού συστήματος με το οποίο είχε μακροχρόνια σχέση διαφθοράς-διαπλοκής. Είδε ότι είχε την ευκαιρία να παίξει με το ακριβότερο «παιχνίδι» του κόσμου, την Αμερική, και κατ’ επέκταση την Παγκόσμια Δομή Ισχύος. Είδε ότι αυτά που εξέφραζαν τη δική του κοσμοθεωρία της «παλιάς καλής λευκής Αμερικής» εποχών του 1950 ξαφνικά έβρισκαν απήχηση στις μεγάλες μάζες κατά νοσταλγικό τρόπο. Είδε ότι υπήρχε ευκαιρία να υποδυθεί το ρόλο του υπερήρωα που αντί για την κάπα φοράει καπέλο. Είδε την ευκαιρία να κάνει την υπέρτατη διαφήμιση των επιχειρήσεών του και ίσως να εγκαθιδρύσει μια πολιτική δυναστεία για να εκδικηθεί την Ευρώπη που έδιωξε τον παππού του. Είδε την ευκαιρία να επιβληθεί στο καθεστώς ισχύος της Αμερικής, τα «παλιά λεφτά» που ποτέ δεν τον αποδέχτηκαν, και που τώρα πλέον θα υποχρεώνονταν να υπαχθούν σε αυτόν. Είδε ότι είχε περισσότερο ταλέντο στην προσέκλυση προσοχής από αυτό των «καθωσπρέπει» συντηρητικών πολιτικών. Είδε ότι οι κοινωνικές άμυνες ενάντια στην ξεδιαντροπιά είχαν αντικατασταθεί με περηφάνια για δήθεν «θραύση των δεσμών» της ευπρεπείας. Είδε έναν τρόπο να γλιτώσει από το χρέος στους τραπεζίτες, να εκπληρώσει την προφητεία του Nixon, και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία του. Είδε ότι μπορούσε να καπελώσει ένα διαμορφούμενο κίνημα με προσφιλείς alt-right όρους, με υπόβαθρο τη reality TV, τον απροκάλυπτο λαϊκισμό και την πονηρή προκλητικότητα, και με όχημα την ευπλαστότητα των απλών ατόμων στα ανερχόμενα κοινωνικά δίκτυα.
Έτσι ανέλαβε την πρωτοβουλία ο βαθύπλουτος Τράμπ να υπερασπιστεί την πλειοψηφία των μη προνομιούχων, των μη εξασφαλισμένων και περιθωριοποιημένων οι οποίοι εξ’ αιτίας των φυγόκεντρων δυνάμεων της παγκοσμιοποίησης βρέθηκαν να γίνονται πένητες, μάζες, διεκδικώντας μόνο ένα δικαίωμα εκείνο της ελεημοσύνης.
Αυτό είναι το αφήγημα του δήθεν υπερήρωα, και είναι εμετικό.
Με άλλα κατάλαβε ότι η παγκοσμιοποιημένη πολιτικό-κοινωνική θεολογία είναι εκείνη που θα γονατίσει τις ΗΠΑ και θα τις καταστήσει μια περιφερειακή δύναμη που θα σέρνεται ως παρακολούθημα πίσω από άλλες χώρες.
Ναι, γιατί οι ΗΠΑ δεν πλούτισαν τάχα απο το παγκοσμιοποιημένο εμπόριο. Αυτό θα τις κατέστρεφε τάχα. Μη με βάλεις να πω για το Apple iPhone, γιατί υπάρχουν πολλά και πολύ πιο «παραδοσιακά» οικονομικώς παραδείγματα, και φοβάμαι πως θα τα αδικήσω.
Τι χάθηκε λοιπόν από τις ΗΠΑ; Ο πατριωτισμός, η απώλεια της πατρίδας. Ας δούμε όμως πως οι ΗΠΑ αποδυναμώθηκαν στην ιστορική διαδρομή τους.
Θα ήθελα να μάθω πώς και πότε ακριβώς «χάθηκε» ο Αμερικανικός Πατριωτισμός.
[Ο Άλαν Φρίντμαν… έως …παρακμή της αμερικανικής ισχύος.]
Κοινοτοπίες, κοινοτοπίες, κοινοτοπίες.
Έκθεση ιδεών εφήβου, με βαθμό κάτω από τη βάση.
Κενολογίες τηλεσχολιαστών που πασχίζουν να γεμίσουν τηλεοπτικό χρόνο.
