Γιατί ένα φυτό δεν ανθίζει πια; Γιατί ορισμένα λουλούδια χάνουν τα άνθη τους και δεν αποκτούν ξανά την ανθοφορία που είχαν όταν τα αγοράσαμε; Ένα συνηθισμένο πρόβλημα που έχουμε συναντήσει όσοι ασχολούμαστε με τα φυτά και την κηπουρική, είναι φυτά που παρουσιάζουν μειωμένη ανθοφορία και δε θυμίζουν σε τίποτα το φυτό που είχαμε αρχικά. Γιατί σταματάει να ανθίζει ένα φυτό; Τι συμβαίνει όταν πέφτουν τα λουλούδια ενός φυτού;
Είναι γεγονός ότι η πλούσια ανθοφορία και τα εντυπωσιακά χρώματα των λουλουδιών αναδεικνύουν και απογειώνουν την καλλωπιστική αξία των φυτών που έχουμε στον κήπο, στο μπαλκόνι, στην αυλή και μέσα στο σπίτι μας.
Εκτός όμως από το αισθητικό κομμάτι, τo λουλούδι είναι το σημαντικότερο μέρος που διαθέτουν τα φυτά καθώς συνδέεται άμεσα με την αναπαραγωγή και τον πολλαπλασιασμό τους. Το σχήμα, το χρώμα, η γύρη και το νέκταρ των λουλουδιών προσελκύουν τα έντομα τα οποία μεταφέρουν τη γύρη από το ένα άνθος στο άλλο, ολοκληρώνοντας την επικονίαση, την γονιμοποίηση και το σχηματισμό καρπών.
Είναι λοιπόν φυσιολογικό να ανησυχούμε για τα καλλωπιστικά φυτά, τα κηπευτικά και τα καρποφόρα δέντρα όταν δεν ανθίζουν ή όταν πέφτουν τα λουλούδια τους και αναρωτιόμαστε τι συμβαίνει. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που δεν σχηματίζουν ή χάνουν τα λουλούδια τους όπως λόγω της θέσης φύτευσης, των καιρικών συνθηκών και της καλλιεργητικών φροντίδων που δέχονται.
Ας δούμε αναλυτικά ποιες είναι οι αιτίες που δεν ανθίζουν τα φυτά, μαζί με χρήσιμες συμβουλές για να βοηθήσουμε τα φυτά μας να ανθίσουν ξανά και να μας δώσουν πλούσια ανθοφορία.
1. Τα φυτά δεν ανθίζουν λόγω έλλειψης ηλιοφάνειας
Τα φυτά χρειάζονται τον ήλιο, για να φωτοσυνθέσουν, να αναπτυχθούν και για να σχηματίσουν τα λουλούδια τους. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα κηπευτικά φυτά και τα καρποφόρα δέντρα, δεν εμφανίζουν ανθοφορία λόγω έλλειψης της απαιτούμενης ηλιοφάνειας. Σε σκιερό περιβάλλον, τα φυτά αναπτύσσουν συνήθως πιο καχεκτική βλάστηση και μειωμένη ανθοφορία.
Στα περισσότερα καλλωπιστικά φυτά, η έντονη παρουσία φωτός είναι πολύ σημαντική για να μας χαρίσουν λουλούδια. Αν διαθέτουμε σημείο που δε δέχεται πολύ φως κατά τη διάρκεια της ημέρας, προτιμάμε καλλωπιστικά φυτά που αντέχουν σε σκιά και μας χαρίζουν πλούσια ανθοφορία όπως το γεράνι, η γαρδένια, η ορτανσία, η καμέλια, η αζαλέα και το ροδόδεντρο.
2. Τα φυτά δεν ανθίζουν λόγω υπερβολικού ποτίσματος
Το νερό είναι απαραίτητο για τα φυτά, αλλά με μέτρο. Σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας, όταν ποτίζουμε πολύ συχνά τα φυτά μας, εκτός από το ότι κινδυνεύει να σαπίσει το ριζικό τους σύστημα, τα φυτά δεν σχηματίζουν λουλούδια ή τα ρίχνουν. Αυτό παρατηρείται και σε καλλωπιστικά φυτά όπως η ορχιδέα, αλλά και σε καρποφόρα δέντρα όπως η καλλιέργεια της ροδιάς, η καλλιέργεια της πορτοκαλιάς, η καλλιέργεια της λεμονιάς και η καλλιέργεια της βερικοκιάς.
Πολλές φορές για να προκαλέσουμε ανθοφορία σε φυτά, μία καλή μέθοδος είναι να μειώσουμε το πότισμα στα φυτά και να αφήσουμε να στεγνώσει καλά το χώμα. Αυτό το στρεσάρισμα λόγω έλλειψης νερού σε αρκετές περιπτώσεις ωθεί το φυτό να σχηματίσει λουλούδια, στην προσπάθεια του να δημιουργήσει καρπούς και σπόρους που θα συντελέσουν στη διαιώνιση του.
Για παράδειγμα, στην καλλιέργεια ποικιλιών πολύφορης λεμονιάς, πολλοί καλλιεργητές συνηθίζουν στις αρχές του καλοκαιριού να τις αφήνουν απότιστες, ώστε να προκαλέσουν σχηματισμό ανθοφορίας και καρποφορίας που θα τους εξασφαλίσει μια καινούρια παραγωγή.
3. Τα φυτά δεν ανθίζουν λόγω υπερβολικής λίπανσης με άζωτο
Τα φυτά ισορροπούν σε δύο βασικές λειτουργίες: α) τη λειτουργία της βλάστησης με την ανάπτυξη βλαστών και φύλλων, και β) τη λειτουργία της ανθοφορίας και της καρποφορίας με την ανάπτυξη λουλουδιών και καρπών.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η υπερβολική ανάπτυξη της βλάστησης συντελεί στον περιορισμό του σχηματισμού λουλουδιών.
