Καθηγητές σε ρόλο ψυχολόγου για την πάταξη της βίας στα σχολεία

ΜΥΡΝΑ ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ

Την επιστράτευση εκπαιδευτικών και γονέων για να τεθεί υπό έλεγχο η πρωτοφανής έξαρσις της βίας στα σχολεία προβλέπει ο νέος σχολικός κανονισμός του Υπουργείου Παιδείας που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. ‘Οχι μόνο αυστηροποιούνται οι ποινές για τους μαθητές με αποκλίνουσες συμπεριφορές, αλλά αυξάνονται και οι ευθύνες των εκπαιδευτικών προκειμένου να εντοπίζονται εξαρχής τυχόν προβλήματα των μαθητών που μπορούν να καταλήξουν σε περιστατικά όπως την άγρια συμπλοκή ανηλίκων με μαχαίρια σε σχολείο του Λαυρίου την περασμένη Παρασκευή ή την επίθεση 14χρονου με μπουνιές στον διευθυντή του σε σχολείο στο Ηράκλειο επειδή είχε ενημερώσει τους γονείς του ότι συμμετείχε σε κατάληψη!

Στο πλαίσιο αυτό, το άρθρο 27 «Δράσεις για την Διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του σχολείου» του νέου κανονισμού ορίζει ότι στις αρχές του σχολικού έτους ορίζεται σε κάθε τμήμα ένας υπεύθυνος καθηγητής, ο ρόλος του οποίου είναι μεταξύ άλλων και ο έγκαιρος εντοπισμός των μαθησιακών, οικογενειακών, οικονομικών και συναισθηματικών δυσκολιών των μαθητών ώστε να μπορεί το σχολείο να τις αντιμετωπίσει αποτελεσματικά. Είναι άλλωστε γνωστό ότι η βία δεν γεννιέται μέσα σε μια στιγμή, αλλά υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις στην γενικότερη συμπεριφορά του μαθητή που συνδέονται άρρηκτα με τον ψυχισμό του, τα βιώματά του και το περιβάλλον του.

Επιπλέον, πέρα από την γνωστή πλέον αυστηροποίηση των ποινών σε μαθητές που κάνουν χρήση κινητών τηλεφώνων, οι εκπαιδευτικοί καθίστανται για πρώτη φορά υπόλογοι, αντιμετωπίζοντας το πειθαρχικό, σε περιπτώσεις που ένας μαθητής παρουσιάζει αποκλίνουσα συμπεριφορά όσον αφορά την χρήση του κινητού και δεν λαμβάνουν τα παιδαγωγικά μέτρα που προβλέπονται με μεγάλη σαφήνεια από τον νέο νόμο. Επίσης είναι αυτοί που πρέπει να δίδουν το σωστό παράδειγμα και να κλείνουν τα κινητά τους κατά την διάρκεια του μαθήματος. Και μάλιστα δια νόμου. Στο Άρθρο 28 με τίτλο «Παιδαγωγικά μέτρα και ενέργειες παιδαγωγικού χαρακτήρα» αναφέρεται ότι «οι εκπαιδευτικοί έχουν τα κινητά τηλέφωνα τους απενεργοποιημένα κατά τη διάρκεια του μαθήματος και δύνανται να τα χρησιμοποιούν στα διαλείμματα και μόνο εντός του γραφείο καθηγητών». Ευθύνη επιρρίπτεται όμως και στους γονείς όταν ο μαθητής προκαλέσει φθορές στις σχολικές υποδομές, καθώς καλούνται σε λιγότερο από μια εβδομάδα να πληρώσουν τα έξοδα για την αποκατάσταση της ζημιάς.

Αναλυτικώτερα, στο Άρθρο 28 με τίτλο «Παιδαγωγικά μέτρα και ενέργειες παιδαγωγικού χαρακτήρα» αναφέρονται αναλυτικά και οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν από τον εκπαιδευτικό σε περίπτωση παραβατικής συμπεριφοράς αλλά και τί θα συμβεί σε περίπτωση αμέλειας από τους εκπαιδευτικούς αλλά και από τους γονείς. «Ειδικότερα αν διαπιστωθεί ότι μαθητής/τρια κατέχει εμφανώς ή και χρησιμοποιεί το κινητό τηλέφωνο του /της, εντός σχολικών χωρών (κτιρίων και υπαίθριων χώρων), παρά την απαγόρευση της περ. α) της παρούσης, εφαρμόζονται τα παρακάτω: ο/η εκπαιδευτικός ενημερώνει σχετικά τον διευθυντή/τρία της σχολικής μονάδας οποίος εφαρμόζει το παιδαγωγικό μετρό της αποβολής από τα μαθήματα μία (1) ημέρα, ενημερώνοντας γι’ αυτό τους γονείς/κηδεμόνες/ασκούντα –ούσα την επιμέλεια του/της μαθητή/τρίας για τη συμπεριφορά του/της, ζητώντας τους είτε να προσέλθουν άμεσα στο σχολείο και να τον/την παραλάβουν είτε να συγκατατεθούν εγγράφως με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο για την αποχώρηση του/της από το σχολείο».