Δεν είναι μόνο ο Άλαν Φρίντμαν που διατηρεί αυτές τις απόψεις για τις ΗΠΑ. Η συρρίκνωση των στρατιωτικών πλεονεκτημάτων, οι ελλειμματικές δαπάνες, η γεωπολιτική υπερβολή η νέα Woke κουλτούρα που εκβαρβαρώνει κάθε τι παραδοσιακό και ο καταχρηστικός δικαιωματισμός, έχουν συσχετιστεί με την αμερικανική παρακμή.
Οι ΗΠΑ έχουν την ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη παγκοσμίως. Οι δαπάνες μπορεί να είναι σε έλλειμμα, αλλά και η παραγωγή είναι ισχυρή, και δεν ακούω κανέναν δανειστή να διαμαρτύρεται. Επίσης, η στρατιωτική ισχύς απαιτεί και προϋποθέτει δαπάνες. Στη γεωπολιτική των ΗΠΑ ως χώρας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, υπό την έννοια ότι την κατανοούν άριστα. Ένα πολιτικό (έστω) ρεύμα εντός του πολιτικού κυκεώνα των ΗΠΑ ευθύνεται αποκλειστικά για την παρακμή της χώρας και της ισχύος της; Η αναγνώριση δικαιωμάτων ανθρώπων οδηγεί σε εθνική παρακμή; Καλωσορίσατε στον νεοφασισμό.
Πολλοί μελετητές ισχυρίζονται η αμετάκλητη πορεία της δύσης των ΗΠΑ είχε από χρόνια ξεκινήσει.
Καλωσορίσατε και στη νέα εκδοχή της «Κρεμλινολογίας».
Σύμφωνα με τον Jeet Heer, η ηγεμονία των ΗΠΑ υποστηριζόταν πάντα από τρεις πυλώνες: «οικονομική δύναμη, στρατιωτική δύναμη και ήπια δύναμη της πολιτιστικής κυριαρχίας».
Ναι, πολύ σωστά. Και όχι μόνο. Κυρίως όμως ναι. Ακόμα ισχύει αυτό. Δεν έχει πάψει.
Ο Paul Kennedy παρατηρώντας το φαινόμενο των μιλιταριστικών δαπανών των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι οι συνεχιζόμενες δαπάνες, είναι ο μοναδικός και πιο σημαντικός λόγος για την παρακμή κάθε μεγάλης δύναμης.
Δηλαδή τώρα ΔΕΝ θέλεις να έχει στρατιωτική ισχύ; Τότε γιατί την κατατάσσεις ως μια θεμελιώδη ιδιότητα κάθε υπερδύναμης παραπάνω; Αποφάσισε τί θέλεις. Ναι, σε κάθε δημοσιονομικό τομέα οι υπέρμετρες δαπάνες δύνανται να εκτροχιάσουν ένα κράτος, με τις στρατιωτικές δαπάνες να αποτελούν (και ιστορικώς γαρ) συνήθη ύποπτο. Ίσως δεν πρέπει να ξοδεύει τόσα η Αμερική για την άμυνά της. Όμως, είναι δική της η απόφαση.
Για παράδειγμα θα ισχυριστεί ο Paul Kennedy το κόστος των πολέμων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν εκτιμάται ότι το 2017 ανήλθε στις ΗΠΑ στα 4,4 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Δοκίμασε 8 τρις καλύτερα, αν εννοούμε αθροιστικά και αναλυτικά πάντα.
Μέχρι το 2011, ο στρατιωτικός προϋπολογισμός των ΗΠΑ — ήταν σχεδόν αντίστοιχος με αυτόν του υπόλοιπου κόσμου μαζί— ήταν δηλαδή υψηλότερος σε πραγματικούς όρους από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και φταίει γι’ αυτό η «Woke Agenda» θες να μας πεις τώρα;
Ο William J. Bennett υποστήριζε ότι στις ΗΠΑ καιρό πια είχαν αναπτυχθεί όλα τα περιθώρια μιας πολιτιστικής παρακμής. Σύμφωνα με το Index of Leading Cultural Indicators, που δημοσιεύτηκε το 1993 και απεικόνιζε με στατιστικά στοιχεία τις συνθήκες της σύγχρονης αμερικανικής κοινωνίας, η πολιτισμική κατάσταση της Αμερικής ήταν σε παρακμή αναφορικά με τις πολιτιστικές καταστάσεις που υπήρχαν το 1963. Ο δείκτης έδειχνε ότι η παραβατικότητα και η εγκληματικότητα είχαν αυξηθεί 6 φορές περισσότερο από το 1963, ενώ το ποσοστό αυτοκτονιών των εφήβων ήταν κατά τρεις φορές μεγαλύτερο από εκείνο του 1963. Η διογκωμένη ομοιομορφία του ρυθμού της ζωής στις ΗΠΑ, η αμερικάνικη κουλτούρα η οποία έγινε μια προσωπική ανακάλυψη χωρίς να ακολουθεί την κουλτούρα του παρελθόντος, περνώντας από τη μετάβαση και το πλέγμα των σημασιών, στη φετιχιστική σηματοδότηση του εμπορεύματος, όλα αυτά δημιούργησαν ένα παρασιτικό ρεύμα. Έτσι λοιπόν η ζωή στις ΗΠΑ, μεταβλήθηκε σε επιβίωση, ενώ το αμερικάνικο όνειρο βούλιαξε στην αποστερητική ιδιοποίηση του. Ενώ ο ιερός μύθος της δυνατής οικονομίας των ΗΠΑ, φαίνεται επίσης να έχει καταρρεύσει. Η μακροχρόνια μείωση της παραγωγικότητας, η μείωση της ανταγωνιστικότητας και το γεγονός ότι η Κίνα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους πιστωτές των Ηνωμένων Πολιτειών, έχοντας πάνω 859,4 δισεκατομμύρια δολάρια αμερικανικού χρέους, όλα αυτά λοιπόν, δείχνουν τη σύνθετη δομή των προβλημάτων που διαμορφώνουν τους ορίζοντες των ΗΠΑ και δρομολογούν τον παρακμιακό καλπασμό των Ηνωμένων Πολιτειών.
