“731”: Μια από τις μεγαλύτερες μάχες, του Ελληνοιταλικού αλλά και συνολικά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έγινε στο “Ύψωμα 731”, κοντά στην Κλεισούρα,τον Μάρτιο του 1941.
Τη μάχη παρακολούθησε ο ίδιος ο Μουσολίνι από τα απέναντι βουνά, παίζοντας το τελευταίο του χαρτί απέναντι στην Ελλάδα.
Το Ύψωμα 731, αποτελούσε κλειδί για διάβαση προς την ενδοχώρα. Οι Ιταλικές δυνάμεις υπερίσχυαν σημαντικά από τις Ελληνικές. Ήταν ενισχυμένες με εκατοντάδες βομβαρδιστικά και με μεγάλο αριθμό κανονιών.
9 Μαρτίου 1941, ξεκίνησε η εαρινή επίθεση των Ιταλών με κανόνια. Ακολούθησε μια πραγματική κόλαση: Σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν ρίφθησαν τόσα πυρομαχικά όσα στο μικρό “Ύψωμα 731”. Κάθε δευτερόλεπτο που περνούσε, πάνω στο βουνό έσκαγαν 11 βλήματα, μόνο την πρώτη μέρα και για δυόμισι ώρες ρίχτηκαν περίπου 100.000!
Το Ύψωμα δέχθηκε, συνολικά 18 επιθέσεις σε τρεις μέρες, από πυροβολικό, αεροπορία, άρματα και επίλεκτες μονάδες πεζικού που προκάλεσαν σύννεφα καπνού, σκόνη, διαμελισμούς. Το βουνό έμεινε φαλακρό.
Ο λογοτέχνης Νικηφόρος Βρεττάκος, που υπηρετούσε τότε στο Αλβανικό μέτωπο, έδωσε μια συγκλονιστική εικόνα: “Το Ύψωμα 731 καίγεται!…είχαμε τέσσερους μήνες πόλεμο και τέτοιο κακό δεν το είχαμε ματαϊδεί…ήτανε τυλιγμένο στον καπνό και στη σκόνη. Δε φαινότανε ούτε μια πέτρα. Το εχθρικό πυροβολικό το ’χε σκεπάσει με μια βροχή από οβίδες από πάνω ως κάτω…πώς είναι δυνατό να υπάρχουνε εκεί πάνω άνθρωποι;”.
Όταν οι βομβαρδισμοί σταμάτησαν,ο Ιταλός διοικητής ήταν σίγουρος ότι δεν είχε μείνει άνθρωπος ζωντανός και έστειλε το πεζικό να καταλάβει το ύψωμα.
Όταν οι Ιταλικές μονάδες πλησίασαν, οι Έλληνες στρατιώτες που είχαν μείνει στο Ύψωμα, κουρελιασμένοι,πολλοί τραυματισμένοι και κωφοί απο τις εκρήξεις, βγήκαν απο τα κατεστραμμένα χαρακώματα και αντεπιτέθηκαν μέχρις εσχάτων.
Οι Ιταλοί τα έχασαν.”Είχαν υπερβεί τον άνθρωπο.Δεν ήταν άνθρωποι πλέον, το πιστεύω, ήταν θηρία”, διηγήθηκε ένας Ιταλός ανθυπολοχαγός που πήρε μέρος στην μάχη. “Εκείνοι που στέκονταν τώρα γαντζωμένοι εκεί..δεν έμοιαζαν με πλάσματα ανθρώπινα.Είτανε κάτι σκέλεθρα με κουρέλια, επίδεσμους, φαντάσματα..όλο χώμα και ιδρώτα που παγώνει, μάτι γυαλιστερό από την πείνα,την αγωνία,την πάλη με το Χάρο” έγραψε ο Άγγελος Τερζάκης.
Η αντεπίθεση οργανώθηκε απο τον Ταγματάρχη Δημήτρη Κασλά, που είχε αναλάβει την διοίκηση του 2ου Τάγματος μέσα στην μάχη και έδωσε διαταγή που δεν άφηνε περιθώριο υποχώρησης: “Ουδείς θα κινηθεί προς τα οπίσω. Ο εχθρός θα διέλθει εκ της τοποθεσίας μας, μόνον όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας”.