Αν λοιπόν ποτίζουμε υπερβολικά ή προσθέτουμε μεγάλες ποσότητες λιπάσματος αζώτου (αμμωνιακά λιπάσματα και ουρία), προωθούμε την έντονη ανάπτυξη βλαστών (βλαστομανία) των φυτών. Αυτό έχει αρνητικές συνέπειες στην ανθοφορία και μπορεί να προκαλέσει σημαντική μείωση στο σχηματισμό λουλουδιών.
4. Τα φυτά δεν ανθίζουν λόγω έλλειψης θρεπτικών στοιχείων
Τα φυτά χρειάζονται λίπασμα. Για να έχουν καλή ανάπτυξη, ανθοφορία και καρποφορία χρειάζονται να διαθέτουν τα βασικά θρεπτικά στοιχεία λίπανσης όπως το άζωτο, ο φώσφορος και το κάλιο. Όμως, εκτός από τα βασικά στοιχεία υπάρχουν και κάποια ιχνοστοιχεία όπως ο ψευδάργυρος και το βόριο που συντελούν αποφασιστικά στο σχηματισμό λουλουδιών και στην πλούσια ανθοφορία.
Για να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη αυτών των θρεπτικών στοιχείων και να ενισχύσουμε την ανθοφορία των καλλωπιστικών φυτών, των λαχανικών και των καρποφόρων δέντρων, μπορούμε να κάνουμε πότισμα ή να ψεκάζουμε το φύλλωμα τους με υδατοδιαλυτό λίπασμα ψευδαργύρου και λίπασμα βορίου.
5. Τα φυτά δεν ανθίζουν λόγω λανθασμένου κλαδέματος
Προσέχουμε τι κλαδεύουμε και πότε. Το κλάδεμα αποτελεί μία πολύ σημαντική καλλιεργητική εργασία για την ανάπτυξη, την ανθοφορία και την καρποφορία των φυτών. Σε αρκετές περιπτώσεις τα φυτά μας δεν ανθίζουν λόγω λανθασμένου κλαδέματος.
Για παράδειγμα, αν κλαδέψουμε πολύ έντονα στα 1-2 μάτια την λευκή επιτραπέζια ποικιλία σταφυλιών “σουλτανίνα” δεν θα ανθοφορήσουν οι βλαστοί της καθώς τα 3 πρώτα μάτια στους βλαστούς της δεν είναι γόνιμα και δεν δίνουν ανθοφορία.
Ανάλογα φαινόμενα μπορούμε να παρατηρήσουμε σε καρποφόρα δέντρα και καλλωπιστικά φυτά. Ενδεικτικά, στην περίπτωση του ελαιόδεντρου, η ελιά καρποφoρεί σε βλαστούς του προηγούμενου έτους. Αν κλαδέψουμε πολύ χαμηλά και κάνουμε κλάδεμα ανανέωσης, η ελιά θα σχηματίσει μόνο βλαστούς αυτή τη χρονιά και δε θα δώσει λουλούδια και καρποφορία.
6. Τα φυτά δεν ανθίζουν λόγω καιρικών συνθηκών και θερμοκρασίας
Οι καιρικές συνθήκες, και κυρίως η θερμοκρασία είναι πολύ σημαντικός παράγοντας που σχετίζεται με την ανθοφορία των φυτών. Αρκετά φυτά μπορεί να μην ανθίσουν λόγω πολύ χαμηλών θερμοκρασιών την περίοδο της ανθοφορίας ή λόγω πολύ υψηλών θερμοκρασιών καθώς θα καταστρέψουν τα λουλούδια τους. Επίσης, και οι πολύ έντονοι άνεμοι, είτε ψυχροί είτε πολύ θερμοί μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση στην ανθοφορία και να καταστρέψουν τα λουλούδια φυτών και δέντρων.
Άλλη μία διαφορετική περίπτωση συσχετισμού θερμοκρασιών και ανθοφορίας, αλλά και αρκετά ενδιαφέρουσα είναι και η περίπτωση των φυλλοβόλων καρποφόρων δέντρων. Συγκεκριμένα, σε αρκετά καρποφόρα δέντρα, όπως στην καλλιέργεια της κερασιάς, την καλλιέργεια της μηλιάς, την καλλιέργεια της αμυγδαλιάς και την καλλιέργεια της καστανιάς θα πρέπει να συμπληρωθεί οπωσδήποτε μία περίοδο ψύχους μέσα στο χειμώνα για να σχηματίσουν ικανοπoιητική ανθοφορία μέσα στην άνοιξη.
Κι ένα μυστικό για την άνθιση των φυτών
H ανάπτυξη βαθιών ριζών στα φυτά συντελεί στην καθυστέρηση του σχηματισμού λουλουδιών. Για αυτό το λόγο, είναι σημαντικό όταν μεταφυτεύουμε τα καλλωπιστικά φυτά σε μεγαλύτερη γλάστρα, να επιλέγουμε γλάστρες μόνο 1-2 νούμερα μεγαλύτερη. Αν επιλέξουμε πολύ μεγαλύτερη γλάστρα, αυτό μπορεί καθυστερήσει τη δημιουργία νέας ανθοφορίας για αρκετό διάστημα. Το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι πιο έντονο και συχνό στη μεταφύτευση λουλουδιών όπως η ορχιδέας συμπίντιουμ, η στρελίτσια και η ελικόνια.