Τα παιδιά δεν είναι εγκληματίες, και το να αντιμετωπίζονται ως τέτοιοι είναι το πιο ενδεικτικό λάθος μας στη διαχείριση της ανήλικης αντικοινωνικής συμπεριφοράς

Τα παιδιά δεν είναι εγκληματίες, και το να αντιμετωπίζονται ως τέτοιοι είναι το πιο ενδεικτικό λάθος μας στη διαχείριση της ανήλικης αντικοινωνικής συμπεριφοράς.

👉 Άρθρο μου στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», σελ. 9.

«Η παραβατικότητα των ανηλίκων δεν είναι ζήτημα κακής φύσης, αλλά αποτέλεσμα κοινωνικών και εκπαιδευτικών αποτυχιών. Στην ταινία “Στον Κύριό μας, με Αγάπη” του 1967, ο εκπαιδευτικός Mark Thackeray (Sidney Poitier) επιλέγει να αντιμετωπίσει την ατίθαση συμπεριφορά των μαθητών του όχι με τιμωρητικές μεθόδους, αλλά με κατανόηση και εκπαίδευση βασισμένη στον σεβασμό.

Ο Thackeray κατανοεί ότι αυτά τα παιδιά δεν είναι απλώς “προβληματικά”, αλλά θύματα ενός συστήματος που τα έχει εγκαταλείψει. Και είναι ακριβώς αυτή η διάκριση που πρέπει να κατανοήσουμε στην Ελλάδα του σήμερα.

Η αυστηροποίηση των ποινών μπορεί να ικανοποιεί το θυμικό των ενηλίκων και να φέρνει προσωρινές, επιφανειακές βελτιώσεις στη συμπεριφορά των παιδιών, αλλά δεν αγγίζει τις βαθύτερες αιτίες που προκαλούν αυτή τη βία. Αντίθετα, η τιμωρητική προσέγγιση μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα, γιατί ζητάμε από τους νέους να συμμορφώνονται με κανόνες χωρίς να τους διδάσκουμε τις αξίες που διέπουν τους κανόνες και χωρίς να τους προσφέρουμε την ευκαιρία της επανόρθωσης.

Η εφηβεία είναι μια περίοδος αναζήτησης ταυτότητας και φυσικής εναντίωσης, κατά την οποία τα παιδιά προσπαθούν να βρουν τον εαυτό τους και τη θέση τους στον κόσμο. Η ανάγκη για αποδοχή και συμμετοχή, σε συνδυασμό με την τιμωρητική αντιμετώπιση των ενήλικων, διευκολύνουν την ένταξή τους σε ομάδες που προωθούν τη βία ως μέσο κοινωνικής επιβεβαίωσης και κυριαρχίας.

Την κατάσταση επιβαρύνει μια σειρά παραγόντων που συνδιαμορφώνουν ένα τοξικό περιβάλλον. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, η αντικειμενική έλλειψη ευκαιριών και η ακρίβεια ασκούν τεράστιες πιέσεις στα παιδιά, που συχνά νιώθουν εγκλωβισμένα.

Οι οικογενειακές συνθήκες έχουν επίσης αλλάξει: οι γιαγιάδες και οι παππούδες δεν ζουν πια στο ίδιο σπίτι για να προσφέρουν υποστήριξη και φροντίδα, ενώ οι γονείς εργάζονται πολλές ώρες και δεν έχουν τη δυνατότητα να εποπτεύουν και να καθοδηγούν αποτελεσματικά τα παιδιά τους. Ενώ το σχολείο, η κοινωνία και το διαδίκτυο με τα προβαλλόμενα πρότυπα, καλούν τα παιδιά να μεγαλώσουν πριν την ώρα τους και επιτείνουν το άγχος και την πίεση που αισθάνονται. Η βία γίνεται ένας τρόπος εκτόνωσης και διαφυγής από αυτές τις πιέσεις. 

Αντί για αυστηρότερες ποινές, είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε σε προληπτικά και ουσιαστικά μέτρα που θα συμβάλλουν σε ένα θετικό περιβάλλον για την ανάπτυξη των παιδιών. Το σχολείο πρέπει να ενσωματώσει μαθήματα που διδάσκουν στα παιδιά πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, πως να συνεργάζονται και να επικοινωνούν αποτελεσματικά αντί να καταφεύγουν στη βία.

Σε αυτή την κατεύθυνση και λαμβάνοντας υπόψη την ολοένα και περισσότερο σύνθετη και ψηφιακά παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητά μας, θα ήταν χρήσιμη η εγκατάσταση ψυχολόγων στα σχολεία με διδακτική ώρα. Ακόμη χρειάζεται η επένδυση του κράτους σε δραστηριότητες εκτός σχολείου και η δημιουργία κοινοτικών δομών που στηρίζουν τις οικογένειες.»

Τα παιδιά δεν είναι εγκληματίες, και το να αντιμετωπίζονται ως τέτοιοι είναι το πιο ενδεικτικό λάθος μας στη διαχείριση της ανήλικης αντικοινωνικής συμπεριφοράς.

👉 Άρθρο μου στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», σελ. 9.

«Η παραβατικότητα των ανηλίκων δεν είναι ζήτημα…

— Dr Dim. Papadimitriadis (@papadimi) September 30, 2024