Και αυτό ακριβώς είναι η «Κρεμλινολογία». Σε όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, διάφοροι αναλυτές είτε της πολιτικής, είτε των μυστικών υπηρεσιών, είτε ακαδημαϊκής ενασχολήσεως, είτε όλα αυτά μαζί, συζητούσαν αν και πότε θα καταρρεύσει η ΕΣΣΔ, με πλείστες προβλέψεις να αποδεικνύονται άχρηστες. Αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι ότι δεν πέφτει τόσο εύκολα μια υπερδύναμη. Εκεί που τη νομίζεις ξοφλημένη, «ανθεί και φέρει κι άλλο» και σε εκπλήσσει, και σε ντροπιάζει, γιατί καταλαβαίνεις ότι υπάρχει βαθύτερη δυναμική σε οντότητες τέτοιων διαστάσεων, που οφείλεις να τη φιλοσοφείς προτού τοποθετηθείς με τρόπο που θα διαψευστεί από την ίδια την πραγματικότητα. Η ΕΣΣΔ, σημειωτέον, είχε τη δική της παράνοια, που πάλι με έωλες αναλύσεις έψαχνε αν και πότε θα επιτεθεί η Δύση, και παραλίγο να ξεκινήσει θερμοπυρηνικό πόλεμο. Τώρα, για το ότι κανείς δεν φιλοσοφεί πάνω σε Ιστορικά Διδάγματα, δεν φέρω καμία ευθύνη.
Παρεμπιπτόντως, όλα αυτά που έγραφε για τις ΗΠΑ και που αποκαλώ «Κρεμλινολογία» συνιστούν εσφαλμένες απόπειρες ερμηνείας, γελοίες αντιεπιστημονικές προκαταλήψεις και χονδροειδή αντιαμερικανική προπαγάνδα. Και γεννά το ερώτημα γιατί αυτός εδώ ο τύπος στηρίζει οτιδήποτε το Αμερικανικό, του Trump συμπεριλαμβανομένου, αν όντως πιστεύει σε αυτά που αναφέρει; Ή μήπως πιστεύει ότι ο Trump θα φτιάξει την Αμερική;
Επίσης, νομίζω πως δεν τα ξέρει τόσο καλά για το θέμα του χρέους των ΗΠΑ, ούτε για το χρέος της Κίνας και τις δικές ανάγκες σε ρευστό. Επιφυλάσσομαι για μια προσθήκη μετά το τέλος αυτού του σχολιασμού. Αν μη τί άλλο, να μην λογοκριθεί εξολοκλήρου.
Έτσι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να ανταγωνιστούν το νέο ιστορικό κύκλο και να αποκτήσουν το πλεονέκτημα και το προβάδισμα των εξελίξεις που έρχονται. Εξάλλου ένα αίσθημα ιστορικής ανασφάλειας διακατέχει όλους πια στις ΗΠΑ, πολίτες και πολιτικούς. Έχουν όλοι συνειδητοποιήσει ότι αυτοκρατορία των ΗΠΑ δύει.
Οι συνθήκες αλλάζουν, αλλά όχι και τόσο γρήγορα.
Οι προφήτες της παρακμής θα διαψευστούν οικτρά.
Αν η Αμερική παρακμάσει, θα είναι έργο του Trump.