Αύριο, από άκρη σε άκρη, η Ελλάδα θα γιορτάσει την Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου.
Όπως κάθε χρόνο, η συγκίνηση είναι μεγάλη, καθώς αυτές οι μέρες με γεμίζουν με υπερηφάνεια, ως Ελληνίδα, ως Χιμαριώτισσα, ως νύφη, σύζυγος και μητέρα.
Όταν, τον Δεκέμβριο του 1990, τότε ως πρωτοετής φοιτήτρια του Πανεπιστημίου των Τιράνων, ξέσπασαν εκτεταμένες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας με συνθήματα “Κάτω ο κομμουνισμός” και “Τέρμα στη δικτατορία του Χότζα” – εκδηλώσεις που γρήγορα εξαπλώθηκαν και στον υπόλοιπο λαό – εμείς οι φοιτητές ελληνικής καταγωγής φύγαμε και ήρθαμε στην Ελλάδα, περνώντας μέσα από βουνά.
Στις ατελείωτες ώρες που περπατούσαμε σε αυτά τα περάσματα, στο μυαλό μου περνούσαν εικόνες από τα διηγήματα και τις ιστορίες που μας έλεγε η γιαγιά μας, όταν η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα. Πάντα δακρυσμένα τα μάτια της και με πόνο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό της, μας μιλούσε για τον εκκωφαντικό ήχο από τις σειρήνες του πολέμου, για τις οβίδες που έπεφταν παντού, τις σκληρές μάχες που έδωσαν οι Έλληνες φαντάροι – διψασμένοι, ταλαιπωρημένοι και με κρυολογήματα στα πόδια τους.
Δεν ήξερα τότε ότι, ερχόμενη στην Ελλάδα, θα γνώριζα τον σύζυγό μου, του οποίου ο πατέρας, δικηγόρος στο επάγγελμα, στα 29 του χρόνια, μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου του 1940, μαζί με τον ελληνικό στρατό, είχαν προωθηθεί σε περίπου ένα τέταρτο του εδάφους της Αλβανίας, καταλαμβάνοντας κατά σειρά πόλεις όπως η Κορυτσά, το Πόγραδετς, οι Άγιοι Σαράντα, το Αργυρόκαστρο και η Χειμάρρα, απελευθερώνοντας έτσι τα εδάφη της Βορείου Ηπείρου για τρίτη φορά μέσα στον 20ό αιώνα.
Οι εθνικές επέτειοι είναι η αφορμή να γνωρίσουμε την ιστορία μας, να προβληματιστούμε από τα ιστορικά γεγονότα που σφράγισαν την ύπαρξη και την επιβίωσή μας ως έθνος και μέσα από αυτά να καλλιεργήσουμε την εθνική μας συνείδηση.
Χρόνια πολλά, Πατρίδα.
Χρόνια πολλά, γιε μου· αύριο θα σε καμαρώνω, ως Έφεδρο Αξιωματικό Τεθωρακισμένων.
*Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του πεθερού μου, ο οποίος απεικονίζεται ανάμεσα σε άλλους ήρωες Έλληνες στρατιώτες.