Ακολούθησαν φονικές μάχες, με αλλεπάλληλες επιθέσεις των Ιταλών, στις οποίες οι Ελληνικές δυνάμεις αμύνονταν με ότι είχαν διαθέσιμο, τα πυρομαχικά που τελείωναν, ακόμα και με βόμβες μολότωφ. Οι Ιταλοί, τελικά, νικήθηκαν. Μέτρησαν 12.000 νεκρούς και 3.000 τραυματίες.Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν 1.200 νεκροί και 4.000 τραυματίες.
Οι βομβαρδισμοί που δέχθηκε το Ύψωμα 731 ήταν τόσο σφοδροί που το ύψος του μειώθηκε 5 μέτρα και σήμερα αναφέρεται στους χάρτες σαν ύψωμα 726 και όχι 731!
Ο Ταγματάρχης Δ.Κασλάς στην κατοχή εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ, στην XVI Μεραρχία και ειδικότερα ως Διοικητής του 52oυ Συντάγματος. Ο ήρωας του 731 Κασλάς, σπουδαίος στρατιωτικός νούς, είχε μεγάλες επιτυχίες στον αγώνα του ΕΛΑΣ ενάντια στους κατακτητές και ειδικότερα στις περιοχές όπου δραστηριοποιήθηκε (Λαμία–Καρπενήσι – Καρδίτσα).
Μετά την απελευθέρωση, η “εθνικόφρων κυβέρνηση” τον θεώρησε Βούλγαρο, συμμορίτη, κατσαπλιά. Οι συνεργάτες των Γερμανών αλλά και οι άκαπνοι στρατιωτικοί, που περνούσαν τον χρόνο τους στα μπουρδέλα και τα καφενεία της Μέσης Ανατολής, όταν ο Κασλάς πολεμούσε τους κατακτητές, επέστρεψαν με τη βοήθεια των “συμμάχων” και τον έκριναν ως..ανεπαρκή.
Το υπουργείο Στρατιωτικών ζήτησε από τον Κασλά να απολογηθεί και να αποκηρύξει τη δράση του στον ΕΛΑΣ. Δεν το έκανε.
Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, ο ήρωας του “731” Κασλάς χαρακτηρίστηκε “επικίνδυνος” και τον έστειλαν εξορία! Εξορίστηκε για τρία χρόνια, από το 1945 έως το 1948, στα νησιά Σέριφο–Ικαρία –Σαντορίνη.
Τον αποστράτευσαν “αυτεπαγγέλτως”. Του ξήλωσαν τα γαλόνια. Ουδέποτε υπέγραψε δήλωση μετάνοιας.
Το 1948, αφέθηκε ελεύθερος υπό περιοριστικούς όρους. Ενω δωσίλογοι, υπεύθυνοι για αμέτρητα εγκλήματα στην κατοχή, έπαιρναν βαθμούς στο στρατό, την χωροφυλακή, την διοίκηση και τρωγόπιναν ανενόχλητοι, ο Κασλάς βρέθηκε στιγματισμένος και απομονωμένος. Αναγκάστηκε να κάνει διάφορες δουλειές για να ζήσει και έφτασε να αρνείται την ιδιότητα του σε ό σους τον αναγνώριζαν.
Εγκατελελειμμένος, προδόθηκε απο την καρδιά του στα 65 του χρόνια, το 1966, όπως τον πρόδοσε η”πατρίδα”των “εθνικοφρόνων” (που-τότε και σήμερα-βγάζουν πατριδοκάπηλες κορώνες για το..έπος του 40). Το 1985, μετά θάνατον, προήχθη σε ταξίαρχο.
Ο Κασλάς ήταν ένας απο τους εκατοντάδες χιλιάδες που διώχθηκαν επειδή συνέχισαν τον πόλεμο κατά των κατακτητών και δεν συνεργάστηκαν με τους ναζί η δεν δραπέτευσαν για διακοπές στο Κάιρο ενω ο λαός πέθαινε απο την πείνα,όπως έκαναν η κυρίαρχη αστική τάξη και οι πολιτικοί της.
"731": Μια από τις μεγαλύτερες μάχες, του Ελληνοιταλικού αλλά και συνολικά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έγινε στο "Ύψωμα 731", κοντά στην Κλεισούρα,τον Μάρτιο του 1941. Τη μάχη παρακολούθησε ο ίδιος ο Μουσολίνι από τα απέναντι βουνά, παίζοντας το τελευταίο του χαρτί απέναντι στην pic.twitter.com/KTDqMEeByb
— Praxis Review (@praxis_review) October 28, 2024