Αναμφισβήτητα, τα φρέσκα αρωματικά φυτά έχουν αξεπέραστο άρωμα και υπέροχο πράσινο χρώμα, γι’ αυτό είναι πολύ πρακτικό να καλλιεργούμε τα δικά μας αρωματικά φυτά σε γλάστρα.
Αν θέλουμε να τα αποθηκεύσουμε για αρκετούς μήνες, μπορούμε με την κατάλληλη επεξεργασία να τα αποξηράνουμε για να κρατήσουμε το άρωμα και τη γεύση τους.
Η καλύτερη μέθοδος για να διατηρήσουμε το μοναδικό άρωμα και το φυσικό χρώμα από τα φύλλα και τα άνθη των φρέσκων αρωματικών φυτών είναι η παραδοσιακή αποξήρανση στον αέρα.
Η διάρκεια και η ένταση της αποξήρανσης διαφέρει ανάλογα το είδος του φυτού, το πάχος των φύλλων του και το στάδιο άνθισης που βρίσκονται τα λουλούδια του.
Σε κάθε περίπτωση, προσέχουμε ώστε να μην αποξηρανθούν υπερβολικά και χάσουν μέρος του αρώματος τους, ενώ παράλληλα να μην παραμείνει ανεπιθύμητη υγρασία που μπορεί σταδιακά να τα αλλοιώσει κατά την αποθήκευση τους.
Ας δούμε αναλυτικά πότε είναι η καλύτερη στιγμή για να συλλέξουμε τα αρωματικά βότανα, ποιο μέρος είναι κατάλληλο για να τα αποξηράνουμε και ποια βήματα ακολουθούμε για τη σωστή αποξήρανση των αρωματικών φυτών.
1. Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να συλλέξουμε για να αποξηράνουμε τα αρωματικά βότανα;
Φροντίζουμε να συλλέγουμε τα αρωματικά φυτά και τα βότανα σε εποχή που έχουν τη μέγιστη συγκέντρωση σε αιθέρια έλαια και ρητίνες.
Σε κάθε είδος βότανου, κατά τη διάρκεια του βιολογικού του κύκλου, υπάρχει ένα ξεχωριστό στάδιο όπου το φυτό έχει το δυνατότερο άρωμα.
Για παράδειγμα, η μέντα, ο δυόσμος και ο βασιλικός καλό είναι να μαζεύονται πριν ανθίσουν. Η ρίγανη, η ματζουράνα, το θυμάρι και το λεμονοθύμαρο έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση σε αιθέρια έλαια όταν τα λουλούδια τους είναι σχεδόν ανοικτά στις αρχές της άνθισης.
Για την αποξήρανση των φύλλων του δεντρολίβανου μπορούμε να επιλέξουμε οποιαδήποτε εποχή, ενώ για τα άνθη του φασκόμηλου τα κόβουμε όταν τα λουλούδια στην κορυφή είναι σχεδόν ανοικτά και μετά από ένα μήνα συλλέγουμε τα φύλλα του.
Σχετικά με τα μυρωδικά της κουζίνας, τον μαϊντανό, τον άνηθο και τον κόλιαντρο, τα μαζεύουμε πριν την άνθιση αν θέλουμε να τα αποξηράνουμε.
2. Ποιo είναι το κατάλληλο μέρος για την αποξήρανση των αρωματικών φυτών;
Θα ήταν πολύ πρακτικό να αποξηραίνουμε τα αρωματικά φυτά μας σε μάτσα και να τα κρεμάμε ανάποδα μέσα στην κουζίνα μας, όμως δεν το προτείνουμε λόγω των ακατάλληλων συνθηκών όπως οι υψηλές θερμοκρασίες, η ηλιοφάνειας και οι διάφορες οσμές της κουζίνας που θα μπερδευτούν με τα αρώματα των βοτάνων.
