Aγιόκλημα, ένα από τα πιο όμορφα αναρριχώμενα φυτά με ελκυστικό άρωμα για τον κήπο και το μπαλκόνι μας. Το αγιόκλημα ξεχωρίζει για τα πολύχρωμα αρωματικά λουλούδια του που εμφανίζονται στα τέλη της άνοιξης και διαρκούν όλο το καλοκαίρι.
Με καταγωγή από τη νοτιοανατολική Ασία και την Κίνα, το αγιόκλημα χαρακτηρίζεται από γρήγορη ανάπτυξη, πλούσιο γυαλιστερό φύλλωμα και σχηματίζει μικρούς καρπούς μετά την καλοκαιρινή ανθοφορία.
Ιδανικό φυτό για φύτευση σε φράχτη, σε δικτυωτό πλαίσιο, σε πέργκολα, ακόμη και για εδαφοκάλυψη σε βραχόκηπο.
Το αγιόκλημα είναι ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό φυτό και μάλιστα αρκετά επεκτατικό που πολλές φορές απλώνεται στον κήπο χωρίς την θέληση μας.
Ας δούμε αναλυτικά τι φροντίδα χρειάζεται το αγιόκλημα για να απολαμβάνουμε πλούσια ανθοφορία με μεγάλη διάρκεια.
1. Ποια είναι τα πιο γνωστά είδη αγιοκλήματος;
Yπάρχουν πάνω από 180 ποικιλίες αγιοκλήματος που φυτεύονται και καλλιεργούνται σε κήπους και μπαλκόνια. Κάποια από αυτά τα είδη είναι φυλλοβόλα και κάποια είναι αειθαλή όταν βρίσκονται σε ήπια κλίματα.
Ας δούμε αναλυτικά παρακάτω την περιγραφή των τριών πιο διαδεδομένων ειδών αγιοκλήματος.
Κοινό αγιόκλημα (Lonicera periclynenum): Αγιόκλημα φυλλοβόλο που χαρακτηρίζεται από ζωηρή ανάπτυξη που φτάνει σε ύψος 7 μέτρων και έχει την ιδιότητα να αναρριχάται και να περιελίσσεται πάνω σε άλλα φυτά και δέντρα. Σχηματίζει στις άκρες των βλαστών με μπουκέτα από λευκά-κρεμ λουλούδια με πινελιές ροζ-κόκκινο που αναδίδουν έντονα το άρωμα τους, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας
Γιαπωνέζικο, λευκό ή κινέζικο αγιόκλημα (Lonicera japonica): Αναρριχώμενο φυτό που φτάνει σε ύψος μέχρι και τα 10 μέτρα, με λευκα λουλούδια που σταδιακά μετατρέπονται σε χρυσοκίτρινο χρώμα και διαθέτουν άρωμα βανίλιας. Σχηματίζει μικρούς μαύρους καρπούς το φθινόπωρο.
Κοράλλι ή τρομπέτα αγιόκλημα (Lonicera sempervirens): Δεν είναι τόσο επιθετικό όσο το κοινό και το γιαπωνέζικο αγιόκλημα. Φτάνει σε ανάπτυξη 5-6 μέτρα και χρησιμοποιείται ως αναρριχώμενο φυτό, αλλά και ως φυτό για εδαφοκάλυψη. Σχηματίζει με λουλούδια σε σχήμα τρομπέτας που έχουν κόκκινο χρώμα εξωτερικά και κίτρινο χρώμα εσωτερικά ενώ σχηματίζει κόκκινους καρπούς
2. Σε τι συνθήκες φυτεύεται και ευδοκιμεί το αγιόκλημα;
Το αγιόκλημα είναι φυτό γρήγορης ανάπτυξης που αναρριχάται και περιελίσσεται.
Προτιμά τις μερικώς ηλιοφανείς θέσεις από τις ηλιόλουστες για να μας χαρίσει την πλούσια ανθοφορία του, καθώς είναι ευαίσθητο στις έντονες ακτίνες του μεσημεριανού ήλιου. Είναι ανθεκτικό σε δυσμενείς συνθήκες του χειμώνα, σε χαμηλές θερμοκρασίες, σε χιόνι και σε παγετούς.
Aνθεκτικό φυτό, με δυνατό ριζικό σύστημα που αναπτύσσεται τόσο πλευρικά όσο και σε βάθος, παρουσιάζει μεγάλη προσαρμοστικότητα σε όλα τα εδάφη. Πάντως, ευδοκιμεί καλύτερα και δίνει περισσότερα λουλούδια σε σχετικά υγρά εδάφη, αργιλώδη που περιέχουν αρκετή οργανική ουσία.
3. Πώς φυτεύουμε το αγιόκλημα σε γλάστρα;
Το αγιόκλημα φυτεύεται εύκολα σε γλάστρα στο μπαλκόνι σε σημεία με δυτικό ή ανατολικό προσανατολισμό για να αναπτυχθεί πάνω στα κάγκελα, σε πέργκολα και σε ξύλινο πλαίσια. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να προβλέψουμε κατάλληλη υποστύλωση για να αναρριχηθεί το αγιόκλημα.
Για να φυτέψουμε το αγιόκλημα, επιλέγουμε γλάστρες διαμέτρου τουλάχιστον 30 εκατοστών και να έχει το φυτό μας ζωηρή βλάστηση και ανθοφορία.
Προτιμούμε φυτόχωμα γενικής χρήσης που να περιέχει κομπόστ και περλίτη για να εξασφαλίσουμε καλό αερισμό και απομάκρυνση του νερού που περισσεύει από το πότισμα.