Επιπροσθέτως, αν διαπιστωθεί από εκπαιδευτικό ότι ο μαθητής κατά τη διάρκεια του μαθήματος ή κατά τη διάρκεια του διαλείμματος ή κατά τη διάρκεια της προσέλευσης ή αποχώρησης, μαγνητοφωνεί ή φωτογραφίζει ή βιντεοσκοπεί εκπαιδευτικούς ή συμμαθητές τους, τότε γνωστοποιεί το γεγονός αυτό στον διευθυντή της σχολικής μονάδος ο οποίος καλεί στο σχολείο τους γονείς για ενημέρωση. Παράλληλα, ο διευθυντής οφείλει να αξιολογήσει παιδαγωγικά το περιστατικό και εφόσον κρίνει ότι η συμπεριφορά δεν είναι ιδιαιτέρως αποκλίνουσα να επιβάλλει το παιδαγωγικό μετρό της αποβολής από τα μαθήματα μέχρι τρεις ημέρες. Εφόσον κριθεί ότι η συμπεριφορά του μαθητή είναι ιδιαιτέρως αποκλίνουσα, τότε το θέμα παραπέμπεται στον σύλλογο διδασκόντων «προκειμένου ο τελευταίος συνεκτιμώντας τις ειδικές περιστάσεις τέλεσης του περιστατικού, ιδίως στην παραβίαση προσωπικών δεδομένων, να επιληφθεί και να επιβάλλει το παιδαγωγικό μετρό της αποβολής από τα μαθήματα μέχρι πέντε (5)μέρες». Στην περίπτωση που η φωτογράφιση /βιντεοσκόπηση αφορά ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα τρίτων προσώπων, επιλαμβάνεται ο σύλλογος διδασκόντων και υποχρεούται να εφαρμόσει το παιδαγωγικό μετρό της αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος.

Η ευθύνη μάλιστα του εκπαιδευτικού να διαγνώσει το περιστατικό και να λάβει τα απαραίτητα μέτρα είναι πλέον ξεκάθαρη, βάζοντας τέλος στις πρακτικές των «κλειστών πόρτων», των αέναων υπεκφυγών και ανταλλαγής ευθυνών. Όπως προβλέπεται στον νέο νόμο: «Σε περίπτωση που εκπαιδευτικός αποδεδειγμένα λάβει γνώση για τέλεση των ανωτέρω πράξεων που μαθητές/τριες και δεν προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για την κίνηση διαδικασίας επιβολής ποινών ελέγχεται πειθαρχικά σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του ν. 3528 /2007 (Α’ 26).».

Προθεσμία πέντε ημερών για την αποκατάσταση των φθορών

Αυστηρός είναι ο νέος νόμος και όσον αφορά την πρόκληση φθορών σε σχολικές μονάδες, αποδίδοντας την ευθύνη αποκλειστικώς στους γονείς, οι οποίοι μάλιστα έχουν προθεσμία μόλις πέντε ημερών για να τις αποκαταστήσουν!. Σύμφωνα με το Άρθρο 28 «στις περιπτώσεις εκείνες, όπου αποδεδειγμένα η φθορά/καταστροφή, μερική ή ολική, σχολικών κτιρίων, χώρων και παραρτημάτων αυτών, καθώς και υλικοτεχνικής υποδομής και εξοπλισμού εντός αυτών, αποδίδεται σε συγκεκριμένο μαθητή/τρια, ο τελευταίος θα ελέγχεται για την συμπεριφορά αυτή και η δαπάνη αποκατάστασης βαρύνει τον γονέα κηδεμόνα του/της ή τον την ίδιο/ίδια αν είναι ενήλικος/η. Συγκεκριμένα η διεύθυνση της σχολικής μονάδας καλεί των γονέα και του ζητάει να την αποκαταστήσει, μέσα σε προθεσμία πέντε (5) ημερών.

Στην περίπτωση που δηλώσουν ότι δεν προτίθενται να αποκαταστήσουν την ζημιά, τότε η διεύθυνση της σχολικής μονάδας το γνωστοποιεί στον οικείο Δήμο ή στην σχολική επιτροπή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 28 του Ν.5056 – 2023. Ο Δήμος ή η σχολική επιτροπή οφείλει να ζητήσει και να λάβει τρεις προσφορές για την αποκατάσταση της ζημιάς και να διαλέξει την πιο οικονομική και όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες να αποστείλει το αποδεικτικό εξόφλησης στον γονέα οποίος οφείλει να καταβάλει το ποσό εντός πέντε ημερών. Στην δε περίπτωση μη καταβολής του θα υπάρξει σχετική βεβαίωση οφειλής από την αρμόδια οικονομική υπηρεσία του Δήμου και είσπραξη της, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Ν.4978 – 2022. Και στην περίπτωση άρνησης, η σχετική δαπάνη βεβαιώνεται και ακολουθεί διαδικασία είσπραξης της.