Κατάλληλο μέρος, είναι ένα δωμάτιο ή μια αποθήκη, με χαμηλό φωτισμό (χωρίς δηλαδή να το κτυπούν απευθείας οι ακτίνες του ήλιου), με καλό αερισμό και χωρίς πολλές σκόνες. Αν το δωμάτιο δεν έχει πολύ καλό αερισμό, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε έναν ανεμιστήρα για να ανακυκλώνει τον αέρα.
Αν το διαθεσιμο μέρος για την αποξήρανση των αρωματικών φυτών είναι σχετικα φωτεινό ή έχει αρκετές σκόνες, μπορούμε να κρεμάσουμε σε μάτσα τα αρωματικά φυτά και να τα κάλυψουμε με χάρτινες σακούλες, αρκετά μεγάλες και με τρύπες, για να τα προστατεύσουμε απο τον ήλιο και το σκόνισμα και να τους εξασφαλίζουμε παράλληλα καλό αερισμό.
3. Ποια είναι η διαδικασία αποξήρανσης των αρωματικών φυτών;
Για να αποξηράνουμε αρωματικά φυτά και βότανα, ακολουθούμε τα εξής βήματα:
Κατάλληλη ώρα της ημέρας για τη συγκομιδή των αρωματικών φυτών για αποξήρανση είναι κατά την διάρκεια του πρωινού αφού έχει φύγει η πρωινή υγρασία από τα φυτά.
Αφού κόψουμε τα βότανα και τα ξεπλύνουμε, στη συνέχεια τα αφήνουμε να στεγνώσουν σε σκιερό μέρος, τα δένουμε με σπάγγο και τα κρεμάμε ανάποδα σε σκοινί που έχουμε βάλει στον κατάλληλο χώρο που έχουμε επιλέξει.
Ελέγχουμε κάθε 2-3 μέρες τη διαδικασία της αποξήρανσης και παρακολουθούμε τη σταδιακή μείωση της υγρασίας. Αν για κάποιο λόγο παραμένουν τα βότανα υγρά πρέπει να αυξήσουμε τον αερισμό του χώρου ανοίγοντας επιπλέον παράθυρα ή χρησιμοποιώντας πρόσθετους ανεμιστήρες.
Αν τα έχουμε καλύψει με χάρτινες σακούλες, ίσως πρέπει να ανοίξουμε μεγαλύτερες τρύπες ή να τις απομακρύνουμε τελείως.
Για να διαπιστώσουμε αν τα αρωματικά βότανα έχουν πλήρως αποξηρανθεί, θα πρέπει όταν τα τρίβουμε απαλά με τα δάκτυλα μας, να γίνονται μικρά κομματάκια. Αν κατά το τρίψιμο γίνονται σκόνη, αυτό σημαίνει ότι η αποξήρανση κράτησε παραπάνω και έχουμε χάσει μέρος του αρώματος των βοτάνων.
Αν δεν είμαστε πάντως σίγουροι ότι τα βότανα έχουν πλήρως αποξηρανθεί, βάζουμε μικρά κομματάκια σέ ένα γυαλινο βαζάκι και το τοποθετούμε στον ζεστό ήλιο. Αν δημιουργηθούν υδρατμοί στο εσωτερικό του βάζου, αυτό σημαίνει ότι τα βότανα μας χρειάζονται πρόσθετο χρόνο αποξήρανσης.
4. Κι ένα μυστικό για την αποξήρανση των αρωματικών φυτών
Για να επιταχυνθεί η αποξήρανση των αρωματικών φυτών, αρκετοί χρησιμοποιούν τον αφυγραντήρα, τον φούρνο της κουζίνας ή ακόμα και τον φούρνο των μικροκυμάτων. Με αυτό τον τρόπο, ωστόσο, είναι πολύ πιθανό να χάσουμε σημαντικό ποσοστό του αρώματος και της ζωντάνιας των φυτών που αποξηραίνουμε, καθώς είναι πολύ δύσκολο να έχουμε έλεγχο στη διαδικασία της αποξήρανσης.