4. Πόσο συχνά θέλει πότισμα το αγιόκλημα;
Το αγιόκλημα είναι ανθεκτικό στις ξηροθερμικές συνθήκες του καλοκαιριού και μπορεί να επιβιώσει για αρκετές μέρες χωρίς νερό.
Για να έχει ζωηρή βλάστηση και πλούσια ανθοφορία χρειάζεται δεν πρέπει να αμελούμε το πότισμα του. Την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου, ποτίζουμε περίπου 2 φορές την εβδομάδα ενώ την περίοδο του καλοκαιριού 3 φορές την εβδομάδα.
Για φυτά αγιοκλήματος που έχουμε φυτέψει σε γλάστρα, είναι σημαντικό να επαναλαμβάνουμε το πότισμα μόνο όταν αρχίζει να στεγνώνει το χώμα της γλάστρας.
Το υπερβολικό πότισμα, ειδικά σε περιπτώσεις κακής αποστράγγισης που δεν απομακρύνεται το νερό, μπορεί να προκαλέσει πτώση των λουλουδιών καθώς και σαπίσματα στο ριζικό σύστημα του φυτού.
5. Κάθε πότε βάζουμε λίπασμα στο αγιόκλημα;
Όσον αφορά τη λίπανση, το αγιόκλημα δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε προσθήκη λιπάσματος, ειδικά αν έχει φυτευτεί σε κατάλληλο έδαφος.
Προσθέτουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα στις αρχές της άνοιξης, στις αρχές του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου για να ενισχύσουμε την βλάστηση και την ανθοφορία του.
Αντίστοιχα, για φυτά αγιοκλήματος σε γλάστρα προσθέτουμε πλήρες υγρό λίπασμα κάθε μήνα από τις αρχές της άνοιξης μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου.
Αν δούμε μειωμένη ανάπτυξη του φυλλώματος και κίτρινα φύλλα στο αγιόκλημα, μπορούμε να κάνουμε συμπληρωματική λίπανση με λίπασμα αζώτου.
6. Ποια έντομα και ποιες ασθένειες προσβάλλουν το αγιόκλημα;
Αν και γενικότερα το αγιόκλημα δεν παρουσιάζει συχνά προβλήματα από έντομα, μπορεί να παρατηρήσουμε προσβολές από μελίγκρα που προκαλεί κόλλα στο φύλλωμα καθώς και από βαμβακάδα (κοκκοειδή) που δημιουργεί άσπρο σαν βαμβάκι στα φύλλα και τους βλαστούς.
Για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων εντόμων, χρησιμοποιούμε βιολογικά εντομοκτόνα θερινού πολτού, αλάτων καλίου και φυσικής πυρεθρίνης που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.
Eναλλακτικά, μπορούμε να ψεκάσουμε το αγιόκλημα με σπιτικά υλικά διαλύοντας 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι σε ένα λίτρο νερό.
7. Πώς κλαδεύεται το αγιόκλημα;
Το αγιόκλημα χρειάζεται αυστηρό κλάδεμα κάθε χρόνο, στα τέλη του χειμώνα, για να ελέγξουμε την ανάπτυξη του και για να αποτρέψουμε την ξυλοποίηση των κεντρικών βλαστών. Στο πλαίσιο αυτό, παλιοί, αδύναμοι και ξεροί βλαστοί του αγιοκλήματος πρέπει να αφαιρούνται από την βάση τους, οι πολύ πυκνοί βλαστοί πρέπει να αραιώνονται.
Κάποιες ποικιλίες αγιοκλήματος που ανθίζουν όψιμα στα τέλη καλοκαιριού, το κλάδεμα τους μπορεί να γίνει και στις αρχές του φθινοπώρου, περιορίζοντας την βλάστηση τους, ελέγχοντας το σχήμα τους και αφαιρώντας ξερά και αδύναμα κλαδιά.
8. Με ποιους τρόπους πολλαπλασιάζεται το αγιόκλημα;
Μπορούμε να φτιάξουμε τα δικά μας φυτά αγιοκλήματος εύκολα και οικονομικά. Ο πολλαπλασιασμός για το αγιόκλημα μπορεί να γίνει με 4 τρόπους: α) με σπόρο, β) με μοσχεύματα, γ) με παραφυάδες και δ) με καταβολάδες.
Ο πιο εύκολος τρόπος πολλαπλασιασμού για το αγιόκλημα είναι με καταβολάδες στα τέλη του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου, μετά το τέλος της ανθοφορίας του φυτού. Συγκεκριμένα, παίρνουμε ένα βλαστό και τον βάζουμε μέσα στο έδαφος ή σε μία γλάστρα με φυτόχωμα χωρίς να το αποκόψουμε από το μητρικό φυτό έτσι ώστε ότι η άκρη του βλαστού θα ξεπροβάλλει από το χώμα. Σταδιακά, μέσα σε 2 μήνες, ο βλαστός που είναι φυτεμένος στο χώμα θα βγάλει σταδιακά ρίζες και στη συνέχεια θα τον κόψουμε μπορούμε να το αποκόψουμε από το αρχικό φυτό για να δημιουργήσουμε το καινούριο φυτό αγιοκλήματος.
9. Κι ένα μυστικό για το αγιόκλημα
Τα φύλλα του αγιοκλήματος τρώγονται καθώς μπορούν να βραστούν ελαφρά και να φαγωθούν σαν λαχανικό, ενώ τα μπουμπούκια και τα λουλούδια του αξιοποιούνται στη ζαχαροπλαστική ως σιρόπι σε γλυκά και σε πουτίγκες.