Γεωπολιτική αστάθεια στη Μαύρη Θάλασσα

Η πρόσφατη κλίση της Γεωργίας προς τη Ρωσία και οι μικτές προκαταλήψεις της Βουλγαρίας  και της Μολδαβίας περιπλέκουν τη στρατηγική του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα, γράφει η Δρ Φιλοσοφίας και αναλύτρια Antonia Colibasanu στην Geopolitical Futures.

• Με τη Βουλγαρία να ακολουθεί μια πραγματιστική προσέγγιση μεταξύ δυτικών και ρωσικών συμφερόντων, τη Γεωργία να είναι φιλορωσική και τη Μολδαβία σε πολιτικό κενό, η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας αντιμετωπίζει αυξανόμενη γεωπολιτική αστάθεια.

Αυτή η κατάσταση υπονομεύει τον σχηματισμό ενός συνεκτικού φιλοδυτικού συνασπισμού ασφαλείας περιορίζοντας την ικανότητα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ να δημιουργήσουν ισχυρό περιφερειακό αποτρεπτικό μέσο κατά των ρωσικών ενεργειών.

 Εν τω μεταξύ, η Κίνα βρίσκεται στο δρόμο για την επέκταση της επιρροής της στην περιοχή, επιδιώκοντας τόσο πολιτικούς όσο και οικονομικούς στόχους.

Η Ρωσία και η Κίνα έχουν διαφορετικούς αλλά συμπληρωματικούς στόχους στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

Η Ρωσία δίνει προτεραιότητα στη στρατηγική κυριαρχία και χρησιμοποιεί την παρουσία της για να διαχειριστεί τη δυναμική της περιφερειακής ασφάλειας και να αντιμετωπίσει την επιρροή του ΝΑΤΟ.

 Αντίθετα, τα συμφέροντα της Κίνας έχουν οικονομικά κίνητρα, επιδιώκοντας τη δημιουργία ερεισμάτων υποδομής όπως το γεωργιανό λιμάνι της Ανακλίας και άλλα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Belt and Road.

 Αυτές οι οικονομικές επενδύσεις παρέχουν στην Κίνα εμπορικούς δρόμους προς την Ευρώπη που παρακάμπτουν το ρωσικό έδαφος, επεκτείνοντας διακριτικά την επιρροή της στην Ευρασία.

 Μαζί, οι ρωσικές στρατιωτικές και κινεζικές οικονομικές δραστηριότητες αμφισβητούν τη δυτική επιρροή, τοποθετώντας και τις δύο χώρες ως επιρροές, αν και σε διαφορετικές σφαίρες, στη γεωπολιτική της Μαύρης Θάλασσας.

Η συμφιλιωτική στάση της Βουλγαρίας απέναντι στη Ρωσία – ορατή στις κατακερματισμένες πολιτικές συνασπισμού και ενέργειας της – αποδυναμώνει περαιτέρω την ενότητα του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα.

Αν και μέλος του ΝΑΤΟ, η πολιτική αστάθεια και η εξάρτηση της Βουλγαρίας από τη ρωσική ενέργεια περιπλέκουν τη δέσμευσή της σε περιφερειακά μέτρα ασφαλείας, όπως η αποναρκοθέτηση υπό το ΝΑΤΟ και τα αμυντικά πρωτόκολλα της Μαύρης Θάλασσας.

 Αυτή η χαλαρή υποστήριξη μειώνει την επιχειρησιακή ευελιξία του ΝΑΤΟ έναντι της ρωσικής επιθετικότητας.

Η Ρωσία είναι τώρα έτοιμη να ενισχύσει τη θέση της κατά μήκος της ακτής της Γεωργίας, με τη στροφή της Γεωργίας προς τη Μόσχα πιθανόν να περιορίσει τη συνεργασία της με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, μειώνοντας έτσι τη δυτική επιρροή στην ανατολική Μαύρη Θάλασσα.

 Η Ρωσία, η οποία ελέγχει ήδη τις αποσχισθείσες περιοχές της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας από τη Γεωργία, θα μπορούσε να επωφεληθεί από μια πιο φιλική γεωργιανή διοίκηση για να επεκτείνει τη στρατιωτική της παρουσία και τις υπηρεσίες πληροφοριών στη χώρα.

 Ταυτόχρονα, το άνοιγμα της Γεωργίας προς την Κίνα παρέχει στο Πεκίνο ένα στρατηγικό λιμάνι στη Μαύρη Θάλασσα.

Στη Μολδαβία, τα εσωτερικά ρήγματα και η ανεπίλυτη σύγκρουση στην Υπερδνειστερία επιτρέπουν στη Ρωσία να διατηρήσει μια υβριδική πίεση μέσω παραπληροφόρησης, οικονομικής μόχλευσης και επιχειρήσεων επιρροής που στοχεύουν στην υπονόμευση της φιλοδυτικής κυριαρχίας.

Αυτή η στρατηγική όχι μόνο περιπλέκει την ένταξη της Μολδαβίας στην ΕΕ, αλλά απειλεί και τις ευρύτερες δυτικές σχέσεις στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

Η διχόνοια μεταξύ των κρατών της Μαύρης Θάλασσας αποδυναμώνει τη συλλογική περιφερειακή άμυνα, δίνοντας στη Ρωσία μεγαλύτερο περιθώριο να επηρεάσει αυτά τα κράτη οικονομικά και πολιτικά και να τα απομακρύνει από τη Δύση.

 Καθώς η ενότητα της Μαύρης Θάλασσας εξασθενεί, τόσο εξασθενεί η επιρροή του ΝΑΤΟ στην αντιμετώπιση των ρωσικών απειλών, η οποία επηρεάζει τη θαλάσσια ασφάλεια, τους δρόμους του ενεργειακού εμπορίου και το πλαίσιο ασφάλειας της Ανατολικής Ευρώπης – αυξάνοντας τις προκλήσεις ασφαλείας στην ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ.

—

Αποκλειστικά στο  ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